Bài soạn môn Vật lý lớp 9 - Tiết 42: Thấu kính hội tụ

Soạn : THẤU KÍNH HỘI TỤ Mục tiêu : 1.Kiến thức :Nhận dạng được thấu kính hội tụ ;Mô tả được sự khúc xạ của các tia sáng đặc biệt ( tia tới quang tâm , tia song song với trục chính và tia qua tiêu điểm ) qua thấu kính hội tụ . 2.kĩ năng : Vận dụng kiến thức đã học để giải bài tập đơn giản về thấu kính hội tụ và giaải thích một vài hiện tượng thường gặp trong thực tế . 3.Thái độ : Chuẩn bị : 1.Giáo viên : Như học sinh 2.học sinh : 1 Thấu kính hội tụ có tiêu cự khoảng 12 cm ; 1 giá quang học ; 1 màn hứng để quan sát đường truyền của ánh sáng ; 1 nguồn sáng phát ra ba chùm tia sáng song song . C.Hoạt động dạy học : Hoạt động của trò Trợ giúp của GV Hoạt động 1( phút ) kiểm tra bài cũ – gíới thiệu bài mới - Oân lại những kiến thức có liên quan đến bài mới - Từng hs thực hiện theo yêu cầu của GV *GV vẽ tia khúc xạ trong hai trường hợp :và yuê cầu hs vẽ tiếp tia tới - Tia sàng truyền từ không khí sang thuỷ tinh . -Tia sáng tuyền từ nước sang không khí Hoạt động 2 ( phút )Nhận biết đặc điểm của t thấu kính hội tụ a) từng nhóm hs bố trí thí nghiệm như hình 42 .2 SGK b) từng hs suy nhỉ và trả lời C1:Chùm tia khúc xạ ra khỏi thấu kính là chùm tia hội tụ . c) Cá nhân đọc tia tới và tia ló trong SGK d) Từng hs trả lời C2 :Quan sát hình 42 SGK để trả lời *Hướng dẫn hs tiến hành làm thí nghiệm Theo dõi giúp đỡ các nhóm hs yếu kếm Hướng dẫn các em đặt dụng cụ thí nghiệm đúng vị trí *yêu cầu hs trả lời câu hỏi C1 *Thông báo về tia tới và tia ló . * yêu cầu hs trả lời C2 Hoạt động 3 ( phút )Nhận biết hình dạng của thấu kính hội tụ a) Từng hs trả lời C3 :Phần rìa của thấu kính hội tụ mỏng hơn phần giữa . b) Cá nhân đọc phần thông báo về thấu kính hội tụ như trong SGK * yêu cầu hs trả lời câu hỏi C3 * thông báo về chất liệu làm thấu kính hội tụ trong rthực tế . Nhận biết dựa vào hình dạng và kí hiệu thấu kính hội tụ . Hoạt động 4 ( phút )Tìm hiểu các khái niệm :Quang tâm , tiêu điểm , tiêu cự của thấu kính hội tụ a) Tìm hiểu khái niệm về trục chính -các nhóm tiến hành làm lại TN như hình 42 .2 SGK , thảo luận nhóm để trả lời C4 : Trong ba tia sáng tới thấu kính , tia ở giữa truyền thẳng không bị đổi hướng . Có thể dùng thước thhẳng để kiểm tra tia sáng đó . - Từng hs đọc phần thông báo về trục chính như trong SGK b)Tìm hiểu khaí niệm về quang tâm . Từng hs đọc phần thông báo khái niệm về quang tâm như trong SGK c) Tìm hiểu về tiêu điểm + các nhóm tiến hàh làm lại TN như hình 42 .2 .Từng hs trả lời C5:Điểm hôïi tụ F của chùm tia tới song song với trục chính của nằm trên trục chính C6 : Khi đó chùm tia ló vẫn hội tụ trên trục chính .( Điểm F) - Từng hs đọc phần thông báo trong SGK và trả lời câu hỏi của GV d) Tìm hiểu khái niệm về tiêu cự Từng hs đọc phần khái niệm về tiêu cự trong SGK * yêu cầu hs trả lời C4 -Hướng dẫn hs quan sát thí nghiệm , đưa ra dự đoán -yêu cầu hs tìmm các kiểm tra dự đoán ( có thể dùng thước thẳng ) - Thông báo về khái niệm trục chính . *Thông báo về khái niệm quang tâm . GV làm thí nghiệm . Khi chiếu một tia sáng bất kỳ qua quang tâm thì nó tiếp tục truyền thẳng , không đổi hướng . * hướng dẫn hs tìm hiểu về tiêu điểm . - yêu cầu hs quan sát lại TN để trả lời C5 , C6 -yêu cầu hs trả lời câu hỏi tiêu điểm của thấu kính hội tụ là gì ? mỗi thấu kính có mấy tiêu điểm ? Ví trí của chúng có đặc điểm gì ? - GV phát biểu chính xác câu trả lời C5 , C6 - Thông báo về khái niệm tiêu điểm . * Thông báo về khái niệm tiêu cự . * GV làm TN với các tia qua t iêu điểm Hoạt động 5 ( phút ) Củng cố và vận dụng - từng hs trả lời câu hỏi của GV -Cá nhân suy nghỉ trả lơ +C7:Đường của ba tia sáng được vẽ như hình bên : +C8 : Thấu kính hội tụ là thấuu kính có phần rìa mỏng hơn phần giữa . Nếu chiếu một chùm tia song song với trục chính của thấu kính hội tụ thì chìm tia ló sẽ hội tụ tại tiêu điểm của thấu kính * yêu cầu hs trả lời các câu hỏi -Nêu các cách nhận biết thấu kính hội tụ ? - Cho biết đặc điểm đường truyền của một số tia sáng qua thấu kính hội tụ - Cho hs đọc phần ghi nhớ trong SGK - yêu cầu hs trả lời C7 , C8 D. nội dung ghi bảng . E. Rút kinh nghiệm