Bài giảng Vật lí Lớp 9 - Bài 39: Tổng kết chương 2 Điện từ học

Tiết 42 TỔNG KẾT CHƯƠNG II ĐIỆN TỪ HỌCKiến thức cơ bảnI. TỰ KIỂM TRACâu 1: Viết đầy đủ câu sau đây: Muốn biết một điểm A trong không gian có từ trường hay không ta làm như sau: Đặt tại A một kim nam châm, nếu thấy có . . . . . . tác dụng lên . . . . . . . . . . . . . . thì ở A có từ trường.lực từkim nam châmCâu 2: Làm thế nào để biến một thanh thép thành nam châm vĩnh cửu ?A. Dùng búa đập mạnh vào thanh thép.B. Hơ thanh thép trên ngọn lửa.C. Đặt thanh thép vào trong lòng ống dây dẫn có dòng điện một chiều chạy qua.D. Đặt thanh thép vào trong lòng ống dây dẫn có dòng điện xoay chiều chạy qua.Câu 3: Viết đầy đủ câu sau đây: Quy tắc tìm chiều của lực điện từ tác dụng lên một dòng điện phát biểu như sau: Đặt bàn tay sao cho các ..hướng vào lòng bàn tay, chiều từ cổ tay đến ......hướng theo chiều dòng địên thì .......................chỉ chiều của lực điện từ.tráiđường sức từcác ngón tayngón tay cái choãi ra 900 Câu 4: Điều kiện xuất hiện dòng điện cảm ứng trong cuộn dây dẫn kín là gì ?A. Đặt một nam châm mạnh ở gần cuộn dây.B. Đặt một nam châm điện ở trong lòng cuộn dây. C. Khi số đường sức từ xuyên qua tiết diện S của cuộn dây lớn.D. Khi số đường sức từ xuyên qua tiết diện S của cuộn dây biến thiên.Câu 5: Viết đầy đủ câu sau đây: Khi khung dây dẫn kín quay trong từ trường của một nam châm vĩnh cửu thì trong khung dây xuất hiện một dòng điện ..... vì ....................................................................cảm ứng xoay chiềusố đường sức từ xuyên qua tiết diện Scủa cuộn dây biến thiênCâu 6: Cho một thanh nam châm thẳng mà các chữ chỉ tên cực của nam châm đã bị mất, làm thế nào xác định được cực Bắc của nam châm đó ? - Cách 1: Treo thanh nam châm bằng sợi dây chỉ mềm ở chính giữa, để cho thanh nam châm nằm ngang. Đầu nam châm quay về hướng Bắc địa lý là cực Bắc của thanh nam châm. - Cách 2: Dùng kim nam châm thử.Câu 7: a) Phát biểu quy tắc tìm chiều của đường sức từ biểu diển từ trường của một ống dây có dòng điện một chiều chạy qua. b) Hãy vẽ một đường sức từ ở trong lòng một cuộn dây có dòng điện chạy qua trên hình 39.1.Quy tắc nắm tay phải: Nắm bàn tay phải, rồi đặt sao cho bốn ngón tay hướng theo chiều dòng điện chạy qua các vòng dây, thì ngón tay cái choãi ra chỉ chiều của đường sức từ trong lòng ống dây.Câu 8: Nêu chỗ giống nhau về cấu tạo của hai loại máy phát điện xoay chiều và sự khác nhau về hoạt động của hai loại máy đó. - Giống nhau: Có 2 bộ phận chính là nam châm và cuộn dây dẫn - Khác nhau: Một loại có rôto là cuộn dây, một loại có rôto là nam châmCuộn dây dẫnLoại 1Loại 2Trả lời:Nam châmRô toGièng nhau: Hai bộ phận chínhKhác nhau:Cuộn dây quayNam châm điện quayCuộn dây đứng yênNam châm đứng yênNam châmCuộn dâyCâu 9: Nêu tên hai bộ phận chính của động cơ điện một chiều và giải thích vì sao khi cho dòng điện chạy qua, động cơ lại quay được.- Hai bộ phận chính là nam châm tạo ra từ trường và khung dây dẫn có dòng điện chạy qua. Trả lời: Khung dây dẫnNam châm- Khung quay được, vì ta cho dòng điện một chiều vào khung dây thì từ trường của nam châm sẽ tác dụng những lực điện từ lên khung dây làm cho khung quay. Tiết 43 TỔNG KẾT CHƯƠNG II ĐIỆN TỪ HỌC(tiếp)Câu 10: Đặt nam châm điện vuông góc với dây dẫn thẳng có dòng điện chạy qua (hình vẽ). Xác định chiều của lực điện từ tác dụng lên điểm N của dây dẫn.+-NK+-F Lực từ F hướng từ ngoài vào trong và vuông góc với mặt phẳng hình vẽ.II. VẬN DỤNGCâu 11: a) Vì sao để vận tải điện năng đi xa người ta phải dùng máy biến thế ? b) Trên cùng một đường dây tải điện, nếu dùng máy biến thế để tăng hiệu điện thế ở hai đầu dây dẫn lên 100 lần thì công suất hao phí vì tỏa nhiệt trên đường dây sẽ giảm đi bao nhiêu lần ?c) Cuộn sơ cấp của một máy biến thế có 4400 vòng, cuộn thứ cấp có 120 vòng. Đặt vào hai đầu cuộn sơ cấp một hiệu điện thế xoay chiều 220V. Tìm hiệu điện thế ở hai đầu cuộn thứ cấp. Tóm tắtn1 = 4.400 vòngn2 = 120 vòngU1 = 220 VU2 = ? V a). Để giảm điện năng hao phí do tỏa nhiệt trên đường dây.b). Vì P hp tỉ lệ nghịch với U2 mà U tăng lên 100 lầnnên P hp giảm 1002 = 10.000 lần220 * 1204400 U2 = U2 = 6VU1 * n2n1 U2 =c). Ta có:d). Vì U1 > U2 nên máy này là máy hạ thế.Câu 12: Giải thích vì saokhông thể dùngdòng điện không đổiđể chạy máy biến thế?Vìdòng điện không đổi không tạo ra từ trường biến thiên, số đường sức từ xuyên qua tiết diện S của cuộn thứ cấp không biến đổi nêntrong cuộn này không xuất hiện dòng điện cảm ứng. Câu 13: Trên hình 39.3 vẽ một khung dây đặt trong từ trường.Trường hợp nào dưới đây trong khung dây không xuất hiệndòng điện xoay chiều? Hãy giải thích vì sao.a). Khung dây quay quanh trục PQ nằm ngang.b). Khung dây quay quanh trục AB thẳng đứng. * Trường hợp a.* Vì khi khung dây quay quanh trục PQ nằm ngangmặt khung song song với đường sức từnên số đường sức từ xuyên qua tiết diện S của khung dâyluôn không đổi, luôn bằng 0.Do đó, trong khung dây không xuất hiện dòng điện cảm ứng. NSPQABPQ* Trường hợp b thì có xuất hiện dòng điện cảm ứng.* Vì khi khung dây quay quanh trục AB thẳng đứngthì mặt khung vuông góc với đường sức từnên số đường sức từ xuyên qua tiết diện S của khung dâybị biến thiên.Do đó, trong khung dây có xuất hiện dòng điện cảm ứng. * Lưu ý *ABPQNSBài 1: Vẽ và xác định chiều đường sức từ trong các hình sau:NSK-+NSa)b)c)Đáp án:SNNSd)Bài 2: Em hãy xác định tên cực của ắc quy?ẮC QUYSN+- Đáp án:abBài 10: (SGK – 106)Đặt nam châm điện vuông góc với dây dẫn thẳng có dòng điện chạy qua (hình vẽ). Xác định chiều của lực điện từ tác dụng lên điểm N’ của dây dẫn?K-++-SNN’FĐáp án:HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ- Xem lại các bài tập đã giải.- Ôn “Định luật phản xạ ánh sáng” đã học ở lớp 7.- Đọc trước bài 40: “Hiện tượng khúc xạ ánh sáng”.