Bài soạn môn Vật lý lớp 9 - Tuần 14

Tuần 14 Tiết 27 Bài 23 : TỪ PHỔ - ĐƯỜNG SỨC TỪ I.MỤC TIÊU 1/Kiến thức -Biết cách dùng mạt sắt tạo ra từ phổ của thanh nam châm. -Biết vẽ các đường sức từ và xác định được chiều của đường sức từ của thanh nam châm. 2/Kĩ năng -Nhận biết được cực của thanh nam châm, vẽ đường sức từ đúng cho nam châm thẳng, nam châm chữ U. 3/Thái độ -Trung thực, cẩn thận. II.CHUẨN BỊ *GV: 1 bộ thí nghiệm như của nhóm HS *Mỗi nhóm HS : -1 thanh nam châm thẳng. -1 ít mạt sắt -1 tấm nhựa cứng trong. -1 bút dạ -1 kim nam châm có trục thẳng đứng. III.HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC 1.Ổn định :(1ph) 2. Kiểm bài cũ: 5’ -Nêu đặc điểm của nam châm. Làm bài tập 2 2.1; 22.2 Gv nhận xét cho điểm 3. Lên lớp: HOẠT ĐỘNG CỦA GV HOẠT ĐỘNG CỦA HS NỘI DUNG Hoạt động 1 : TN tạo ra từ phổ của thanh nam châm (12ph) -Yêu cầu HS đọc TN 1 -Lưu ý cho HS giữ lại hiện tượng TN -Thông báo kết luận -Đọc kết luận SGK - đọc thí nghiệm -Tiến hành TN và trả lời C1 -Đại diện mỗi nhóm trả lời C1 - Đọc kết luận I.TỪ PHỔ 1/TN C1: Mạc sắt được sắp xếp thành những đường cong nối từ cực này sang cực kia của kim nam châm. Càng xa nam châm các đường này càng thưa dần. 2/ Kết luận: Hoạt động 2 : Vẽ và xác định chiều đường sức từ (15ph) -Yêu cầu HS thực hiện phần a,b -Yêu cầu trả lời C2 -Thông báo qui ước chiều đường sức từ và yêu cầu HS đánh dấu chiều của đường sức từ vừa vẽ được. -Dựa vào đó trả lời C3 -Tại sao càng xa nam châm đường sức từ càng thưa ? -Yêu cầu HS đọc kết luận -Dùng bút vẽ lại hiện tượng đã TN -Làm TN phần b -Cá nhân trả lời C2 -Thực hiện và trả lời C3 -(Càng xa nam châm từ trường càng yếu) -Đọc kết luận SGK II. ĐƯỜNG SỨC TỪ 1/ Vẽ và xác định chiều đường sức từ C2: Trên mỗi đường sức từ kim nam châm định hướng theo một chiều nhất định. C3: Bên ngoài nam châm đường sức từ đi ra từ cực Bắc và đi vào từ cực Nam 2/Kết luận Hoạt động 3: Vận dụng (7ph) -Làm TN trả lời C4 -Cá nhân trả lời C5; C6 -Yêu cầu HS làm TN hình 23.4 và trả lời C4 - Trả lời câu C5, C6 III.VẬN DỤNG C4 : Ở khoảng giữa hai cực của nam châm chữ U, các đường sức từ gần như song song với nhau. C5: Đầu B của thanh nam châm là cực nam (S). C6 : Chiều đường sức từ đi từ N ® S 4. Củng Cố: 3’ - Cho HS đọc lại phần ghi nhớ và có thể em chưa biết. - GV chốt lại một số kiến thức cơ bản của bài học. 5. Dặn Dò: 2’ - Về nhà học bài và làm các bài tập 23 SBT -Chuẩn bị bài “Từ trường của ống dây có dòng điện chạy qua” IV.Rút Kinh Nghiệm : Tuần 14 Tiết 28 Bài 24 : TỪ TRƯỜNG CỦA ỐNG DÂY CÓ DÒNG ĐIỆN CHẠY QUA I.MỤC TIÊU 1/Kiến thức -So sánh được từ phổ của ống dây có dòng điện chảy qua và từ phổ của thanh nam châm thẳng. -Vẽ được đường sức từ biểu diễn từ trường của ống dây. -Vận dụng qui tắc nắm tay phải để xác định chiều đường sức từ của ống dây có dòng điện chạy qua khi biết chiều dòng điện và ngược lại. 2/Kĩ năng -Làm từ phổ của từ trường ống dây có dòng điện chạy qua. -Vẽ đường sức từ của từ trường ống dây có dòng điện đi qua. 3/Thái độ -Thận trọng khi làm TN. II.CHUẨN BỊ *Mỗi nhóm HS : -1 tấm nhựa có luồn sẵn các vòng dây của một ống dây dẫn bên trong có mạt sắt. -1 biến thế nguồn. -1 công tắc -1 bút dạ -3 đoạn dây nối. III.HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC 1. Ổn định :(1ph) 2. Kiểm bài cũ: 5ph -Nêu cách tạo ra từ phổ và đặc điểm từ phổ của nam châm thẳng. -Nêu qui ước chiều đường sức từ . -Làm bài tập 23.1 GV: nhận xét cho điểm 3.lên lớp: HOẠT ĐỘNG CỦA GV HOẠT ĐỘNG CỦA HS NỘI DUNG Hoạt động 1 : Tạo ra và quan sát từ phổ của ống dây có dòng điện chạy qua(12ph) -Dụng cụ bố trí sẵn cho các nhóm. -Nêu cách tạo ra để quan sát từ phổ của ống dây có dòng điện chạy qua ? -Yêu cầu HS hoàn thành câu C3. -Thông báo kết luận. -trả lời và làm TN -Đại diện các nhóm trả lời C1 -Cá nhân hoàn thành C3 -Đọc kết luận SGK I.TỪ PHỔ, ĐƯỜNG SỨC TỪ CỦA ỐNG DÂY CÓ DÒNG ĐIỆN CHẠY QUA 1/TN C1: Từ phổ bên ngoài ống dây có dòng điện chạy qua và bên ngoài thanh nam châm giống nhau. +Khác nhau : Trong lòng ống dây các đường mạc sắt sắp xếp gần như song song với nhau. C3 : Giống như thanh nam châm, đường sức từ cũng đi ra ở một đầu và đi ra ở một đầu của ống dây ống dây. 2/ Kết luận: Hoạt động 2 : Tìm hiểu qui tắc nắm tay phải(15ph) -Từ trường do dòng điện sinh ra, vậy từ trường có phụ thuộc vào chiều dòng điện hay không ? -Làm thếnào để kiểm tra điều đó ? -Để xác định chiều đường sức từ không phải lúc nào cũng có kim nam châm thử, tiến hành TN mà người ta sử dụng qui tắc nắm tay phải để có thể xác định dễ dàng. -Yêu cầu phát biểu qui tắc nắm tay phải. Lưu ý : Qui tắc nắm tay phải xác định chiều đường sức từ trong lòng ống dây. -Dự đoán và nêu phương án kiểm tra -Làm TN kiểm tra ® Kết luận -Phát biểu qui tắc nắm tay phải (SGK) II. QUI TẮC NẮM TAY PHẢI 1/ Chiều đường sức từ có dòng điện chạy qua phụ thuộc vào yếu tố nào ? *Kết luận 2/Qui tắc nắm tay phải Nắm bàn tay phải sau cho chiều đến đầu ngĩn tay là chiều dịng điện thì ngĩn tay cái chi chiều đường sức từ trong ống dây. Hoạt động 3 :Vận dụng (7ph) -Yêu cầu HS trả lời C4 ; C5 ; C6 -Đọc có thể em chưa biết -Cá nhân hoàn thành C4 ; C5 ; C6. - HS đọc phần có thể em chưa biết III.VẬN DỤNG C4 :đầu A là cực nam, đầu B là cực bắc. C5: kim sai là kim số 5. Dòng điện trong ống dây có chiều đi ra ở đầu B. C6 : Đầu A là cực Bắc, đầu B là cực Nam. 4. Củng Cố: 3’ - Cho HS đọc lại phần ghi nhớ và có thể em chưa biết. - GV chốt lại một số kiến thức cơ bản của bài học. 5. Hướng dẫn về nhà: 2’ - Về nhà học bài và làm các bài tập 24 SBT - Chuẩn bị làm bài tập ở tiết sau. IV.Rút Kinh Nghiệm : Tổ trưởng kí duyệt Hoàng Vĩnh Hoàn