Bài giảng môn Vật lý 9 - Bài 48: Mắt

KIỂM TRA BÀI CŨ?Câu hỏi 1 :Cho một vật sáng AB đặt vuông góc trước một TKHT ( A nằm trên trục chính )sao cho d>2f . Xác định ảnh vật sáng này qua TKHT .Câu hỏi 2 : Tên hai bộ phận quan trọng nhất của máy ảnh là gì ? Tác dụng của các bộ phận đó ?Tí ®ang nghiªn cøu c¸i thÊu kÝnh héi tơCËu ®ang lµm g× thÕ ?ThÕ cËu cã biÕt mçi ng­êi ®Ịu cã 2 c¸i thÊu kÝnh héi tơ kh«ng ?Tí lµm g× cã ?Cã ®Êy. CËu cø nghÜ mµ xem !C¸c b¹n ¬i ! C¸c b¹n giĩp t«i víi !MẮTBài 48 Bµi 48 : MẮT Khi học môn Sinh học lớp 8 ta đã biết mắt có cấu tạo như thế nào. Để tìm hiểu lại cấu tạo mắt ta cùng nghiên cứu hình sau :I. CÊu t¹o cđa m¾tThĨ thủ tinhMµng l­íi1. CÊu t¹o.TKHTMàng lướiThể thuỷø tinhMÀN HỨNG ẢNH+ThĨ thủ tinh và vật kính đều là TKHT+ Phim & màng lưới đều có tác dụng như màn hứng ảnhGIỐNG NHAUKHÁC NHAUM¾tM¸y ¶nh+Thể thuỷ tinh của mắt có tiêu cự f có thể thay đổi+Khoảng cách từ thể thuỷ tinh của mắt đến màng lưới là không đổi+Vật kính máy ảnh có tiêu cự f không đổi+Khoảng cách từ phim ®Õn vËt kÝnh cã thĨ ®iỊu chØnh ®­ỵc.C2 Em hãy cho biết tiêu cự của thể thủy tinh khi mắt nhìn các vật ở xa và các vật ở gần dài , ngắn khác nhau như thế nào ? Biết rằng khoảng cách từ thể thủy tinh của mắt đến màng lưới là không đổi và ảnh của vật luôn hiện rõ nét trên màng lưới .F’F’VËt ®Ỉt gÇn m¾tVËt ®Ỉt xa m¾t OIF’ vµ  A’B’F’ đồng dạng với nhau nên :Vì d’ và h không đổi nên nếu h’ nhỏ thì f cµng lín và ngược lại. Kết quả là nếu d càng lớn thì h ’ càng nhỏ và f càng lớn và ngược lại. Xét  A’B’O & ABO có :IVì h và d’ không đổi nên nếu d lớn thì ảnh h’ nhỏ và ngược lại BF’OAB’A’Kết luận :- Nhìn vật ở xa thì thể thủy tinh dẹt , tiêu cự dài , ảnh nhỏ .- Nhìn vật ở gần thì thể thủy tinh phồng lên, tiêu cự ngắn ,ảnh lớn.Điểm xa nhất mà khi có một vật tại đó mắt không phải điều tiết nhưng có thể nhìn rõ vật  điểm cực viễn . Khoảøng cách từ CV đến mắt gọi là khoảng cực viễn * Nếu mắt tốt điểm cực viễn ở vô cựcKhoảng cực viễnCVCC 2. Điểm gần nhất mà khi co ùmột vật tại đó mắt phải điều tiết tối đa có thể nhìn rõ được vật gọi là điểm cực cận Cc .Khoảng cách từ Cc  mắt gọi là khoảng cực cận * Khoảng từ điểm cực cận điểm cực viễn gọi là giới hạn nhìn rõ của mắt Khoảng cực cậnCVCCTTTMµng l­íi AB TTTMµng l­íiABOOCcCvCác em đọc thông tin ở hình 48.3 để hiểu biết thêm về bảng thị lựcIV. VẬN DỤNGC5: Một người đứng cách một cột điện là 20m,cột điện cao 8m . Nếu coi khoảng cách từ thể thủy tinh đến màng lưới của mắt người là 2cm thì ảnh của cột điện trên màng lưới sẽ cao bao nhiêu xentimet? Tóm tắt: d =AO = 20m d’ = OA/ = 2cm h = 8m, tính h/ ?Gi¶i : OAB & OA’B’đồng dạng nên :Thế số : h/ = 800 VËy chiỊu cao ¶nh cét điện trªn mµng l­íi lµ 0,8 cm OAB’F’BIA’C6: Khi nhìn một vật ở điểm cực viễn thì tiêu cự của thể thuỷ tinh sẽ dài hay ngắn nhất? Khi nhìn một vật ở điểm cực cận thì tiêu cự của thể thuỷ tinh sẽ dài hay ngắn nhất?VËt ®Ỉt ë ®iĨm cùc cËnVËt ®Ỉt ë ®iĨm cùc viƠnF’CcF’CvKhi nhìn một điểm ở cực viễn thì tiêu cự của thể thuỷ tinh dài nhất. Khi nhìn một điểm ở cực cận thì tiêu cự của thể thuỷ tinh ngắn nhất C©u 6. *§iỊn tõ thÝch hỵp vµo chç trèng: + Hai bé phËn quan träng nhÊt cđa m¾t lµ ......................... vµ ................... +ThĨ thủ tinh ®ãng vai trß nh­...................trong m¸y ¶nh, cßn mµng l­íi nh­........... .¶nh cđa vËt mµ ta nh×n hiƯn trªn.................... +Trong qu¸ tr×nh ®iỊu tiÕt th×...............................bÞ co gi·n,..............................hoỈc................................, ®Ĩ cho ¶nh hiƯn trªn mµng l­íi................. +§iĨm xa m¾t nhÊt mµ ta cã thĨ..................................khi kh«ng ®iỊu tiÕt gäi lµ........................... +§iĨm gÇn m¾t nhÊt mµ ta cã thĨ nh×n râ ®­ỵc lµ ...................... thĨ thủ tinhmµng l­íiphimvËt kÝnhmµng l­íi thĨ thủ tinhphång lªn dĐt xuèngrâ nÐtnh×n râ ®­ỵc®iĨm cùc viƠn®iĨm cùc cËnGHI NHỚ Hai bộ phận quan trọng nhất của mắt là thể thủy tinh và màng lưới. Thể thủy tinh đóng vai trò như vật kính trong máy ảnh,còn màng lưới như phim.Ảnh của vật mà ta nhìn hiện trên màng lưới. Trong quá trình điều tiết thì thể thủy tinh bị co dãn,phòng lên hoặc dẹt xuống để cho ảnh hiện trên màng lưới rõ nét. Điểm xa mắt nhất mà ta có thể nhìn rõ được khi không điều tiết gọi là điểm cực viễn.Điểm gần mắt nhất mà ta có thể nhìn rõ đươc gọi là điểm cực cận.-Thủy tinh thể của mắt làm bằng chất có chiết xuất 1,34 ( xấp sỉ chiết xuất của nước ) nên khi lặn xuống nước mà không đeo kính , mắt người không nhìn thấy mọi vật .- Không khí bị ô nhiễm , làm việc tại nơi thiếu ánh sáng hoặc ánh sáng quá mức , làm việc trong tình trạng thiếu tập trung (do ô nhiễm tiếng ồn ), làm việc gần nguồn sóng điện từ mạnh là nguyên nhân dẫn đến suy giảm thị lực và các bệnh về mắt .-Các biện pháp bảo vệ mắt : + Luyện tập để có những thói quen làm việc khoa học ,tránh những tác hại cho mắt + Làm việc tại nơi đầy đủ ánh sáng , không nhìn trực tiếp vào nơi có ánh sáng quá mạnh (không chiếu đèn pin hoặc đèn tia laze thẳng vào mắt bạn ). + Giữ gìn môi trường trong lành để bảo vệ mắt ,đeo kính khi ngồi xe máy . + Kết hợp giữa hoạt động học tập và lao động nghỉ ngơi , vui chơi để bảo vệ mắt .Công việc về nhà-§äc “Cã thĨ em ch­a biÕt”.-Häc thuéc ghi nhí.-Lµm bµi tËp 48.1,48.2,48.3 (SBT) Bµi 48.3 : T­¬ng tù C5 nªn cã thĨ vËn dơng lu«n c«ng thøc h’ = (d’/d)h12345Nơi ảnh hiện lên trong mắt.MÀNGLƯỚIMột dụng cụ quang học mà ai cũng cĩ.MẮTĐiểm xa mắt nhất mà mắt cĩ thể nhìn rõ vật khi khơng điều tiết.CỰCVIỄNĐiểm gần mắt nhất mà mắt cĩ thể nhìn rõ vật.CỰCCẬNThể thuỷ tinh là một thấu kính .HỘITỤTiết học đến đây là kết thúcChúc các em học tốt