Bài giảng Vật lý 6 bài 20: Sự nở vì nhiệt của chất khí

Kiểm tra bài cũ Nêu kết luận về sự nở vì nhiệt của chất lỏng ? ? Đáp án Kết luận về sự nở vì nhiệt của chất lỏng. - Chất lỏng nở ra khi nóng lên, co lại khi lạnh đi. - Các chất lỏng khác nhau nở vì nhiệt khác nhau. *Quan sát hiện tượng xảy ra đối với giọt nước màu trong 2 trường hợp: +Khi áp bàn tay vào bình cầu +Khi không áp tay vào bình cầu Các bước tiến hành thí nghiệm B1: Cắm một ống thủy tinh nhỏ xuyên qua nút cao su của một bình cầu. B2: Nhúng một đầu ống vào cốc nước màu dùng ngón tay bịt chặt đầu còn lại rồi rút ống ra khỏi cốc sao cho còn một giọt nước màu trong ống.(H 20.1 SGK) B3: Lắp chặt nút cao su có gắn ống thuỷ tinh với giọt nước màu vào bình cầu, để nhốt một lượng khí trong bình. B4: Xoa hai bàn tay vào nhau cho nóng lên, rồi áp chặt vào bình cầu (H 20.2 SGK) C1 Đáp án Giọt nước màu đi lên, chứng tỏ thể tích không khí trong bình tăng: không khí nở ra . Có hiện tượng gì xảy ra với giọt nước màu trong ống thuỷ tinh khi bàn tay áp vào bình cầu? Hiện tượng này chứng tỏ thể tích không khí trong bình thay đổi thế nào? C2 Khi ta thôi không áp tay vào bình cầu, có hiện tượng gì xảy ra với giọt nước màu trong ống thuỷ tinh? Hiện tượng này chứng tỏ điều gì? Giọt nước màu đi xuống, chứng tỏ thể tích không khí trong bình giảm: không khí co lại. C3 Đáp án Do không khí trong bình nóng lên. Tại sao thể tích không khí trong bình cầu lại tăng lên khi ta áp hai bàn tay nóng vào bình? C4 Đáp án Do không khí trong bình lạnh đi. Tại sao thể tích không khí trong bình lại giảm đi khi ta thôi không áp tay vào bình cầu? C5 Hãy đọc bảng 20.1 ghi độ tăng thể tích của 1 000 cm3 (1lít) một số chất, khi nhiệt độ của nó tăng thêm 500C và rút ra nhận xét. * So sánh sự nở vì nhiệt của các chất khí khác nhau? Các chất khí khác nhau nở vì nhiệt giống nhau. * So sánh sự nở vì nhiệt của các chất khí, lỏng, rắn? Chất khí nở vì nhiệt nhiều hơn chất lỏng, chất lỏng nở vì nhiệt nhiều hơn chất rắn. Chọn từ thích hợp trong khung để điền vào chỗ trống của các câu sau: a) Thể tích khí trong bình (1).... khi khí nóng lên. b) Thể tích khí trong bình giảm khi khí (2)......... c) Chất rắn nở ra vì nhiệt (3)...... , chất khí nở ra vì nhiệt (4).......... ? tăng lạnh đi ít nhất nhiều nhất. C6 C7 Đáp án Khi cho quả bóng bàn bị bẹp vào nước nóng, không khí trong quả bóng bị nóng lên, nở ra làm cho quả bóng phồng lên như cũ. Tại sao quả bóng bàn đang bị bẹp, khi nhúng vào nước nóng lại có thể phồng lên. C8 Đáp án Trọng lượng riêng của không khí được xác định bằng công thức: Khi nhiệt độ tăng, khối lượng m không đổi nhưng thể tích V tăng. Do đó d giảm. Vì vậy trọng lượng riêng của không khí nóng nhỏ hơn trọng lượng riêng của không khí lạnh: không khí nóng nhẹ hơn không khí lạnh. Tại sao không khí nóng lại nhẹ hơn không khí lạnh ? Nhà bác học Galilê (1564-1642) (Dù thế nào thì trái đất vẫn quay) C9 Đáp án Dụng cụ đo độ nóng lạnh đầu tiên của loài người do nhà bác học Galilê (1564 - 1642) sáng chế. Nó gồm một bình cầu có gắn một ống thuỷ tinh. Hơ nóng bình rồi nhúng đầu ống thuỷ tinh vào một bình đựng nước. Khi bình nguội đi, nước dâng lên trong ống thuỷ tinh (H 20.3 ). Bây giờ, dựa theo mức nước trong ống thuỷ tinh, người ta có thể biết thời tiết nóng hay lạnh. Hãy giải thích tại sao? nóng lạnh Khi thời tiết nóng lên, không khí trong bình cầu cũng nóng lên, nở ra đẩy mức nước trong ống thuỷ tinh xuống dưới. Khi thời tiết lạnh đi, không khí trong bình cầu cũng lạnh đi, co lại, do đó mức nước trong ống thuỷ tinh dâng lên. Nếu gắn vào ống thuỷ tinh một băng giấy có chia vạch thì có thể biết được lúc nào mức nước hạ xuống, dâng lên, nghĩa là khi nào trời nóng, trời lạnh. Đáp án - Chất khí nở ra khi nóng lên, co lại khi lạnh đi. - Các chất khí khác nhau nở vì nhiệt giống nhau. - Chất khí nở vì nhiệt nhiều hơn chất lỏng, chất lỏng nở vì nhiệt nhiều hơn chất rắn. Qua bài học này chúng ta cần ghi nhớ những nội dung kiến thức cơ bản nào? ? Ghi nhớ - Chất khí nở ra khi nóng lên, co lại khi lạnh đi. - Các chất khí khác nhau nở vì nhiệt giống nhau. - Chất khí nở vì nhiệt nhiều hơn chất lỏng, chất lỏng nở vì nhiệt nhiều hơn chất rắn. Tắt lửa Đốt lửa Có thể em chưa biết Ngày 21 tháng 11 năm 1783 hai anh em kĩ sư người Pháp Mônggônphiê ( Montgolfie) nhờ dùng không khí nóng đã làm cho quả khí cầu đầu tiên của loài người bay lên không trung. Chọn cụm từ thích hợp dưới đây để điền vào chỗ trống của câu: Các khối hơi nước bốc lên từ mặt biển, sông, hồ, bị ánh nắng mặt trời chiếu vào nên ……………......... .. … và bay lên tạo thành mây. nở ra, nóng lên, nhẹ đi, nhẹ đi, nở ra, nóng lên, nóng lên, nở ra, nhẹ đi, nhẹ đi, nóng lên, nở ra, Đ S S S - Học bài và làm các bài tập còn lại trong SBT. - Hướng dẫn bài 20.5/ SBT/ Tr 25 +Khi ta dùi một lỗ nhỏ ở quả bóng bàn bẹp rồi nhúng vào nước nóng, các em hãy làm thí nghiệm kiểm tra xem có hiện tượng gì xảy ra từ đó trả lời bài tập. Hướng dẫn về nhà Các bước tiến hành thí nghiệm B1: Cắm một ống thủy tinh nhỏ xuyên qua nút cao su của một bình cầu. B2: Nhúng một đầu ống vào cốc nước màu dùng ngón tay bịt chặt đầu còn lại rồi rút ống ra khỏi cốc sao cho còn một giọt nước màu trong ống.(H 20.1 SGK) B3: Lắp chặt nút cao su có gắn ống thuỷ tinh với giọt nước màu vào bình cầu, để nhốt một lượng khí trong bình. B4: Xoa hai bàn tay vào nhau cho nóng lên, rồi áp chặt vào bình cầu (H 20.2 SGK) Hiện tượng: Giọt nước màu đi lên Kiểm tra bài cũ: Nêu các kết luận về sự nở vì nhiệt của chất lỏng ? Trả lời: * Các kết luận về sự nở vì nhiệt của chất lỏng : - Chất lỏng nở ra khi nóng lên, co lại khi lạnh đi. Các chất lỏng khác nhau nở vì nhiệt khác nhau. C9 Đáp án Dụng cụ đo độ nóng lạnh đầu tiên của loài người do nhà bác học Galilê (1564 - 1642) sáng chế. Nó gồm một bình cầu có gắn một ống thuỷ tinh. Hơ nóng bình rồi nhúng đầu ống thuỷ tinh vào một bình đựng nước. Khi bình nguội đi, nước dâng lên trong ống thuỷ tinh.(H 20.3 )Bây giờ, dựa theo mức nước Trong ống thuỷ tinh, người ta có thể biết thời tiết nóng hay lạnh. Hãy giải thích tại sao? Trời nóng Trời lạnh đi Khi thời tiết nóng lên, không khí trong bình cầu cũng nóng lên, nở ra đẩy mức nước trong ống thuỷ tinh xuống dưới. Khi thời tiết lạnh đi, không khí trong bình cầu cũng lạnh đi, co lại, do đó mức nước trong ống thuỷ tinh dâng lên. Nếu gắn vào ống thuỷ tinh một băng giấy có chia vạch thì có thể biết được lúc nào mức nước hạ xuống, dâng lên, nghĩa là khi nào trời nóng, trời lạnh. Đốt lửa Có thể em chưa biết Ngày 21 tháng 11 năm 1783 hai anh em kĩ sư người Pháp Mônggônphiê ( Montgolfie) nhờ dùng không khí nóng đã làm cho quả khí cầu đầu tiên của loài người bay lên không trung. *Quan sát hiện tượng: Giọt nước màu đi lên trong 2 trường hợp: +Khi áp bàn tay vào bình cầu +Khi không áp tay vào bình cầu Các bước tiến hành thí nghiệm B1: Cắm một ống thủy tinh nhỏ xuyên qua nút cao su của một bình cầu. B2: Nhúng một đầu ống vào cốc nước màu dùng ngón tay bịt chặt đầu còn lại rồi rút ống ra khỏi cốc sao cho còn một giọt nước màu trong ống.(H 20.1 SGK) B3: Lắp chặt nút cao su có gắn ống thuỷ tinh với giọt nước màu vào bình cầu, để nhốt một lượng khí trong bình. B4: Xoa hai bàn tay vào nhau cho nóng lên, rồi áp chặt vào bình cầu (H 20.2 SGK) C1: Có hiện tượng gì xảy ra đối với giọt nước màu trong ống thuỷ tinh khi áp bàn tay vào bình cầu? Hiện tượng này chứng tỏ thể tích không khí trong bình thay đổi thế nào? Giọt nước màu đi lên, chứng tỏ thể tích không khí trong bình tăng : không khí trong bình nở ra. C1 Đáp án Giọt nước màu đi lên, chứng tỏ thể tích không khí trong bình tăng: không khí nở ra . Có hiện tượng gì xảy ra với giọt nước màu trong ống thuỷ tinh khi bàn tay áp vào bình cầu? Hiện tượng này chứng tỏ thể tích không khí trong bình thay đổi thế nào? Tắt lửa Đốt lửa Có thể em chưa biết Ngày 21 tháng 11 năm 1783 hai anh em kĩ sư người Pháp Mônggônphiê ( Montgolfie) nhờ dùng không khí nóng đã làm cho quả khí cầu đầu tiên của loài người bay lên không trung. C1 Đáp án Giọt nước màu đi lên, chứng tỏ thể tích không khí trong bình tăng: không khí nở ra . Có hiện tượng gì xảy ra với giọt nước màu trong ống thuỷ tinh khi bàn tay áp vào bình cầu? Hiện tượng này chứng tỏ thể tích không khí trong bình thay đổi thế nào? C2 Khi ta thôi không áp tay vào bình cầu, có hiện tượng gì xảy ra với giọt nước màu trong ống thuỷ tinh? Hiện tượng này chứng tỏ điều gì? Giọt nước màu đi xuống, chứng tỏ thể tích không khí trong bình giảm: không khí co lại. A.nở ra, nóng lên, nhẹ đi B.nhẹ đi, nở ra, nóng lên C.nhẹ đi, nóng lên , nở ra D.nóng lên, nở ra, nhẹ đi Chọn cum từ thích hợp dưới đây để điền vào chỗ trống của câu: Các khối hơi nước bốc lên từ mặt biển, sông, hồ, bị ánh nắng mặt trời chiếu vào nên ……………......... .. …và bay lên tạo thành mây. Bài tập 20.4/ SBT / tr 24 nóng lên, nở ra, nhẹ đi Có thể em chưa biết Ngày 21 tháng 11 năm 1783 hai anh em kĩ sư người Pháp Mônggônphiê ( Montgolfie) nhờ dùng không khí nóng đã làm cho quả khí cầu đầu tiên của loài người bay lên không trung. Có thể em chưa biết Ngày 21 tháng 11 năm 1783 hai anh em kĩ sư người Pháp Mônggônphiê ( Montgolfie) nhờ dùng không khí nóng đã làm cho quả khí cầu đầu tiên của loài người bay lên không trung. B Điền từ thích hợp vào chỗ trống * Mực nước trong ống dâng cao chứng tỏ:…………………………………….. * Mực nước trong ống tụt xuống chứng tỏ:.......................................................... thời tiết lạnh lạnh thời tiết nóng nóng C2: Khi thôi không áp tay vào bình cầu, có hiện tượng gì xảy ra với giọt nước màu trong ống thuỷ tinh ? Hiện tượng này chứng tỏ điều gì ? Giọt nước màu đi xuống, chứng tỏ thể tích không khí trong bình giảm : không khí co lại. Hiện tượng: Giọt nước màu đi lên Các bước tiến hành thí nghiệm B1: Cắm một ống thủy tinh nhỏ xuyên qua nút cao su của một bình cầu. B2: Nhúng một đầu ống vào cốc nước màu dùng ngón tay bịt chặt đầu còn lại rồi rút ống ra khỏi cốc sao cho còn một giọt nước màu trong ống.(H 20.1 SGK) B3: Lắp chặt nút cao su có gắn ống thuỷ tinh với giọt nước màu vào bình cầu, để nhốt một lượng khí trong bình. B4: Xoa hai bàn tay vào nhau cho nóng lên, rồi áp chặt vào bình cầu (H 20.2 SGK) C9 Đáp án Dụng cụ đo độ nóng lạnh đầu tiên của loài người do nhà bác học Galilê (1564 - 1642) sáng chế. Nó gồm một bình cầu có gắn một ống thuỷ tinh. Hơ nóng bình rồi nhúng đầu ống thuỷ tinh vào một bình đựng nước. Khi bình nguội đi, nước dâng lên trong ống thuỷ tinh.(H 20.3 ) Bây giờ, dựa theo mức nước trong ống thuỷ tinh, người ta có thể biết thời tiết nóng hay lạnh. Hãy giải thích tại sao? Trời nóng lên Trời lạnh đi Khi thời tiết nóng lên, không khí trong bình cầu cũng nóng lên, nở ra đẩy mức nước trong ống thuỷ tinh xuống dưới. Khi thời tiết lạnh đi, không khí trong bình cầu cũng lạnh đi, co lại, do đó mức nước trong ống thuỷ tinh dâng lên. Nếu gắn vào ống thuỷ tinh một băng giấy có chia vạch thì có thể biết được lúc nào mức nước hạ xuống, dâng lên, nghĩa là khi nào trời nóng, trời lạnh. Kiểm tra bài cũ Nêu kết luận về sự nở vì nhiệt của chất lỏng. Chữa bài tập 19.2 / SBT/Tr23 Hiện tượng nào sau đây sẽ sảy ra đối với khối lượng riêng của một chất lỏng khi đun nóng một lượng chất lỏng này trong một bình thuỷ tinh? Khối lượng riêng của chất lỏng tăng. Khối lượng riêng của chất lỏng giảm. Khối lượng riêng của chất lỏng không thay đổi. Khối lượng riêng của chất lỏng thoạt đầu giảm, rồi sau đó mới tăng. ? Đáp án Kết luận về sự nở vì nhiệt của chất lỏng. - Chất lỏng nở ra khi nóng lên, co lại khi lạnh đi. - Các chất lỏng khác nhau nở vì nhiệt khác nhau. Bài tập 19.2 . B. Khối lượng riêng của chất lỏng giảm. Nhà bác học Galilê (1564-1642) (Dù thế nào thì trái đất vẫn quay) C1 Đáp án Giọt nước màu đi lên, chứng tỏ thể tích không khí trong bình tăng: không khí nở ra . Có hiện tượng gì xảy ra với giọt nước màu trong ống thuỷ tinh khi bàn tay áp vào bình cầu? Hiện tượng này chứng tỏ thể tích không khí trong bình thay đổi thế nào? C2 Khi ta thôi không áp tay vào bình cầu, có hiện tượng gì xảy ra với giọt nước màu trong ống thuỷ tinh? Hiện tượng này chứng tỏ điều gì? Giọt nước màu đi xuống, chứng tỏ thể tích không khí trong bình giảm: không khí co lại. C5 Đáp án + Các chất khí khác nhau, nở vì nhiệt giống nhau. + Các chất lỏng, rắn khác nhau nở vì nhiệt khác nhau. + Chất khí nở vì nhiệt nhiều hơn chất lỏng, chất lỏng nở vì nhiệt nhiều hơn chất rắn. Hãy đọc bảng 20.1 ghi độ tăng thể tích của 1 000 cm3 (1lít) một số chất, khi nhiệt độ của nó tăng thêm 500C và rút ra nhận xét. Hiện tượng: Giọt nước màu đi lên Các bước tiến hành thí nghiệm B1: Cắm một ống thủy tinh nhỏ xuyên qua nút cao su của một bình cầu. B2: Nhúng một đầu ống vào cốc nước màu dùng ngón tay bịt chặt đầu còn lại rồi rút ống ra khỏi cốc sao cho còn một giọt nước màu trong ống.(H 20.1 SGK) B3: Lắp chặt nút cao su có gắn ống thuỷ tinh với giọt nước màu vào bình cầu, để nhốt một lượng khí trong bình. B4: Xoa hai bàn tay vào nhau cho nóng lên, rồi áp chặt vào bình cầu (H 20.2 SGK) C1 Giọt nước màu đi lên, chứng tỏ thể tích không khí trong bình tăng: không khí nở ra . Có hiện tượng gì xảy ra với giọt nước màu trong ống thuỷ tinh khi bàn tay áp vào bình cầu? Hiện tượng này chứng tỏ thể tích không khí trong bình thay đổi thế nào? C1 Đáp án Giọt nước màu đi lên, chứng tỏ thể tích không khí trong bình tăng: không khí nở ra . Có hiện tượng gì xảy ra với giọt nước màu trong ống thuỷ tinh khi bàn tay áp vào bình cầu? Hiện tượng này chứng tỏ thể tích không khí trong bình thay đổi thế nào? ? Đáp án -Dụng cụ: bình cầu có nút đậy bằng cao su ; ống thuỷ tinh ; cốc nước màu. Quan sát H.20.1; 20.2/Sgk/ 62 nêu các dụng cụ thí nghiệm ? ? Đáp án -Dụng cụ: bình cầu có nút đậy bằng cao su ; ống thuỷ tinh ; cốc nước màu. Quan sát H.20.1; 20.2/Sgk/ 62 nêu các dụng cụ thí nghiệm ? C2 Đáp án Giọt nước màu đi xuống, chứng tỏ thể tích không khí trong bình giảm: không khí co lại. Khi ta thôi không áp tay vào bình cầu, có hiện tượng gì xảy ra với giọt nước màu trong ống thuỷ tinh? Hiện tượng này chứng tỏ điều gì? Đáp án - Chất khí nở ra khi nóng lên, co lại khi lạnh đi. - Các chất khí khác nhau nở vì nhiệt giống nhau. - Chất khí nở vì nhiệt nhiều hơn chất lỏng, chất lỏng nở vì nhiệt nhiều hơn chất rắn. Qua bài học này chúng ta cần ghi nhớ nội dung kiến thức cơ bản nào? ? C1 Đáp án Giọt nước màu đi lên, chứng tỏ thể tích không khí trong bình tăng: không khí nở ra . Có hiện tượng gì xảy ra với giọt nước màu trong ống thuỷ tinh khi bàn tay áp vào bình cầu? Hiện tượng này chứng tỏ thể tích không khí trong bình thay đổi thế nào? C1 Đáp án Giọt nước màu đi lên, chứng tỏ thể tích không khí trong bình tăng: không khí nở ra . Có hiện tượng gì xảy ra với giọt nước màu trong ống thuỷ tinh khi bàn tay áp vào bình cầu? Hiện tượng này chứng tỏ thể tích không khí trong bình thay đổi thế nào? C9 Đáp án Dụng cụ đo độ nóng lạnh đầu tiên của loài người do nhà bác học Galilê (1564 - 1642) sáng chế. Nó gồm một bình cầu có gắn một ống thuỷ tinh. Hơ nóng bình rồi nhúng đầu ống thuỷ tinh vào một bình đựng nước. Khi bình nguội đi, nước dâng lên trong ống thuỷ tinh.(H 20.3 )Bây giờ, dựa theo mức nước Trong ống thuỷ tinh, người ta có thể biết thời tiết nóng hay lạnh. Hãy giải thích tại sao? nóng lên lạnh đi Khi thời tiết nóng lên, không khí trong bình cầu cũng nóng lên, nở ra đẩy mức nước trong ống thuỷ tinh xuống dưới. Khi thời tiết lạnh đi, không khí trong bình cầu cũng lạnh đi, co lại, do đó mức nước trong ống thuỷ tinh dâng lên. Nếu gắn vào ống thuỷ tinh một băng giấy có chia vạch thì có thể biết được lúc nào mức nước hạ xuống, dâng lên, nghĩa là khi nào trời nóng, trời lạnh. * So sánh sự nở vì nhiệt của các chất khí khác nhau?