Bài giảng Môn Vật lý lớp 9 - Tuần 5 - Tiết 9 - Bài 8: Sự phụ thuộc của điệntrở vào vật liệu làm dây dẫn

Tuần : 05 Ngày soạn : 23/09/2012 Tiết : 09 Ngày dạy : /09/2012 BÀI 8: SỰ PHỤ THUỘC CỦA ĐIỆNTRỞ VÀO VẬT LIỆU LÀM DÂY DẪN I . Mục tiêu : 1.Kiến thức : - Nêu được các vật liệu khác nhau thì có điện trở suất khác nhau. - Nêu được mối quan hệ giữa điện trở của dây dẫn với độ dài, tiết diện và vật liệu làm dây dẫn. 2. Kĩ năng : - Xác định được bằng thí nghiệm mối quan hệ giữa điện trở của dây dẫn với vật liệu làm dây dẫn. Nêu được mối quan hệ giữa điện trở của dây dẫn với vật liệu làm dây dẫn. - Vận dụng được công thức R và giải thích được các hiện tượng đơn giản liên quan tới điện trở của dây dẫn. 3. Thái độ : - Có tinh thần tự lập và đoàn kết trong làm việc , đảm bảo an toàn điện khi thực hành . II. Chuẩn bị : 1. Giáo viên: - Bảng phụ, phiếu về các bước giải bài tập - Tranh bảng 1, bảng 2 (SGK). - Đọc kĩ nội dung bài giảng và các tài liệu liên quan. 2. Học sinh : - Đọc kĩ nội dung bài học trước ở nhà. - Làm bài tập ở nhà. III. Tổ chức hoạt động dạy và học : 1. Ổn định lớp : Kiểm tra sĩ số vệ sinh lớp . 9A1……….. 9A2…………. 9A3………….. 9A4………….. 2. Kiểm tra bài cũ : - Qua bài 7, 8 cho biết điện trở của 1 dây dẫn phụ thuộc vào những yếu tố nào? Phụ thuộc như thế nào? Phải tiến hành thí nghiệm với các dây dẫn có đặc điểm gì để xác định sự phụ thuộc của điện trở dây dẫn vào tiết diện của chúng? 3. Tiến trình: GV tổ chức các hoạt động Hoạt động của học sinh Kiến thức cần đạt Hoạt động 1 :Giới thiệu bài mới Như SGK - HS lắng nghe Hoạt động 2: Tìm hiểu sự phụ thuộc của điện trở vào vật liệu làm dây dẫn: - Cho học sinh quan sát các đoạn dây dẫn có cùng chiều dài, cùng tiết diện nhưng làm bằng các vật liệu khác nhau. Yêu cầu làm C1 Yêu cầu làm thí nghiệm theo nhóm, theo từng bước: a, b, c, - Theo dõi, giúp đỡ nhòm vẽ sơ đồ, lập bảng làm thí nghiệm. Đại diện nhóm nêu nhận xét rút ra từ kết quã thí nghiệm. - Học sinh quan sát, hoạt động cá nhân làm C1. - Hoạt động nhóm lập bảng ghi kết quả đo được đối chiếu với 3 lần thí nghiệm ® xác định điện trở của 3 dây cùng chiều dài, tiết diện với 3 vật liệu khác nhau. - Học sinh nêu được: điện trở của dây dẫn có phụ thuộc vào vật liệu làm dây dẫn.. I/ Sự phụ thuộc của điện trở vào vật liệu làm dây dẫn: Đặc điểm : Cùng chiều dài ; Cùng tiết diện ; Vật liệu làm dây dẫn khác nhau 1./ Thí nghiệm: (SGK) 2./ Kết luận: Điện trở của dây dẫn phụ thuộc vào vật liệu làm dây dẫn. C1: Đo điện trở của các dây cùng chiều dài, cùng tiết diện, làm bằng vật liệu khác nhau. Hoạt động 3 : Tìm hiểu về điện trở suất. - Đọc thông tin mục 1: điện trở suất và trả lời các câu hỏi sau: + Sự phụ thuộc của một điện trở vào vật liệu làm dây dẫn được đặc trưng bằng đại lượng nào? + Điện trở suất của một vật liệu (hay một chất) gọi là gì? + Kí hiệu của điện trở suất. Đơn vị điện trở suất. Giáo viên theo bảng 1/26 giới thiệu cho học sinh và yêu cầu: + Nhận xét về trị số điện trở suất của kim loại và hợp kim ở bảng 1. + Điện trở suất của Đồng là 1,7.10-8Wm có ý nghĩa gì ? - Học sinh đọc thông báo mục 1 và trả lời câu hỏi ® ghi vào vở Dựa vào bảng 1, học sinh biết cách kiểm tra bảng và dựa vào khái niệm về điện trở suất để giải thích ý nghĩa: -Dây dẫn hình trụ làm bằng đồng có chiều dài là1m và tiết diện 1m2 cĩ điện trở l 1,7.10-8Wm. Vậy đoạn dây costantan có chiều dài 1m, tiết diện 1mm2 = 10-6m2 có điện trở là 0,5W - Học sinh hoạt động cá nhân làm C2 và hoàn tất vào vở. II./ Điện trở suất – công thức tính điện trở: 1.Điện trở suất: (SGK) - Điện trở suất kí hiệu là d (đọc là “rô”) - Đơn vị của điện trở suất là W.m (đọc là “ôm mét”). - C2: Đoạn dây cos tan tan có chiều dài là 1m, tiết diện 1mm2 = 10-6m2 có điện trở là 0,5W Hoạt động 4 : Xây dựng công thức tính điện trở: Yêu cầu làm C3? Lưu ý sự phụ thuộc của điện trở vào chiều dài của các dây dẫn có cùng tiết diện và làm từ cùng vật liệu. Sự phụ thuộc của điện trở vào tiết diện của các dây dẫn có cùng chiều dài, cùng vật liệu. - Nêu đơn vị của các đại lượng trong công thức tính điện trở? Hoạt động cá nhân tính: Theo bước 1: R1 = d Theo bước 2:R2 = d.l Theo bước 3: R = d. Học sinh rút ra được công thức, đơn vị các đại lượng trong công thức. 2.Công thức điện trở: C3: R1 = d ; R2 = d.l ; R3 = 3. Kết luận : Điện trở dây dẫn được tính bằng công thức Trong đó: d: Là điện trở suất (W.m); l: Là chiều dài dây dẫn (m) ; s: Tiết diện dây dẫn (m2). Hoạt động 5: Vận dụng. - Làm C4? Giáo viên gợi ý: công thức tính STròn của day dẫn theo đường kính d: - Đổi 1mm2 = 10-6m2 . - Tính toán lũy thừa của 10. Hoạt động cá nhân làm C4. III. Vận Dụng C4: R = 0,087W C5: + Điện trở của dây nhôm: R = 2,8.10-8.2.106 = 0,056W + Điện trở dây Nikêlin : R = 0,4.10-6. + Điện trở dây đồng: R = 1,7.10-8. C6 : IV. Củng cố : - Đại lượng nào cho biết sự phụ thuộc của điện trở dây dẫn vào vật liệu làm dây dẫn? - Căn cứ vào đâu để biết chất này dẫn điện tốt hơn chất kia? - Điện trở của dây dẫn được tính theo công thức nào? - Đọc phần “có thể em chưa biết” V. Hướng dẫn về nhà : - Làm bài tập (SBT). - Về nhà học thuộc phần ghi nhớ - Làm bài tập SBT.