Bài giảng Ngữ văn 9 - Tiết 95, Bài 24: Nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ

Chào m ừ n g c á c t h ầ y c ô Tiết 95 Nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ I. Tỡm hiểu bài nghị luận Vấn đề nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ Hình ảnh mùa xuân và tình cảm thiết tha của Thanh Hải trong bài thơ “Mùa xuân nho nhỏ” 1. Vớ dụ: ( sgk/ 77, 78) Văn bản: “ Khỏt vọng hũa nhập, dõng hiến cho đời” Luận điểm 1 Luận điểm 2 Luận điểm 3 * Nhận xột Hình ảnh Hình ảnh Hình ảnh a) Vấn đề nghị luận: mùa xuân mùa xuân một mùa trong bài rạo rực của xuân nho b) Hệ thống luận điểm: thơ của thiên nhiên, nhỏ thể hiện Thanh Hải đất nước khát vọng mang nhiều trong cảm được hoà tầng ý xúc thiết tha, nhập, được nghĩa. trìu mến của dâng hiến. nhà thơ. Nhóm 1 Nhóm 2 Nhóm 3 Hình ảnh mùa xuân Hình ảnh mùa xuân rạo rực Hình ảnh một mùa trong bài thơ của của thiên nhiên, đất nước xuân nho nhỏ thể hiện Thanh Hải mang trong cảm xúc thiết tha, trìu khát vọng được hoà nhiều tầng nghĩa. mến của nhà thơ. nhập, được dâng hiến. + Hình ảnh mùa xuân + Hình ảnh : dòng sông + Câu thơ, hình ảnh của thiên nhiên. xanh, hoa tím biếc, lộc thơ đặc sắc... + Hình ảnh mùa xuân + Âm thanh: tiếng chim + Cảm xúc, giọng của đất nước trong chiền chiện lảnh lót vang điệu trữ tình... lao động và chiến trời + Sự láy lại các hình đấu. + Ngôn từ: tha thiết, trìu ảnh của mùa xuân. + Nguyện ước làm mến của nhà thơ trong lời một mùa xuân nho kêu, giọng hỏi... nhỏ. + Tư thế: Tôi đưa tay tôi hứng. Em có nhận xét gì về các luận cứ mà tác giả đưa ra ? Hình ảnh mùa xuân Hình ảnh mùa xuân rạo Hình ảnh một mùa trong bài thơ của Thanh rực của thiên nhiên, đất xuân nho nhỏ thể hiện Hải mang nhiều tầng nước trong cảm xúc thiết khát vọng được hoà nghĩa . tha, trìu mến của nhà thơ. nhập, được dâng hiến + Hình ảnh mùa xuân + Hình ảnh : dòng sông xanh, + Câu thơ, hình ảnh thơ của thiên nhiên. hoa tím biếc, lộc đặc sắc... + Hình ảnh mùa xuân + Âm thanh: tiếng chim chiền + Cảm xúc, giọng điệu của đất nước trong lao chiện lảnh lót vang trời trữ tình... động và chiến đấu. + Giọng điệu: tha thiết, trìu + Sự láy lại các hình + Nguyện ước làm một mến của nhà thơ trong lời kêu, ảnh của mùa xuân. mùa xuân nho nhỏ. giọng hỏi... + Tư thế: Tôi đa tay tôi hứng. Cỏc cõu thơ, hỡnh ảnh thơ đặc sắc Nội dung, Luận cứ là: Giọng điệu và kết cấu bài thơ nghệ thuật của bài thơ I. Tỡm hiểu bài nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ 1. Vớ dụ: ( sgk/ 77, 78) 2.Ghi nhớ: - Khỏi niệm: . Nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ là trỡnh bày nhận xột, đỏnh giỏ của mỡnh về nội dung và nghệ thuật của đoạn thơ, bài thơ ấy. I. Tỡm hiểu bài nghị luận về 1. Mở bài: Từ đầu đến “đỏng trõn một đoạn thơ, bài thơ trọng” 1. Vớ dụ:( sgk/77,78) ( Giới thiệu bài thơ, bước đầu đỏnh Văn bản: “ Khỏt vọng hũa nhập, giỏ, khỏi quỏt cảm xỳc) dõng hiến cho đời” 2. Thõn bài: Tiếp theo đến “là sự lỏy * Nhận xột lại cỏc hỡnh ảnh ấy của mựa xuõn” a) Vấn đề nghị luận ( Triển khai cỏc luận điểm bằng cỏch b) Hệ thống luận điểm trỡnh bày sự cảm nhận, đỏnh giỏ cụ c) Bố cục thể những đặc sắc nổi bật về nội dung, nghệ thuật của bài thơ) 3. Kết bài: Phần cũn lại ( Khỏi quỏt giỏ trị, ý nghĩa bài thơ “Mựa xuõn nho nhỏ” ) I. Tỡm hiểu bài nghị luận về + Bố cục chặt chẽ, cú đầy đủ cỏc phần một đoạn thơ, bài thơ thụng thường của một bài nghị luận. 1. Vớ dụ:( sgk/77,78) + Giữa cỏc phần cú sự liờn kết tự Văn bản: “ Khỏt vọng hũa nhập, nhiờn về ý và về cỏch diễn đạt. dõng hiến cho đời” * Nhận xột a) Vấn đề nghị luận b) Hệ thống luận điểm c) Bố cục Nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ I. Tỡm hiểu bài nghị luận về - Người viết đó trỡnh bày những cảm một đoạn thơ, bài thơ nghĩ, đỏnh giỏ bằng thỏi độ tin yờu, 1. Vớ dụ:( sgk/77,78) bằng tỡnh cảm thiết tha trỡu mến. Văn bản: “ Khỏt vọng hũa nhập, - Lời văn toỏt lờn những rung động dõng hiến cho đời” trước sự đặc sắc của cỏc hỡnh ảnh, * Nhận xột giọng điệu, sự đồng cảm với nhà thơ Thanh Hải. a) Vấn đề nghị luận b) Hệ thống luận điểm c) Bố cục d) Cỏch diễn đạt 2. Ghi nhớ: ( Sgk/78) - Khỏi niệm I. Tỡm hiểu bài nghị luận về - Yờu cầu: một đoạn thơ, bài thơ + Về nội dung: Bài nghị luận tập 1. Vớ dụ:( sgk/77,78) trung phõn tớch cỏc yếu tố ngụn Văn bản: “ Khỏt vọng hũa nhập, ngữ, hỡnh ảnh, giọng điệu, từ đú dõng hiến cho đời” nờu bật được giỏ trị nội dung, giỏ * Nhận xột trị nghệ thuật của đoạn thơ, bài a) Vấn đề nghị luận thơ. b) Hệ thống luận điểm + Về hỡnh thức: Bài nghị luận cú bố cục mạch lạc rừ ràng; cú lời văn c) Bố cục gợi cảm, thể hiện rung động chõn d) Cỏch diễn đạt thành của người viết về đoạn thơ, 2. Ghi nhớ: ( Sgk/78) bài thơ. - Khỏi niệm - Yờu cầu: SO SÁNH BÀI NGHỊ LUẬN VỀ MỘT TÁC PHẨM TRUYỆN (HOẶC ĐOẠN TRÍCH) VÀ NGHỊ LUẬN VỀ MỘT ĐOẠN THƠ, BÀI THƠ Nghị luận về một tỏc phẩm Nghị luận về một đoạn truyện (hoặc đoạn trớch) thơ, bài thơ Giống - Đều trỡnh bày nhận xột, đỏnh giỏ của người viết. nhau - Bố cục bài phải mạch lạc, luận điểm luận cứ rừ ràng. - Nhận xột đỏnh giỏ về nhõn - Nhận xột đỏnh giỏ về vật, sự kiện, chủ đề hay nội dung, nghệ thuật Khỏc nghệ thuật của tỏc phẩm. của đoạn thơ, bài thơ. nhau - Nhận xột đỏnh giỏ xuất - Nhận xột đỏnh giỏ gắn với phỏt từ ý nghĩa của cốt phõn tớch, bỡnh giỏ ngụn từ, truyện, tớnh cỏch hành hỡnh ảnh giọng điệu, của động,.. của nhõn vật và đoạn thơ, bài thơ. nghệ thuật trong tỏc phẩm. I. Tỡm hiểu bài nghị luận về II. Luyện tập: một đoạn thơ, bài thơ 1.Bài tập 1: 1. Vớ dụ:( sgk/77,78) 2.Bài tập 2: Văn bản: “ Khỏt vọng hũa nhập, dõng hiến cho đời” * Nhận xột a) Vấn đề nghị luận b) Hệ thống luận điểm c) Bố cục d) Cỏch diễn đạt 2. Ghi nhớ: ( Sgk/78) - Khỏi niệm - Yờu cầu: Bài tập 2: Ngoài cỏc luận điểm đó nờu về hỡnh ảnh mựa xuõn trong bài “Mựa xuõn nho nhỏ” ở văn bản trờn, hóy suy nghĩ và nờu thờm cỏc luận điểm khỏc nữa về bài thơ đặc sắc này. Cú thể bổ sung một số luận điểm sau: + Kết cấu bài thơ chặt chẽ cõn đối, mở đầu là mựa xuõn đất nước, kết thỳc lại là một giai điệu dõn ca. + Giọng điệu trữ tỡnh của bài thơ chõn thành tha thiết. + Ước nguyện sống hũa nhập của Thanh Hải. Dặn dũ - Học thuộc ghi nhớ SGK/78 - Hoàn thành bài tập. - Chuẩn bị trước bài: “ Cỏch làm bài nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ”