Bài giảng Vật lí Lớp 8 - Bài 6: Lực ma sát - Năm học 2017-2018 - Phạm Thùy Dung

VẬTLÝ8TRƯỜNG THCS THƯỢNG THANHBÀI GIẢNGGV: Phạm Thùy DungSự khác nhau giữa trục bánh xe bò ngày xưa và trục bánh xe đạp, xe ô tô ngày nay là trục bánh xe ngày nay có ổ bi còn trục bánh xe bò không có ổ bi. . Con người mất hàng chục thế kỉ để phát minh ra ổ bi tạo nên sự khác nhau đó.Việc phát minh ra ổ bi có ý nghĩa như thế nào đối với khoa học và công nghệ? Bài 5: LỰC MA SÁTLực ma sát trong đời sống và kĩ thuậtMa sát trượtMa sát lănMa sát nghỉLực ma sátKhi nào có lực ma sát?Bài 5: LỰC MA SÁTHãy cho biết khi bóp phanh thì vành bánh xe chuyển động thế nào trên mặt má phanh? Bánh xe trượt trên mặt má phanhKhi bánh xe không quay thì chuyển động thế nào trên mặt đường?Bánh xe không lăn mà trượt trên mặt đường.Vậy lúc này xuất hiện lực ma sát trượt giữa bánh xe và mặt đường, làm xe chuyển động chậm rồi dừng lại.Vậy lực ma sát trượt xuất hiện khi nào?Lực ma sát trượt xuất hiện khi vật này trượt trên mặt vật khác C1.Hãy lấy ví dụ về lực ma sát trượt trong đời sống và trong kĩ thuật?C1. Ma sát giữa dây cung ở cần kéo của đàn violon với dây đàn.Trượt tuyết.Trục quạt bàn với ổ trụcBài 5: LỰC MA SÁT Khi ta búng (đẩy) hòn bi trên mặt sàn, hòn bi lăn chậm rồi dừng lại. Lực do mặt sàn tác dụng lên hòn bị, ngăn cản chuyển động lăn của hòn bi là Lực ma sát lăn.? Vì sao hòn bi lăn một lúc rồi dừng lại?! Vì có một lực ngăn cản chuyển động của hòn bi.? Vậy lực ma sát lăn sinh ra khi nào?Lực ma sát lăn sinh ra khi một vật lăn trên bề mặt vật khác. Lực ma sát lăn sinh ra khi một vật này lăn trên bề mặt của vật khácBài 5: LỰC MA SÁTLực ma sát trượt xuất hiện khi vật này trượt trên mặt vật khác và cản trở lại chuyển động.Lực ma sát lăn xuất hiện khi một vật chuyển động lăn trên mặt một vật khác và cản lại chuyển động ấyBài 5: LỰC MA SÁT? Trong các trường hợp sau, trường hợp nào có lực ma sát trượt, trường hợp nào có lực ma sát lăn?Ma sát trượtMa sát lăn? So sánh cường độ của ma sát trượt và ma sát lăn trong 2 trường hợp này?Độ lớn của lực ma sát lăn nhỏ hơn lực ma sát trượtBài 5: LỰC MA SÁTFkFmsTại sao trong thí nghiệm trên, mặc dù có lựckéo tác dụng lên vật nặng nhưng vật vẫn đứng yên?+ Vật đứng yên chứng tỏ giữa mặt bàn với vật có một lực cản.Lực này đặt lên vật cân bằng với lực kéo để giữ cho vật đứng yên. + Lực này gọi là lực ma sát nghỉ.Lực ma sát nghỉ giữ cho vật không bị trượt khi vật bị tác dụng của một lực khácBài 5: LỰC MA SÁTLực ma sát trượt xuất hiện khi vật này trượt trên mặt vật khác và cản trở lại chuyển động.Lực ma sát lăn xuất hiện khi một vật chuyển động lăn trên mặt một vật khác và cản lại chuyển động ấy-Lực ma sát nghỉ giữ cho vật không trượt khi vật bị tác dụng của lực khác.C5: Hãy lấy ví dụ về lực ma sát nghỉ trong đời sống và trong kĩ thuật?Bài 5: LỰC MA SÁTMa sát nghỉ trong đời sống và kĩ thuậtBài 5: LỰC MA SÁT? Hãy nêu tác hại của lực ma sát và các biện pháp giảm lực ma sát trong các trường hợp dưới đây. * Lực ma sát có thể có hạiLực ma sát trượt giữa đĩa và xích mà mòn đĩa xe và xích nên cần tra dầu vào xích để giảm ma sát Lực ma sát trượt làm mòn trục và cản trở chuyển động quay của bánh xe . Thay bằng trục quay có ổ bi khi đó lực ma sát có thể giảm tới 20, 30 lần so với ban đầuLực ma sát trượt cản trở chuyển động của thùng khi đẩy. Muốn giảm ma sát, dùng bánh xe thay thế ma sát trượt bằng ma sát lănBài 5: LỰC MA SÁTC7: Hãy quan sát các trường hợp sau và tưởng tượng nếu không có lực ma sát thì xảy ra hiện tượng gì? Hãy tìm cách tăng ma sát trong những trường hợp này? * Lực ma sát có thể có íchBài 5: LỰC MA SÁTBảng trơn, nhẵn quá không thể dùng phán viết lên bảng - Biện pháp: Tăng độ nhám của bảng để tăng ma sát trượt giữa viên phấn và bảngKhông có ma sát giữa mặt răng của ốc vít thì con ốc sẽ bị quay lỏng dần khi bị rung lắc, nó không có tác dụng ép chặt các mặt cần ghép Khi quẹt diêm, nếu không có ma sát, đầu que diêm sẽ trượt trên mặt sườn bao diêm, không phát ra lửa.- Biện pháp: Tăng độ nhám của sườn bao diêmKhi phanh gấp, nếu không có ma sát thì ôtô không thể dừng lại được.Biện pháp: Tăng ma sát bằng cách tăng độ sau khía rãnh mặt lốp xe ôtôBài 5: LỰC MA SÁT Lực ma sát có lợi hay có hại?Có lợiLàm giảm ma sátLàm tăng ma sátCách làm giảm ma sátCách làm tăng ma sátThay ma sát trượt thành ma sát lăn,bề mặt nhẵnTăng độ nhám bề mặt, bánh xe có khía, rãnh sâu.Có hạiBài 5: LỰC MA SÁT C8. Hãy giải thích các hiện tượng sau và cho biết trong các hiện tượng này ma sát có ích hay có hại:a) Khi đi trên sàn đá hoa mới lau dễ bị ngã.b) Ô tô đi vào chỗ bùn lầy, có khi bánh quay tít mà xe không tiến lên được.c) Giày đi mãi đế bị mòn.d) Phải bôi nhựa thông vào dây cung ở cần kéo nhị (đàn cò).ma sát có ích.ma sát có ích.ma sát có hại.ma sát có ích.Bài 5: LỰC MA SÁT Học thuộc nội dung bài kết hợp ghi nhớ. Phân biệt được từng loại lực ma sát, và biết cách tăng hoặc giảm ma sátLàm bài tập : Từ 6.1 đến 6.5 trong SBT.* Đối với tiết học tiếp theo : Về nhà học bài từ tiết 1 đến tiết 6 Xem kỹ các công thức tính vận tốc, chuyển động không đều , các đơn vị và cách đổi đơn vị. Xem trước bài 7 Áp suất