Bài giảng Tiết: 39 sơ lược về bảng tuần hoàn của các nguyên tố hoá học

Ngày soạn: 8. 1.2007 Tiết: 39 SƠ LƯỢC VỀ BẢNG TUẦN HOÀN CÁC NGUYÊN TỐ HOÁ HỌC I. Mục tiêu bài học: I) Kiến thức: Giúp HS biết : a) Nguyên tắc sắp xếp các nguyên tố theo chiều tăng dần của điện tích hạt nhân nguyên tử b) Cấu tạo bảng tuần hoàn gồm ô nguyên tố ,chu kì ,nhóm Ônguyên tố cho biết số hiệu nguyên tử ,ký hiệu háo học, tên nguyên tố, nguyên tử khối Chu kỳ: gồm các nguyên tố có cùng số lớp electron trong nguyên tử được xếp thành hàng ngang theo chiều tăng của điện tich hạt nhân nguyên tử Nhóm: gồm các nguyên tố mà nguyên tử có cùng số electron lớp ngoài cùng được xếp thành một cột dọc theo chiều tăng dần của điện tích hạt nhân nguyên tử c) Quy luât biến đổi tính chất trong một chu kỳ, nhóm , áp dụng với chu kỳ 2,3 mhómI, VII d) Dựa vào vị trí của nguyên tố (20 nguyên tố đầu) suy ra cấu tạo nguyên tử , tính chất cơ bản của nguyên tố và ngược lại 2) Kỹ năng: Giúp HSbiết được a) Dự đoán tính chất cơ bản của nguyên tố khi biết vị trí của nó trog bảng tuần hoàn b) Biết cấu tạo nguyên tử của nguyen tố suy ra vị trí và tính chất của nó II. Chuẩn bị: GV: Bảng HTTT các nguyên tố hoá học , ô nguyên tố phóng to Chu kỳ 2,3 phóng to Nhóm I, nhóm VII - Sơ đồ cấu tạo nguyên tử của một số nguyên tố Đọc trước nội dung, xem kỉ nội dung BHTTH II. Phương pháp:Thuyết trình, hỏi đáp , trực quan quan sát IV. Tiến trình lên lớp. 1. Ổn định ( 1 phút).Điểm danh số lượng HS 2. Bài cũ ( 5- 7 phút). - Làm bài tập 3, 4 SGK - GV: Gọi 1, 2 HS lên bảng làm BT 3. Bài mới HĐ của thầy và trò Hoạt động 1 ( 7 phút). GV: Giới thiệu nguyên tắc sắp xếp các nguyên tố hoá học trong bảng HTTH các nguyên tố hoá học, và nói rỏ người đả sáng lập ra bảng HTTH và treo bảng hệ thống tuần hoàn lên bảng HS: Quan sát về cách sắp xếp các nguyên tố . Hoạt động 2 ( 25 phút ). GV: Giới thiệu về cấu tạo BHTTH HS: Quan sát BHTTH Ô nguyên tố cho biết những gì? Hãy lấy ví dụ minh hoạ? - Ô nguyên tố Mg : Số hiệu nguyên tử cúa magie là 12 cho biết : Magie ở ô số 12, điện tích hạt nhân nguyêntử là12 + (hay số đơn vị điện tích hạt nhân là 12) có 12 elẻcton trong nguyên tử magie GV: Đánh giá nhận xét và đưa ra nội dung. GV: Yêu cầu HS quan sát các nguyên tố ở ô 13,15,17 và cho biết ý nghĩa của các con số, ký hiệu trong các ô đó GV: Nói rõ về chu kì các nguyên tố trong BHTTH Cho HS quan sát sơ đồ cáu tạo nguyên tử của các nguyên tố H,O,Na,Li, Mg ,C ,N…và thoả luận về các nội dung sau: - Bảng tuần hoàn có bao nhiêu chu kỳ, mỗi chu kỳ có bao nhiêu hàng? - Điện tích hạt nhân các nguyên tử trong một chu kỳ thay đổi như thế nào? - Số lớp e của nguyên tử các nguyên tố trong cùng một chu kỳ có đặc điểm gì? ? Chu kì là gì? ? Trong BHTTH gồm có bao nhiêu chu kì? - Nhìn BHTTH hãy xác định chu kì 1 gồm bao nhiêu ngtố? GV: Phân tích và yêu cấu HS xác định các chu kì 2, 3 ? GV: Nêu khái niệm về nhóm ngtố HS: Quan sát BHTTH. HS: Quan sát cấu tạo nguyên tử các ngtố và XĐ số e ngoài cùng? GV: Nhận xét đánh giá và đưa ra nội dung bài học. Nội dung I. Nguyên tác sắp xếp các nguyên tố hoá học trong bảng HTTT - Các nguyên tố tố được sắp xếp theo chiều tăng của điện tích hạt nhân nguyên tử. II. Cấu tạo bảng tuần hoàn 1. Ô ngyên tố. - Cho biết: - Số hiệu nguyên tử, KHHH, Tên nguyên tố, NTK của nguyên tố đó. - Số hiệu nguyên tử có trị số bằng số đơn vị điện tích hạt nhân và bằng số e trong nguyên tử. Số hiệu nguyên tử trùng với số thứ tự. 2. Chu kì: Bảng hệ thống tuần hoàn có 7 chu kỳ, trong đó: + Chu kỳ 1,2,3 mỗI chu kỳ có một hàng (chu kỳ nhỏ) +Chu kỳ 4,5,6,7(chu kỳ lớn) - trong một chu kỳ , từ trái sang phải điện tích hạt nhân tăng dần - Số lớpelectron của nguyên tử các nguyên tố trong cùng một chu kỳ bằng nhau và bằng số thứ tự của chu kỳ Chu kỳ là dãy các nguyên tố mà nguyên tử của chúng có cúng số lớpelectron và được sắp xếptheo chiều điện tích hạt nhân tăng dần - Số thứ tự của chu kỳbằng số lớp ele - Chu kì là dãy các nguyên tố mà nguyên tử của chúng có cùng số lớp e và được sắp xếp theo chiều tăng điện tích hạt nhân. a. Chu kì 1: Gồm 2 ngtố H, He, có 1 lớp e ngtử, điện tích hạt nhân tăng dần từ 1 - 2. b. Chu kì 2: Gồm 8 ngtố từ Li - Ne, có 2 lớp e, điện tích hạt nhân tăng dần từ 3 - 10 c. Chun kì 3.Gồm 8 ngtố từ Na - Ar, có 3 lớp e, điện tích hạt nhân tăng dần từ 11 - 18. 3. Nhóm: - Nhóm gồm các nguyên tố mà ngtử của chúng có số e lớp ngoái cùng = nhau và có tính chất tương tự nhua được xếp theo chièu tăng của điện tích hạt nhân nguyên tử. a. Nhóm I: Gồm các ngtố kim loại HĐHH mạnh, có 1 e ngoài cùng. - Điện tích hạt nhân tăng từ Li 3+ - Fr 87+. b. Nhóm VII: Gồm các ngtố phi kim HĐHH mạnh, có 7 e ngoài cùng. - Điện tích hạt nhân tăng từ F9 + - At 85 + GV :Yêu cầu HSquan sát bảng tuần hoàn , đồng thời quan sát sơ đồ cấu toạ nguyên tử của các nguyên tố :Na , K , H , Cl, F …và thảo luận vớI các nộI dung sau: - Bảng hệ thống tuần hoàn có bao nhiêu nguyên nhóm ? - Trong cùng một nhóm , điện tích hạt nhân nguyên tử của các nguyên tố thay đổi như thế nào? Số electron lớp ngoài cùng của nguyên tố trong cùng một nhóm có đặc điểm gì giống nhau? Vậy nhóm nguyên tố là gì? - Số thứ tự của chu kỳ bằng số lớp electron 3) Nhóm Có 8 nhóm được đánh số thứ tự từ I VIII Số electron ngoài cùng của nguyên tử các nguyên tố bằng nhau và bằng số thứ tự của nhóm HS:nhận xét(SGK) 4. Củng cố, dặn dò ( 5 phút). Yêu càu HS nhắc lại nội dung chính của bài Bài tập1: Cho các nguyên tố có số thứ tự :15,14,20,19 trong bảng hệ thống tuần hoàn. Em hãy cho biết: a) Vị trí các nguyên tố trên trong bảng hệ thống tuần hoàn: Số thứ tự tên nguyên tố ký hiệu, chu kỳ , mhóm b) Đặc điểm về cáu tạo nguyên tử của các nguyên tố đó: điện tích hạt nhân ,số prôton trong hạt nhân, số electron ,số lớp electron, số electron ở lớp ngoài GV hướng dẫn cho HS làm bằng cách điền các số liệu ở bảng theo thứ tự sau: Ký hiệu trong bảng HTTH + Tên nguyên tố + Khối lượng nguyên tử -Vị trí bảng tuần hoàn :Số thứ tự + chu kỳ + nhóm + điện tích hạt nhân -Cấu tạo nguyên tử :Số p - Sốe - số lớp e- số e ngoài cùng - Làm bài tập 1,2,3, sgk - Học bài và làm bài tập sgk, xem bài mới về hệ thống tuần hoàn các nguyên tố hoá học.