Bài soạn môn Vật lý lớp 9 - Tiết 5. bài 4: Đoạn mạch song song

Ngày soạn: 10/ 9/ 2012 Ngày dạy: / 9/ 2012 Tiết 5. Bài 4. ĐOẠN MẠCH SONG SONG I/MỤC TIÊU: 1-Kiến thức: Viết được công thức tính điện trở tương đương đối với đoạn mạch song song gồm nhiều nhất ba điện trở. 2-Kĩ năng: - Xác định được bằng thí nghiệm mối quan hệ giữa điện trở tương đương của đoạn mạch song song với các điện trở thành phần. - Vận dụng định luật Ôm cho đoạn mạch song song gồm nhiều nhất ba điện trở thành phần. - Vận dụng được định luật Ôm cho đoạn mạch gồm nhiều nhất ba điện trở thành phần mắc hỗn hợp. 3-Thái độ Nghiêm túc, yêu thích môn học, vận dụng kiến thức đã học để giải thích 1số hiện tượng đơn giản có liên quan trong thực tế II/CHUẨN BỊ: 1. Nội dung: SGK, SGV, Chuẩn kiến thức. 2. Đồ dùng dạy học: GV : Bộ đồ dùng TN. 3 Điện trở mẩu : 15, 10, 6. Nguồn điện 6V. 1công tắc. 9 đoạn dây nối dài 30cm. Một Ampekế có GHĐ1,5A và ĐCNN 0,1A. 1Vôn kế có GHĐ 6V và ĐCNN 0,1V 3. Phương pháp dạy học: Dạy học nêu vấn đề, thực nghiệm, trực quan, thảo luận nhóm. III/TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC: 1. Ổn định lớp : 2. Kiểm tra bài cũ : - Viết công thức tính điện trở tương đương của đoạn mạch nối tiếp? (R = R1+R2) - Vẽ sơ đồ mạch điện có hai bóng đèn mắc song song. 3. Bài mới : TRỢ GIÚP CỦA GV HOẠT ĐỘNG CỦA HS GHI BẢNG HOẠT ĐỘNG1 ÔN LẠI NHỮNG KIẾN THỨC CÓ LIÊN QUAN ĐẾN BÀI HỌC Yêu cầu HS trả lời câu hỏi : Trong đoạn mạch gồm hai bóng đèn mắc song song. Hiệu điện thế và CĐDĐ của mạch chính có quan hệ thế nào với hiệu điện thế và CĐDĐ của các mạch rẽ ? HOẠT ĐỘNG 2 NHẬN BIẾT ĐƯỢC ĐOẠN MẠCH GỒM HAI ĐIỆN TRỞ MẮC SONG SONG -Yêu cầu HS quan sát sơ đồ MĐ hình 5.1SGK trả lời C1 và cho biết hai điện trở có mấy điểm chung ? CĐDĐ và hiệu điện thế của đoạn mạch này có đặc điểm gì ? GV thông báo các hệ thức (1), (2) vẫn đúng đối với đoạn mạch gồm hai điện trở mắc song song. Gọi 1 HS lên bảng viết hệ thức đối với R1// R2 Hướng dẫn HS thảo luận vận dụng các kiến thức vừa ôn tập và hệ thức của định luật Ôm để trả lời C2 GV thông báo: Trong đoạn mạch song song cường độ dòng điện qua các mạch rẽ tỉ lệ nghịch với điện trở thành phần. HOẠT ĐỘNG 3 XÂY DỰNG CÔNG THỨC TÍNH ĐTTĐ CỦA ĐM GỒM 2 ĐIỆN TRỞ MẮC SONG SONG -Hướng dẫn HS xây dựng CT(4) như sau : +Viết hệ thức liên hệ giữa I, I1, I2 theo U, Rtd, R1, R2 +Vận dụng hệ thức(1), (2)để suy ra CT(4) HOẠT ĐỘNG 4 TIẾN HÀNH THÍ NGHIỆM KIỂM TRA -Hướng dẫn HS làm TN như trong SGK để kiểm tra lại CT(4) + Mắc mạch điện theo sơ đồ 5.1. R1= 15W , R2= 10 W , U= 6V + Đọc IAB + Thay R1, R2 bởi Rtđ = 6 W , U không đổi + Đọc I’AB + So sánh IAB và I’AB và rút ra kết luận. -Yêu cầu một vài HS phát biểu KL -Thông báo thêm phần lưu ý cho HS HOẠT ĐỘNG 5 VẬN DỤNG -Yêu cầu HS trả lời C4 (nếu còn thời gian thì yêu cầu HS làm tiếp C5) -Hướng dẫn HS phần 2 của C5 Trong sơ đồ hình 5.2b SGK, có thể chỉ mắc 2 điện trở có trị số bằng bao nhiêu song song với nhau (thay cho việc mắc 3 điện trở ) ? Nêu cách tính điện trở tương đương của đoạn mạch đó -Thông báo thêm phần mở rộng Ba điện trở mắc song song I= I1+I2+ I3 U= U1=U2=U3 HĐ1 -Từng HS chuẩn bị trả lời các câu hỏi của GV -Các HS khác nhận xét bổ sung và hoàn chỉnh câu trả lời của bạn HĐ2 -HS quan sát sơ đồ mạch điện hình 5.1SGK -Từng HS trả lời C1 R1// R2 vì có 2 điểm chung. Ampe kế đo CĐDĐ chạy qua mạch chính Vôn kế đo HĐT giữa 2 đầu mỗi điện trở đồng thời là HĐT của cả đoạn mạch. HS lên bảng viết -HS thảo luận vận dụng các hệ thức (1), (2) và hệ thức của định luật Ôm chứng minh được hệ thức 3 (Câu C2) HĐ3 -Từng HS vận dụng kiến thức đã học để xây dựng được CT (4) thông qua hướng dẫn của GV HĐ4 HS tiến hành TN theo hướng dẫn của GV HS rút ra kết luận -HS phát biểu kết luận HS lắng nghe thông báo về hđt định mức của dụng cụ điện HĐ5 -Từng HS trả lời C4 -Từng HS hoàn thành C5 qua hướng dẫn của GV -Các HS khác nhận xét bổ sung và hoàn chỉnh câu trả lời của bạn I/CĐDĐ VÀ HIỆU ĐIỆN THẾ TRONG ĐM SONG SONG 1-Nhớ lại kiến thức lớp7 Đ1 // Đ2 I=I1+I2 (1) U=U1=U2 (2) 2-ĐM gồm hai điện trở mắc Song song +C1: R1// R2 Ampe kế đo CĐDĐ chạy qua mạch chính Vôn kế đo HĐT giữa 2 đầu mỗi điện trở đồng thời là HĐT của cả đoạn mạch. R1// R2 I=I1+I2 U=U1=U2 +C2: Vì R1// R2 nên U1=U2 hay I1R1=I2R2 (3) II/ ĐIỆN TRỞ TĐ CỦA ĐM SONG SONG 1-CT tính điện trở Tương đương của ĐMSS +C3: Theo định luật Ôm Ta có : I= U/Rtđ I1=U1/R1 , I2=U2/R2 Vì R1 // R2 nên I =I1+I2 Mà U= U1=U2 Suy ra (4) (4’) 2-TN kiểm tra R1 = 15W, R2 = 10W => Rtđ = 6W 3-Kết luận SGK III/VẬN DỤNG Trả lời C4, C5 C4: Đèn và quạt được mắc Song Song vào nguồn 220V +SĐMĐ như hình vẽ SGK +C5: R12=30/2=15 RAC = = 10 Rtđ nhỏ hơn mỗi điện trở thành phần 4. Củng cố: Viết công thức tính cường độ dòng điện, hiệu điện thế, điện trở tương đương của đoạn mạch có 2 điện trở mắc song song. 5. Hướng dẫn về nhà: - Học thuộc phần ghi nhớ - Làm bài tập 5.1 Ò 5.6 SBT - Tham khảo thêm mục"Có thể em chưa biết" - Chuẩn bị tiết sau giải bài tập vận dụng định luật Ôm