Bài giảng Môn Vật lý lớp 7 - Tiết 20: Hai loại điện tích (tiết 1)

Ngày soạn : 3/1/2013 Ngày dạy : 10/1/2013 TIẾT 20: HAI LOẠI ĐIỆN TÍCH I/ Mục tiêu: 1) Kiến thức: - Biết được chỉ có 2 loại điện tích là điện tích dương và điện tích âm, hai điện tích cùng dấu thì đẩy nhau, trái dấu thì hút nhau. - Nêu được cấu tạo nguyên tử gồm: hạt nhân mang điện tích dương và các êlectrôn mang điện tích âm quay xung quanh hạt nhân, nguyên tử trung hoà về điện. - Biết vật mang điện âm nhận thêm êlectrôn, vật mang điện dương mất bớt êlectrôn. 2) Kỹ năng: - Làm thí nghiệm về nhiễm điện do cọ xát. 3) Thái độ: - Trung thực hợp tác trong hoạt động nhóm. II/ Chuẩn bị: 1) Giáo viên: Tranh vẽ mô hình cấu tạo đơn giản của nguyên tử. 2) Học sinh: chuẩn bị mỗi nhóm: + 1 thanh thuỷ tinh hữu cơ. + 2 mảnh nylong màu trắng đục + 1 bút chì gỗ + 1kẹp nhựa + 1 mảnh len, 1 mảnh lụa sấy khô + 2 đũa nhựa có lỗ hỏng + một mũi nhọn đặt trên đế nhựa Vấn đáp đàm thoại, thuyết trình, trực quan III/Tiến trình giảng dạy 1) Ổn định tổ chức: Kiểm diện học sinh 2) Kiểm tra bài cũ: * Học sinh1: - Có thể làm cho 1 vật nhiễm điện bằng cách nào? Vật nhiễm điện có tính chất gì? Trả lời bài tập 17.1? Làm bài hoàn chỉnh sạch đẹp.(10đ) Đáp: - Bằng cách cọ xát - Vật nhiễm điện có tính chất hút các vật khác hay làm sáng bóng đèn của bút thử điện. - BT 17.1: Những vật bị nhiễm điện là: vỏ bút bi nhựa, lược nhựa. Những vật còn lại không bị nhiễm điện. * Học sinh2: - Trong các xưởng dệt người ta thường treo những tấm kim loại đã nhiễm điện ở trên cao. Làm như vậy có tác dụng gì ? Giải thích ? Trả lời bài tập 17.2? Làm bài đầy đủ sạch đẹp. (10đ) Đáp: - Xưởng dệt vải thường có nhiều bụi bông bay lơ lửng trong không khí .Tấm kim loại nhiễm điện trên cao có tác dụng hút bụi bông trên bề mặt của chúng, làm cho không khí ít bụi hơn. - BT 17.2 : D 3) Bài mới: HOẠT ĐỘNG CỦA GV & HS NỘI DUNG Hoạt động 1: Tổ chức tình huống học tập Một vật bị nhiễm điện có khả năng hút các vật khác .Nếu 2 vật cùng bị nhiễm điện thì chúng hút nhau hay đẩy nhau? Hoạt động 2: Làm thí nghiệm 1 tạo ra 2 vật nhiễm điện cùng loại và tìm hiểu lực tác dụng giữa chúng? 10P - Cho Hs đọc thí nghiệm 1 - Gv : Giới thiệu dụng cụ, cách tiến hành TN. - Cho 2 HS nêu cách tiến hành TN - Yêu cầu Hs tiến hành TN theo nhóm Ø Bước 1: Trước khi cọ xát 2 mảnh nilông không có hiện tượng gì. Ø Bước 2: TN giống như SGK Sau khi cọ xát : 2 mảnh nilông đẩy nhau @ Giáo viên lưu ý cách cọ xát : không quá mạnh để mảnh nilông không bị cong và cọ xát theo 1 chiều với số lần như nhau. - Tiếp theo HS làm TN với 2 thanh nhựa cùng loại như yêu cầu SGK. - Cho HS thảo luận nhóm hoàn chỉnh nhận xét vào phiếu học tập. Hoạt động 3: Làm thí nghiệm 2, phát hiện hai vật nhiễm điện hút nhau và mang điện tích khác loại. 10P - Yêu cầu Hs đọc thí nghiệm 2 - Tiến hành TN theo nhóm + Đặt đũa nhựa chưa nhiễm điện lên mũi nhọn, đưa thanh thuỷ tinh chưa nhiễm điện lại gần xem có tương tác với nhau không? (chưa tương tác với nhau) + Cọ xát thanh thuỷ tinh với lụa đưa lại gần đũa nhựa quan sát hiện tương xảy ra ? ( thanh thuỷ tinh hút thước nhựa) + Cọ xát thanh nhựa bằng mảnh vải khô và cọ xát thanh thuỷ tinh với lụa và đưa lại gần nhau quan sát hiện tượng xảy ra? ( hút nhau) - Cho HS thảo luận nhóm hoàn thành nhận xét Hoạt động 4: Kết luận và vận dụng hiểu biết về hai loại điện tích và lực tương tác giữa chúng 10P - Từ kết quả và nhận xét rút ra từ 2 thí nghiệm cho HS nêu kết luận. - GV thông báo cho HS điện tích dương ( + ); điện tích âm ( - ) - Cho các nhóm trả lời câu C1? ( C1:mảnh vải mang điện tích dương(+); thanh nhựa sẫm màu khi được cọ xát bằng mảnh vải khô thì mang điện tích âm (-)). Hoạt động 5: Tìm hiểu sơ lược về cấu tạo nguyên tử 5P - Gv treo hình 18.4 /sgk cho HS quan sát - Yêu cầu Hs đọc phần II/sgk trang 51 - Gọi Hs trình bày sơ lược về cấu tạo của nguyên tử trên mô hình nguyên tử . - Gv thông báo thêm nguyên tử có kính thước vô cùng nhỏ bé. * Gv thông báo với HS : Một vật nhiễm điện âm nếu nhận thêm êlectrôn; nhiễm điện dương nếu mất bớt êlectrôn. I/ Hai loại điện tích: 1) Thí nghiệm 1: Nhận xét: Hai vật giống nhau, được cọ xát như nhau thì mang điện tích cùng loại và khi được đặt gần nhau thì chúng đẩy nhau. 2) Thí nghiệm 2: Nhận xét : Thanh nhựa sẫm màu và thanh thủy tinh khi được cọ xát thì chúng hút nhau do chúng mang điện tích khác loại. Kết luận: Có hai loại điện tích là điện tích dương và điện tích âm. Các vật mang điện tích cùng loại thì đẩy nhau, mang điện tích khác loại thì hút nhau. II/ Sơ lược cấu tạo nguyên tử: Nguyên tử gồm hạt nhân mang điện dương và các êlectrôn mang điện âm chuyển động quanh hạt nhân . - Một vật nhiễm điện âm nếu nhận thêm êlectrôn; nhiễm điện dương nếu mất bớt êlectrôn. 4) Củng cố và luyện tập: C2 : Trước khi cọ xát, trong mỗi vật đều có điện tích dương và điện tích âm. Các điện tích dương tồn tại ở hạt nhân của nguyên tử, còn các điện tích âm tồn tại ở các êlectrôn chuyển động xung quanh hạt nhân. C3 : Trước khi cọ xát, các vật không hút các vụn giấy nhỏ vì rằng các vật đó chưa bị nhiễm điện, các điện tích dương và âm trung hoà lẫn nhau. C4: Sau khi cọ xát, như hình 18.5b, mảnh vải nhiễm điện dương (6 dấu “+” và 3 dấu “-“); thước nhựa nhiễm điện âm (7 dấu “-“ và 4 dấu “+”).Thước nhựa nhiễm điện âm do nhận thêm êlectrôn; Mảnh vải nhiễm điện dương do mất bớt êlectrôn. 5) Hướng dẫn học sinh tự học ở nhà: - Học thuộc phần ghi nhớ SGK - Đọc thêm mục: “Có thể em chưa biết” -Làm bài tập 18.1 -> 18.4 trong SBT.