Bài giảng Tiết 54: bài 44 rượu etylic

Giáo viên hướng dẫn: Ma Văn Lực Ngày soạn: 18/03/2013 Người giảng: Hà Thị Hương Lành Ngày giảng: 22/3/2013 Chương 5: DẪN XUẤT CỦA HIDROCACBON – POLIME Tiết 54: Bài 44 RƯỢU ETYLIC CTPT: C2H6O PTK: 46 I. Mục tiêu 1. Kiến thức - Học sinh hiểu được: + Công thức phân tử, công thức cấu tạo, đặc điểm cấu tạo + Tính chất vật lí: Trạng thái, màu sắc, mùi vị, tính tan, khối lượng riêng, nhiệt độ sôi. + Khái niệm độ rượu + Tính chất hóa học: Phản ứng với Na, axit axetic, phản ứng cháy + Ứng dụng làm nguyên liệu, dung môi trong công nghiệp + Phương pháp điều chế ancol etylic ( etanol ) từ tinh bột, đường hoặc từ etilen 2. Kĩ năng - Quan sát mô hình phân tử, thí nghiệm, mẫu vật, hình ảnh và rút ra được nhận xét về đặc điểm cấu tạo phân tử và tính chất hóa học. - Viết các PTHH dạng công thức phân tử, công thức thu gọn - Tính khối lượng ancol etylic tham gia hoặc tạo thành trong phản ứng có sử dụng độ rượu và hiệu xuất phản ứng. 3. Thái độ - Giáo dục tư tưởng uống rượu có hại cho sức khỏe. II. Chuẩn bị 1. Giáo viên - Chuẩn bị mô hình của rượu etylic dạng rỗng - Dụng cụ: diêm, cốc, ống đong, đế sứ, ống nghiệm, panh sắt - Hóa chất: Rượu etylic, Na.... Phiếu học tập: STT Nội dung thí nghiệm Hiện tượng quan sát được Nhận xét 1 Nhỏ 5 giọt rượu etylic vào đế sứ rồi đốt Rượu etylic cháy với ngọn lửa mờ màu xanh, tỏa nhiều nhiệt Rượu etylic tác dụng mạnh với oxi khi đốt nóng 2 Cho một mẩu Na nhỏ vào ống nghiệm đã đựng sẵn 2 ml rượu etylic Có bọt khí thoát ra, mẩu Na tan đần Rượu etylic tác dụng được với Na, giải phóng khí H2. 2. Học sinh - Đọc trước nội dung bài ở nhà III. Tiến trình dạy học 1. Ổn định tổ chức 9B: 33/34 2. Kiểm tra bài cũ Dãy gồm các chất là dẫn xuất của hidrocacbon ? C3H6; C4H10; CH3NO2 CH3NO2; CH4; C2H5Cl C2H5OH; CH4; C3H7Cl CH3NO2; C2H5OH; C2H5Cl Đáp án: D 3. Bài mới Hoạt động của thầy và trò Nội dung Hoạt động 1: Tìm hiểu tính chất vật lí GV: Yêu cầu học sinh quan sát rượu etylic ? Nhận xét về trạng thái màu sắc của rượu etylic ? HS: Là chất lỏng, màu trắng. GV: Làm thí nghiệm: rót 1 ít rượu etylic vào ống nghiệm thêm từ từ nước cất vào ống đong, khuấy đều. ? Quan sát và nhận xét khả năng tan trong nước của rượu ? HS: Tan vô hạn trong nước GV: Cung cấp thêm: Rượu etylic còn có khả năng hòa tan 1 số chất khác như benzen, iot… HS: Ghi nhận GV: Cho học sinh quan sát 1 số nhãn mác có ghi độ rượu và mô tả thí nghiệm hình thành khái niệm độ rượu pha 100 ml rượu 450. ? Khái niện độ rượu ? HS: Độ rượu là số ml rượu etylic có trong 100 ml hỗn hợp rượu và nước. GV: Giới thiệu cho học sinh cách đo độ rượu bằng “ rượu kế ”. GV: Giới thiệu công thức tính độ rượu: V( ml) rượu nguyên chất Độ rượu = . 100% V (ml ) dung dịch rượu HS: Hoàn thiện kiến thức. Hoạt động 2: Tìm hiểu cấu tạo phân tử GV: Từ CTPT của rượu etylic là C2H6O. Yêu cầu học sinh viết các dạng CTCT có thể có của rượu etylic ? HS: Lên bảng viết GV: Yêu cầu HS quan sát các CTCT và mô hình phân tử rượu etylic dạng rỗng và đặc. ? Nêu sự khác nhau về liên kết của 6 nguyên tử hidro trong phân tử rượu etylic ? HS: Nghe GV: Từ những đặc điểm đã nêu và công thức cấu tạo của rượu etylic đã ghi trên bảng. Yêu cầu học sinh lắp mô hình phân tử rượu etylic dạng rỗng. ( Bằng hình thức 3 nhóm sễ tham gia trò chơi “ Ai nhanh hơn ” trong vòng 1 phút ) HS: Chơi trò chơi GV: Nhận xét – đánh giá Hoạt động 3: Tìm hiểu tính chất hóa học GV: Chia HS làm 3 nhóm. Phát phiếu học tập. Yêu cầu HS làm thí nghiệm đốt cháy rượu etylic và thí nghiệm đốt cháy rượu etylic và thí nghiệm cho rượu etylic tác dụng với Na. Tứ đó cho biết hiện tượng quan sát được và đưa ra nhận xét ( Điền kết quả vào phiếu học tập ) HS: Làm thí nghiệm. Điền kết quả thu được vào phiếu học tập. GV: Gọi lần lượt các nhóm hoàn thiện phiếu học tập HS: Học sinh các nhóm trả lời, các nhóm khác nhận sét bổ sung GV: Chốt kiến thức. Rượu etylic đã tham gia phản ứng cháy, vậy rượu etylic đã tác dụng với chất nào ? HS: Nghe GV: Yêu cầu 1 HS lên bảng hoàn thành 1 phương trình phản ứng HS: Lên bảng viết phương trình phản ứng. GV: Từ thí nghiệm trên, chúng ta thấy rượu etylic đã tham gia phản ứng hóa học với kim loại Na. Vậy em hẫy dự doán nguyên tử Na sẽ thay thế cho nguyên tử H nào trong phân tử rượu etylic ? HS: Trả lời GV: Yêu cầu HS viết phương trình phản ứng hóa học xảy ra ? HS: Viết phương trình phản ứng GV: Cho học sinh biết: Do đặc điểm cấu tạo nên rượu etylic có thể tham gia phản ứng với axit axetic. Chúng ta sẽ được nghiên cứu cụ thể ở bài 45: Axit axetic. HS: Ghi nhận Hoạt động IV: Tìm hiểu ứng dụng GV: Yêu cầu HS quan sát hình những ứng dụng của rượu etylic và gọi HS nêu ứng dụng của rượu etylic. HS: Trả lời GV: Nhấn mạnh rượu có tác hại đến sức khỏe HS: Ghi nhận Hoạt động V: Tìm hiểu về điều chế GV: Hãy cho biết ông cha ta làm rượu và nấu rượu để uống từ những nguyên liệu nào ? Các bước tiến hành như thế nào ? HS: Trả lời GV: Hướng dẫn học sinh viết phương trình phản ứng lên men rượu từ glucozo và phương trình phản ứng hidrat hóa etilen. I. Tính chất vật lí - Là chất lỏng không màu, tan vô hạn trong nước, sôi ở nhiệt độ 78,30C, nhẹ hơn nước. - Là dung môi hòa tan được nhiều chất như sơn, nước hoa, benzen…. - Độ rượu là số ml rượu etylic có trong 100 ml hỗn hợp rượu và nước CT: V( ml) rượu nguyên chất Độ rượu = . 100% V (ml ) dung dịch rượu II. Cấu tạo phân tử CTCT: H H H – C – C – O – H H H Hay CH3 – CH2 – OH - Nhóm – OH này làm cho rượu etylic có tính chất đặc trưng. III. Tính chất hóa học 1. Rượu etylic tham gia phản ứng cháy. * Thí nghiệm * Hiện tượng * Nhận xét * PTHH: C2H5OH + 3O2 2CO2 + 3H2O 2. Rượu etylic phản ứng với Na * Thí nghiệm: * Hiện tượng: * Nhận xét: * PTHH: 2C2H5OH + 2Na 2C2H5ONa + H2 3. Phản ứng với axit axetic ( xem bài 45: Axit axetic ) IV. Ứng dụng - Nguyên liệu: Sản xuất bia rượu, dược phẩm, pha vecni, nước hoa, cao su, tổng hợp axit axetic... - Nhiên liệu: Làm chất đốt trong phòng thí nghiệm - Uống rượu nhiều có hại cho sức khỏe V. Điều chế - Thường cố 2 cách điều chế: + Lên men từ tinh bột: C6H12O6 2 C2H5OH + 2 O2 + Hidrat hóa etilen: C2H4 + H2O C2H5OH 4. Củng cố - GV: Yêu cầu HS tóm tắt nội dung cần nhớ của bài - HS: Trả lời - Làm bài tập: + Bài tập 1: Hãy chọn câu đúng trong các câu sau: Rượu etylic phản ứng được với Na vì: Trong phân tử có nguyên tử oxi Trong phân tử có nguyên tử H2 và nguyên tử H2 Trong phân tử có nguyên tử C, H2, và O2 Trong phân tử có nhóm – OH Bài tập 2: Số ml rượu nguyên chất có trong 200 ml dung dịch rượu etylic 450: 100 120 40 90 Giải: ADCT: V (ml) rượu nhuyên chất Độ rượu = . 100% V( ml ) dung dịch rượu Độ rượu . 100% 45. 100% => V (ml) nguyên chất = = = 90 (ml) V( ml) dung dịch 200 5. Dặn dò - Học bài, làm bài tập 2, 3, 4, 5 SGK – T139 - Chuẩn bị bài 45: Axit axetic - Tổ trưc nhật sửa dụng cụ hóa chất.