Bài giảng Ngữ văn Lớp 7 - Bài 4: Những câu hát châm biếm - Năm học 2020-2021

NHỮNG CÂU HÁT CHÂM BIẾM* BÀI 1: Cái cò lặn lội bờ ao Hỡi cô yếm đào lấy chú tôi chăng? Chú tôi hay tửu hay tăm Hay nước chè đặc, hay nằm ngủ trưa. Ngày thì ước những ngày mưa,Đêm thì ước những đêm thừa trống canh.HayChú tôiTửuTămNước chè đặcNằm ngủ trưaƯớcNhững ngày mưaĐêm thừa trống canhChủ thể trữ tình:- Đây là lời của “cái cò lặn lội bờ ao” hỏi “cô yếm đào” cho chú mình.2. Cách thể hiệnĐiệp ngữ, nói ngược để giễu cợt, châm biếm nhân vật. Là người đàn ông vô tích sự, lười biếng, nghiện ngập, thích ăn chơi hưởng thụ.Dân gian đã đặt nhân vật chú tôi bên cạnh hình ảnh cô yếm đào như một phép tương phản, ngầm ý mỉa mai, giễu cợt, phê phán những con người lười nhác nhưng lại đòi cao sang và khẳng định, đề cao giá trị của người lao động.3. Mở rộng: 4. Tóm lại:Cái cò là một sự hoá thân của người nông dân để thuận tiện cho việc giãi bày tâm tư. Cô yếm đào là người con gái đẹp đẽ, nết na. Lời mai mối tưởng chừng như là một tin mừng nhưng đọc xong bài ca dao lại thấy đó là lời mỉa mai, chua chát.Tiếng cười của người lao động chân chính đối với người chú lười biếng, nghiện ngập.Bài 2: Số cô chẳng giàu thì nghèo Ngày ba mươi Tết thịt treo trong nhà. Số cô có mẹ có cha Mẹ cô đàn bà, cha cô đàn ông. Số cô có vợ có chồng, Sinh con đầu lòng, chẳng gái thì trai.1. Chủ thể trữ tình:Lời của thầy bói phán cho những người đi xem bói.2. Cách thể hiện:Số côTiền bạc: giàu hoặc nghèoGia đình: có mẹ có chaMẹ : Đàn bàCha: Đàn ôngTình duyên: có vợ có chồngCon cái: Chẳng gái thì traiLà những việc quan trọng trong cuộc đời người con gái vậy mà thầy bói lại nói theo kiểu nước đôi, nói dựa, nói toàn điều hiểu nhiênPhê phán hiện tượng mê tín dị đoan3. Mở rộng:4. Tóm lại:Phê phán hiện tượng mê tín dị đoan và những ông thầy bóibịp bợm3.Nghệ thuật Sử dụng hình thức giễu nãi cách nói có hàm ý, tạo nên cái cười châm biến hài hước 4. Ý NghĩaCa dao châm biếm thể hiện tinh thần phê phán mang tính danh từ của những người thuộc tầng lớp bình dân