Bài giảng Sinh học Lớp 8 - Bài 34: Vitamin và muối khoáng - Năm học 2017-2018

Bµi 34 - TiÕt 39: Vitamin vµ muèi kho¸ng “ Trước khi phát hiện ra vitamin, người ta đã thấy có những bệnh phát sinh do ăn uống thiếu rau quả tươi trong thời gian dài. Tới tận năm 1912 các nhà Bác học mới xác định được rằng con người và động vật không thể sống với khẩu phần ăn chỉ gồm protein, lipit, gluxit mà cần có những yếu tố phụ thêm mặc dù không đóng góp năng lượng và chỉ cần với một lượng rất nhỏ. Cũng năm này nhà bác học Frank đã chiết xuất từ cám gạo một chất hữu cơ chữa được bệnh phù. Công thức hoá học của nó có nhóm amin và vì nó rất cần cho sự sống nên đươc đặt tên là vitamin (vitamin = sự sống). Vitamin là thành phần không thể thiếu của nhiều loại enzim cần thiết cho quá trình chuyển hoá của cơ thể. Nếu thiếu vitamin sẽ gây nên tình trạng rối loạn sinh lí của cơ thể.” Hãy đánh dấu x vào các câu đúng trong những câu dưới đây:1. Vitamin cã nhiÒu ë thÞt, rau, qu¶ t­¬i2. Vitamin cung cÊp cho c¬ thÓ mét nguån n¨ng l­ưîng3. Vitamin lµ hîp chÊt h÷u c¬ cã trong thøc ¨n víi mét liÒu lưîng nhá, nh­ưng cÇn thiÕt cho sù sèng.4. Vitamin lµ mét lo¹i muèi ®Æc biÖt lµm cho thøc ¨n ngon h¬n5. Vitamin lµ thµnh phÇn cÊu tróc cña nhiÒu enzim tham gia c¸c ph¶n øng chuyÓn ho¸ n¨ng lư­îng cña c¬ thÓ.6. C¬ thÓ ngư­êi vµ ®éng vËt kh«ng thÓ tæng hîp ®ư­îc vitamin mµ ph¶i lÊy tõ thøc ¨n.xxxxPhiÕu häc tËp sè 1:Lo¹i vitaminVai trß chñ yÕuNguån cung cÊpVitamin AB¬, trøng, dÇu c¸. Thùc vËt cã mµu vµng, ®á, xanh thÉm chøa nhiÒu car«ten lµ chÊt tiÒn vitamin A.Vitamin DCÇn cho sù trao ®æi Canxi,, ph«tpho. NÕu thiÕu trÎ em sÏ m¾c bÖnh cßi x­¬ng, ng­ưêi lín sÏ bÞ lo·ng xư¬ngVitamin ECÇn cho sù ph¸t dôc b×nh th­ưêng. Chèng l·o ho¸, b¶o vÖ tÕ bµo.Vitamin CRau xanh, cµ chua, qu¶ t­¬i.C¸cvitamin nhãm BB1Tham gia qu¸ tr×nh chuyÓn ho¸. ThiÕu sÏ m¾c bÖnh tª phï, viªm d©y thÇn kinh.NÕu thiÕu sÏ g©y viªm loÐt niªm m¹cCã trong gan, thÞt bß, trøng, h¹t ngò cèc.NÕu thiÕu sÏ g©y viªm da, suy như­îc.Cã trong lóa g¹o, cµ chua, ng« vµng, c¸ håi, gan.B 12Cã trong gan c¸ biÓn, s÷a, trøng, phomat, thÞt.H·y lùa chän néi dung thÝch hîp ®iÒn vµo nh÷ng « trèng trong b¶ng sau:NÕu thiÕu sÏ lµm biÓu b× thiÕu bÒn v÷ng, dÔ nhiÔm trïng, gi¸c m¹c cña m¾t kh«, cã thÓ dÉn tíi mï loµ.B¬, trøng, s÷a, dÇu c¸. Lµ vitamin duy nhÊt ®­ưîc tæng hîp ë da d­íi ¸nh n¾ng mÆt trêiGan, h¹t n¶y mÇm, dÇu thùc vËtChèng l·o ho¸, chèng ung thư­. ThiÕu sÏ lµm m¹ch m¸u gißn, g©y ch¶y m¸u, m¾c bÖnh xcobut.Cã trong ngò cèc, thÞt lîn, trøng, gan.NÕu thiÕu sÏ g©y bÖnh thiÕu m¸uB2B6Nguån cung cÊp vitamin ABệnh khô mắt do thiếu vitamin ALo¹i vitaminVai trß chñ yÕuNguån cung cÊpVitamin AB¬, trøng, dÇu c¸. Thùc vËt cã mµu vµng, ®á, xanh thÉm chøa nhiÒu car«ten lµ chÊt tiÒn vitamin A.Vitamin DCÇn cho sù trao ®æi Canxi,, ph«tpho. NÕu thiÕu trÎ em sÏ m¾c bÖnh cßi x­ư¬ng, ng­ưêi lín sÏ bÞ lo·ng xư¬ngVitamin ECÇn cho sù ph¸t dôc b×nh th­ưêng. Chèng l·o ho¸, b¶o vÖ tÕ bµo.Vitamin CRau xanh, cµ chua, qu¶ t­¬i.C¸cvitamin nhãm BB1Tham gia qu¸ tr×nh chuyÓn ho¸. ThiÕu sÏ m¾c bÖnh tª phï, viªm d©y thÇn kinh.NÕu thiÕu sÏ g©y viªm loÐt niªm m¹cCã trong gan, thÞt bß, trøng, h¹t ngò cèc.NÕu thiÕu sÏ g©y viªm da, suy như­îc.Cã trong lóa g¹o, cµ chua, ng« vµng, c¸ håi, gan.B 12Cã trong gan c¸ biÓn, s÷a, trøng, phomat, thÞt.H·y lùa chän néi dung thÝch hîp ®iÒn vµo nh÷ng « trèng trong b¶ng sau:NÕu thiÕu sÏ lµm biÓu b× thiÕu bÒn v÷ng, dÔ nhiÔm trïng, gi¸c m¹c cña m¾t kh«, cã thÓ dÉn tíi mï loµ.B¬, trøng, s÷a, dÇu c¸. Lµ vitamin duy nhÊt ®­ưîc tæng hîp ë da d­ưíi ¸nh n¾ng mÆt trêiGan, h¹t n¶y mÇm, dÇu thùc vËtChèng l·o ho¸, chèng ung thư­. ThiÕu sÏ lµm m¹ch m¸u gißn, g©y ch¶y m¸u, m¾c bÖnh xcobut.Cã trong ngò cèc, thÞt lîn, trøng, gan.NÕu thiÕu sÏ g©y bÖnh thiÕu m¸uB2B6Nguån cung cÊp vitamin DBÖnh lo·ng xư­¬ngBÖnh cßi x­ư¬ngDầu cáLo¹i vitaminVai trß chñ yÕuNguån cung cÊpVitamin AB¬, trøng, dÇu c¸. Thùc vËt cã mµu vµng, ®á, xanh thÉm chøa nhiÒu car«ten lµ chÊt tiÒn vitamin A.Vitamin DCÇn cho sù trao ®æi Canxi,, ph«tpho. NÕu thiÕu trÎ em sÏ m¾c bÖnh cßi x­ư¬ng, ng­ưêi lín sÏ bÞ lo·ng xư¬ngVitamin ECÇn cho sù ph¸t dôc b×nh th­ưêng. Chèng l·o ho¸, b¶o vÖ tÕ bµo.Vitamin CRau xanh, cµ chua, qu¶ t­¬i.C¸cvitamin nhãm BB1Tham gia qu¸ tr×nh chuyÓn ho¸. ThiÕu sÏ m¾c bÖnh tª phï, viªm d©y thÇn kinh.NÕu thiÕu sÏ g©y viªm loÐt niªm m¹cCã trong gan, thÞt bß, trøng, h¹t ngò cèc.NÕu thiÕu sÏ g©y viªm da, suy như­îc.Cã trong lóa g¹o, cµ chua, ng« vµng, c¸ håi, gan.B 12Cã trong gan c¸ biÓn, s÷a, trøng, phomat, thÞt.H·y lùa chän néi dung thÝch hîp ®iÒn vµo nh÷ng « trèng trong b¶ng sau:NÕu thiÕu sÏ lµm biÓu b× thiÕu bÒn v÷ng, dÔ nhiÔm trïng, gi¸c m¹c cña m¾t kh«, cã thÓ dÉn tíi mï loµ.B¬, trøng, s÷a, dÇu c¸. Lµ vitamin duy nhÊt ®­ưîc tæng hîp ë da d­íi ¸nh n¾ng mÆt trêiGan, h¹t n¶y mÇm, dÇu thùc vËtChèng l·o ho¸, chèng ung thư­. ThiÕu sÏ lµm m¹ch m¸u gißn, g©y ch¶y m¸u, m¾c bÖnh xcobut.Cã trong ngò cèc, thÞt lîn, trøng, gan.NÕu thiÕu sÏ g©y bÖnh thiÕu m¸uB2B6Nguån cung cÊp vitamin ELo¹i vitaminVai trß chñ yÕuNguån cung cÊpVitamin AB¬, trøng, dÇu c¸. Thùc vËt cã mµu vµng, ®á, xanh thÉm chøa nhiÒu car«ten lµ chÊt tiÒn vitamin A.Vitamin DCÇn cho sù trao ®æi Canxi,, ph«tpho. NÕu thiÕu trÎ em sÏ m¾c bÖnh cßi x­ư¬ng, ng­ưêi lín sÏ bÞ lo·ng xư¬ngVitamin ECÇn cho sù ph¸t dôc b×nh th­ưêng. Chèng l·o ho¸, b¶o vÖ tÕ bµo.Vitamin CRau xanh, cµ chua, qu¶ t­¬i.C¸cvitamin nhãm BB1Tham gia qu¸ tr×nh chuyÓn ho¸. ThiÕu sÏ m¾c bÖnh tª phï, viªm d©y thÇn kinh.NÕu thiÕu sÏ g©y viªm loÐt niªm m¹cCã trong gan, thÞt bß, trøng, h¹t ngò cèc.NÕu thiÕu sÏ g©y viªm da, suy như­îc.Cã trong lóa g¹o, cµ chua, ng« vµng, c¸ håi, gan.B 12Cã trong gan c¸ biÓn, s÷a, trøng, phomat, thÞt.H·y lùa chän néi dung thÝch hîp ®iÒn vµo nh÷ng « trèng trong b¶ng sau:NÕu thiÕu sÏ lµm biÓu b× thiÕu bÒn v÷ng, dÔ nhiÔm trïng, gi¸c m¹c cña m¾t kh«, cã thÓ dÉn tíi mï loµ.B¬, trøng, s÷a, dÇu c¸. Lµ vitamin duy nhÊt ®­ưîc tæng hîp ë da d­íi ¸nh n¾ng mÆt trêiGan, h¹t n¶y mÇm, dÇu thùc vËtChèng l·o ho¸, chèng ung thư­. ThiÕu sÏ lµm m¹ch m¸u gißn, g©y ch¶y m¸u, m¾c bÖnh xcobut.Cã trong ngò cèc, thÞt lîn, trøng, gan.NÕu thiÕu sÏ g©y bÖnh thiÕu m¸uB2B6Nguån cung cÊp vitamin CBÖnh do thiÕu vitamin CLo¹i vitaminVai trß chñ yÕuNguån cung cÊpVitamin AB¬, trøng, dÇu c¸. Thùc vËt cã mµu vµng, ®á, xanh thÉm chøa nhiÒu car«ten lµ chÊt tiÒn vitamin A.Vitamin DCÇn cho sù trao ®æi Canxi,, ph«tpho. NÕu thiÕu trÎ em sÏ m¾c bÖnh cßi x­ư¬ng, ng­ưêi lín sÏ bÞ lo·ng xư¬ngVitamin ECÇn cho sù ph¸t dôc b×nh th­ưêng. Chèng l·o ho¸, b¶o vÖ tÕ bµo.Vitamin CRau xanh, cµ chua, qu¶ t­¬i.C¸cvitamin nhãm BB1Tham gia qu¸ tr×nh chuyÓn ho¸. ThiÕu sÏ m¾c bÖnh tª phï, viªm d©y thÇn kinh.NÕu thiÕu sÏ g©y viªm loÐt niªm m¹cCã trong gan, thÞt bß, trøng, h¹t ngò cèc.NÕu thiÕu sÏ g©y viªm da, suy như­îc.Cã trong lóa g¹o, cµ chua, ng« vµng, c¸ håi, gan.B 12Cã trong gan c¸ biÓn, s÷a, trøng, phomat, thÞt.H·y lùa chän néi dung thÝch hîp ®iÒn vµo nh÷ng « trèng trong b¶ng sau:NÕu thiÕu sÏ lµm biÓu b× thiÕu bÒn v÷ng, dÔ nhiÔm trïng, gi¸c m¹c cña m¾t kh«, cã thÓ dÉn tíi mï loµ.B¬, trøng, s÷a, dÇu c¸. Lµ vitamin duy nhÊt ®­ưîc tæng hîp ë da d­íi ¸nh n¾ng mÆt trêiGan, h¹t n¶y mÇm, dÇu thùc vËtChèng l·o ho¸, chèng ung thư­. ThiÕu sÏ lµm m¹ch m¸u gißn, g©y ch¶y m¸u, m¾c bÖnh xcobut.Cã trong ngò cèc, thÞt lîn, trøng, gan.NÕu thiÕu sÏ g©y bÖnh thiÕu m¸uB2B6Nguån cung cÊp vitamin nhãm BLo¹i vitaminVai trß chñ yÕuNguån cung cÊpVitamin AB¬, trøng, dÇu c¸. Thùc vËt cã mµu vµng, ®á, xanh thÉm chøa nhiÒu car«ten lµ chÊt tiÒn vitamin A.Vitamin DCÇn cho sù trao ®æi Canxi,, ph«tpho. NÕu thiÕu trÎ em sÏ m¾c bÖnh cßi x­ư¬ng, ng­ưêi lín sÏ bÞ lo·ng xư¬ngVitamin ECÇn cho sù ph¸t dôc b×nh th­ưêng. Chèng l·o ho¸, b¶o vÖ tÕ bµo.Vitamin CRau xanh, cµ chua, qu¶ t­¬i.C¸cvitamin nhãm BB1Tham gia qu¸ tr×nh chuyÓn ho¸. ThiÕu sÏ m¾c bÖnh tª phï, viªm d©y thÇn kinh.NÕu thiÕu sÏ g©y viªm loÐt niªm m¹cCã trong gan, thÞt bß, trøng, h¹t ngò cèc.NÕu thiÕu sÏ g©y viªm da, suy như­îc.Cã trong lóa g¹o, cµ chua, ng« vµng, c¸ håi, gan.B 12Cã trong gan c¸ biÓn, s÷a, trøng, phomat, thÞt.H·y lùa chän néi dung thÝch hîp ®iÒn vµo nh÷ng « trèng trong b¶ng sau:NÕu thiÕu sÏ lµm biÓu b× thiÕu bÒn v÷ng, dÔ nhiÔm trïng, gi¸c m¹c cña m¾t kh«, cã thÓ dÉn tíi mï loµ.B¬, trøng, s÷a, dÇu c¸. Lµ vitamin duy nhÊt ®­ưîc tæng hîp ë da d­íi ¸nh n¾ng mÆt trêiGan, h¹t n¶y mÇm, dÇu thùc vËtChèng l·o ho¸, chèng ung thư­. ThiÕu sÏ lµm m¹ch m¸u gißn, g©y ch¶y m¸u, m¾c bÖnh xcobut.Cã trong ngò cèc, thÞt lîn, trøng, gan.NÕu thiÕu sÏ g©y bÖnh thiÕu m¸uB2B6Natriclorua : 2-10(g)Kali : 1-2 (g)Magiê : 0,3(g)Phôtpho :1,5(g)Đồng :0,001(g)Mangan :0,0003(g)Iốt :0,00003(g)Nhu cÇu muèi kho¸ng hµng ngµy:Bài 1: Muối khoáng nào là thành phần không thể thiếu của hoocmôn tuyến giáp? A. Natri B. Canxi C. Sắt D. IôtBài 2: Muối khoáng nào là thành phần chính trong xương, răng? A. Natri B. Canxi C. Sắt D. KẽmBài 3: Muối khoáng nào là thành phần cấu tạo của hêmôglôbin trong hồng cầu? A. Phôtpho B. Canxi C. Sắt D. Lưu huỳnhBài 4: Nguồn cung cấp Natri và Kali chủ yếu là: A. Thịt, cá, gan, trứng, các loại đậu. B. Trong sữa, trứng, rau xanh. C. Muối ăn, tro thực vật. D. Đồ ăn biển, dầu cá. Bài 5: Muối khoáng nào giúp cơ thể hàn gắn vết thương? A. Kẽm B. Canxi C. Sắt D. IôtPhiÕu häc tËp sè 2: 1. Vì sao trẻ em thiếu Vitamin D thì bị còi xương?2. Vì sao nhà nước ta vận động nhân dân sử dụng muối Iôt?3. Trong khẩu phần ăn hàng ngày cần cung cấp những loại thực phẩm nào và chế biến như thế nào để đảm bảo đủ Vitamin và muối khoáng cho cơ thể?1. Vì sao trẻ em thiếu Vitamin D thì bị còi xương? Vì cơ thể chỉ hấp thụ canxi và photpho khi có mặt vitamin D.Vitamin D thúc đẩy quá trình chuyển hóa canxi và phôt pho để tạo xươngVì Iôt là thành phần không thể thiếu của hoocmon tuyến giáp, nếu thiếu Iôt gây bệnh bướu cổ Sử dụng Iôt để phòng tránh bệnh bướu cổ.3. Trong khẩu phần ăn hàng ngày cần cung cấp những loại thực phẩm nào và chế biến như thế nào để đảm bảo đủ Vitamin và muối khoáng cho cơ thể?- Trong khẩu phần ăn hàng ngày cần cung cấp đủ lượng thịt ( trứng, sữa) và rau, quả tươi. - Cung cấp muối hoặc nước chấm vừa phải.- Nên dùng muối Iôt- Chế biến hợp lí để không bị mất vitamin- Trẻ em cần tăng cường muối canxi (bổ sung sữa, nước xương hầm)2. Vì sao nhà nước ta vận động nhân dân sử dụng muối Iôt?Bệnh còi xương do thiếu canxiBệnh loãng xương do thiếu canxiNguồn cung cấp canxiCải xoongCải xoongRong biểnRau câuBệnh bướu cổ do thiếu iôtNguồn cung cấp iôtNguồn cung cấp muối khoáng khácMuèi ¨n ? Chọn từ thích hợp trong khung điền vào chỗ trống sao cho phù hợp:“ Vitamin và muối khoáng tuy không cung cấp. cho cơ thể, nhưng . trong khẩu phần ăn uống. Cần cung cấp cho cơ thể các loại và theo một tỉ lệ hợp lí bằng cách các loại thức ăn trong bữa ăn hàng ngày.” vitaminMuèi kho¸ngPhèi hîpN¨ng l­ưîngKh«ng thÓ thiÕu(1)(2)(3)(4)(5) * Thuèc l¸ lµm tiªu huû vitamin cña c¬ thÓ. Hót mét ®iÕu thuèc sÏ tiªu huû 25 mg vitamin C ( t­¬ng ®­¬ng víi l­îng vitamin C cã trong 125 qu¶ cam) * NÕu l¹m dông r­îu mét c¸ch ®Òu ®Æn sÏ dÉn tíi thiÕu hôt vitamin B1 Tác dụng chữa bệnh của bí đỏ. Trong số các loại quả, bí đỏ là nhà vô địch về hàm lượng sắt, giàu vitamin ( A, C, K, T, E, nhóm B ) muối khoáng cũng như các axít hữu cơ. Nhờ thành phần muối khoáng tuyệt vời trong cùi bí đỏ, có thể dùng loại quả này làm mỹ phẩm rất tốt. Bí đỏ có nhiều tính năng chữa bệnh: Bệnh về gan, bệnh tiểu đường, mất ngủ Nước ép bí đỏ cũng rất tốt đối với người bị những rối loạn khác nhau về trao đổi chất. Người ta dùng cùi bí đỏ tươi giã nát để đắp vào những vùng bị ezema, bỏng, nổi ban, mụn trứng cá và những nơi bị viêm khác trên da. Dầu bí đỏ có ảnh hưởng tốt tới gan, giúp cho những người bệnh tuyến tiền liệt, ngăn ngừa béo phì, cải thiện thành phần máu, loại bỏ cho-lesteron. H­ưíng dÉn vÒ nhµ - Học bài, trả lời được các câu hỏi SGK / 110.- Đọc mục " Em có biết"- Tìm hiểu thêm về các vitamin và muối khoáng khác.- Nghiên cứu bài mới "Tiêu chuẩn ăn uống. Nguyên tắc lập khẩu phần ăn.", chuẩn bị: + Tìm hiểu bữa ăn hàng ngày của gia đình. + Giá trị dinh dưỡng của thức ăn. + Tháp dinh dưỡng.