Bài giảng Môn Vật lý lớp 7 - Tiết 13 - Tuần 13 - Độ to của âm

Tuần: 13 Tiết PPCT: 13 ĐỘ TO CỦA ÂM Ngày dạy: 18/11/2008 I/ Mục tiêu: 1. Kiến thức: Nêu được mối liên hệ giữa biên độ dao động và độ to của âm, so sánh được âm to và âm nhỏ . 2. Kĩ năng: Qua thí nghiệm rút ra được: khái niệm biên độ dao động, độ to nhỏ của âm phụ thuộc vào biên độ. 3. Thái độ (Giáo dục): Giáo dục lịng yêu thích bộ mơn. II/ Chuẩn bị của giáo viên và học sinh: 1. Giáo viên: 1 lá thép mỏng, 1 cái trống và dùi gõ, 1 con lắc bấc. 2. Học sinh: Như giáo viên. III/ Phương pháp dạy học: Phương pháp làm việc theo nhóm nhỏ, thí nghiệm vật lý, vấn đáp, đàm thoại, trực quan. IV/ Tiến trình lên lớp: HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY – TRÒ NỘI DUNG BÀI HỌC Hoạt động 1: Kiểm tra bài cũ (7 phút) * Tần số là gì ? Đơn vị tần số ? Âm cao thấp phụ thuộc như thế nào vào tần số ? * Tần số dao động của 1 dây đàn là 500Hz hãy cho biết ý nghĩa con số đĩ ? * Số dao động trong một giây gọi là tần số. Âm phát ra càng cao khi tần số dao động càng lớn, âm phát ra càng thấp khi tần số dao động càng nhỏ. * Dây đàn cĩ 500 dao động trong 1 giây. Hoạt động 1: Giới thiệu bài (3 phút) * Cĩ người thường cĩ thĩi quen nĩi to, cĩ người nĩi nhỏ, song khi người ta hét to thấy bị đau cổ. Vậy tại sao lại nĩi được to hoặc nhỏ? Tại sao nĩi to quá lại bị đau cổ họng? Hoạt động 2: Nghiên cứu về biên độ dao động , mối liên hệ giữa biên độ dao động và độ to của âm phát ra (12 phút) - Học sinh đọc thí nghiệm 1: * GV giới thiệu thí nghiệm, hướng dẫn thí nghiệm. + Nhĩm học sinh làm thí nghiệm, quan sát và lắng nghe âm thanh phát ra. * Qua thí nghiệm yêu cầu học sinh hồn thành bảng 1 SGK. - Cho cả lớp thảo luận về kết quả thí nghiệm, trả lời câu C1: mạnh à to yếu à nhỏ - Học sinh làm thí nghiệm khác với dây thun để minh họa, khi kéo lệch ra khỏi vi trí cân bằng nhiều (hay ít) thì âm phát ra như thế nào? + Nhiều thì âm to, ít thì âm nhỏ. * GV thơng báo về biên độ dao động * Yêu cầu học sinh làm câu C2 : Đầu thước lệch khỏi vị trí cân bằng càng nhiều (ít) , biên độ dao động càng lớn (nhỏ) , âm phát ra càng to (nhỏ). - Học sinh đọc thí nghiệm 2 * GV hướng dẫn bố trí thí nghiệm - Học sinh làm thí nghiệm, quan sát, lắng nghe và nhận xét: - Biên độ quả bĩng lớn, nhỏ ® mặt trống dao động như thế nào? + gõ nhẹ : âm nhỏ à quả bĩng dao động với biên độ nhỏ + gõ mạnh : âm to à quả bĩng dao động với biên độ lớn + HS hồn thành câu C3 : … nhiều … lớn … to Kết luận : HS làm việc cá nhân hồn thành kết luận. I/ Âm to, nhỏ – Biên độ dao động. Biên độ dao động : Độ lệch lớn nhất của vật dao động so với vị trí cân bằng của nĩ. Âm phát ra càng to khi biên độ dao động của âm càng lớn. Hoạt động 3: Tìm hiểu độ to của một số âm (8 phút) - HS đọc SGK và trả lời câu hỏi + Đơn vị đo độ to của âm là gì? Ký hiệu ? + Để đo độ to của âm người ta dùng dụng cụ gì? * GV giới thiệu độ to của âm trong bảng 2 trang 35sgk - Tiếng sét to gấp mấy lần tiếng ồn? - Độ to của âm bao nhiêu thì làm đau tai? (130dB). II/ Độ to của một số âm: Độ to của âm được đo bằng đơn vị đêxiben, ký hiệu: dB. Hoạt động 3: Vận dụng (7 phút) - HS trả lời câu C4, C5, C6, C7 phần vận dụng. - C4: Khi gãy mạnh 1 dây đàn tiếng đàn sẽ to vì dây đàn lệch nhiều à biên độ dao động lớn à âm phát ra to. - C5: Khoảng cách nào là biên độ? (trường hợp trên biên độ dao động lớn hơn) (Vẽ MD vuơng gĩc với dây đàn ở vị trí cân bằng). - C6: Âm to (nhỏ) à biên độ dao động màng loa lớn (nhỏ) à màng loa rung mạnh (nhẹ). C7: khoảng từ 70-80 dB. GV thơng báo : trong chiến tranh máy bay địch thả bom xuống, người dân ở gần chỗ bom nổ, tuy khơng bị chảy máu nhưng lại bị điếc tai do độ to của âm > 130dB làm cho màng nhĩ bị thương. III. Vận dụng: V/ Củng cố và luyện tập: (7 phút) - Yêu cầu học sinh đọc phần ghi nhớ SGK. - Độ to của âm được đo bằng đơn vị gì? (đêxiben) - Đọc phần cĩ thể em chưa biết: Âm truyền đến tai à màng nhĩ dao động Âm to à màng nhĩ dao động lớn à màng nhĩ căng quá nên bị thủng à điếc tai. - Vậy trong trận đánh bom của địch, người dân thường cĩ động tác gì để bảo vệ tai? (bịt tai, nhét bơng). VI/ Hướng dẫn học sinh tự học ở nhà: (1 phút) - Học thuộc phần ghi nhớ - Hồn thành các câu từ C1 -> C7 trong SGK vào vở bài tập - Làm bài tập 12.1à 12.5. VII/ Rút kinh nghiệm: Tân Tiến, ngày 17 tháng 11 năm 2008 TỔ TRƯỞNG KÝ DUYỆT ………………………………………………………… …………………………………………………………