Bài soạn môn Vật lý lớp 9 - Tuần 27 - Bài 45: Ảnh của một vật tạo bởi thấu kính phân kì

Tuần: 27 Tiết: 53 Bài 45: Ảnh của một vật tạo bởi thấu kính phân kì I- Mục tiêu 1. Kiến thức Nêu được ảnh của một vật sáng tạo bởi thấu kính phân kì luôn là ảnh ảo. Mô tả được những đặc điểm của ảnh ảo của một vật tạo bởi thấu kính phân kì. Phân biệt được ảnh ảo được tạo bới thấu kính hội tụ và phân kì. 2. Kĩ năng: Dùng hai tia sáng đặc biệt dựng được ảnh của một vật tạo bởi thấu kính phân kì. 3. Tháy độ: nghiêm túc trong học tập, có tin thần tập thể II- Chuẩn bị GV: bảng phụ, thước kẻ... Đối với mỗi nhóm HS - 1 thấu kính phân kì có tiêu cự 12 cm - 1 giá quang học - 1 cây nến cao 5 cm - 1 màn để hứng - 1 bao diêm IV-Hoạt động dạy học. 1. Ổn định lớp: 1’ 2. Kiểm tra bài cũ: 3. Bài mới: Trợ giúp của GV Hoạt động của HS Ghi bảng Hoạt động 1: Ôn tập lại lí thuyết 5’ Ôn tập những kiến thức có liên quan đến bài mới Yêu cầu HS trả lời những câu hỏi sau: - Nêu cách nhận biết thấu kính phân kì.Thấu kính phân kì có đặc điểm gì trái ngược với thấu kính hội tụ? - Vẽ đường truyền của 2 tia sáng đã học qua thấu kính phân kì. Từng HS trả lời các câu hỏi của GV Hoạt động 2: đặc điểm ảnh của thấu kính phân kì 10’ Tìm hiểu đặc điểm đối với ảnh của một vật tạo bởi thấu kính phân kì. Yêu cầu HS trả lời các câu hỏi: - Muốn quan sát ảnh của một vật tạo bới thấu kính phân kì, cầncó những dụng cụ gì? Nêu cách bố trí và tiến hành thí nghiệm - đặt mà sát thấu kính. Đặt vật ở vị trí bất kì trên trục chính của thấu kính và vuông góc với trục chính. - Từ từ dịch chuyển màn ra xa thấu kính. Quan sát trên màn hình xem có ảnh của vật hay không ? - Tiếp tục làm như vậy khi thay đổi vị trí của vật trên trục chính - Qua thấu kính phân kì, ta luôn nhìn thấy ảnh của một vật dặt trứơc thấu kính nhưng không hứng được ảnh đó trên màn. Do vậy là ảnh thật hay ảnh ảo? - Từng HS chuẩn bị trả lời các câu hỏi của GV - Các nhóm bố trí thí nghiệm như hình hình 45.1 SGK HS lần lượt trả lời câu C1,C2 I/ Đặc điểm của ảnh của một vật tạo bởi TKPK C1: Đặt màn gần dịch chuyển ra xa dần ko hứng được ảnh. C2: Nhìn qua thấu kính thấy ảnh nhỏ hơn vật cùng chiều ảnh ảo. Hoạt động 3: cách dựng ảnh của thấu kính phân kì. 11’ Dựng ảnh của một vật sáng AB tạo bởi thấu kính phân kì Yêu cầu HS trả lời C3. Gợi ý: - Muốn dựng ảnh của một điểm sáng ta làm thế nào? - Muốn dựng ảnh của một vật sáng ta làm thế nào? Gợi ý HS trả lời C4: - Khi dịch chuyển vật AB vào gần hoặc ra xa thấu kính thì hướng của tia khú xạ của tia tới BI (tia đi song song với trục chính) có thay đổi không ? - ảnh B’ của điểm B là giao điểm của những tia nào? Từng HS trả lời C3 dựng 2 tia tới đặc biệt, giao 2 tia ló là ảnh củađiểm sáng. I B C4: B’ A’ F’ F A b) Dựng ảnh của một vật sáng AB tạo bởi thấu kính hội tụ - Từng HS thực hiện C5 II/ Cach dựng ảnh. C3 C4: f =12 cm OA = 24 cm a) Dựng ảnh b) Chứng minh d’ < f Hoạt động 4: Độ lớn của ảnh tạo bởi thấu kính phân kì 10’ So sánh độ lớn của ảnh tạo bởi thấu kính phân kì và thấu kính hội tụ bằng cách vẽ Theo dõi, giúp đỡ các nhóm HS dựng ảnh Yêu cầu HS nhận xét đặc điểm của ảnh ảo tạo bởi hai loại thấu kính a) Từng HS dựng ảnh của một vật đặt trong tiêu cự đối với cả thấu kính hội tụ và phân kì. b) So sánh độ lớn của hai ảnh vừa dựng được III/ Độ lớn của ảnh ảo toạ bởi các thấu kính. C5: NHận xét: + ảnh ảo của TKHT bao giờ cũng lớn hơn vật. + ảnh ảo của TKPK bao giờ cũng nhỏ hơn vật. Hoạt động 5: Vận dụng 5’ Yêu cầu HS trả lời C6 Hướng dẫn HS làm C7 - Xét hai cặp tam giác đồng dạng - Trong từng trường hợp, tính tỉ số Đề nghị một vài HS trả lời C8 Cá nhân suy nghĩ, trả lời C6, C7, C8 IV/ Vận dụng. 4. Củng cố: 2’ Đặc điểm ảnh của vật tạo bởi TKPK So sánh ảo tạo bởi TKPK và TKHT Vận dụng toán học để làm toán quang học. 5. Dặn dò: 1’ - Về nhà ôn bài - chuẩn bị tiết sau làm bài tập. IV. Rút Kinh Nghiệm