Bài soạn môn học Địa lý 10 - Bài 16: Sóng, thuỷ triều, dòng biển

BÀI 16: SÓNG , THUỶ TRIỀU , DÒNG BIỂN 1.MỤC TIÊU BÀI HỌC 1.Về kiến thức - Biết được nguyên nhân hình thành sóng biển , sóng thần - Hiểu rõ tương quan vị trí giữa Mặt Trăng , Mặt Trời và Trái đất đã ảnh hưởng tới thuỷ triều như thế nào . - Nhận biết được đặc điểm phân bố của các dòng biển lớn trên Trái đất . 2.Về kĩ năng Phân tích hình ảnh và bản đồ để đi đến nội dung bài học. 2.THIẾT BỊ DẠY HỌC -Phóng to các hình (16.2,16.3) 22.2, 22.3. -Bản đồ các dòng biển trên Thế giới . 3.HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC Hoạt động của GV Hoạt động của HS Nội dung chính Bước 1: Các nhóm đọc SGK , quan sát tranh ảnh GV gắn trên bảng (sóng biển , sóng thần .......) trao đổi các nội dung sau: -Sóng là gì ? -Nguyên nhân gây ra sóng ? -Mô tả một đôi nét về sóng thần . Bước 2 : Đại diện các nhóm lên trình bày , GV chuẩn xác kiến thức . Có thể bổ sung các câu hỏi sau : -Em biết gì về đợt sóng thần gần đây nhất của nhân loại ? -Làm thế nào để nhận ra sắp có sóng thần xảy ra ? GV có thể bổ sung các dấu hiệu để nhận biết sóng thần ( cảm thấy đất rung nhẹ dưới chân khi đứng trên bờ ; sau đó nước biển sủi bọt , một thời gian sau , nước biển đột ngột rút ra rất xa bờ , cuối cùng một bức tường nước biển sẽ đột ngột tiến nhanh vào bờ , tàn phá tất cả những gì trên đường chúng đi qua ) II.Thuỷ triều (Trọng tâm 10 phút) Từ Slide 7-19 HĐ2 : Cả lớp GV yêu cầu HS nghiên cứu kỹ các hình trong SGK , lần lượt trả lời các câu hỏi sau : -Thuỷ triều là gì ? -Nguyên nhân hình thành thuỷ triều -Khi nào dao động thuỷ triều lớn nhất ? Lúc đó ở Trái đất sẽ nhìn thấy Mặt trăng -Khi nào dao động thuỷ triều nhỏ nhất ? Lúc đó ở Trái đất sẽ nhìn thấy Mặt trăng như thế nào ? -Nghiên cứu về thuỷ triều có nghĩa như thế nào đối với sản xuất và quân sự ? Chuyển ý :Khi nhắc đến khái niệm « dòng sông « , chúng ta sẽ hình dung ra những dòng sông xinh đẹp trên lục địa . Hôm nay chúng ta lại tìm hiểu những « dòng sông « không chảy trên lục địa mà chảy trong biển cả .Giới thiệu phần 3. III.Dòng biển HĐ3 :Nhóm Bước 1 :các nhóm nghiên cứu kỹ nội dung trong SGK, quan sát hình ảnh từ slide20-28 , thảo luận hoàn thành các nhiệm vụ sau : -Nhóm 1 :Hoàn thành phiếu học tập 1( Các dòng biển nóng BBC) -Nhóm 2 :Hoàn thành phiếu học tập 2 (Các dòng biển lạnh BBC) -Nhóm 3 :Hoàn thành phiếu học tập 3(Các dòng biển nóng NBC) -Nhóm 4 :Hoàn thành phiếu học tập 4(Các dòng biển lạnh NBC) Bước 2 : Đại diện các nhóm lên trình bỳa kết hợp với chỉ hình 22.4 trên bảng .GV chuẩn xác kiến thức và bổ sung các câu hỏi sau : -Tác động của dòng biển nóng lạnh đối với khí hậu nơi nó chảy qua ? -Hãy chứng minh các dòng biển thường chảy đối xứng giữa hai bờ của các đại dương -Tại sao hướng chảy của các vòng hoàn lưu lớn ở bán cầu Bắc theo chiều kim đồng hồ , còn ở bán cầu Nam thì ngược lại ? HĐ1:Nhóm Bước 1: Các nhóm đọc SGK , quan sát tranh ảnh , Từ slide3-6(sóng biển , sóng thần .......) trao đổi các nội dung sau: -Sóng là gì ? -Nguyên nhân gây ra sóng ? -Mô tả một đôi nét về sóng thần . Bước 2 : Đại diện các nhóm lên trình bày . H/S trả lời câu hỏi sau : -Em biết gì về đợt sóng thần gần đây nhất của nhân loại ? -Làm thế nào để nhận ra sắp có sóng thần xảy ra ? HĐ2 : Cả lớp HS nghiên cứu kỹ các hình trong SGK , Từ Slide 7-19 lần lượt trả lời các câu hỏi sau : -Thuỷ triều là gì ? -Nguyên nhân hình thành thuỷ triều . -Khi nào dao động thuỷ triều lớn nhất ? Lúc đó ở Trái đất sẽ nhìn thấy Mặt trăng nhö theá naøo ? -Khi nào dao động thuỷ triều nhỏ nhất ? Lúc đó ở Trái đất sẽ nhìn thấy Mặt trăng như thế nào ? -Nghiên cứu về thuỷ triều có nghĩa như thế nào đối với sản xuất và quân sự ? HĐ3 :Nhóm Bước 1 :các nhóm nghiên cứu kỹ nội dung trong SGK, quan sát hình ảnh từ slide20-28 22.4 , thảo luận hoàn thành các nhiệm vụ sau : -Nhóm 1 :Hoàn thành phiếu học tập 1( Các dòng biển nóng BBC) -Nhóm 2 :Hoàn thành phiếu học tập 2 (Các dòng biển lạnh BBC) -Nhóm 3 :Hoàn thành phiếu học tập 3(Các dòng biển nóng NBC) -Nhóm 4 :Hoàn thành phiếu học tập 4(Các dòng biển lạnh NBC) Bước 2 : Đại diện các nhóm lên trình bỳa kết hợp với chỉ hình 22.4 trên bảng .GV chuẩn xác kiến thức và bổ sung các câu hỏi sau : -Tác động của dòng biển nóng lạnh đối với khí hậu nơi nó chảy qua ? -Hãy chứng minh các dòng biển thường chảy đối xứng giữa hai bờ của các đại dương -Tại sao hướng chảy của các vòng hoàn lưu lớn ở bán cầu Bắc theo chiều kim đồng hồ , còn ở bán cầu Nam thì ngược lại ? I.Sóng biển 1, Khái niệm Là hình thức dao động của nước theo chiều thẳng đứng 2,Nguyên nhân Chủ yếu là do gió 3,Sóng thần Có chiều cao và tốc độ rất lớn . Chủ yếu do động đất gây ra . II.Thuỷ triều 1,Khái niệm Thuỷ triều là hiện tượng chuyển động lên xuống thường xuyên và có chu kỳ của các khối nước trong các biển và đại dương . 2,Nguyên nhân Được hình thành chủ yếu là do lực hút giữa Mặt trăng và Mặt Trời . 3, Đặc điiểm -Khi Mặt Trời . Trái đất , Mặt Trăng cùng nằm trên một đường thẳng thì dao động thuỷ triểu lớn nhất . -Khi Mặt Trăng , Mặt Trời , Trái đất nằm vuông góc với nhau thì dao động thuỷ triều nhỏ nhất . 3.Dòng biển 1,Phân loại Có 2 loại :dòng biển nóng và dòng biển lạnh 2.Phân bố -Các dòng biển nóng thường phát sinh ở 2 bên vòng xích đạo , chẩy về hướng tây , khi gặp lục đại thì chuyển hướng chảy về phía cực . -Các dòng biển lạnh xuất phát từ khoảng vĩ tuyến 30-40 độ , chảy về phía xích đạo -Hướng chảy của các vòng hoàn lưu lớn ở bán cầu Bắc theo chiều kim đồng hồ , ở bán cầu Nam thì ngược lại . -Ở nửa cầu Bắc có những dòng biển lạnh xuất phát từ vùng cực , men theo bờ tây các đại dương chảy về phía xích đạo . -Ở vùng gió mùa thường xuất hiện các dòng nước đổi chiều theo mùa . -Các dòng biển nóng và lạnh chảy đối xứng nhau qua hai bờ của các đại dương . 4. ĐÁNH GIÁ 1.Câu nào dưới đây không chính xác ? Sóng biển là hình thức dao động của nước biển theo chiều thẳng đứng . Sóng biển là hình thức dao động của nước biển theo phương nằm ngang . Nguyên nhân chủ yếu sinh ra sóng thần là do động đất dưới đáy biển . Nguyên nhân chủ yếu của sóng biển và sóng bạc đầu là gió . 2.Nối các dữ kiện dưới đây sao cho hợp lý nhất 5.HOẠT ĐỘNG NỐI TIẾP Làm câu 3 trang 79 SGK 6.PHỤ LỤC *Phiếu học tập 1 : Bán cầu Tính chất dòng biển Tên gọi Nơi xuất phát Hướng chảy Bắc Nóng *Phiếu học tập 2 : Bán cầu Tính chất dòng biển Tên gọi Nơi xuất phát Hướng chảy Bắc Nóng *Phiếu học tập 3 : Bán cầu Tính chất dòng biển Tên gọi Nơi xuất phát Hướng chảy Nam Lạnh *Phiếu học tập 4 Bán cầu Tính chất dòng biển Tên gọi Nơi xuất phát Hướng chảy Nam Lạnh 3.Nối các dữ liệu sau sao cho hợp lý nhất : Gulfstream Benghela Labrado Peru California Theo tín phong nam Nóng Lạnh Bắc bán Nam bán Xuất phát từ cực Xuất phát từ xích đạo Xuất phát từ khoảng vĩ tuyến 30-40 độ Mặt Trời , Mặt Trăng , Trái đất Nằm trên đường thẳng Nằm vuông góc với nhau Dao độngt huỷ triều nhỏ nhất Dao động thuỷ triều lớn nhất Vào các ngày 7 và23 âm lịch Vào các ngày 1 và 15 âm lịch