Bài soạn môn Địa lý lớp 12 - Bài 12: Ô - Xtrây - li - a

Ngày soạn Ngày giảng Tiết 32 Bài 12 Ô-xtrây-li-a Khái quát về Ô-xtrây-li-a I. Mục tiêu Sau bài học, HS cần nắm được: 1. Kiến thức - Xác định và trình bày được những lợi thế và thách thức do vị trí địa lí, điều kiện tự nhiên và dân cư, xã hội tạo nên cho Ô-xtrây-li-a. - Nhận xét và giải thích được đặc điểm phát triển kinh tế của Ô-xtrây-li-a. 2. Kĩ năng Phân tích được bản đồ kinh tế, sơ đồ trang trại chăn nuôi có trong bài học. II. Thiết bị dạy học - Bản đồ Địa lí tự nhiên châu Đại Dương. - Bản đồ kinh tế chung Ô-xtrây-li-a. - Một số ảnh về tự nhiên, dân cư, kinh tế Ô-xtrây-li-a. III. Hoạt động dạy học Mở bài: ở cấp THCS các em đã học về châu Đại Dương và Ô-xtrây-li-a. Ai còn nhớ Ô-xtrây-li-a có những đặc trưng nào về thiên nhiên, dân cư, kinh tế? Tại sao Ô-xtrây-li-a có những đặc điểm đó. Trong bài học hôm nay sẽ giúp các em trả lời câu hỏi này, đồng thời giúp các em có hiểu biết thêm về Ô-xtrây-li-a. Yêu cầu HS cho biết diện tích, dân số, thủ đô của Ô-xtrây-li-a. So sánh diện tích, dân số với nước ta và rút ra kết luận về diện tích, dân số của Ô-xtrây-li-a. Tìm trên hình 12.3 vị trí thủ đô Can-bê-ra. Hoạt động của GV và HS Nội dung chính HĐ 1: Cá nhân/cặp Bước 1: HS dựa vào bản đồ, SGK: - Ô-xtrây-li-a có vị trí ở đâu? Diện tích lãnh thổ rộng lớn như thế nào? - Trình bày đặc điểm cơ bản của tự nhiên Ô-xtrây-li-a theo gợi ý: + Địa hình. + Khí hậu. + Cảnh quan tự nhiên. + Khoáng sản. - Đặc điểm tự nhiên có thuận lợi và khó khăn gì cho phát triển kinh tế của Ô-xtrây-li-a? Bước 2: HS trình bày và chỉ bản đồ về các khu vực địa hình, khu vực khí hậu hoang mạc. GV giúp HS chuẩn kiến thức: - Địa hình: Cao nguyên (Tây), miền đất thấp (giữa), vùng đất cao – dãy Trường Sơn (Đông). - Khí hậu: Thay đổi từ Bắc xuống Nam, từ Đông sang Tây. Đại bộ phận có khí hậu khô hạn (do áp cao thống trị, nhiều vùng cách biển rất xa, núi phía Đông ngăn ảnh hưởng của biển). - HS xem tranh ảnh về tự nhiên (nếu có). HĐ 2: Cá nhân/cặp Bước 1: HS dựa vào trang 113, hình 12.6, trang 118 và các tranh ảnh (nếu có) trả lời các câu hỏi sau: Dân cư, xã hội của Ô-xtrây-li-a có những đặc điểm gì nổi bật? Điều đó có ảnh hưởng như thế nào tới phát triển kinh tế? Gợi ý: - Thành phần dân tộc, tôn giáo, văn hoá. - Đặc điểm phân bố dân cư. - Gia tăng dân số. - Tỉ lệ dân thành thị. - Đặc điểm nguồn nhân lực. - Đánh giá thuận lợi, khó khăn. Bước 2: HS trình bày. GV chuẩn kiến thức. HĐ 3: Cặp/nhóm Bước 1: GV giao nhiệm vụ cho các nhóm: - Nhóm 1: Tìm hiểu mục 1, 2 - Nhóm 2: Tìm hiểu mục 3 - Nhóm 3: Tìm hiểu mục 4 (Có thể ghi câu hỏi thành phiếu học tập phát cho HS). * Câu hỏi nhóm 1: Dựa vào SGK, hình 12.3, vốn hiểu biết thảo luận các câu hỏi sau: - Trình bày một số nét khái quát về nền kinh tế của Ô-xtrây-li-a. - Ngành dịch vụ có vai trò như thế nào trong cơ cấu GDP của Ô-xtrây-li-a? - Tình hình phát triển của giao thông vận tải, thương mại, du lịch của Ô-xtrây-li-a. - Đọc các mục 3, 4 chuẩn bị câu hỏi để hỏi nhóm 2 và 3. * Câu hỏi cho nhóm 2: - Vì sao Ô-xtrây-li-a là nước có trình độ phát triển công nghiệp cao nhưng lại xuất khẩu nguyên liệu thô? - Ô-xtrây-li-a phát triển mạnh những ngành công nghiệp nào? Vì sao? - Kể tên các sản phẩm công nghiệp xuất khẩu nhiều của Ô-xtrây-li-a. - Nhận xét về sự phân bố các trung tâm công nghiệp ở Ô-xtrây-li-a và giải thích. - Đọc các mục 1, 2, 4 chuẩn bị câu hỏi để hỏi nhóm 1 và 3. * Câu hỏi cho nhóm 3: Dựa vào SGK, hình 12.3, 12.5, thảo luận theo gợi ý: - Trình bày vai trò và đặc điểm của nông nghiệp Ô-xtrây-li-a. - Kể tên các nông sản xuất khẩu nổi tiếng của Ô-xtrây-li-a. - Nhận xét về sự phân bố nông nghiệp của Ô-xtrây-li-a và giải thích. - Mô tả cấu trúc một trang trại nuôi bò của Ô-xtrây-li-a. - Đọc mục 1, 2, 3, chuẩn bị câu hỏi để hỏi nhóm 1 và 2. Bước 2: HS các nhóm thảo luận để hoàn thành nhiệm vụ. Bước 3: Các nhóm trình bày kết quả, chỉ bản đồ, trao đổi. GV giúp HS chuẩn kiến thức. I. Tự nhiên, dân cư và xã hội 1. Vị trí địa lí và điều kiện tự nhiên - Vị trí: Chiếm cả một lục địa ở Nam bán cầu, đường chí tuyến Nam chạy ngang qua giữa lục địa. - Diện tích lớn thứ 6 thế giới. - Đặc điểm tự nhiên: + Địa hình: Từ Tây sang Đông chia 3 khu vực. + Khí hậu: Phân hoá mạnh, phần lớn lãnh thổ có khí hậu hoang mạc. + Cảnh quan: Đa dạng, nhiều động vật độc đáo. + Giàu khoáng sản: than, sắt, kim cương. + Biển rộng lớn với nhiều tài nguyên. - Chính phủ rất quan tâm bảo vệ môi trường: 11 khu di sản thếư giới, 500 công viên quốc gia. - Thiên nhiên đa dạng, tài nguyên phong phú là thuận lợi phát triển nền kinh tế đa ngành. - Khó khăn: Diện tích hoang mạc rộng lớn, khô hạn. 2. Dân cư và xã hội - Đa dạng về dân tộc, văn hoá, tôn giáo. - Dân cư phân bố không đều, tập trung đông đúc ở ven biển phía Đông, Đông Nam và Tây Nam. - Tỉ lệ dân thành thị cao (85%). - Gia tăng dân số chủ yếu do nhập cư. - Nguồn nhân lực có chất lượng cao, là quốc gia tiên tiến về KHKT. II. Kinh tế 1. Khái quát - Nước có nền kinh tế phát triển, gần đây có tốc độ tăng trưởng kinh tế cao, ổn định. - Kinh tế tri thức chiếm 50% GDP. 2. Dịch vụ - Chiếm 71% GDP (2004). - GTVT: phát triển mạnh, nhất là hàng không. - Ngoại thương phát triển mạnh: + Xuất khẩu: Khoáng sản, máy móc, lương thực, thực phẩm. + Nhập khẩu: Máy móc, thiết bị vận tải, nguyên liệu... - Du lịch: Phát triển mạnh do có nhiều điều kiện về tự nhiên, văn hoá, cơ sở hạ tầng. - Dịch vụ y tế, giáo dục rất phát triển. 3. Công nghiệp - Trình độ cao. - Các ngành phát triển mạnh: Khai thác khoáng sản, công nghệ cao như sản xuất thuốc và thiết bị y tế, phần mềm máy tính, viễn thông, khai thác năng lượng Mặt Trời, công nghiệp hàng không, chế biến thực phẩm. - Các trung tâm công nghiệp tập trung ở ven biển phía Đông, Đông Nam và Tây Nam. - Các trung tâm công nghiệp lớn: Xít-ni, Men-bơn, A-đê-lai. 4. Nông nghiệp - Nền nông nghiệp hiện đại, trình độ kĩ thuật cao, chăn nuôi chiếm 60% giá trị sản xuất nông nghiệp. - Chỉ chiếm 5,6% lực lượng lao động, nhưng chiếm 25% giá trị xuất khẩu. - Sản xuất và xuất khẩu nhiều lúa mì, len, sữa và thịt bò. - Phân bố: + Chăn nuôi gia súc lớn và cừu ở các đồng cỏ nội địa phía Đông. + Lúa mì: Vùng đông bằng ven biển phía Đông Nam và Tây Nam. IV. Đánh giá 1. Điều kiện tự nhiên và dân cư, xã hội của Ô-xtrây-li-a có những thuận lợi nào cho sự phát triển kinh tế? 2. Dựa vào hình 12.3: a. Nhận xét và giải thích về sự phân bố công nghiệp của Ô-xtrây-li-a. b. Cho biết các vùng chăn nuôi gia súc lớn, chăn nuôi cừu phân bố ở đâu? Vì sao? c. Lúa mì được trồng nhiều ở những vùng nào? Vì sao? V. Hoạt động nối tiếp - Trả lời các câu hỏi trong SGK. - Sưu tầm tư liệu về dân cư, xã hội Ô-xtrây-li-a để tiết sau thực hành.