Bài soạn môn Vật lý 9 - Tuần 29, 30

Tuần: 29 Ngày dạy: Tiết: 58 BÀI 52 : ÁNH SÁNG TRẮNG VÀ ÁNH SÁNG MÀU I/ MỤC TIÊU: 1/Kiến thức : -Nêu được ví dụ về nguồn phát ra ánh sáng trắng và nguồn phát ánh sáng màu. -Nêu được ví dụ về sự tạo ra ánh sáng màu bằng tấm lọc màu. -Giải thích được sự tạo ra ánh sáng màu bằng tấm lọc màu trong một số ứng dụng trong thực tế. 2/Kỹ năng: Làm TN để tạo ra ánh sáng màu bằng các tấm lọc màu. 3/Thái độ: Nghiêm túc học tập, yêu thích môn học. II/ CHUẨN BỊ: *Nhóm HS: -1 nguồng sáng 12V -1 bộ tấm lọc màu đỏ, xanh -1 biến thế nguồn 12V -1 bình nước trong -1 màn hứng -màu đỏ III/ PHƯƠNG PHÁP: Đàm thoại,thảo luận, làm thí nghiệm,nhận xét, rút ra kết luận. IV/ TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC : 1/Ổn định tổ chức lớp: 2/ Kiểm tra bài cũ: 3/Bài mới: Hoạt động của GV Hoạt động của HS Nội dung HĐ1:Kiểm tra bài cũ-Tình huống học tập: *HS1: Kính lúp là gì? Người ta dùng kính lúp để làm gì? Hệ thức liên hệ giữa bội giác và tiêu cự của kính lúp? Sửa BT 51.1 *HS2: T.bày các biểu hiện của tật cận thị và cách khắc phục? Sửa BT 51.3 Tình huống học tập: Làm cách nào để tạo ra được nhiều loại đèn có nhiều màu sắc? -Hs trả lời 51.1: B 51.3: 3a-4b-1c-2d -Hs suy nghĩ M HĐ2: Tìm hiểu các nguồn phát as trắng và nguồn phát as màu: -GV làm TN: cho dđiện qua đèn dây tóc, đèn ống huỳng quang -Y/c Hs cho biết các đèn đó phát ra as màu gì? àcác nguồn sáng nào phát as trắng ? -Cho Hs lấy VD -Gv làm TN: cho dđiện chạy qua đèn LED, đèn laze, đèn ống màu -Y/c Hs cho biết các đèn đó phát ra as màu gì? àcác nguồn sáng nào phát as màu ? -Cho Hs lấy VD -Qsát TN và trả lời câu hỏi của Gv -Mặt Trời, các loại đèn dây tóc -đèn xe máy, đèn pha xe ôtô, ngôi sao.... -Qsát TN và trả lời câu hỏi của Gv -đèn LED, đèn laze, đèn quảng cáo -đèn tín hiệu của nhiều dcụ và thiết bị điện như radio, tivi,máy vi tính, ĐTDĐ, ổ áp, âmli, lửa bếp ga, bếp củi, đèn hàn I-NGUỒN PHÁT AS TRẮNG VÀ NGUỒN PHÁT AS MÀU : 1-Các nguồn phát as trắng: -Mặt Trời ( trừ lúc bình minh va hoàng hôn) -Các loại đèn dây tóc nóng sáng 2-Các nguồn phát as màu: -Các đèn LED -Bút laze -Các đèn ống dùng trong quảng cáo HĐ3: N/c việc tạo ra as màu bằng các tấm lọc màu : -Gthiệu tấm lọc màu như SGK -Y/c Hs đọc mục 1, nêu dcụ và cách tiến hành TN -Gv hướng dẫn : +Chiếu as trắng qua tấm lọc màu đỏàas thu được có màu gì? +Chiếu as đỏ qua tấm lọc màu đỏàas thu được có màu gì? +Chiếu as đỏ qua tấm lọc màu xanhûàas thu được có màu gì? -Cho các nhóm trbày kquả TN -Y/c các nhóm làm TN ttự với tấm lọc màu xanh àRút ra KL -Y/c Hs vận dụg kthức vừa thu được gthích C2 -Gợi ý: +Tấm lọc màu đỏ hấp thụ nhiều as màu nào, hấp thụ ít as màu nào? +Tấm lọc màu xanh hấp thụ nhiều as màu nào, hấp thụ ít as màu nào? +Trog chùm ság trắg có as màu gì ? -Nhận biết tấm lọc màu -Nêu dcụ và cách tiến hành TN -Tiến hành TN theo nhóm, thảo luận trả lời C1 -Đại điện nhóm trbày kquả TN -Rút ra KL và ghi vở -Thảo luận và hoàn thành C2 + Tấm lọc màu đỏ hấp thụ ít as màu đỏàcho as đỏ đi qua + Tấm lọc màu xanh hấp thụ nhiều as màu đỏ à as đỏ khó đi qua, thấy tối II-TẠO RA AS MÀU BẰNG TẤM LỌC MÀU: 1-Thí nghiệm : SGK 2-Kết luận: -Chiếu as trắng hay ánh sáng màu qua tấm lọc cùng màu à được as có màu của tấm lọc -Chiếu as màu qua tấm lọc khác màuà không thu đựơc as màu đó nữa -Aùnh sáng màu này khó truyền qua tấm lọc màu khác. -Tấm lọc màu nào thì hấp thụ ít as có màu đó, nhưng hấp thụ nhiều as có màu khác. HĐ4: Vận dụng : -Y/c Hs thực hiện C3 -Y/c Hs thực hiện C4 -Cho Hs làm TN ktra C4 -Cho đại diện nhóm trbày kquả TN, nxét -Cá nhân Hs hoàn thành C3 -Thảo luận hoàn thành C4 -Làm TN ktra theo nhóm -Đại diện nhóm trbày kquả TN, nxét III- VẬN DỤNG: C3: Chiếu as trắng qua vỏ nhựa màu ( đóng vai trò như các tấm lọc màu) C4:Một bể nhỏ có thành trong suốt đựg nước màu , có thể coi là một tấm lọc màu. 4/ Củng cố: -Nêu các VD về nguồn phát as trắng và nguồn phát as màu ? -Có thể tạo ra các as màu bằng cách nào? 5/ Dặn dò: -Học bài và làm bài tập 52.1 à 52.6 SBT -Đọc thêm phần “ Có thể em chưa biết “ - Xem và chẩu bị bài 53: “ Sự phân tích ánh sáng trắng” V-RÚT KINH NGHIỆM: --------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Tuần: 30 Ngày dạy: Tiết: 59 BÀI 53 : SỰ PHÂN TÍCH ÁNH SÁNG TRẮNG I/ MỤC TIÊU: 1/Kiến thức : -Phát biểu được khẳng định: trong chùm sáng trắng có chứa nhiều chùm sáng màu khác nhau. -Trình bày và phân tích được TN phân tích ánh sáng trắng bằng lăng kính để rút ra kết luận: Trong chùm sáng trắng có chứa nhiều chùm sáng màu. -Trình bày và phân tích được TN phân tích ánh sáng trắng đĩa CD để rút ra kết luận như trên. 2/Kỹ năng: Làm TN phân tích ánh sáng trắng thành cá chùm sáng màu khác nhau bằng lăng kính và đĩa CD. 3/Thái độ: Nghiêm túc học tập, yêu thích môn học. II/ CHUẨN BỊ: *Nhóm HS: -1 nguồng sáng 12V -1 bộ tấm lọc màu đỏ, xanh, nửa đỏ nửa xanh -1 biến thế nguồn 12V -1 đĩa CD, 1 lăng kính tam giác đều -1 màn hứng -1 màn chắn 1 khe III/ PHƯƠNG PHÁP: Đàm thoại,thảo luận, làm thí nghiệm,nhận xét, rút ra kết luận. IV/ TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC : 1/Ổn định tổ chức lớp: 2/ Kiểm tra bài cũ: - Hãy kể tên một số nguồn phát as trắng và as màu? Cho Vd - Chúng ta có thể tạo ra as màu bằng cách nào? Cho VD 3/Bài mới: Hoạt động của GV Hoạt động của HS Nội dung HĐ1:Tình huống học tập: Làm cách nào để biết được trong chùm as trắng có những as màu nào? -Hs suy nghĩ trả lời HĐ2: Tìm hiểu việc phân tích một chùm as trắng bằng lăng kính: -Y/c Hs đọc mục 1, nêu dcụ và cách tiến hành TN1 -Hướng dẫn Hs bố trí TN và qsát hiện tượng -Y/c Hs trả lời C1 -Y/c Hs dự đoán: nếu chắn trước khe sáng bằng tấm lọc màu đỏ, xanh thi ta sẽ thu được as màu gì? -Y/c Hs đọc mục 2, nêu dcụ và cách tiến hành TN2 -Hướng dẫn Hs bố trí TN và qsát hiện tượng -Y/c Hs trả lời C2 -Y/c Hs dựa vào kquả TN1 và TN2 thảo luận C3, C4 àRút ra KL -Nêu dcụ và cách tiến hành TN1 -Tiến hành TN1 theo nhóm qsát dãy màu thu được, hoàn thành C1: -Dự đoán -Nêu dcụ và cách tiến hành TN2 -Tiến hành TN2 theo nhóm qsát hiện tượng trong 2 trhợp a và b, hoàn thành C2 -Thảo luận hoàn thành C3, C4 -Rút ra KL và ghi vở I-PHÂN TÍCH MỘT CHÙM SÁNG TRẮNG BẰNG LĂNG KÍNH : 1-Thí nghiệm 1: SGK 2-Thí nghiệm 2: SGK 3-Kết luận: -Khi chiếu một chùm sáng trắng đi qua một lăng kính ta sẽ thu được nhiều chùm sáng màu khác nhau nằm sát cạnh nhau, tạo thành một dải màu như cầu vồng. Màu của dải này bthiên ltục từ đỏ đến tím. -Lăng kính có tác dụng tách riêng các chùm sáng màu có sẵn trong chùm sáng trắng cho mỗi chùm đi theo một phương khác nhau HĐ3: Tìm hiểu việc phân tích một chùm as trắng bằng đĩa CD: -Y/c Hs đọc mục 1, nêu dcụ và cách tiến hành TN3 -Hướng dẫn Hs bố trí TN và qsát hiện tượng -Y/c Hs trả lời C5, C6 àRút ra KL -Nêu dcụ và cách tiến hành TN3 -Tiến hành TN3 theo nhóm qsát hiện tượng, hoàn thành C5, C6 -Rút ra KL và ghi vở II-PHÂN TÍCH MỘT CHÙM SÁNG TRẮNG BẰNG SỰ PHẢN XẠ TRÊN ĐĨA CD: 1-Thí nghiệm 3: SGK 2-Kết luận: -Có thể phân tích một chùm sáng trắng thành những chùm sáng màu bằng cách cho nó phản xạ trên mặt ghi của đĩa CD. HĐ4: Rút ra KL chung: -Có thể phân tích một chùm sáng trắng bằng cách nào ? -Trong chùm sáng trắng có những ánh sáng màu nào? -Cá nhân HS rút ra KL chung và ghi vở III-KẾT LUẬN CHUNG: -Có thể phân tích một chùm sáng trắng thành những chùm sáng màu khác nhau bằng cách cho chùm sáng trắng đi qua một lăng kính hoặc phản xạ trên mặt ghi của đĩa CD -Trong chùm sáng trắng có chứa nhiều chùm sáng màu từ đỏ đến tím. HĐ5: Vận dụng: -Y/c Hs thực hiện C7, C9 -Cá nhân Hs hoàn thành C7, C9 IV-VẬN DỤNG: C7: Chiếu chùm sáng trắng qua tấm lọc màu đỏ ta được as đỏ. Ta có thể coi như tấm lọc màu đỏ có tdụng tách chùm sáng đỏ khỏi chùm sáng trắng. C9: bong bóng xà phòng, váng dầu 4/ Củng cố: -Có thể phân tích chùm as trắng thành những chùm sáng màu khác nahu bằng cách nào? Mô tả TN 5/ Dặn dò: -Học bài và làm bài tập 53-54.1 SBT -Đọc thêm phần “ Có thể em chưa biết “. Xem và chuẩn bị bài 54: “ Sự trộn các ánh sáng màu”. V-RÚT KINH NGHIỆM: ------------------------------------------------------------------------------------- Tuần: 30 Ngày dạy: Tiết: 60 BÀI 54 : SỰ TRỘN CÁC ÁNH SÁNG MÀU I/ MỤC TIÊU: 1/Kiến thức : -Biết được thế nào là sự trộn hai hay nhiều as màu với nhau -Trình bày và gthích được TN trộn các as màu -Mô tả được màu của as mà ta thu được khi trộn 2 hay nhiều as màu với nhau. Biết được có thể trộn được as trắng và “as đen” hay không? 2/Kỹ năng: Làm TN trộn 2 hay 3 as màu với nhau. Mô tả được màu của as mà ta thu được 3/Thái độ: Nghiêm túc học tập, yêu thích môn học. II/ CHUẨN BỊ: *Nhóm HS: -1 đèn đèn trộn màu -1 bộ tấm lọc màu đỏ, lục, lam -1 biến thế nguồn 12V -1 giá quang học -1 màn hứng III/ PHƯƠNG PHÁP: Đàm thoại,thảo luận, làm thí nghiệm,nhận xét, rút ra kết luận. IV/ TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC : 1/Ổn định tổ chức lớp: 2/ Kiểm tra bài cũ: - Hãy trbày các KL về sự ptích as trắng bằng lăng kính và bằng đĩa CD? 3/Bài mới: Hoạt động của GV Hoạt động của HS Nội dung HĐ1:Tình huống học tập: Nếu trộn nhiều chùm sáng màu lại với nhau ta sẽ được as có màu gì? -Hs suy nghĩ trả lời HĐ2: Tìm hiểu khái niệm về sự trộn các as màu: -Thế nào là sự trộn các as màu với nhau? -Thiết bị trộn màu có cấu tạo ntn? -Tại sao lại có 3 của sổ ? -Ở cửa sổ 2 bên có gắn gì? Vì sao phải làm như vậy ? -Hs tìm hiểu SGK và trả lời -Gồm 1đèn có csuất lớn, có 3 cửa sổ -Đặt 3 tấm lọc màu khác nhau cho 3chùm sáng chiếu ra ngoài -Gắn gương phẳng để hắt 2 chùm sáng màu về phía trước sao cho 3 chùm sáng gặp nhau tại một chổ I-THẾ NÀO LÀ TRỘN CÁC ÁNH SÁNG MÀU VỚI NHAU : Ta có thể trộn hai hay nhiều chùm sáng màu với nhau nếu chiếu 2 hay nhiều chùm as màu đthời lên cùng một chỗ trên màn ảnh màu trắng. Màu của màn ảnh ở chổ đó sẽ là màu mà ta thu được . HĐ3: Tìm hiểu kết quả của sự trộn 2 as màu: -Y/c nêu cách tiến hành TN -Hướng dẫn Hs bố trí TN và qsát hiện tượng -Y/c các nhóm nxét màu thu được trên màn ảnh khi trộn: + màu đỏ + màu lục + màu đỏ + màu lam + màu lam + màu lục -Có thể thu được “as màu đen” sau khi trộn hay không? àRút ra KL -Nêu cách tiến hành TN -Tiến hành TN theo nhóm qsát hiện tượng, hoàn thành C1 +as vàng +as màu hồng nhạt +as màu nõn chuối -Trộn 2 màu khác nhau àthu được as màu khác, không có“as màu đen” -Rút ra KL và ghi vở II-PHÂN TÍCH MỘT CHÙM SÁNG TRẮNG BẰNG SỰ PHẢN XẠ TRÊN ĐĨA CD: 1-Thí nghiệm : SGK 2-Kết luận: -Khi trộn 2 ánh sáng màu với nhau ta được ánh sáng màu khác -Khi hoàn toàn không có ánh sáng thì ta thấy tối, tức là thấy màu đen. HĐ4: Tìm hiểu sự trộn 3 as màu với nhau để được as trắng: -Y/c nêu cách tiến hành TN -Hướng dẫn Hs bố trí TN và qsát hiện tượng, tìm chổ gặp nhau của 3 chùm sáng màu đỏ, lục, lam -Y/c các nhóm nxét as màu thu được trên màn ảnh khi trộn àRút ra KL -Gthiệu: các bộ 3 chùm sáng khác nhau, khi trộn với nhau cũng được as trắng (trộn as từ màu đỏ đến tím) -Nêu cách tiến hành TN -Tiến hành TN theo nhóm qsát hiện tượng, hoàn thành C2 -As qsát được trên màn ảnh là as trắng -Nghe III-TRỘN BA ÁNH SÁNG MÀU VỚI NHAU ĐỂ ĐƯỢC ÁNH SÁNG TRẮNG: 1-Thí nghiệm : SGK 2-Kết luận: -Khi trộn 3 ánh sáng màu đỏ, lục, lam với nhau một cách thích hợp ta được ánh sáng màu trắng -Trộn các as có màu từ đỏ đến tím với nhau cũng sẽ được as trắng HĐ5: Vận dụng: -Y/c Hs thực hiện C3 -Hs hđộng nhóm hoàn thành C3 IV-VẬN DỤNG: C3: Màu của mặt giấy là màu trắng 4/ Củng cố: -Thế nào là sự trộn các as màu ? -Nêu Kl về sự trộn gồm 2 và 3 as màu với nhau? 5/ Dặn dò: -Học bài và làm bài tập 53-54.2à53-54.3 SBT -Đọc thêm phần “ Có thể em chưa biết “ - Xem chuẩn bị bài 55: “ Màu sắc các vật dưới ánh sáng màu” V-RÚT KINH NGHIỆM: