Bài giảng Môn Vật lý lớp 7 - Tuần 6 - Tiết 6 - Tiết 6: Thực hành : Quan sát và vẽ ảnh của một vật tạo bởi gương phẳng

Tuần 6 Tiết 6 Ngày dạy: 11/10/2013 TiÕt 6: THỰC HÀNH : QUAN SÁT VÀ VẼ ẢNH CỦA MỘT VẬT TẠO BỞI GƯƠNG PHẲNG. I. Mục tiêu: - Luyện tập vẽ ảnh của các vật có hình dạng khác nhau đặt trước gương phẳng. - Tập xác định vùng nhìn thấy của gương phẳng. II. Chuẩn bị: - Cho mỗi nhóm: 1 gương phẳng; 1 cái bút chì; 1 thước đo độ. * Học sinh: Mỗi HS chép sẵn một mẫu báo cáo ra giấy. III. Tiến trình lên lớp: 1. Kiểm tra bài cũ: - Nêu tính chất của ảnh tạo bởi gương phẳng. Cách vẽ ảnh của vật trước gương phẳng? - Kiểm tra sự chuẩn bị của học sinh 3. Bài mới: -Yêu cầu HS đọc câu C1.SGK ?Để ảnh song song cùng chiều với vật ta phải đặt vật như thế nào?. ?Để ảnh cùng phương ngược chiều với vật vật ta phải đặt vật như thế nào?. . b.Vẽ ảnh của bút chì trong hai trường hợp trên. C2: Di chuyển gương từ từ ra xa mắt, bề rộng vùng nhìn thấy của gương sẽ như thế nào? C4: Vẽ ảnh của hai điểm M,N vào hình 3. ?Không nhìn thấy điểm N’ vì ...? ?Nhìn thấy điểm M’ vì ...? -HS : Kiểm tra kết quả, tự đánh giá kết quả TH của mình. -HS: Thu dọn dụng cụ TH, kiểm tra lại dụng cụ. 1. Xác định ảnh của một vật tạo bởi gương phẳng. C1:-a, Đặt bút chì song song với gương b. Đặt bút chì vuông góc với gương B,Vẽ hình 1 và 2 ứng với hai trường hợp trên Hình 1 Hình 2 2.Xác định vùng nhìn thấy của gương phẳng. -C2: Di chuyển gương từ từ ra xa mắt, bề rộng vùng nhìn thấy của gương sẽ giảm -C4: Vẽ ảnh của hai điểm M, N: -Không nhìn thấy điểm N’ vì các tia sáng từ điểm sáng N tới gương cho các tia phản xạ không lọt vào mắt ta -Nhìn thấy điểm M’ vì có tia phản xạ trên gương vào mắt ở O có đường kéo dài đi qua M’ 3. Củng cố:-GV: Thu báo cáo TN. -Nhận xét chung về thái độ, ý thức của HS, tinh thần làm việc giữa các nhóm. - Yêu cầu HS nhắc lại một số tính chất ảnh của vật tạo bởi gương phẳng? - Cách vẽ ảnh của vật (Đơn giảng) tạo bởi gương phẳng? 5. Hướng dẫn về nhà: - Học bài cũ và chuẩn bị trước nội dung bài gương cầu lồi. - Làm các bài tập trong SBT vật lí 7. Tuần 7 Tiết 7 Ngày dạy: 18/10/2013 TiÕt 7: GƯƠNG CẦU LỒI I. Mục tiêu: - Nêu được những tính chất của ảnh của một vật tạo bởi gương cầu lồi. - Nhận biết được vùng nhìn thấy của gương cầu lồi rộng hơn của gương phẳng có cùng kích thước. - Vận dụng kiến thức để giải thích được ứng dụng của gương cầu lồi. II. Chuẩn bị: 1. Giáo viên: - Bảng phụ ghi bài tập và câu hỏi ; chuẩn bị cho mỗi nhóm: 1 gương cầu lồi ; 1 gương phẳng tròn có cùng kích thước với gương cầu lồi . 2. Học sinh: - Bảng nhóm ; mỗi nhóm : 1 cây nến ; 1 bao diêm ; đọc trước bài mới ; làm bài cũ. III.Tiến trình lên lớp: 1. Kiểm tra bài cũ : Nêu tính chất ảnh của một vật tạo bởi gương phẳng? 2. Bài mới: Yêu cầu HS đọc SGK và làm TN như hình 7.1. Nhận xét: 1. ?Ảnh đó có phải là ảnh ảo không? Vì sao? 2. ?Nhìn thấy ảnh lớn hơn hay nhỏ hơn vật? Bố trí TN như hình 7.2. -?Nêu phương án so sánh ảnh của vật qua hai gương? -?Ảnh thật hay ảnh ảo? -GV hướng dẫn HS thay gương cầu lồi bằng kính lồi. +Đặt cây nến cháy. +Đưa màn chắn ra sau gương ở các vị trí. -Yêu cầu HS nêu phương án xác định vùng nhìn thấy của gương. ?Có phương án nào khác để xác định vùng nhìn thấy của gương? -Néu HS chỉ nêu được phương án xác định như ở gương phẳng, thì GV có thể gợi ý HS để gương trước mặt, đặt cao hơn đầu, quan sát các bạn trong gương, xác định được khoảng bao nhiêu bạn rồi tại vị trí đó đặt gương cầu lồi sẽ thấy số bạn quan sát được nhiều hơn hay ít hơn. -Thời gian thực hiện phương án nào nhanh hơn. -Yêu cầu HS rút ra kết luận. Cho HS làm C3; C4? * Gương cầu lồi: là gương có mặt phản xạ là mặt ngoài của một phần mặt cầu I. Ảnh của một vật tạo bởi gương cầu lồi: a. Quan sát: C1: Nhận xét: +Ảnh nhỏ hơn vật. +Có thể là ảnh ảo. b. Thí nghiệm kiểm tra: * Kết luận: +Ảnh nhỏ hơn vật. +Ảnh ảo không hứng được trên màn. II. Vùng nhìn thấy của gương cầu lồi: Nhìn vào gương cầu lồi ta quan sát được một vùng rộng hơn so với khi nhìn vào gương phẳng có cùng kích thước. III. Vận dụng: C3: Vùng nhìn thấy của gương cầu lồi rộng hơn vùng nhìn thấy của gương phẳng cùng kích thươcdps, vì vậy giúp cho người lái xe nhìn thấy được khoảng rộng hơn ở đằng sau C4: Người lái xe nhìn thấy trong gương cầu lồi xe cộ và các vật bị các vật cản ở bên đường che khuất, tránh được tai nạn. 3. Củng cố: - Hướng dẫn HS quan sát vùng nhìn ở chỗ khuất qua gương phẳng và gương cầu lồi. - Đọc “CÓ THỂ EM CHƯA BIẾT” -GV: (Thông báo) Gương cầu lồi có thể coi như gồm nhiều gương phẳng nhỏ ghép lại. Vì thế có thể xác định tia phản xạ bằng định luật phản xạ ánh sáng cho gương phẳng nhỏ tại mỗi vị trí đó. 5. Hướng dẫn về nhà: - Làm bài tập 7.1 đến 7.4 ( tr 8 SBT) - Vẽ vùng nhìn thấy của gương cầu lồi. Tuần 8 Tiết 8 Ngày dạy: 25/10/2013 Tiết 8: GƯƠNG CẦU LÕM. I. Mục tiêu: - Nhận biết được ảnh ảo tạo bởi gương cầu lõm. Nêu được những tính chất của ảnh ảo tạo bởi gương cầu lõm. Biết cách bố trí thí nghiệm để quan sát ảnh ảo của một vật tạo bởi gương cầu lõm. - Tiến hành thí nghiệm và s o sánh các tính chất ảnh ảo qua các gương khác nhau. II. Chuẩn bị: 1. Giáo viên: - Chuẩn bị cho mỗi nhóm: 1 gương cầu lõm có giá đỡ thẳng đứng ; 1 gương phẳng có bề ngang bằng đường kính cảu gương cầu lõm ; 1 viên phấn ; 1 màn chắn sáng có gía đỡ di chuyển được. Bảng phụ. 2. Học sinh: - Đọc trước bài 8: Gương cầu lõm ; làm bài tập ở nhà ; mỗi nhóm 1 đèn pin. III. Tiến trình lên lớp: 1. Kiểm tra bài cũ: - HS 1: ? Nêu tính chất ảnh của một vật tạo bởi gương cầu lồi. Làm bài 7.2 (SBT). - HS 2: ? Làm bài 7.4 (SBT) bằng bảng phụ. 3. Bài mới: * Đặt vấn đề: Như SGK- 20. -GV: Giới thiệu gương cầu -GV: Yêu cầu HS đọc TN và tiến hành TN như hình 8.1 Làm câu C1 -Yêu cầu HS nhận xét. -GV: Yêu cầu HS nêu phương án kiểm tra ảnh khi vật để gần gương. Làm C2 -Yêu cầu HS nêu phương án kiểm tra kích thước của ảnh ảo. -GV: Làm TN thu được ảnh thật bằng cách để vật ở xa tấm kính lõm, thu được ảnh trên màn. HS ghi kết quả. GV : Yêu cầu HS đọc TN và nêu phương án. Yêu cầu HS đọc TN và trả lời : Mục đích nghiên cứu hiện tượng gì ? -GV : Có thể giúp cho HS tự điều khiển đèn để thu được chùm phản xạ là chùm song song. -HS : Tìm hiểu đèn pin. -Yêu cầu HS trả lời C6; C7. * Gương cầu lõm: là gương có mặt phản xạ là mặt trong của một phần mặt cầu I. Ảnh của một vật tạo bởi gương cầu lõm: Thí nghiệm: Hình 8.1 C1:-Vật đặt ở mọi vị trí trước gương: +Ảnh nhìn thấy là ảnh ảo +Gần gương: Ảnh lớn hơn vật. +Xa gương: Ảnh nhỏ hơn vật( ngược chiều). C2: +So sánh ảnh của cây nến trong gương phẳng và gương cầu lõm như với gương cầu lồi. Kết luận: Đặt một vật gần sát gương cầu lõm, nhìn vào gương thấy một ảnh ảo không hứng được trên màn chắn và lớn hơn vật II. Sự phản xạ ánh sáng trên gương cầu lõm: 1. Đối với chùm tia sáng song song. C3 : Chiếu 1 chùm tia tới song song lên một gương cầu lõm ta thu được 1 chùm tia phản xạ hội tụ tại 1 điểm trước gương. C4 : Vì Mặt Trời ở xa, chùm tia tới gương là chùm sáng song song do đó chùm sáng phản xạ hội tụ tại vật làm vật nóng lên. 2. Đối với chùm tia sáng phân kì: Thí nghiệm: C5: Một ngouồn sáng nhỏ S đặt trứơc gương cầu lóm ỏ một vị trí thích hợp có thể cho một chùm tia phản xạ song song III. Vận dụng: * Tìm hiểu đèn pin: - Pha đèn giống gương cầu lõm. - Bóng đèn pin đặt ở trước gương có thể di chuyển vị trí. C6: Bóng đèn pin ở vị trí tạo chùm phân kỳ tới gương, cho chùm tia phản xạ song song do đó có thể tập trung ánh sáng đi xa C7: Di chuyển bóng đèn ra xa gương. 3. Củng cố: -Ảnh của vật trước gương cầu lõm có tính chất gì? -Để vật ở vị trí nào trước gương cầu lõm thì có ảnh ảo? -Khi vật đặt như thế nào thì có ảnh thật và ảnh thật có tính chất gì? -Vật đặt trước gương cầu lõm có khi nào không tạo được ảnh không? -Ánh sáng chiếu tới gương cầu lõm phản xạ lại có tính chất gì? -Có nên dùng gương cầu lõm ở phía trước người lái xe để quan sát vật phía sau không? Giải thích? 4. Hướng dẫn về nhà: -Nghiên cứu lại tính chất của gương cầu lõm -Làm bài tập: 8.1 ; 8.2 ; 8.3.(tr9 SBT) -HS chuẩn bị bài tổng kết chương I.