Bài giảng Môn Vật lý lớp 7 - Tiết 14: Môi trường truyền âm

Ngày soạn: Tiết 14: MÔI TRƯỜNG TRUYỀN ÂM A.Mục tiêu: 1)Kiến thức: -Kể tên được một số môi trường truyền âm và không truyền được âm -Nêu được một số thí dụ về sự truyền âm trong chất rắn, lỏng và khí. 2)Kĩ năng: -Rèn kĩ năng tiến hành thí nghiệm. 3)Thái độ: -Thái độ trung thực, hợp tác trong quá trình thí nghiệm nhóm. B.Chuẩn bị: Chuẩn bị cho mỗi nhóm: -2 trống da trung thu, 1 que gõ và giá đỡ hai trống. -1 bình to đựng đầy nước. -1 bình nhỏ có nắp đậy. -1 nguồn phát âm. C.Tổ chức hoạt động dạy và học: 1)Ổn định lớp: -Kiểm diện HS (1p) 2)Kiểm tra: (4p) -Dùng 2 bài tập 12.1; 12.2 để kiểm tra đầu giờ. -Hải đang chơi đàn ghita. +Dao động và biên độ dao động thay đổi như thế nào khi bạn ấy gảy mạnh và gảy nhẹ? +Dao động các dây đàn ghi ta khác nhau như thế nào khi bạn ấy chơi nốt cao và nốt thấp? 3)Bài mới: Thời lượng Hoạt động của Thầy Hoạt động của Trò Nội dung chính 3p 22p 5p 5p I.Hoạt động 1: Ngày xưa, để phát hiện tiếng vó ngựa người ta thường áp tai xuốnh đất để nghe. Tại sao? Bài học hôm nay giúp các em hiểu rõ về vấn đề đó. -Vó ngựa khi chạy đã phát ra âm thanh. Aâm thanh đó truyền đến tai ta như thế nào? II.Hoạt động 2: Nghiên cứu môi trường truyền âm. Sự truyền âm trong chất khí: Hướng dẫn HS làm thí nghiệm như hình 13.1 SGK: Đặt hai chiếc trống gần bên nhau chiếc trống thứ 2 có treo một quả bóng bàn vừa chạm mặt trống thứ 2. Gõ mạnh vào trống thứ nhất, hãy quan sát và trả lời: +Câu C1:có hiện tượng gì xảy ra đối với quả bóng bàn thứ 2? Hiện tượng đó chứng tỏ điều gì? +Câu C2: So sánh biên độ dao động của hai quả bóng bàn. Từ đó rút ra kết luận về độ to của âm khi lan truyền? Sự truyền âm trong chất rắn: -Yêu cầu HS làm thí nghiệm 13.2: ba HS lập thành 1 nhóm như SGK. -Yêu cầu HS trả lời câu C3: Aâm truyền đến tai bạn C qua môi trường nào khi nghe thấy tiếng gõ? Sự truyền âm trong chất lỏng: -Aâm thanh có thể truyền đi trong nước được không? -Yêu cầu HS tìm hiểu thí nghiệm hình 13.3 SGK và tiến hành thí nghiệm để trả lời câu hỏi nầy. -Rút ra nhận xét:(câu C4) Aâm truyền đến tai qua những môi trường nào? Aâm có thể truyền được trong chân không hay không? -GV treo tranh vẽ hình 13.4 mô tả thí nghiệm như trong SGK và hướng dẫn HS thảo luận trả lời câu C5: Kết quả thí nghiệm trên đây chứng tỏ được điều gì? Hoàn thành câu kết luận: -Yêu cầu HS tự đọc và hoàn thành phần kết luận ở SGK. -GV gọi một vài HS đọc phần kết luận đã hoàn thành trước lớp, các HS khác nghe và bổ sung nếu bị sai sót. *Chuyển ý: Aâm có thể truyền được trong nhiều môi trường chất rắn, lỏng, khí. Nhưng âm truyền đi vận tốc có giống nhau không? III.Hoạt động 3: Vận tốc truyền âm: -Yêu cầu HS tự đọc mục 5 SGK để trả lời câu hỏi nầy. -Câu C6: Hãy so sánh vận tốc truyền âm trong không khí nước và thép? IV.Hoạt động 4: Vận dụng -C7:Aâm thanh xung quanh truyền đến ta trong môi trường nào? -C8: Hãy nêu thí dụ chứng tỏ âm có thể truyền trong môi trường chất lỏng? -C9: Ngày xưa, để phát hiện tiếng vó ngựa người ta thường áp tai xuống đất để nghe. Tại sao? -C10: Khi ở ngoài khoảng không, các nhà du hành vũ trụ có thể nói chuyện với nhau một cách bình thường được không? Tại sao? -HS suy nghĩ, dự đoán các tình huống có thể xảy ra. -HS tiến hành thí nghiệm theo SGK. -HS thảo luận nhóm trả lời câu hỏi C1 và C2. -Thảo luận nhóm rút ra kết luận về độ to của âm khi lan truyền. -HS lập thành nhóm theo bàn học để tiến hành thí nghiệm như SGK. -HS làm việc cá nhân để trả lời câu C3. -Mỗi nhóm nhận dụng cụ thí nghiệm và tiến hành thí nghiệm như hình 13.3, thảo luận nhóm và trả lời câu C4. -HS quan sát tranh, đọc SGK để trả lời câu C5. -HS làm việc cá nhân để hoàn thành câu kết luận. -HS đọc SGK sau đó trả lờ câu C6. -HS làm việc cá nhân trả lời câu C7, C8, C9 và C10. -Chất rắn, lỏng và khí là môi trường có thể truyền âm được. -Chân không không thể truyền được âm. -Nói chung vận tốc truyền âm trong chất rắn lớn hơn trong chất lỏng, trong chất lỏng lớn hơn trong chất khí. 4)Củng cố-Hướng dẫn học ở nhà: (5p) -Kinh nghiệm những người câu cá cho biết khi có người đi đến bờ sông, cá lập tức lẩn trốn ngay. Hãy giải thích tại sao? -Yêu cầu HS giải các BT ở SGK. D.Rút kinh nghiệm,bổ sung: