Bài giảng Môn Vật lý lớp 7 - Tuần 20 - Tiết 19 - Bài 17: Sự nhiễm điện do cọ xát

Tuần 20 Ngày soạn 31/12/2011 Tiết 19 Ngày dạy CHƯƠNG III: ĐIỆN HỌC Bài 17: SỰ NHIỄM ĐIỆN DO CỌ XÁT. I MỤC TIÊU : Kiến thức : + HS mô tả được một hiện tượng hoặc một thí nghiệm chứng tỏ vật bị nhiễm điện do cọ xát. + Giải thích được một số hiện tượng nhiễm điện do cọ xát trong thực tế ( chỉ ra các vật nào cọ xát với nhau và biểu hiện sự nhiễm điện). Kỹ năng : + Làm thí nghiệm nhiễm điện cho vật bằng cách cọ xát. Thái độ : + Yêu thích môn học, ham hiểu biết, khám phá thế giới xung quanh. II. CHUẨN BỊ : + Mỗi nhóm HS: 1 thước nhựa, 1 thanh thủy tinh hữu cơ, 1 mảnh nilông, 1 quả cầu nhựa xốp (hoặc bấc ) đường kính 1cm hoặc 2cm, 1 giá treo, 1 mảnh len hoặc mảnh dạ, 1 mảnh lụa, 1 số giấy vụn, 1 mảnh tôn kích thước khoảng (80mm x 80mm), 1 bút thử điện + Đối với GV: Phô tô sẵn bảng ghi kết quả thí nghiệm 1 ( tr 48 SGK) cho các nhóm. III. CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC. Ổn định lớp. Kiểm tra. 3. Bài mới Hoạt động 1: Tổ chức tình huống học tập. (5 phút) Hoạt động của giáo viên. Hoạt động của học sinh. GV: Đặt vấn đề: Hàng ngày chúng ta thường dùng điện, thường nghe nói về điện. Vậy hãy nêu một số hiện tượng có liên quan đến điện. GV: Đúng, ngoài những hiện tượng nêu trên còn rất nhiều hiện tượng khác có liên quan đến điện như sấm xét, máy thu thanh, máy thu hình, điện thoại, chuông điện, đàn organ…. Vậy trong chương này chúng ta sẽ tìm hiểu bản chất của điện là gì? Do đâu mà có điện? Điện có tác dụng gì? Đo điện thế nào? Sử dụng điện thế nào cho an toàn. HS: Hoạt động cá nhân nêu một số hiện tượng có liên quan đến điện. + Đèn điện sáng. + Quạt điện thổi gió. + Máy cưa điện. + Điện giật. + Tia lửa điện khi hàn điện. Hoạt động 2: Tìm hiểu thế nào là vật nhiễm điện (14 phút) GV: Yêu cầu HS đọc thí nghiệm 1 nêu các dụng cụ thí nghiệm và các bước tiến hành thí nghiệm. GV: Yêu cầu làm TN 1 trong SGK để phát hiện ra tính chất mới của nhiều vật bị cọ xát: hút các vật khác. GV: Yêu cầu HS lần lượt làm hai TN như hình 17.1 a và 17.1b SGK đối chiếu kết quả với nhau. + Đưa thước nhựa, thanh thủy tinh lại gần giấy vụn, hay quả cầu xốp treo trên dây. + Dùng miếng vải khô cọ xát thước nhựa, thanh thủy tinh rồi đưa chúng lại gần các vụ giấy hay quả cầu xốp. GV: Hướng dẫn HS thảo luận để đưa ra kết luận đúng. I. VẬT NHIỄM ĐIỆN. Thí nghiệm 1. HS: Hoạt động theo nhóm tiến hành TN, điện kết quả quan sát vào bảng. HS: Thảo luận ở nhóm rồi trình bày chung trước lớp. Nhận xét về kết quả thí nghiệm. HS: Hoạt động cá nhân chọn từ thích hợp điền vào chỗ trống trong kết luận. + Kết luận 1: Nhiều vật sau khi bị cọ xát có khả năng hút các vật khác. Hoạt động 3: Nhận biết vật bị cọ xát có tính chất điện. (10 phút) GV: Vì sao nhiều vật sau khi cọ xát lại có thể hút các vật khác? GV: Hướng dẫn HS kiểm tra với các phương án HS nêu ra. GV: Yêu cầu HS làm thí nghiệm 2 theo như chỉ dẫn của SGK. Và yêu cầu HS quan sát bóng đèn bút thử điện. GV: Thông báo : Vật bị cọ xát có khả năng làm sáng bóng đèn bút thử điện nghĩa là có tính chất điện và gọi là vật nhiễm điện hay vật mang điện tích. 2. Thí nghiệm 2: HS: Hoạt động cá nhân suy nghĩ nêu phương án trả lời và cách làm thí nghiệm kiểm tra. HS: Tiến hành TN 2 theo nhóm. Chú ý quan sát hiện tượng xảy ra, thấy được bóng đèn của bút thử điện sáng. HS: Hoàn chỉnh kết luận 2 trong SGK. + Kết luận 2: Nhiều vật sau khi bị cọ xát có khả năng làm sáng bóng đèn bút thử điện Hoạt động 4: Vận dụng (12 phút) GV: Tổ chức cho HS hoạt động nhóm thảo luận câu C1, C2, C3 sau đó thảo luận chung cả lớp. GV chốt lại câu trả lời đúng để HS hoàn thành câu trả lời vào vở. GV: Có thể chỉnh sửa cho HS sử dụng đúng thuật ngữ chính xác trong khi trả lời. II. VẬN DỤNG. HS: Thảo luận nhóm trả lời các câu C1, C2, C3. C1: Khi chải đầu bằng lược nhựa, lược nhựa và tóc cọ xát vào nhau. Cả lược nhựa và tóc đều bị nhiễm điện. Do đó tóc bị lược nhựa hút kéo thẳng ra. C2: Khi thổi bụi trên mặt bàn, bụi bay đi. Cánh quạt khi quay cọ xát mạnh với không khí và bị nhiễm điện . Vì thế cánh quạt hút các hạt bụi có trong không khí ở gần nó. Mép cánh quạt chém vào không khí được cọ xát mạnh nhất nên nhiễm điện nhiều nhất. Do đó chỗ mép cánh quạt hút bụi mạnh nhất và bụi bám ở mép cánh quạt nhiều nhất. C3: Khi lau chùi gương soi , kính cửa sổ hay màn hình tivi bằng khăn bông khô chúng bị cọ xát và bị nhiễm điện vì thế chúng hút các bụi vải. 4. Củng Cố : (3 phút) + Làm thế nào để cho một thước nhựa, thanh thủy tinh bị nhiễm điện? Vật bị nhiễm điện có khả năng gì? Căn cứ vào hiện tượng nào để nhận biết được một vật bị nhiễm điện? + GV: Yêu cầu HS đọc phần ghi nhớ trong SGK. 5. Dặn dò. (1 phút) + Về nhà học thuộc bài trong vở ghi + SGK. Làm lại các câu C1 đến C3 vào vở học. + Làm bài tập 17.1 đến 17.4 trong SBT. + Đọc trước bài 18 chuẩn bị cho tiết học sau. IV. Rút kinh nghiệm. Duyệt của tổ chuyên môn Nguyễn Hoàng Khải