Bài giảng Vật lí Lớp 9 - Bài 40: Hiện tượng khúc xạ ánh sáng

1Tại sao khi nhúng trong nước, ta thấy chiếc đũa bị gãy khúc ? 2Hiện tượng như trong hình gọi là gì?Tiết 44:HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG BÀI 40: HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNGI. Hiện tượng khúc xạ ánh sáng1. Quan sát BÀI 40: HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG đường gãy khúc (gãy khúc tại I)Quan sát hình bên và nêu nhận xét về đường truyền tia sáng:a)Từ S đến I ( trong không khí ).b)Từ I đến K ( trong nước ).c)Từ S đến mặt phân cách rồi đến K. đường thẳng. đường thẳng.NN’PQIKSKhông khíNướcMặt phân cách BÀI 40: HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNGNN’PQIKSKhông khíNước Tia sáng truyền từ không khí sang nước (tức là truyền từ môi trường trong suốt này sang môi trường trong suốt khác) thì bị gãy khúc tại mặt phân cách giữa hai môi trường. Hiện tượng đó gọi là hiện tượng khúc xạ ánh sáng. BÀI 40: HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNGI. Hiện tượng khúc xạ ánh sáng1. Quan sát2. Kết luận Hiện tượng tia sáng truyền từ môi trường trong suốt này sang môi trường trong suốt khác bị gãy khúc tại mặt phân cách giữa hai môi trường, được gọi là hiện tượng khúc xạ ánh sáng.3. Một vài khái niệmNN’PQISK- I là điểm tới, - IK là tia khúc xạ.- Đường NN’ vuông góc với mặt phân cách là pháp tuyến tại điểm tới.- Mặt phẳng chứa tia tới SI và pháp tuyến NN’ là mặt phẳng tới.irSI là tia tới.- là góc khúc xạ, ký hiệu r.K I N' - là góc tới, ký hiệu i .S I N BÀI 40: HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG BÀI 40: HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNGI. Hiện tượng khúc xạ ánh sángII. Sự khúc xạ của tia sáng khi truyền từ không khí sang nước BÀI 40: HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNGI. Hiện tượng khúc xạ ánh sángII. Sự khúc xạ của tia sáng khi truyền từ không khí sang nướcLần Góc tớiGóc khúc xạSo sánh góc khúc xạ và góc tớiTia khúc xạ có nằm trong mặt phẳng tới không?12300200400300Góc khúc xạ nhỏ hơn góc tới Có- Góc khúc xạ nhỏ hơn góc tới - Tia khúc xạ nằm trong mặt phẳng tới BÀI 40: HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNGI. Hiện tượng khúc xạ ánh sángII. Sự khúc xạ của tia sáng khi truyền từ không khí sang nước- Góc khúc xạ nhỏ hơn góc tới - Tia khúc xạ nằm trong mặt phẳng tới C3: Hãy thể hiện kết luận trên bằng hình vẽ.irSNN’QPIKNướcKhông khí BÀI 40: HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNGI. Hiện tượng khúc xạ ánh sángII. Sự khúc xạ của tia sáng khi truyền từ không khí sang nướcIII. Sự khúc xạ của tia sáng khi truyền từ nước sang không khí.C4: Kết luận trên có còn đúng trong trường hợp tia sáng truyền từ nước sang không khí hay không ? Đề xuất một phương án thí nghiệm để kiểm tra dự đoán đó1. Dự đoán2. Thí nghiệm mô phỏngPhương án: Đặt nguồn sáng trong nước, ở đáy bình, hoặc chiếu tia sáng qua đáy bình vào nước rồi sang không khí. Tiến hành thí nghiệm như trường hợp ánh sáng truyền từ không khí sang nước13NN’PI1020304050607080900908070605040302010010203040506070808070605040302010Q14NN’PI1020304050607080900908070605040302010010203040506070808070605040302010Q BÀI 40: HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNGI. Hiện tượng khúc xạ ánh sángII. Sự khúc xạ của tia sáng khi truyền từ không khí sang nướcIII. Sự khúc xạ của tia sáng khi truyền từ nước sang không khí.1. Dự đoán2. Thí nghiệm mô phỏng3. Kết luận- Góc khúc xạ lớn hơn góc tới - Tia khúc xạ nằm trong mặt phẳng tới BÀI 40: HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNGI. Hiện tượng khúc xạ ánh sángII. Sự khúc xạ của tia sáng khi truyền từ không khí sang nướcIII. Sự khúc xạ của tia sáng khi truyền từ nước sang không khí.IV. Vận dụngHIỆN TƯỢNG PHẢN XẠ ÁNH SÁNGHIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNGTia tới gặp mặt phân cách giữa hai môi trường - Góc phản xạ .........góc tới.-Tia tới gặp mặt phân cách giữa hai môi trường Góc khúc xạ góc tới.bị hắt trở lại môi trường trong suốt cũ. bị gãy khúc và tiếp tục truyền vào môi trường trong suốt thứ hai. bằngkhông bằngC7: Phân biệt các hiện tượng khúc xạ và phản xạ ánh sáng.18TÌNH HUỐNG ĐẦU BÀITại sao khi nhúng trong nước, ta thấy chiếc đũa bị gãy khúc ? 2) Tia nào sau đây là tia khúc xạ của tia tới SI? Vì sao?PQSN’NIAa) Tia IA?Bb) Tia IB?Cc) Tia IC?Dd) Tia ID?Tia chọn là tia IC vì khi ánh sáng truyền từ nước sang không khí thì góc khúc xạ lớn hơn góc tớiNướcKhông khí3) Tia nào sau đây là tia khúc xạ của tia tới SI? Vì sao?PQSN’NIAa) Tia IA?Bb) Tia IB?Cc) Tia IC?Dd) Tia ID?Tia chọn là tia IB vì khi ánh sáng truyền từ không khí sang nước thì góc khúc xạ nhỏ hơn góc tớiNướcKhông khí BÀI 40: HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNGI. Hiện tượng khúc xạ ánh sáng1. Quan sát2. Kết luận Hiện tượng tia sáng truyền từ môi trường trong suốt này sang môi trường trong suốt khác bị gãy khúc tại mặt phân cách giữa hai môi trường, được gọi là hiện tượng khúc xạ ánh sáng.3. Một vài khái niệm: SGKNỘI DUNG GHI VỞ II. Sự khúc xạ của tia sáng khi truyền từ không khí sang nước- Góc khúc xạ nhỏ hơn góc tới - Tia khúc xạ nằm trong mặt phẳng tới III. Sự khúc xạ của tia sáng khi truyền từ nước sang không khí.- Góc khúc xạ luôn lớn hơn góc tới - Tia khúc xạ nằm trong mặt phẳng tới Hướng dẫn về nhà - Học bài - Đọc phần: “Có thể em chưa biết” - Làm bài tập trong SBT - Chuẩn bị “Bài 42: THẤU KÍNH HỘI TỤ”. + Đọc trước bài,tham khảo tìm kiếm tất cả thông tin về thấu kính hội tụ trong SGK và mạng internet,sách tham khảo