Bài soạn môn Vật lý lớp 9 - Tiết 29, bài 26: Ứng dụng của nam châm

Ngày soạn 29/ 11/ 2012 Ngày dạy: ./ ./ 2012 Tiết 29.Bài 26 ỨNG DỤNG CỦA NAM CHÂM I/MỤC TIÊU: 1. Kiến thức: - Nêu được nguyên tắc hoạt động của loa điện, tác dụng của nam châm trong rơle điện từ, chuông báo động. - Kể tên được một số ứng dụng của nam châm trong đời sống và kĩ thuật. - Bỏ mục II.2. Ví dụ về ứng dụng của Rơle điện từ: Chuông báo động. 2. Kỹ năng: có kĩ năng làm TN vật lí: mắc mạch điện, sử dụng biến trở trong mạch. 3. Thái độ: nghiêm túc, tích cực; có tinh thần hợp tác tốt trong nhóm học tập. II/CHUẨN BỊ: 1. Nội dung: GV: SGK, SGV. HS: SGK. 2. Đồ dùng dạy học: GV: - Bảng phụ. - 1ống dây có khoảng 100 vòng, 1giá TN, 1biến trở , 1nguồn điện 6V, 1công tấc, 5đoạn dây nối dài 30cm, 1NC chữ U, 1loa điện có thể tháo gỡ để lộ cấu tạo bên trong gồm ống dây, NC, màng loa. 1Ampekế có GHĐ1,5A và ĐCNN 0,1A - Hình vẽ phóng to 26.2, 26,3, 26.4 SGK 3. Phương pháp dạy học: Dạy học nêu vấn đề, vấn đáp, thí nghiệm, thảo luận nhóm. III/TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC: 1. Ổn định lớp: 2. Kiểm tra bài cũ: - Mô tả TN về sự nhiểm từ của sắt và thép. Giải thích vì sao người ta dùng lõi sắt non để chế tạo nam châm điện. - Nêu các cách làm tăng lực từ của nam châm điện tác dụng lên một vật. TL: Như nội dung bài học sgk 3. Bài mới: TRỢ GIÚP CỦA GV HOẠT ĐỘNG CỦA HS GHI BẢNG HOẠT ĐỘNG1(1PH) TỔ CHỨC TÌNH HUỐNG HỌC TẬP Đặt vấn đề như SGK HOẠT ĐỘNG 2(10PH) TÌM HIỂU NGUYÊN TẮC CẤU TẠO VÀ HOẠT ĐỘNG CỦA LOA ĐIỆN -Thông báo: Một trong những ứng dụng của nam châm điện phải kể đến đó là loa điện. Loa điện hoạt động dựa vào tác dụng từ của nam châm lên ống dây có dòng điện chạy qua, vậy chúng ta cùng làm TN tìm hiểu nguyên tắc này -Yêu cầu HS đọc SGK phần a Òtiến hành TN -GV hướng dẫn HS mắc mạch điện theo sơ đồ 26.1SGK. Lưu ý HS khi treo ống dây phải lồng vào 1 cực của nam châm chữ U, khi di chuyển con chạy của biến trở phải nhanh và dứt khoát -Gợi ý HS : Có hiện tượng gì xảy ra với ống dây trong 2 trường hợp không yêu cầu giải thích hiện tượng -Hướng dẫn HS thảo luận chung ÒKết luận -Yêu cầu HS tìm hiểu cấu tạo của loa điện trong SGK, kết hợp với loa điện trong bộ TN, có thể tháo gỡ để lộ cấu taọ bên trong -GV treo tranh vẽ phóng to hình 26.2 SGK, gọi HS nêu cấu tạo bằng cách chỉ ra các bộ phận chính trên hình vẽ -GV: Chúng ta biết vật dao động thì phát ra âm thanh. Vậy quá trình biến đổi dao động điện thành âm thanh trong loa điện diễn ra thế nào ? -Chỉ định 1-2 HS mô tả tóm tắt quá trình biến đổi dao động điện thành dao động âm -Nếu HS gặp khó khăn, GV giúp đỡ làm rõ hơn quá trình biến đổi đó HOẠT ĐỘNG 3(20PH) TÌM HIỂU CẤU TẠO VÀ HOẠT ĐỘNG CỦA RƠLE ĐIỆN TỪ -Yêu cầu HS đọc SGK phần1. Cấu tạo và hoạt động của rơle điện từ, trả lời câu hỏi : +Rơ le điện từ là gì? +Chỉ ra bộ phận chủ yếu của rơle điện từ. Nêu tác dụng của mỗi bộ phận -GV treo tranh phóng to hình 26.3 gọi 1-2 HS trả lời câu hỏi trên. HS khác nêu nhận xét, bổ sung -Yêu cầu cá nhân HS hoàn thành C1 để hiểu rõ hơn nguyên tắc hoạt động của rơle điện từ HOẠT ĐỘNG 4(10PH) VẬN DỤNG CỦNG CỐ- H/DẪN VỀ NHÀ -Yêu cầu cá nhân HS hoàn thành câu C3, C4 vào vở -Hướng dẫn HS thảo luận chung toàn lớp HĐ1 Cả lớp chú ý lắng nghe HĐ2 -HS lắng nghe GV thông báo về mục đích TN -Cá nhân HS đọc SGK phần a tìm hiểu dụng cụ TN, cách tiến hành TN - HS làm TN mắc mạch điện như sơ đồ hình 26.2 SGK dưới sự hướng dẫn của GV. Quan sát hiện tượng xảy ra đối với ống dây trong hai trường hợp khi có dòng điện không đổi chạy qua ống dây và khi dòng điện trong ống dây biến thiên. -HS trao đổi về kết quả TN thu được, rút ra kết luận -Cá nhân HS tìm hiểu cấu tạo của loa điện, chỉ ra được các bộ phận chính của loa điện trên hình vẽ, trên mẫu vật -HS đọc SGK nhận biết cách làm cho những biến đổi về CĐDĐ thành dao động của màng loa phát ra âm thanh -Đại diện 1-2 HS nêu tóm tắt quá trình biển đổi dao động điện thành dao động âm HĐ3 -Cá nhân HS nghiên cứu SGK tìm hiểu về cấu tạo và hoạt động của rơle điện từ -1Ò2 HS lên bảng chỉ trên hình vẽ các bộ phận chủ yếu của rơle điện từ và nêu tác dụng của mỗi bộ phận -Cá nhân HS trả lời câu C1 HĐ4 -Cá nhân HS hoàn thành C3, C4 vào vở -Cá nhân HS tham gia thảo luận trên lớp, chữa bài tập vào vở nếu sai I/LOA ĐIỆN 1.Nguyên tắc hoạt động của loa điện Loa điện hoạt động dựa vào tác dụng từ của nam châm lên ống dây có d/điện chạy qua a. Thí nghiệm b. Kết luận SGK 2.Cấu tạo của loa điện SGK Loa điện biến dao động điện thành dao động âm II/RƠ LE ĐIỆN TỪ 1.Cấu tạo và hoạt động của rơ le điện từ -Rơ le điện từ là một thiết bị tự động đóng, ngắt mạch điện, bảo vệ và điều khiển sự làm việc của mạch điện C1: Khi đóng khoá K có dòng điện chạy qua mạch 1, nam châm điện hút sắt và đóng mạch điện 2 III/VẬN DỤNG Trả lời C3, C4 +C3: Được, vì khi đưa nam châm lại gần vị trí có mạt sắt, nam châm sẽ tự động hút mạt sắt ra khỏi mắt +C4: Khi dòng điện qua động cơ vượt quá mức cho phép, tác dụng từ của nam châm điện mạnh lên, thắng lực đàn hồi của lò xo và hút chặt lấy thanh sắt S làm cho mạch điện tự động ngắt 4. Củng cố: Nam châm có ứng dụng như thế nào? 5.Hướng dẫn về nhà : - Học thuộc phần ghi nhớ - Làm bài tập 26.1 Ò 26.4 SBT - Tham khảo thêm mục "Có thể em chưa biết" - Xem trước bài 27