Bài soạn môn Vật lý lớp 9 - Tuần 24 - Bài 40: Hiện tượng khúc xạ ánh sáng

Tuần 24 Tiết 48 Bài 40: HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG I - Mục tiêu 1. Kiến thức: Nhận biết được hiện tượng khúc xạ ánh sáng. Mô tả được thí nghiệm quan sát đường truyền của tia sáng từ không khí sang nước và ngược lại. Phân biệt được hiện tượng khúc xạ với hiện tượng phản xạ ánh sáng. 2. Kĩ năng: Vận dụng được kiến thức đã học để giải thích một số hiện tượng đơn giản do sự đổi hướng của tia sáng khi truyền qua mặt phân cách giữa 2 môi trường gây nên. 3. Thái độ: có ý thức nghiêm túc trong học tập, tích cực trong thảo luận nhóm. II- Chuẩn bị: GV: - 1 bình thuỷ tinh hoặc bình nhựa trong - 1 bình chứa nước sạc - 1 ca múc nước HS: - 1 miếng gỗ phẳng, mềm để có thể cắm được đinh ghim - 3 chiếc đinh ghim III. Tiến Trình Dạy Học 1. Ổn định lớp: 1’ 2. Kiểm tra bài cũ: 3. Bài mới: Hoạt động của GV Hoạt động của HS Ghi bảng HĐ1: Ôn lại những kiến thức có liên quan đến bài mới. 10’ Yêu cầu HS trả lời những câu hỏi sau: - Định luật truyền thẳng của ánh sáng được phát biểu như thế nào? - Có thể nhận biết được đường truyền của tia sáng bằng những cách nào? yêu cầu HS đọc phần mở bà a) Từng HS chuẩn bị trả lời các câu hỏi của GV đưa ra b) Từng HS quan sát hình 40.1 hoặc làm thí nghiệm để trả lời các câu hỏi ở phần mở bài. HĐ2: Tìm hiểu sự khúc xạ ánh sáng từ không khí sang nước 15’ Yêu cầu HS thực hiện mục 1 phần I SGK . Trước khi HS rút ra nhận xét, GV có thể yêu cầu HS trả lời các câu hỏi sau: - ánh sáng truyền trong không khí và trong nước đã tuân theo định luật nào? - Hiện tượng ánh sáng truyền từ không khí sang nước có tuân theo định luật truyền thẳng của ánh sáng không ? - Hiện tượng khác xạ ánh sáng là gì? yêu cầu HS tự đọc mục 3 phần I (SGK) Gv giới thiệu các khái niệm. - GV tiến hành thí nghiệm như hình 40.2 SGK . Yêu cầu HS trả lời các câu hỏi sau: - Khi tia sáng truyền từ không khí sang nước, tia khúc xạ nằm trong mặt phẳng nào? So sánh góc tới và góc khúc xạ? - Thực hiện C3 a) Từng HS quan sát hình 40.2 SGK để rút ra nhận xét b) nêu được kết luận về hiện tượng khúc xạ ánh sáng c) Từng HS đọc phần một vài khái niệm d) quan sát GV tiến hành thí nghiệm. Thảo luận nhóm để trả lời C1, C2 e) Từng HS trả lời câu hỏi của GV để rút ra kết luận. HS làm câu C3: Nước K2 I/ Hiện tượng khúc xạ ánh sáng. 1/ Quan sát. 2. Kết luận. A/s truyền từ không khí sang nước bị gãy khúc tại mặt phân cách hiện tượng đó gọi là hiện tượng khúc xạ ánh sáng 3. Một vài khái niệm. 4. Thí nghiệm. 5. Kết luận. ánh áng từ k2 sang nước : + tia khúc xạ nằm trong mặt phẳng tới. + góc khúc xạ nhỏ hơn góc tới. HĐ3: Tìm hiểu sự khúc xạ của tia sáng khi truyền từ nước sang không khí. 10’ Yêu cầu HS trả lời C4Bước 1:- Hướng dẫn HS cắm đinh ghim A sao cho tránh xảy ra hiện tượng phản xạ toàn phần. Bước 2: - Giữ nguyên vị trí đặt mắt, nếu bỏ đinh ghim B,C đi thì có nhìn thấy đinh ghim A không? Vì sao? Bước 3:Yêu cầu một vài HS trả lời C5, C6 và cho cả lớp thảo luận Tia khúc xạ nằm trong mặt phẳng nào? So sánh độ lớn góc khúc xạ với góc tới. a) Từng HS trả lời C4 b) Nhóm bố trí thí nghiệm như hình 40.3 SGK c) Từng HS trả lời C5, C6 d) Thảo luận nhóm, trả lời câu hỏi của GV để rút ra kết luận. II/ Sự khúc xạ của tia sáng khi truyền từ nước sang không khí. 1. Dự đoán. 2. Thí nghiệm kiểm tra. 3. Kết luận. sgk HĐ4: vận dụng 5’ Có thể yêu cầu HS trả lời câu hỏi: yêu cầu một vài HS trả lời C7, C8 và cho cả lớp thảo luận. GV phát biểu chính xác các câu trả lời của HS b) Cá nhân suy nghĩ, trả lời C7, C8 III/ Vận dụng. 4. Củng cố: 3’ - Hiện tượng khúc xạ ánh sáng là gì? - Nêu kết luận về hiện tượng khúc xạ ánh sáng khi ánh sáng truyền từ không khí và những và ngược lại - Đối với HS yếu kém, yêu cầu HS tự đọc phần ghi nhớ trong SGK để trả lời câu hỏi của GV 5. Dặn dò: 1’ - ôn lại kiến thức.Làm bài tập SBT. - Đọc trước bài 42 IV. Rút Kinh Nghiệm Tổ Trưởng Kí Duyệt Hoàng Vĩnh Hoàn