Bài giảng Môn Vật lý lớp 9 - Tiết 1 - Bài 1 - Sự phụ thuộc của cường độ dòng điện vào hiệu điện thế giữa hai đầu dây dẫn (tiếp)

Ngày soạn: 5/ 9/ 2006. Chương I điện học (Tiết 1) Bài 1. sự phụ thuộc của cường độ dòng điện vào hiệu điện thế giữa hai đầu dây dẫn i. Mục tiêu. - Nêu được cách bố trí và tiến hành thí nghiệm khảo sát sự phụ thuộc của cường độ dòng điện vào hiệu điện thế giữa hai dầu dây dẫn. - Vẽ và sử dụng được đồ thị biểu diễn mối quan hệ I, U từ số liệu thực nghiệm. - Nêu được kết luận về sự phụ thuộc của cường độ dòng điện vào hiệu điện thế giữa hai đầu dây dẫn. ii. chuẩn bị. Đối với mỗi nhóm học sinh: - 1 Công tắc. - 1 dây điện trở bằng nikêli dài 1m đường kính 0,3mm. - 1 ampe kế có GHD 1,5 A, ĐCNN 0,1A; - 1 nguồn điện 6V - 1 Vôn kế có GHĐ 6V, ĐCNN 0,1V;- 7 đoạn dây nối , mỗi doan dài khoảng 30cm. iii. tiến trình dạy Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Hoạt động 1. Giới thiệu - Giới thiệu nhanh yeu cầu của môn học, cơ sở vật chất phục vụ cho việc dạy, việc học của học sinh, ý thức bảo vệ dụng cụ thực hành. Hoạt động 2. Những kiến thức liên quan dến bài học. - Để đo cường độ dòng điện chạy qua bóng đèn và hiệu điện thế giữa hai đầu bòng đèn, cần dùng những dụng cụ gì? - Nêu nguyên tác sử dụng những dụng cụ đó? - Ampe kế, vôn kế. - Ampe kế được mắc ối tiếp với bóng đèn, vôn kế được mắc song song với bóng đèn. Hoạt động 2. I. Thí nghiệm. 1. Sơ đồ mạch điện. (bảng phụ) - Yêu cầu học sinh quan sát sơ đồ mạch điện hình 1.1, kể tên, nêu công dụng và cách mắc của từng bộ phận trong sơ đồ ? - Chốt mang dấu "+ "của các dụng cụ trong sơ đồ được mắc về phía điểm A hay điểm B? - Vẽ sơ đồ vào vở. - 1ampe kế đo I và mắc nối tiếp trong mạch điện , 1vôn kế đo U và mắc song song trong mạch điện, 1đoạn dây dẫn đang xét, 1khoá, 1nguồn điện. - Núm mang dấu "+" của ampe kê , vôn kế được mắc về phía điểm A của nguồn điện. 2. Tiến hành thí nghiệm. a) Mắc mạch điện theo sơ đồ hình 1.1 - Giáo viên hướng dẫn học sinh thực hiện. - Kiểm tra và điều chỉnh sai sót. b) Tiến hành đo I tương ứng với mỗi hiệu điện thế đặt vào hai đầu dây dẫn. - Dòng điện chạy qua vôn kế có cường độ rất nhỏ nên có thể bỏ qua, vì thế ampe kế đo được cường độ dòng điện chạy qua đoạn dây dẫn đang xét. - Yêu cầu học sinh thảo luận làm câu C1 - Đồ thị biểu diễn sự phụ thuộc của của I vào U có đặc điểm gì? - Hoạt động nhóm ( 4 nhóm) - Điều chỉnh. - Tiến hành đo và ghi kết quả vào bảng1. Kếtquả đo Lấn đo Hiệu điện thế U (v) Cường độ dòng điện I (A) A(U; I) 1 0 0 O (0;0) 2 B (….) 3 C (….) 4 D (….) 5 E (….) - Khi tăng (hoặc giảm ) U giữa hai đầu dây dẫn bao nhiêu lần thì I chạy qua dây dẫn củng tăng giảm bấy nhiêu lần. Hoạt động 3. II. Đồ thị biểu diễn sự phụ thuộc của I vào U. - Dựa và bảng só liệu thu được từ một thi nghiệm tương tự như trên, được tiến hành với một dây dẫn khác ta có kết quả sau Kếtquả đo Lấn đo Hiệu điện thế U (v) Cường độ dòng điện I (A) A(U; I) 1 0 0 O (0;0) 2 1.5 0.3 B (1.5; 0.3) 3 3.0 0.6 C (3.0; 0.6) 4 4.5 0.9 D (4.5; 0.9) 5 6 1.2 E (6; 1.2) Ta vẽ các điểm O, B, C, D, E trên hệ trục toạ độ hình 1.2. Mỗi điểm ứng với một giá trị U,I. - Yêu cầu học sinh đọc phần thông báo về dạng đồ thị trong sgk để trả lời cầu hỏi trên. - Đồ thị biểu diễn sự phụ thuộc của của I vào U có đặc điểm gì? Lưu ý: Trong quá trình đo vẫn có những sai lệch nhỏ nên các điểm B, C, D, E có thể nằm lệch so với đồ thị , nêu lệch quá xa ta phải đo lại phép đo đó. - Đồ thị biểu diễn sự phụ thuộc cảu I vào U là một đường thẳng. - Ghi nhớ. - Yêu cầu học sinh làm câu C2 ? - Nêu học sinh quá khó khăn thì hướng dẫn xác định các điểm biểu diễn, vẽ một đường thẳng đi qua gốc toạ độ, đồng thời đi qua gần tất cả các điểm biểu diẽn. Nếu có điểm nào quá xa ta lại tiến hành đo lại. - Yêu cầu học sinh nêu kết luận về mối quan hệ giữa I và U? Kết luận: Hiệu điện thế giữa hai đầu dây dẫn tăng (hoặc giảm ) bao nhiêu lần thì cường độ dòng điện chạy qua dây dẫn đó cũng tăng (hoặc giảm )bấy nhiêu lần. - Làm C2 theo hệ trục cho trong bảng phụ. - Thảo luận nhóm, nhận xét và rút ra kết luận . - Ghi nhớ: Hoạt động 4. Củng cố và vận dụng - Gọi học sinh nêu kết luận về mối quan hệ giữa I và U. Đồ thị biểu diễn mối quan hệ này có đặc điểm gì ? - Yêu cầu học sinh trả lời câu hỏi nêu ra ở đề bài? - Nếu còn thời gian yêu cầu học sinh làm C3, C4. - Nêu. - Học sinh trả lời. Cường độ dòng điện chạy qua dây dẫn tỉ lệ thuận với hiệu điện thế đặt vào hai đầu dây dẫn đó. - Học sinh thực hiện. Hoạt động 5. Hướng dẫn học ở nhà - Học thuộc kết luận và phần ghi nhớ, làm lại các câu C1 đến C5. - Làm các câu 1.1 đến 1.4 trong sbt.