Bài soạn môn Vật lý 9 - Tiết 38: Máy phát điện xoay chiều

Tuần 20- Tiết 38 Ngày dạy:5/1/2013 MÁY PHÁT ĐIỆN XOAY CHIỀU 1. MỤC TIÊU: 1.1. Kiến thức: -Nêu được nguyên tắc cấu tạo và hoạt động của máy phát điện xoay chiều cĩ khung dây quay hoặc cĩ nam châm quay. -Nhận biết được hai bộ phận chính của máy phát điện xoay chiều, chỉ ra được rôto và stato của mỗi loại máy. -Nêu được các máy phát điện đều biến đổi điện năng thành cơ năng. 1.2. Kĩ năng: Giải thích được nguyên tắc hoạt động của máy phát điện xoay chiều cĩ khung dây quay hoặc cĩ nam châm quay. 1.3. Thái độ: Thấy được vai trò của Vật lý học, lịng yêu thích mơn học. 2. NỘI DUNG HỌC TẬP: - Cấu tạo và hoạt động của máy phát điện xoay chiều 3. CHUẨN BỊ: 3.1. GV: Mô hình máy phát điện xoay chiều. 3.2. HS: Đọc và tìm hiểu nội dung bài “ Máy phát điện xoay chiều ”. 4. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP: 4.1. Ổn định tổ chức và kiểm diện: 91: 92: 4.2. Kiểm tra miệng: - Nêu cách tạo ra dòng điện xoay chiều. (HS trả lời đúng: 4đ) - Nêu hoạt động của đinamô xe đạp. Cho biết máy này có thể thắp sáng được loại bóng đèn nào ? (HS trả lời đúng: 4đ) - Dựa vào kiến thức bài mới em hãy cho biết cấu tạo của máy phát điện xoay chiều ? -Cấu tạo gốm:hai bộ phận chính: Nam châm và cuộn dây dẫn (2đ) -H: Nhận xét câu trả lời của bạn. -G: Nhận xét chung, ghi điểm. 4.3. Tiến trình bài học: HOẠT ĐỘNG CỦA GV & HS NỘI DUNG BÀI HỌC * Tạo tình huống có vấn đề -H: Đọc phần nêu vấn đề/ SGK. HĐ1: Tìm hiểu các bộ phận chính của máy phát điện xoay chiều và hoạt động của chúng khi phát điện. * MỤC TIÊU: - KT:Nắm được các bộ phận chính của máy phát điện xoay chiều và hoạt động của máy phát điện -KN:Rènkĩ năng quan sát cho học sinh -TĐ: Cẩn thân , tỉ mỉ. -G: Giới thiệu mô hình máy phát điện. -H: Quan sát, nêu các bộ phận chính và hoạt động của máy phát đđiện xoay chiều. -H: Quan sát H34.1 và H34.2/SGK, trả lời C1 C2 theo nhóm. -H: Đại diện nhóm trình bày trước lớp C1 C2. -H: Cả lớp theo dõi và nhận xét. -G: Bổ sung hoàn chỉnh. -Máy phát điện gồm những bộ phận chính nào ? -Vì saokhông coi bộ góp điện là bộ phận chính? -H: Trả lời cá nhân. -Vì sao các cuộn dây của máy phát điện lại được quấn quanh lõi sắt ? -So sánh nguyên tắc hoạt động củà máy ? -Khi hoạt động, máy phát điện biến điện năng thành dạng năng lượng nào ? HĐ 2: Tìm hiểu một số đặc điểm của máy điện xoay chiều trong kỹ thuật . * MỤC TIÊU: - KT:Nắm được đặc điểm của máy phát điện xoay chiều trong kĩ thuật -KN:Nghiên cứu thông tin và thu thập thông tin -TĐ: Trung thực, chính xác -H: Tự nghiên cứu phần II/ SGK, thu thập thông tin về: + Cường độ dòng điện ? + Hiệu điện thế ? + Kích thước ? + Tần số ? -H: Từng HS lần lượt trả lời thơng tin. HS khác theo dõi, nhận xét. -G: Làm thế nào để quay máy phát điện ? -H: Trả lời cá nhân. -H: Thảo luận nhóm về cấu tạo của máy. + Trong máy phát điện loại nào cần phải có bộ góp điện? (loại máy cĩ cuộn dây quay) + Bộ góp điện có tác dụng gì? (đưa dịng điện ra mạch ngồi là đdxc hay dịng điện một chiều). HĐ 3: Vận dụng . * MỤC TIÊU: -KT:Giải các bài tập về máy phát điện xoay chiêu -KN:Rèn kĩ năng vận dụng kiến thức giải bài tập -TĐ:Cẩn thận, tỉ mỉ. -H: Đọc câu C3 -H: Cả lớp suy nghĩ, trả lời cá nhân C3 -G: Bổ sung hoàn chỉnh C3. I. Cấu tạo và hoạt động của máy phát điện xoay chiều: 1). Quan sát: C1: -Các bộ phận chính là: Nam châm và cuộn dây. -Khác nhau: Một loại có NC quay, cuộn dây đứng yên; loại thứ 2 có cuộn dây quay còn NC đứng yên, loại này có thêm bộ góp điện. C2: Khi nam châm hoặc cuộn dây quay thì số đường sức từ qua tiết diện S của cuộn dây dẫn luân phiên tăng giảm. 2). Kết luận: -Các máy phát điện xoay chiều có hai bộ phận chính: Nam châm và cuộn dây dẫn. -Các máy phát điện hoạt động đều biến đổi điện năng thành cơ năng. II. Máy phát điện xoay chiều trong kỹ thuật: (H34.3/ SGK) 1). Đặt tính kĩ thuật: -Tạo ra dòng điện có cường độ, hiệu điện thế và công suất lớn. -Stato là các cuộn dây. Roto là nam châm điện mạnh. 2). Cách làm quay máy phát điện: Dùng động cơ máy nổ, tuabin hơi nước, dùng cánh quạt gió. III. Vận dụng: C3: -Giống nhau: Đều có nam châm và cuộn dây dẫn, khi một trong hai bộ phận quay thì xuất hiện dòng điện xoay chiều. -Khác nhau: Đinamô có kích thước và công suất phát điện nhỏ, hiệu điện thế và cường độ dòng điện ở đầu ra nhỏ hơn máy phát đđiện xoay chiều trong cơng nghiệp. 4.4. Tổng kết: -HS đọc lại ghi nhớ (SGK/ 94). -Trong máy phát điện xoay chiều, rôto là bộ phận nào? Stato là bộ phận nào? -HS: Rơto là bộ phận quay, Stato là bộ phận đứng yên. -HS: Thực hiện bài tập 34.1 và 34.2/ SBT (34.1: C và 34.2: D ) 4.5. Hướng dẫn học tập: @ Đối với bài học ở tiết học này: -Học thuộc ghi nhớ SGK/94. -Làm các bài tập 34.3 và 34.4/ SBT. -Đọc mục “Có thể em chưa biết”- SGK/ 92 @ Đối với bài học ở tiết tiếp theo: Đọc và nghiên cứu trước bài 35:“ Các tác dung của dịng điện xoay chiều ”. + Dòng điện xoay chiều có những tác dụng nào ? + Tìm hiểu TN về tác dụng từ của dịng điện. + Đặc điểm và giá trị đo I và U của mạch điện xoay chiều ? 5. PHỤ LỤC: - Sách giáo viên, sách giáo khoa, tài liệu đổi mới phương pháp dạy học, chuẩn kiến thức kĩ năng. @ Về nội dung : @ Về phương pháp : @ Sử dụng đồ dùng, thiết bị dạy học :