Bài giảng Môn Vật lý lớp 7 - Tuần 15 - Tiết 15 - Bài 14 - Phản xạ âm – tiếng vang (tiết 6)

Tuần 15 Ngày 7/12/04 Tiết 15 Bài 14 Phản xạ âm – Tiếng vang I. MỤC TIÊU -Kiến thức: Mô tả và giải thích được một số hiện tượng liên quan đến tiếng vang. Nhận biết được một số vật phản xạ âm tốt và vật phản xạ âm kém. Kể tên một số ứng dụng của phản xạ âm. -Kĩ năng: Rèn khả năng tư duy từ các hiện tượng thực tế, từ các thí nghiệm. II. CHUẨN BỊ Mỗi nhóm: -1 giá đỡ, 1 tấm gương,1 nguồn phát âm dùng vi mạch. -1bình nước . III. TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC TL THẦY TRÒ KIẾN THỨC 10 10 10 10 5 HĐ 1: Kiểm tra- Tổ chức tình huống học tập -Môi trường nào truyền được âm, môi trường nào truyền âm tốt? Lấy 1 ví dụ minh hoạ. -Chữa bài tập 13.1, 13.2, 13.3 *Tại sao trong các rạp hát, rạp chiếu phim, tường lại làm sần sùi, mái thì theo kiểu vòm? HĐ 2: Nghiên cứu âm phản xạ và hiện tượng tiếng vang. - Yêu cầu HS đọc SGK và trả lời câu hỏi: +Em đã nghe thấy tiếng vọng lại lời nói của mình ở đâu? +Trong nhà của mình em có nghe rõ tiếng vang không? +Tiếng vang khi nào có? -GV thông báo âm phản xạ. +Vậy âm phản xạ và tiếng vang có gì giống và khác nhau? -Yêu cầu HS trả lời câu C1. -Tương tự với câu C2, GV cho HS thảo luận- câu trả lời đúng. -Yêu cầu HS tự trả lời câu C3. Nếu HS không trả lời được là chưa đạt yêu cầu. HĐ 3: Nghiên cứu vật phản xạ âm tốt và vật phản xạ âm kém. -Yêu cầu HS đọc mục II.SGKtr.41, GV thông báo kết quả TN. -Qua hình vẽ em thấy âm truyền như thế nào? -Vật như thế nào phản xạ âm tốt? Vật như thế nào phản xạ âm kém? -Yêu cầu HS vận dụng để trả lời câu hỏi C4. HĐ 4: Vận dụng – củng cố- hướng dẫn về nhà -Nếu tiếng vang kéo dài thì tiếng nói và tiếng hát nghe có rõ không? - Tránh hiện tượng âm bị lẫn do tiếng vang kéo dài thì phải làm như thế nào? -Yêu cầu HS tự giải thích và ghi câu trả lời câu hỏi C5. -Quan sát bức tranh H14.3 . Em thấy tay khum có tác dụng gì? -GV hướng dẫn HS trả lời câu C7: HS thường lấy s=v.t= 1500m/s.1s - GV yêu cầu HS nói rõ “t” là thời gian âm đi như thế nào? – rút ra âm đi từ mặt nước xuống đáy biển chỉ có 0,5s. -Với câu hỏi C8: GV yêu cầu HS chọn và giải thích tại sao lại chọn hiện tượng đó? -Củng cố: - Yêu cầu HS trả lời các câu hỏi đây cũng là những kiến thức cơ bản cần ghi nhớ trong bài: +Khi nào thì có âm phản xạ. Tiếng vang là gì? +Có phải cứ có âm phản xạ thì có tiếng vang không? +Vật nào phản xạ âm tốt, âm kém? - Cho HS đọc mục “Có thể em chưa biết” để trả lời câu hỏi: + Ở chương trước ta biết muốn nhìn thấy 1 vật thì ánh sáng từ vật đó phải truyền vào mắt. Vậy tại sao trong hang sâu, ban đêm dơi vẫn bay được mà không bị đâm vào tường đá? * Hướng dẫn về nhà: Học phần ghi nhớ. Trả lời câu hỏi C1 đến C8. Làm bài tập 14.1 đến 14.6 tr.15 SBT. 1 HS lên bảng trả lời câu hỏi của GV. -1HS lên chữa bài tập. - Cá nhân HS nghiên cứu SGK tr.40, trả lời câu hỏi của GV. +Nghe được tiếng vang khi âm dội lại đến tai chậm hơn âm truyền trực tiếp đến tai một khoảng thời gian ít nhát là 1/15s. +Aâm dội lại khi gặp vật chắn gọi là âm phản xạ. +Giống nhau: đều là âm phản xạ +Khác nhau: tiếng vang là âm phản xạ nghe từ khoảng cách âm phát ra ít nhất khoảng 1/15s - HS trao đổi thống nhất câu trả lời, ghi vở: C1: Nghe thấy tiếng vang ở giếng, ngõ hẹp dài, phòng rộng thường có tiếng vang khi có âm phát ra. Vì ta phân biệt được âm phát ra trực tiếp và âm phản xạ. C2: Trong phòng kín khoảng cách nhỏ, tg âm phát ra nghe được cách âm dội lại nhỏ hơn 1/15s-âm phát ra trùng với âm phản xạ-âm to. Ngoài trời âm phát ra không gặp chướng ngại vật nên không phản xạ lại được, tai chỉ nghe âm phát ra- âm nhỏ hơn. C3: Phòng to, âm phản xạ đến tai em sau âm phát ra- nghe thấy tiếng vang. Phòng nhỏ: âm phản xạ và âm phát ra hoà cùng với nhau- không nghe thấy tiếng vang. a)Phòng nào cũng có âm phản xạ. b)s= v.t =340.1/15s=22,6m. - HS đọc SGK. Ghi bài. -Tiến hành TN với mặt phản xạ là tấm kính, tấm bìa thấy được hiện tượng: +Mặt gương : âm nghe rõ hơn +Tấm bìa: âm nghe không rõ -Aâm truyền đến vật chắn rồi phản xạ đến tai. Gương phản xạ âm tốt, bìa phản xạ âm kém. - HS trả lời câu hỏi và ghi vở: +Vật cứng có bề mặt nhẵn, phản xạ âm tốt(hấp thụ âm kém) +Vật mềm, xốp có bề mặt gồ ghề thì phản xạ âm kém. C4: -Phản xạ âm tốt: mặt gương, mặt đá hoa,tấm kim loại, tường gạch. -Phản xạ âm kém: miếng xốp, áo len,ghế đệm mút, cao su xốp. -Cá nhân HS trả lời câu hỏi. Yêu cầu nêu được: Tiếng vang kéo dài-tiếng vang của âm trước lẫn với âm phát ra sau làm âm đến tai nghe không rõ. -Tường sần sùi treo rèm vải dày. -HS làm vào vở câu C5. Câu C6: Hướng âm phản xạ từ tay đến tai nên nghe rõ hơn. -Câu C7: s= v.t=1500.0,5 = 750m -HS suy nghĩ chọn hiện tượng và giải thích. Ví dụ: trồng cây xung quanh bệnh viện để âm truyền đến gặp lá cây bị phản xạ nhiều hướng- âm truyền đến bệnh viện giảm đi. -HS trả lời câu hỏi, ghi nhớ kiến thức tại lớp. - HS đọc thông tin mục “ Có thể em chưa biết” thu thập thông tin trả lời câu hỏi: Dơi và cá heo phát ra siêu âm, nếu gặp vật cản, âm phản xạ lại – cá heo và dơi tránh được chướng ngại vật. Bài 14 Phản xạ âm – Tiếng vang I. Aâm phản xạ – Tiếng vang *Aâm gặp mặt chắn đều bị phản xạ nhiều hay ít. Tiếng vang là âm phản xạ nghe được cách âm trực tiếp ít nhất là 1/15s. II. Vật phản xạ âm tốt và vật phản xạ âm kém * Các vật mềm, có bề mặt gồ ghề phản xạ âm kém. Các vật cứng, có bề mặt nhẵn, phản xạ âm tốt( hấp thụ âm kém). III. Vận dụng RÚT KINH NGHIỆM