Bài giảng Môn Vật lý lớp 7 - Tuần 21 - Tiết 39 - Bài 33 : Dòng điện xoay chiều

Tuần : 21 Ngày soạn : 11/01/2013 Tiết : 39 Ngày dạy : 14/01/2013 BÀI 33 : DÒNG ĐIỆN XOAY CHIỀU I.Mục tiêu: 1.Kiến thức : - Nêu được dấu hiệu chính nhận biết dòng điện xoay chiều với dòng điện một chiều. 2. Kĩ năng : - Quan sát , mô tả chính xác hiện tượng xảy ra . 3. Thái độ : - Ham học hỏi, yêu thích môn học II. Chuẩn bị : 1. Giáo viên: - Nội dung kiến thức bài học - 1 bộ thí nghiệm phát hiện dòng điện xoay chiều gồm 1 cuộn dây dẫn kín có mắc 2 bóng đèn LED song song , ngược chiều cơ thể quay trong từ trường của 1 nam châm . - 1 cuộn dây dẫn kín có 2 bóng đèn LED mắc song song , ngược chiều vào mạch điện . - 1 nam châm vĩnh cửu có thể quay quanh 1 trục thẳng đứng . 2. Học sinh : - Học bài và làm bài trước khi lên lớp. - Đọc trước bài mới. III.Tổ chức hoạt động dạy và học : 1. Ổn định lớp : Kiểm tra sĩ số vệ sinh lớp . 9A1……….. 9A2…………. 9A3………….. 9A4………….. 2. Kiểm tra bài cũ : - Nêu điều kiện xuất hiện dòng điện cảm ứng? - Nêu cách tạo ra dòng điện ở C6. 3. Tiến trình: GV tổ chức các hoạt động Hoạt động của học sinh Kiến thức cần đạt Hoạt động 1 :Giới thiệu bài mới - Trên máy thu thanh có ghi ở chỗ đưa điện vào máy có kí hiệu DC 6V. AC 220V. Các kí hiệu đó có ý nghĩa gì?=>Bài mới. - HS lắng nghe Hoạt động 2 : Phát hiện dòng điện cảm ứng có thể đổi chiều và tìm hiểu trong trường hợp nào thì dòng điện cảm ứng đổi chiều. -Làm thí nghiệm theo nhóm như hình 33.1 -Làm C1 ? -Giáo viên hướng dẫn học sinh làm thí nghiệm , chú ý động tác đưa nam châm vào ống dây , rút nam châm nhanh và dứt khoát . - So sánh sự biến thiên số đường sức từ xuyên qua tiết diện S của cuộn dây dẫn kín trong 2 trường hợp trên? -Có phải cứ mắc đèn Led vào nguồn điện là nó sẽ phát sáng hay không ? -Vì sao lại dùng đèn Led mắc song song ngược chiều ? -Giáo viên cho học sinh nhớ lại cách sử dụng đèn ở lớp 7 à chỉ cho dòng điện theo 1 chiều nhất định à vậy chiều dòng điện trong 2 trường hợp trên là ngược chiều. Dòng điện cảm ứng trong 2 trường hợp trên có gì khác nhau ? -Giáo viên nhận xét , chốt lại kết luận . -Hoạt động nhóm làm thí nghiệm -Quan sát kỹ hiện tượng làm C1 -Các nhóm trả lời câu hỏi của giáo viên , đại diện nhóm rút ra kết luận về chiều dòng điện cảm ứng . 2.Kết luận : -Hoàn tất nội dung vào vở I./Chiều của dòng điện cảm ứng 1.Thí nghiệm : C1 : - Số đường sức từ xuyên qua tiết diện S của cuộn dây dẫn tăng, đèn 1 sáng - Số đường sức từ giảm, đèn thứ 2 sáng 2.Kết luận : SGK. Hoạt động 3: Tìm hiểu khái niệm mới dòng điện xoay chiều. -Cá nhân đọc mục 3 SGK / 90 ? -Giáo viên : dòng điện trong mạng điện sinh hoạt là dòng điện xoay chiều . -Giải thích nghĩa của chữ : AC, DC -Dòng điện xoay chiều biến đổi như thế nào 3.Dòng điện xoay chiều -Cá nhân đọc mục 3 – SGK -Trả lời câu hỏi của giáo viên à ghi vào vở 3.Dòng điện xoay chiều Dòng điện luân phiên đổi chiều gọi là dòng điện xoay chiều . Hoạt động 4: Tìm hiểu 2 cách tạo ra dòng điện xoay chiều + Yêu cầu HS phân tích xem , khi cho nam châm quay thì số đường sức từ xuyên qua tiết diện S biến đổi như thế nào ? Từ đó suy ra chiều của dòng điện cảm ứng có đặc điểm gì. Sau đó mới phát dụng cụ cho HS làm TN kiểm tra . + Gọi 1 HS trình bày lập luận rút ra dự đoán . Các HS khác nhận xét bổ sung chỉnh lại lập luận cho chặt chẽ * GV biểu diễn TN : Gọi HS trình bày điều quan sát được. ( 2 đèn vạch ra 2 nửa vòng sáng khi cuộn dây quay ) - Hiện tượng trên chứng tỏ điều gì (Dòng điện trong cuộn dây luân phiên thay đổi ) - TN có phù hợp với dự đoán không? * Hướng dẫn HS thao tác, cầm nam châm quay quanh những trục khác nhau xem có trường hợp nào số đường sức từ qua S không luân phiên tăng giảm không? * Giáo dục môi trường: Do dòng điện xoay chiều có nhiều ưu điểm hơn dòng điện 1 chiều nên nó được tăng cường sản xuất hơn và khi sử dụng thì dùng bộ chỉnh lưu để biến thành 1 chiều. - Yêu cầu hs phát biểu kết luận và giải thích một nữa vì sao khi nam châm ( hay cuộn dây ) quay thì trong cuộn dây lại xuất hiện dòng điện cảm ứng xoay chiều ? - Tiến hành làm TN như hình 33.2 và 33.3 SGK - Nhóm hs thảo luận và nêu dự đoán xem khi cho nam châm quay thì dòng điện cảm ứng trong cuộn dây có chiều biến đổi như thế nào ? Tiến hành kiểm tra dự đoán - Quan sát hình 33.2 và 33.3 SGK và làm TN theo hướng dẫn SGK -Nhóm hs thảo luận phân tích xem sồ đường sức từ xuyên qua tiết diện S của cuộn dây biến đổi như thế nào ?khi cuộn dây quay trong từ trường . Từ đó nêu lên dự đoán về chiều của dòng điện àC3: Khi cuộn dây quay từ vị trí 1 sang vị trí 2 thì số đường sức từ xuyuên qua tiết diện S của cuộn dây tăng . Khi cuộn dây từ vị trí 2 quay tiếp thì số đường sức từ giảm . Vậy dòng điện cảm ứng xuất hiện trong trường hợp này là dòng điện xoay chiều . - Quan sát GV biểu diễn TN kiểm tra như hình 33.4 SGK -Từng hs phân tích kết quả quan sát xem có phù hợp với dự đoán không ? - Rút ra kết luận chung : Có những cách nào để tạo ra dòng điện xoay chiều ? Thảo luận chung cả lớp : à Kết luận II. Cách tạo ra dòng điện xoay chiều : 1) Cho nam châm quay trước cuộn day dẫn kín : C2.Khi cực S của của nam châm lại gần của cuộn dây thì số đường sức từ qua tiết diện S của cuộn dây tăng .Khi cực N ra xa cuộn dây thì số đường sức từ qua tiết diện S giảm . Khi nam châm quay liên tục thì số đường sức từ xuyên qua S luân phiên tăng giảm vậy dòng điện xuất hiện trong cuộn dây là dòng điện xoay chiều . 2) Cho cuộn day dẫn kín quay trong từ trường : C3: Khi cuộn dây quay từ vị trí 1 sang vị trí 2 thì số đường sức từ xuyên qua tiết diện S của cuộn dây tăng . Khi cuộn dây từ vị trí 2 quay tiếp thì số đường sức từ giảm . Vậy dòng điện cảm ứng xuất hiện trong trường hợp này là dòng điện xoay chiều . 3) Kết luận : Trong mạch điện kín dòng điện xoay chiều xuất hiện . khi cho nam châm quay trước cuộn dây hay cho nam châm quay trong từ trường Hoạt động 5 : Vận dụng. Cho hs suy nghĩ và trả lời C4 Gọi hs lên bảng trả lời Nhận xét. Học sinh suy nghĩ và trả lời. C4: Khi khung quay nữa vòng tròn thì số đường sức từ qua khu dây tăng , một trong hai đèn LED sáng . Trên nửa vòng tròn sau , số đường sức từ giảm nên dòng điện đổi chiều , đèn hai sáng . Thực ra ở dây còn có sự đổi chiều của đường sức từ xuyên qua tiết diện S của cuộn dây . III. Vận dụng: C4: Khi khung quay nửa vòng tròn thì số đường sức từ qua khu dây tăng , một trong hai đèn LED sáng . Trên nửa vòng tròn sau , số đường sức từ giảm nên dòng điện đổi chiều , đèn hai sáng . Thực ra ở dây còn có sự đổi chiều của đường sức từ xuyên qua tiết diện S của cuộn dây . IV. Củng cố : - Trong trường hợp nào thì trong cuộn dây dẫn kín xuất hiện dòng điện xoay chiều ? - Vì sao khi cuộn dây quay trong từ trường thì cuộn dây xuất hiện dòng điện cảm ứng ? V. Hướng dẫn về nhà : - Học thuộc phần ghi nhớ. - Trả lời lại từ C1 đến C4. - Làm bài tập 33.1 đến 33.4 trong sách bài tập. - Đọc mục có thể em chưa biết. - Xem trước bài 34 SGK.