Bài soạn môn Vật lý lớp 9 - Tiết 29: Thực hành chế tạo nam châm vĩnh cữu nghiệm lại từ tính của ống dây có dòng điện

Soạn : THỰC HÀNH CHẾ TẠO NAM CHÂM VĨNH CỮU NGHIỆM LẠI TỪ TÍNH CỦA ỐNG DÂY CÓ DÒNG ĐIỆN Mục tiêu : 1.Kiến thức :Chế tạo được một đoạn dây thép thành một nam châm 2.kĩ năng : Biết nhận biết một vật có phải là nam châm hay không ?Biết sử dụng kim nam châm để xác định cực từ của ống dây có dòng điện chạy qua và chiều dòng điện chạy trong ống dây . Biết xử lý va báo cáo kết quả thực hành theo mãu , có tinh thần hợp tác với các bạn trong nhóm . 3.Thái độ : Biết làm việc tự lực để tiến hành có kết quả công việc Chuẩn bị : 1.Giáo viên : 2.học sinh : Cho hs : mỗi nhóm gồm hai nguồn điện 3V và 6V ; một công tắc ;một ống dây1 khoảng 200 vòng ;quấn trên ống nhựa đường kính dây 0,2mm , đường kính ống 1cm – ống dây 2 khoảng 2000vòng ;quấn trên ống nhựa đường kính dây 0,2mm , đường kính ống 5cm – ống dây 2 khoét một lỗ tròn đường kính 0,2mm ;hai đoạn dây dẫn , một bằng thép , một bằng đồng dài 3,4cm đường kính 0,4mm ; một la bàn ;hai đoạn chỉ mảnh 15cm , một bút dạ để đánh dấu , giá thí nghiệm mẫu báo cáo theo SGK C.Hoạt động dạy học : Hoạt động của trò Trợ lí của GV Hoạt động 1( phút ) kiểm tra bài cũ – chuận thực hành -Tập trung nghe nội dung yêu cầu của GV -Hai em lần lượt lên bản trả lời -Hs khác tập trung chú ý và nhận xét trả lời của bạn -Cho GV kiểm tra - Thu thập thông tin yêu cầu của GV 1.Kiểm tra : HS1: HS2: 2:Chuẩn bị thực hành : -Kiểm tra mẫu báo cáo mà hs chuẩn bị , -Nêu tóm tắt yêu cầu của tiết thực hành , nhắc nhở thái độ hs tập Hoạt động 2 ( phút ) Trả lời các câu hỏi chuẩn bị - Hoạt động nhóm tiến hành trả lời câu hỏi trong mẫu báo cáo và ghi vào mục ( mục 1 ) của mẫu báo cáo thực hành * yêu cầu hs trả lời các câu hỏi trong mẫu báo cáo -làm thế nào để thanh thép nhiễm từ - Có cách nào để nhận biết chiếc kìm bằng thép đã bị nhiễm từ hay chưa ? - nêu cách xác định cực từ của ống dây có dòng điện chạy qua ? và chiều của dòng điện trong các vòng dây bằng một kim nam châm ? Hoạt động 3 ( phút ) Thực hành Chế tạo nam châm vĩnh cữu a) Làm việc cá nhân , nghiên cứu SGK để nắm vững nội dung thực hành b) Làm việc theo nhóm : - Mắc mạch điện vào ống dây A , tiến hành chế tạo nam châm từ hai đoạn dây thép và đồng . 3V , đặt đồng thời đoạn dây thép vaò đồng dọc trong lòng ống dây trong khoảng từ 1->2 phút - lấy các đoạn dây kim loại ra khỏi ống dây , lần lượt treo thăng bằng nhờ sợi dây chỉ không xoắn theo phương thẳng đứng , khi đứng yên yêu cầu hs quan sát nam châm khi nó đã đứng yên chưa ? - ghi kết quả vào bảng 1 của mẫu báo cáo à từ đó xác định thanh kim loại đã trở thành nam châm -Thử từ tính để xác định nhóm kim loại nào đã trở thành nam châm . - Xác định cực từ của nam châm vừa được chế tạo (dùng bút dạ để đánh dấu cực từ của nam châm vừa chế tạo) - Ghi chép kết quả thực hành , viết vào bảng 1 của báo cáo những số liệu và kết luận thu được *Yêu cầu hs nêu tómtắt nhiệm vụ thực hành phần 1 *Đến các nhóm theo dõi và uốn nắn hoạt động của hs à Hướng dẫn : -yêu cầu HS nối cuộn dây A vào nguồn điện hiệu điện thế 3V , đặt đồng thời đoạn dây thép vaò đồng dọc trong lòng ống dây trong khoảng từ 1->2 phút -Thử nam châm : lấy các đoạn dây kim loại ra khỏi ống dây , lần lượt treo thăng bằng nhờ sợi dây chỉ không xoắn theo phương thẳng đứng , khi đứng yên yêu cầu hs quang sát nó nằm dọc theo phương nào ? -từ hiện tượng thí nghiệm yêu cầu hs ghi kết quả vào bảng 1 của mẫu báo cáo à từ đó xác định thanh kim loại nào nhiễm từ ( kim loại nào đã trở thành nam châm ) -yêu cầu hs dùng bút dạ để đánh dấu cực từ của nam châm vừa chế tạo Hoạt động 4 ( phút ) Nghiệm lại từ tính của ống dây có dòng điện chạy qua a) Làm việc cá nhân , nghiên cứu SGK để nắm vững nội dung thực hành phần 2 b) Làm việc theo nhóm , tiến hành các bước của phần 2 trong tiến trình thực hành . -làm việc theo nhóm theo hướng dẫn của GV + Đặt ống dây B nằm ngang , luồn qua lỗ tròn trên ống dây B để treo nam châm vừa được chế tạo vào trong lòng ống dây , xoay ống dây sao cho nam châm ở vị trí song song với mặt phẳng của các vòng dây. Cố định sợi chỉ treo nam châm vào giá thí nghiệm , mắc ống dây vào nguồn điện 6 V + Đóng mạch điện . quan sát hiện tượng xảy ra với nam châm và cho nhận xét . Dựa vào chiều của nam châm trong ống dây xác định tên của cực từ của ống dây căn cứ vào hiện tượng thí nghiệm ,ghi kết quả vào bảng 2 của mục báo cáo + Đổi cực của nguồn điện để đổi chiều của dòng điện đi vào cuộn dây làm lại thí nghiệm tương tự như ở mục 2 , căn cứ kết quả thí nghiệm ở mục 3 --àghi kết quả vào bàng 2 của mục báo cáo c) Từng hs ghi chép kết quả thực hành , viết vào bảng 2 những số liệu và kết luận thu được . * Yêu cầu một hs nêu tóm tắt nhiệm vụ thựcc hành phần 2 * Đêùn các nhóm theo dõi và hướng dẫn hoạt động của hs . Chú ý hướng dẫn cách treo kim nam châm . Hướng dẫn cụ thể -Đặt ống dây B nằm ngang , luồn qua lỗ tròn trên ống dây B để treo nam châm vừa được chế tạo vào trong lòng ống dây , xoay ống dây sao cho nam châm ở vị trí song song với mặt phẳng của các vòng dây - Cố định sợi chỉ treo nam châm vào giá thí nghiệm , mắc ống dây vào nguồn điện 6 V -Đóng mạch điện . quan sát hiện tượng xảy ra với nam châm và cho nhận xét . Dựa vào chiều của nam châm trong ống dây xác định tên của cực từ của ống dây căn cứ vào hiện tượng thí nghiệm yêu cầu hs ghi kết quả vào bảng 2 của mục báo cáo -Đổi cực của nguồn điện để đổi chiều của dòng điện đi vào cuộn dây làm lại thí nghiệm tương tự như ở mục 2 , căn cứ kết quả thí nghiệm ở mục 3 yêu cầu hs ghi kết quả vào bàng 2 của mục báo cáo * Theo dõi kiểm tra việc hs tự lực viết báo cáo thực hành . Hoạt động 5 ( phút ) Tổng kết thực hành Thu dọn dụng cụ , hoàn chỉnh và nộp báo cáo thực hành Kiểm tra dụng cụ của các nhóm , nhận xét , đánh giá sơ bộ kết quả và thái độ học tập của hs E. Rút kinh nghiệm %%%%%%%%%%%%%%%%