Bài giảng Môn Vật lý lớp 7 - Định luật phản xạ ánh sáng (tiếp)

ĐỊNH LUẬT PHẢN XẠ ÁNH SÁNG Ngày Soạn : 7/10/2006 Tiết 4 Ngày dạy : 9/10/2006 A.MỤC TIÊU 1 . Kiến thức - Biết tiến hành thí nghiệm để nghiên cứu đường đi của tia sáng phản xạ trên gương phẳng - Biết xác định tia tới, tia phản xạ , pháp tuyến , góc tới , góc phản xạ trong mỗi thí nghiệm -phát biểu được định luật phản xạ ánh sáng - Biết ứng dụng định luật phản xạ ánh sáng để thay đổi hướng truyền của tia sáng 2. Kĩ năng : Biết làm thí nghiệm , biết đo góc , quan sát hướng truyền của ánh sáng -> quy luật phản xạ ánh sáng B. CHUẨN BỊ : Cho mỗi nhóm 1 gương phẳng có giá đỡ , 1 đèn pin có màn chắn để tạo ra lỗ ,1 tờ giấy dán trên tấm gỗ phẳng ,1thước đo độ C. TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC 1. ổn định lớp 2 ,kiểm tra bài cũ 3 ,bài mới Giáo viên Học sinh Hoạt động 1 : Kiểm tra tổ chức tình huống học tập (10 phút) 1. Kiểm tra : -Hs1:Hãy giải thích hiện tượng nhật thực và hiện tượng nguỵet thực -Hs2 : Để kiểm tra xem ánh saáng có thể truyền theo đường thẳng thì ta làm như thế nào ? Hãy giải thích . - Hs3 : Chũa bài tập 3 2 . Tổ chức tình huống học tập -GV làm thí nghiệm như phần mở đầu bài SGK và đặt vấn đề phải đặt đèn pin như thế nào để thu được tia sáng hắt lại trên gương chiếu sáng đúng điểm A trên màn . - Trước những ý kiến của hs GV tổng kết lại : Muốn thu được tia sáng hắt lại trên gương chiếu đúng điểm A trên màn ta cần biết mối quan hệ giữa tia sáng từ đèn pin chiếu ra và tia hắt lại trên gương , đó chính là nội dung bài học hôm nay -> định luật phản xạ ánh sáng Hoạt đông 2 : (3phút) Nhận biết gương phẳng - Em hãy cầm gương soi và nói xem em đã thấy gí trong gương - Thông báo hình ảnh của em và một số hình ảnh của các vật mà em quan sát được trong gương gọi là ảnh tạo bởi gương - Em hãy nhân xét mặt gương có đặc điểm gì ? -y/c hs đọc C1 tiến hành thảo luận và trả lời Hoạt động 3 (5phút) :Tìm hiểu hiện tượng phản xạ ánh sáng - Để nghiên cứu xem tia sáng chiếu đến mặt gương hắt lại có theo 1 quy luật nào không?=> Chúng ta cùng tiền hành làm thí nghiệm 4.2 - y/c các nhóm quan sát hình 4.2 và đọc hướng dẫn thí nghiệm SGK , đại diện nhóm lên nhận dụng cụ thí nghiệm - y/c các nhóm lắp dụng cụ thí nghiệm và tiến hành làm thí nghiệm - y/c các nhóm thảo luận xem khi chiếu 1 tia sáng lên mặt một gương phẳng thì sau khi gặp mặt gương ánh sáng hắt lại theo nhiều hướng khác nhau hay theo 1 hướng xác định ? -Thông báo :Hiện tượng tia sáng sau khi tới mặt gương phẳng bị hắt lại theo 1 hướng xác định gọi là hiện tượng phản xạ ánh sáng ,tia sáng bị hắt lại gọi là tia phản xạ( chỉ rõ cho hs thấy tia phản xạ IR) Hoạt đông 4 : (20phút) Tìm quy luật về sự đổi hướng của tia sáng khi gặp gương phẳng . -GV : Nêu mục đích thí nghiệm + Xác định tia phản xạ nằm trong mặt phẳng nào ? + Phương của tia phản xạ có quan hệ như thế nào so với phương của tia tới 1. xác định mặt phẳng chứa tia phản xạ - y/c các nhóm đọc thông tin ở mục 1 , quan sát hình 4.2 để nhận biết : + Thế nào là đường pháp tuyến ? + Tia tới SI ,đường pháp tuyến IN ( và tìm tia phản xạ IR ) nằm trong mặt phẳng nào ? + Tia phản xạ IR nằm trong mặt phẳng nào ? - Liệu có đúng là tia IR chỉ nằm trong mặt phẳng đó không ? làm cách nào để kiểm tra ? - y/c hs tiến hành làm thí nghiệm kiểm tra khảng định được tia phản xạ nằm trong mặt phẳng nào => trên cơ sở kết quả thí nghiệm y/c hs hoàn thành kết luận 2. Tìm vị trí tia phản xạ trên mặt phẳng đã được xác định ( Tìm phương của tia phản xạ ) -GV : Dùng hình vẽ 4.3 để thông báo cho hs : + Phương của tia tới được xác định bởi góc nhọn SIN=i gọi là góc tới + Phương của tia phản xạ được xác định bằng góc nhọn NIR= i’gọi là góc phản xạ - y/c hs dự đoán tìm mối liên hệ giữa góc tới và góc phản xạ - y/c các nhóm tiến hành làm thí nghiệm với góc tới 600,450,300 xác định xem góc phản xạ bằng bao nhiêu độ - Từ kết quả thí nghiệm y/c các nhóm rút ra kết luận Hoạt động 5 : (3phút) Phát biểu định luật phản xạ ánh sáng - Thông báo cho hs : Làm thí nghiệm với các môi trường trong suốt khác ta cũng thu được kết luân như đối với không khí . Do đó kết luận trên có ý nghĩa khái quát có thể coi là 1 định luật gọi là định luật phản xạ ánh sáng - y/c hs đọc và ghi nội dung định luật vào vở - y/c 3 hoặc 4 hs đọc lại nội dung định luật Hoạt động 6 : Biểu diễn gương và các tia sáng trên hình vẽ - GV vẽ hình 4.3 lên bảng , y/c hs đọc thông tin qua mục 4 SGK , sau đó y/c h s chỉ được + Cách vẽ gương + Tia SI +Pháp tuyến IN +Dựa vào định luật phản xạ ánh sáng vẽ tia IR Hoạt động 7 : Vận dụng -y/c hs làm việc cá nhân trả lời C4 Dặn dò: + làm bài tập 4.1 ->4.4 SBT + Học thuộc nôi dung bài học - Hs dưới lớp lắng nghe nội dung trình bày của bạn trên bảng và nhận xét - Có thể chữa bài tập -Diễn tả bằng lời , có thể thực hiện được thí nghiệm ( Điều chỉnh ánh từ đèn pin tới gương ) -Đó là hình ảnh của em và một số hình ảnh của các vật xung quanh em -Gương soi mặt gương phẳng , nhẵn , bóng . - Đọc và trả lời C1 C1: Mặt kính cửa sổ , mặt nước ,mặt tường ốp gạch men phẳng ., mặt bàn gỗ phẳng bóng - Quan sát và đọc nội dung hướng dẫn trong SGK , nhận dụng cụ thí nghiệm -lắp ráp và tiến hành làm thí nghiệm - thảo luận nhóm : Theo một hướng xác định - Làm thí nghiệm thảo luận đưa ra nhận xét :Tia phản xạ nằm trong mặt phẳng tờ giấy (Chứa tia tới và pháp tuyến ) - Trả lời theo y/c của GV :lấy 1 tấm bìa phẳng khác để hứng tia phản xạ , xem tia phản xạ ccó nằm trong mặt phẳng khác không? -Tiến hành làm thí nghiệm và rút ra kết luận : Tia phản xạ nằm trong cùng mặt phẳng chứa tia tới và đường pháp tuyến tại điểm tới - Dự đoán góc phản xạ bằng góc tới - Tiến hành làm thí nghiệm và đo (xác định góc phản xạ tương ứng ) Góc phản xạ bằng 600,450,300. - Góc phản xạ luôn luôn bằng góc tới *Định luật phản xạ ánh sáng : +Tia phản xạ nằm trong cùng mặt phẳng với tia tới và đường pháp tuyến với gương ở điểm tới +Góc phản xạ luôn luôn bằng góc tới SI:Tia tới S N R NI:Pháp tuyến IR: Tia phản xạ SIN:Góc tới NIR:Góc phản xạ I C4: a. Tia phản xa,ï Cách vẽ dựng pháp tuyến IN vuông góc với mặt gương ,dựng góc NIR=SIN b.Dựng phân giác góc SIR là IN , mặt gương vuông góc với IN tại I . ta tiøm vị trí đặt gương D. Nội dung ghi bảng I-Gương phẳng C1: Mặt kính cửa sổ , mặt nước ,mặt tường ốp gạch men phẳng ., mặt bàn gỗ phẳng bóng II-Định luật phản xạ ánh sáng 1. Tia phản xạ nằm trong mặt phảng nào Tia phản xạ nằm trong mặt phẳng tờ giấy (Chứa tia tới và pháp tuyếnang3 * kết luận : Tia phản xạ nằm trong cùng mặt phẳng chứa tia tới và đường pháp tuyến tại điểm tới 2. Phương của tia phản xạ quan hệ như thế nào với phương của tia tới Góc phản xạ bằng 600,450,300. - Góc phản xạ luôn luôn bằng góc tới 3.Định luật phản xạ ánh sáng : +Tia phản xạ nằm trong cùng mặt phẳng với tia tới và đường pháp tuyến với gương ở điểm tới +Góc phản xạ luôn luôn bằng góc tới 4.Biểu diễn gương phảng và cacá tia sáng trên hình vẽ SI:Tia tới S N R NI:Pháp tuyến IR: Tia phản xạ SIN:Góc tới NIR:Góc phản xạ I III.Vận dụng C4: a. Tia phản xa,ï Cách vẽ dựng pháp tuyến IN vuông góc với mặt gương ,dựng góc NIR=SIN b.Dựng phân giác góc SIR là IN , mặt gương vuông góc với IN tại I . ta tiøm vị trí đặt gương E. Rút kinh nghiệm