Bài giảng Ngữ văn 8 - Bài: Đổi tên cho xã (Trích Bệnh sĩ)

KHỞI ĐỘNG + Lớp chia làm 2 nhóm + HS xem video sau đây, ghi nhớ kiến thức về tác giả Lưu Quang Vũ + HS đại diện nhóm lần lượt lên bảng ghi những thông tin về tác giả + Thời gian: 4 phút Ngữ văn 8 ĐỔI TÊN CHO XÃ Trích Bệnh sĩ LƯU QUANG VŨ I. TÌM HIỂU CHUNG TÁC GIẢ 01 LƯU QUANG VŨ 1. TÁC GIẢ Lưu Quang Vũ (1948 – 1988) là một tài năng nhiều mặt, một nhà văn xuất sắc của văn học nghệ thuật Việt Nam. Thể loại: thơ, văn xuôi, vẽ tranh và soạn kịch Đặc biệt, ở thể loại kịch, ông đã có có những đóng góp đặc sắc với những vở kịch gây chấn động dư luận Lời nói dối cuối cùng, Chết cho điều chưa có, Hồn Trương Ba da hàng thịt, Bệnh sĩ, Tôi và chúng ta TÁC PHẨM 02 Vị trí, hoàn cảnh sáng tác, bố cục Văn bản kể về sự Sau khi nghe phân công nhiệm vụ, ông việc xã Cà Hạ sắp Sửu thắc mắc về nhiệm vụ của mình và được đổi tên, sự việc được giao cho vị trí chủ nhiệm trung diễn ra trong buổi tâm Triệt sản gia súc. Chưa ai hiểu rõ công bố tên xã mới được nhiệm vụ mình được giao là gì, vô cùng long trọng. mọi người bàn tán rất nhiều. Kết thúc Việc đổi tên xã khiến văn bản là cuộc nói chuyện của ông chính quyền xã phải Nha, ông Thình và Văn Sửu cho thấy phân công lại nhiệm sự hài hước, trào phúng của văn bản vụ cho từng người. này. TÓM TẮT 2. TÁC PHẨM c. Tìm hiểu chung: - Xuất xứ: trích trong vở kịch: Bệnh sĩ (Tuyển tập kịch, NXB sân khấu, 1994) - Thể loại: hài kịch - Bối cảnh: trụ sở xã - Sự việc: cuộc họp bàn về việc đổi tên cho xã - Cốt truyện: xoay quanh sự việc chính đó là đổi tên cho xã II. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN ĐẶC ĐIỂM TIÊU BIỂU 01 CỦA THỂ LOẠI KỊCH TRONG VĂN BẢN 1. ĐẶC ĐIỂM TIÊU BIỂU CỦA THỂ LOẠI KỊCH TRONG VĂN BẢN Đặc điểm Nội dung Nhận xét Nhân vật Kể tên các nhân vật trong văn bản? Tên nhân vật có gì đặc biệt? Lời thoại Tìm một vài lời thoại có tính chất hài Em có nhận xét gì về lời thoại trong văn hước. bản hài kịch? Chỉ dẫn sân khấu Tìm một số dòng chữ được in nghiêng và Những dòng chữ ấy có tác dụng gì? để trong ngoặc đơn trong văn bản? Đề tài Văn bản viết về đề tài gì? Em có nhận xét gì về đề tài mà tác giả lựa chọn? Nội dung chính Nội dung chính của đoạn trích là gì? Nội dung của đoạn trích có liên quan như thế nào đến tên vở kịch “ Bệnh sĩ”? Mục đích Mục đích của cuộc họp là gì? 1. ĐẶC ĐIỂM TIÊU BIỂU CỦA THỂ LOẠI KỊCH TRONG VĂN BẢN Đặc điểm Nội dung Nhận xét Nhân vật Ông Nha, ông Thình, Văn sửu, ông Độp, bà → giản dị, gần gũi với người dân nông thôn Độp và có tính chất gây cười. Lời thoại “việc chính của em là hoạn lợn ạ”, “cả huyện Xuất hiện liên tục và có tính chất hài hước này không ai hoạn lợn kheo bằng ” Chỉ dẫn sân khấu Tiếng trống ếch nổi lên./ Tất cả vỗ tay./ Đứng Dùng để chỉ dẫn hành động cho diễn viên dậy./ Suy nghĩ. Đề tài Viết về bệnh sĩ trong cuộc sống hàng ngày Nhấn mạnh căn bệnh nhiều người mắc phải Nội dung chính Thông báo những đổi mới của xã Hùng Tâm Trong đoạn trích cũng nói lên vấn đề "bệnh (tên xã, chức vụ của một số người) sĩ" trong cuộc sống hằng ngày Mục đích Thông báo việc xã đổi tên thành xã Hùng Tâm, phố Cà, thủ phủ của sẽ thành thị trấn Hùng Tâm. Cách trình bày kịch bản có gì khác với cách trình bày trong văn bản kí, truyện ngắn hoặc thơ? (Thảo luận cặp đôi ). Kịch bản văn học nói chung được trình bày khác hẳn với các văn bản thơ, truyện, kí : -Kịch bản văn học chủ yếu là nêu tên hệ thống nhân vật lời đối thoại của mỗi nhân vật . - Ngoài ra văn bản kịch còn có các chỉ dẫn sân khấu (lời của tác giả kịch bản chỉ dẫn về bối cảnh , ánh sáng, đạo cụ, trang phục, một số câu văn miêu tả hành động mà các nhân vật sẽ làm - Ngôn ngữ trong văn bản hài kịch thường là ngôn ngữ hài hước, gây cười. - 2. CÁCH XÂY DỰNG NHÂN VẬT TRONG HÀI KỊCH Nhân vật Hành động Lời nói Xung đột kịch Ông Nha Tìm những từ Tìm những từ ngữ Ở nhân vật ông Nha, em thấy có ngữ diễn tả ghi lại lời thoại có điều gì mâu thuẫn với nhau? hành động của tính chất gây cười nhân vật? của nhân vật? Nhận xét đánh Tác giả sử dụng thủ pháp nghệ thuật gì khi xây dựng nhân vật? giá Qua những hành động và lời nói của ông Nha, em thấy ông là người như thế nào? Nhân vật Hành động Lời nói Ông Nha Xem đồng hồ, Bây giờ làm ăn mới rồi, qui mô khoa đứng dậy học có cái tên nào đẹp tai không nhỉ?Trung tâm triệt sản gia súc XUNG ĐỘT ( MÂU THUẨN ) NGAY TRONG BẢN THÂN NHÂN VẬT ÔNG NHA - Mong ước xây dựng xã khoa học để ông vẻ vang với xã khác và cấp trên >< Không hiểu thực tế vốn có của địa phương -Ông tìm hiểu những nơi khác >< Tìm hiểu hời hợt, vội vàng đổi mới - Muốn phát triển kinh tế >< Vứt bỏ những thứ vốn là cần câu cơm cả nhân dân. - Ông nói cao siêu >< Lời nói sáo rỗng. - Phong chức tràn lan >< Chức danh không có ý nghĩa với thực tế. ➔ THỰC CHẤT BÊN TRONG >< HÌNH THỨC BÊN NGOÀI 2. CÁCH XÂY DỰNG NHÂN VẬT TRONG HÀI KỊCH Nhân vật ông Nha ● Ông Nha: nhân vật chính - Nhân vật ông Chủ tịch xã Toàn Nha, tiêu biểu cho kiểu người thích sống giả dối và tham vọng một cách mù quáng trong xã hội. - Thủ pháp trào phúng qua nghệ thuật phóng đại → Nhấn mạnh, khắc sâu trong lòng người đọc về căn bệnh khoa trương, hình thức đến mức giả dối và lố bịch. 2. CÁCH XÂY DỰNG NHÂN VẬT TRONG HÀI KỊCH Nhân vật Hành động Lời nói Xung đột kịch Các nhân vật Giữa các nhân vật có điểm gì trái khác ngược nhau? Qua lời thoại của các nhân vật, em hãy phân tích để làm rõ xung đột kịch trong văn bản? Nhận xét đánh giá Em có nhận xét gì về tính cách của những nhân vật khác? Hành động Lời nói Các nhân - Văn Sửu: Họan lợn Trung tâm triệt vật khác Cười, vỗ tay sản gia súc.. - Ông Độp: Hay quá có chữ nghĩa có khác. Hay quá u nó ạ. - Bà Độp: Thì vẫn thế chứ có gì mà khác. Đúng là dở hơi!