Đề cương ôn tập Công nghệ Lớp 9 (Phần 1) - Trường THCS Đình Xá

Đề cương ôn tập Phần 1 Câu 1: Nêu vai trò của điện năng đối với đời sống và sản xuất? TL * Điện năng là nguồn động lực chủ yếu cho sản xuất và đời sống vì : - Điện năng dễ dàng biến đổi thành các dạng năng lượng khác (Cơ, quang, nhiệt) để phục vụ nhu cầu trong đời sống và sản xuất của con người. - Điện năng được sản xuất tập trung và có thể truyền tải đi xa với hiệu suất cao. - Qui trình sản xuất, truyền tải và sử dụng điện năng dễ dàng tự động hoá và điều khiển từ xa. - Trong sinh hoạt và sản xuất nhờ có điện năng mới có các thiết bị điện và nhờ sử dụng các thiết bị điện mà góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống, tăng năng suất lao động, thúc đẩy cách mạng khoa học kỹ thuật phát triển. Ngoài ra điện năng còn góp phần thu hẹp khoảng cách giữa thành thị và nông thôn. Câu 2 Vì sao phải tiết kiệm điện năng ?Nêu các biện pháp sử dụng tiết kiệm điện năng ? Ph¶i tiÕt kiÖm ®iÖn n¨ng v×: ®iÖn n¨ng lµ lo¹i s¶n phÈm hµng ho¸ cã gi¸ trÞ sö dông mang l¹i nhiÒu lîi Ých cho con ng­êi trong mäi lÜnh vùc s¶n xuÊt, KHKT vµ ®êi sèng. Tiết kiệm điện nhằm : Giảm chi tiêu cho gia đình Các dụng cụ và thiết bị điện được sử dụng lâu bền hơn Giảm bớt các sự cố gây tổn hại Dành phần tiết kiệm năng cho sản xuất * BiÖn ph¸p tiÕt kiÖm ®iÖn n¨ng: - Gi¶m thêi gian tiªu thô ®iÖn n¨ng v« Ých nh­ ®éng c¬ ch¹y kh«ng, chiÕu s¸ng kh«ng cÇn thiÕt, qu¸ thõa, - Lùa chän c¸c thiÕt bÞ ®iÖn sao cho sö dông hÕt c«ng suÊt cña chóng, chän ®óng tiÕt diÖn vµ lo¹i d©y dÉn. - Ph¸t hiÖn vµ sö lý nhanh c¸c sù cè vÒ ®iÖn, lo¹i trõ kÞp thêi c¸c hao tæn ®iÖn n¨ng nh­ qu¸ t¶i, rß ®iÖn, C©u3 : Nªu c¸c nguyªn nh©n g©y ra c¸c tai n¹n ®iÖn. *Ch¹m vµo vËt mang ®iÖn: + X¶y ra khi söa ch÷a ®­êng d©y vµ thiÕt bÞ ®iÖn ®ang nèi víi nguån ®iÖn mµ kh«ng ng¾t ®iÖn hoÆc v« ý ch¹m vµo vËt mang ®iÖn. * Sö dông c¸c dông cô, thiÕt bÞ ®iÖn cã vá b»ng kim lo¹i nh­ng bÞ háng bé phËn c¸ch ®iÖn ®Ó ®iÖn truyÒn ra vá. *Tai n¹n do phãng ®iÖn: + Do vi ph¹m kho¶ng c¸ch an toµn khi ë gÇn ®iÖn cao ¸p. *Do ®iÖn ¸p b­íc: lµ ®iÖn ¸p gi÷a hai ch©n ng­êi khi ®øng gÇn ®iÓm cã ®iÖn thÕ cao. ************************************************************* Câu 4 : Mức độ nguy hiểm của tai nạn điện phụ thuộc vào các yếu tố nào ? Cho biết qui định về điện áp an toàn? * phụ thuộc vào các yếu tố sau Cường độ dòng điện chạy qua cơ thể + cường độ dòng điện càng lớn , mức nguy hiểm càng cao. Dòng điện một chiều ít nguy hiểm hơn dòng điện xoay chiều . Đường đi của dòng điện qua cơ thể + Nguy hiểm nhất là dòng điện đi qua các cơ quan chức năng quan trọng của sự sống như não, tim, phổi + Dòng điện truyền trực tiếp vào đầu là nguy hiểm nhất + Điện giật bên phải ít nguy hiểm hơn giất bên trái Thời gian dòng điện chạy qua cơ thể + Thời gian càng dài thì mức độ nguy hiểm càng cao * qui định - điện trở người không phải là hằng số, phụ thuộc vào các yếu tố như tình trạng sức khỏe, mức độ mồ hôi, môi trường làm việc - Mức độ nguy hiểm càng tăng khi +Da bẩn , da ẩm hoặc mất lớp da ngoài + Điện tích tiếp xúc với vật mang điện tăng + tiếp xúc với điện áp cao Ở điều kiện bình thường với da khô , sạch thì điện áp dưới 40 V được coi là điện áp an toàn Ở nơi ẩm ướt có nhiều bụi kim loại thì điện áp an toàn không quá 12V Nhiều nước qui định điện áp an toàn từ 12V- 36V cho các máy hàn điện, đèn soi, các thiết bị điện cầm tay khác Dùng bút thử điện để kiểm tra điện áp an toàn hay không an toàn C©u 5: Em h·y nªu c¸c biÖn ph¸p an toµn ®iÖn trong s¶n xuÊt vµ sinh ho¹t. Nªu c¸ch lµm nèi ®Êt b¶o vÖ vµ tr×nh bµy t¸c dông b¶o vÖ.Nªu c¸ch lµm nèi trung tÝnh b¶o vÖ vµ tr×nh bµy t¸c dông b¶o vÖ. - Chèng ch¹m vµo c¸c bé phËn mang ®iÖn. - C¸ch ®iÖn tèt gi÷a phÇn tö mang ®iÖn vµ phÇn tö kh«ng mang ®iÖn. - Che ch¾n nh÷ng bé phËn dÔ g©y nguy hiÓm nh­ cÇu dao, mèi nèi, cÇu ch×. - Thùc hiÖn ®¶m b¶o an toµn cho ng­êi khi gÇn ®­êng d©y cao ¸p. - Söa ch÷a ®iÖn ph¶i c¾t ®iÖn vµ treo biÓn b¸o. - Kh«ng vi ph¹m hµnh lang an toµn ®iÖn. - Sö dông c¸c dông cô vµ thiÕt bÞ b¶o vÖ an toµn ®iÖn khi söa ch÷a vµ l¾p ®Æt ®iÖn - nèi ®Êt b¶o vÖ - nèi trung tÝnh b¶o a) Ph­¬ng ph¸p tiÕp ®Êt: 2,5-3 m + C¸ch thùc hiÖn: dïng d©y dÉn tèt (to, kh«ng nèi), mét ®Çu dïng bul«ng b¾t chÆt vµo vá thiÕt bÞ, mét ®Çu hµn chÆt vµo cäc tiÕp ®Êt. Cäc tiÕp ®Êt lµ nh÷ng èng thÐp dµi 2,5-3m, ch«n s©u d­íi ®Êt 0,5-0,7m, ®iÖn trë hÖ thèng tiÕp ®Êt nhá tõ 3-4W. tt p +T¸c dông b¶o vÖ: Gi¶ sö do h­ háng líp c¸ch ®iÖn ®Ó truyÒn ®iÖn ra vá. Khi ®ã, dßng ®iÖn sÏ truyÒn xuèng ®Êt qua hÖ thèng tiÕp ®Êt. NÕu cã ng­êi v« t×nh ch¹m vµo vá thiÕt bÞ, do ®iÖn trë th©n ng­êi lín h¬n hµng ngµn, hµng v¹n lÇn ®iÖn trë cña hÖ thèng tiÕp ®Êt nªn dßng ®iÖn qua ng­êi rÊt nhá do ®ã kh«ng g©y nguy hiÓm cho ng­êi sö dông. b) Ph­¬ng ph¸p nèi trung hoµ: tt + C¸ch thùc hiÖn: Vá kim lo¹i cña thiÕt bÞ ®­îc nèi víi d©y trung hoµ cña m¹ng ®iÖn. p + T¸c dông b¶o vÖ: Gi¶ sö do h­ háng líp c¸ch ®iÖn ®Ó truyÒn ®iÖn ra vá. Th× dßng ®iÖn tõ d©y pha qua cÇu ch×, qua d©y nèi trung hoµ t¹o thµnh mét m¹ch kÝn cã ®iÖn trë rÊt nhá,dßng ®iÖn t¨ng ®ét ngét sÏ lµm næ cÇu ch× do ®ã lµm ng¾t m¹ch ®iÖn, kh«ng g©y nguy hiÓm cho ng­êi sö dông. Câu 6 : Các biện pháp an toàn khi lắp đặt và sửa chữa điện: - Chỗ làm việc phải đủ rộng để tránh chạm trực tiếp vào vật mang điện - Cắt cầu dao trước khi thực hiện công việc. Sử dụng các dụng cụ và thiết bị bảo vệ như: thảm cao su để lót chỗ đứng hoặc giá cách điện, găng tay cao su, ủng Dùng các dụng cụ lao động có chuôi cách điện đúng tiêu chuẩn bằng nhựa, cao su có độ dầy cần thiết, có gờ cao để tránh trượt tay (dùng các dụng cụ này chỉ với điện áp dưới 1000V) - Khi sửa chữa thiết bị và mạng điện phải dùng dụng cụ kiểm tra như bút thử điện tránh sờ chạm vào vật mang điện. - Khi lắp đặt điện cần tuân thủ chặt chẽ các quy tắc an toàn lao động về điện Câu 7: Kể tên một số khí cụ và thiết bị điện trong mạng điện sinh hoạt? Cấu tạo, công dụng và chú ý khi lắp đặt các thiết bị đó? Trả lời: Trong mạng điện sinh hoạt thường có những thiết bị điện sau: 1- Ổ điện: - Là thiết bị dùng để lấy điện cho các đồ dùng điện. - Có nhiều loại ổ điện: loại 2 lỗ, 3 lỗ, loại lỗ tròn, loại lỗ dẹt, loại lắp cố định trên tường, loại di động - Gồm 2 bộ phận chính là vỏ và cực tiếp điện. Bên ngoài vỏ ổ điện thường ghi trị số định mức của điện áp và dòng điện, VD: 220V – 5A 2 – Phích cắm - Là thiết bị lấy điện từ ổ điện cho các đồ dùng điện. - Có nhiều loại: loại tháo được, loại không tháo được, chốt cắm tròn, chốt cắm dẹt, chốt 2 ngạnh, 3 ngạnh - Cấu tạo: gồm 2 bộ phận chính là thân bằng nhựa hoặc sứ có ghi cường độ và điện áp định mức, bộ phận tiếp điện bằng đồng. 3- Cầu chì - Là thiết bị bảo vệ an toàn cho các đồ dùng điện, mạch điện khi xảy ra sự cố ngắn mạch hoặc quá tải. - Có nhiều loại như cầu chì hộp, cầu chì ống, cầu chì nắp vặn cầu chì nút - Cấu tạo: gồm 3 bộ phận là vỏ bằng nhựa, chốt giữ dây chảy bằng đồng và dây chảy (dây chảy chủ yếu bằng chì hoặc đồng, nhôm) 4- Công tắc điện: - Là thiết bị để đóng và cắt mạch điện có điện áp dưới 500V và cường độ dưới 5A. - Có nhiều loại: công tắc xoay, bật, bấm, giật - Cấu tạo gồm 3 phần: núm tắt mở bằng nhựa, các tiếp điểm tĩnh và động bằng đồng, vỏ bằng nhựa để cách điện trên vỏ có ghi điện áp và cường độ định mức. 5- Cầu dao - Là thiết bị đóng, cắt dòng điện bằng tay. - Có nhiều loại cầu dao: 1 cực, 2 cực, 3 cực - Cấu tạo: gồm 3 bộ phận chính là bộ phận tiếp điện động (lưỡi dao) là một thanh bằng đồng, bộ phận tiếp điện tĩnh, vỏ bằng sứ hoặc bằng nhựa có ghi điện áp và cường độ định mức. 6 - Áp tô mát: - Là thiết bị phối hợp cả 2 chức năng của cầu chì và cầu dao, tự động bảo vệ mạch điện khi ngắn mạch hoặc quá tải. - Có nhiều loại Áp tô mát: Áp tô mát dòng điện cự đại, dòng cực tiểu, điện áp thấp. - Cấu tạo: gồm có tiếp điểm, nút đóng mở bằng tay, hệ thống ngắt mạch tự động bằng điện từ và bằng nhiệt * Một số chú ý khi lắp đặt - Đối với ổ điện: Không lắp đặt nơi quá nóng, ẩm ướt và nhiều bụi. Loại gắn tường cố định nên cách mặt đất không dưới 1,5m. Loại di động cần đảm bảo an toàn điện. Nếu dùng nhiều cấp điện khác nhau thì nên dùng nhiều ổ điện khác nhau để tránh nhầm lẫn. - Đối với cầu chì, công tắc, cầu dao: - Được lựa chọn lắp đặt đúng theo công dụng và tính năng kỹ thuật của chúng. Được lắp đặt ở dây pha của lưới điện - Cầu dao được lắp đặt ở đầu đường dây chính dùng để đóng cắt mạng điện hay đóng cắt thiết bị có công suất lớn. Khi lắp cầu dao phải để cho đầu cắt điện hướng về phía nguồn, dây chảy hướng về nơi tiêu thụ. - Cầu chì được lắp ở đầu đường dây chính và phụ, đặt nơi dễ thấy dễ sửa. Nếu dây chì bị chảy, đứt phải thay dây chì cùng loại. - Công tắc được lắp sau cầu chì. C©u 8: Tr×nh bµy ®Æc ®iÓm cña m¹ng ®iÖn sinh ho¹t ? -------------------------------------------------------------- + Kh¸i niÖm: M¹ng ®iÖn sinh ho¹t lµ m¹ng ®iÖn tiªu thô cã hiÖu ®iÖn thÕ thÊp, nhËn ®iÖn tõ m¹ng ®iÖn ph©n phèi ®Ó cung cÊp cho c¸c thiÕt bÞ vµ ®å dïng ®iÖn. + §Æc ®iÓm: - M¹ng ®iÖn sinh ho¹t bao gåm m¹ch chÝnh (®­êng d©y chÝnh) vµ m¹ch nh¸nh (®­êng d©y nh¸nh). - M¹ch chÝnh gåm 1 d©y pha (d©y nãng) vµ mét d©y trung hßa (d©y nguéi), gi÷ vai trß lµ m¹ch cung cÊp, ®­îc ®Æt trªn cao s¸t trÇn nhµ. - M¹ch nh¸nh ®­îc rÏ tõ ®­êng d©y chÝnh ®Õn c¸c thiÕt bÞ vµ ®å dïng ®iÖn, c¸c m¹ch nh¸nh ®­îc m¾c song song víi nhau. - Trªn c¸c m¹ch nh¸nh cã c¸c thiÕt bÞ ®ãng c¾t vµ b¶o vÖ riªng nh­: cÇu dao, cÇu ch×, c«ng t¾c,..., c¸c thiÕt bÞ nµy ®­îc l¾p trªn b¶ng ®iÖn. - M¹ng ®iÖn sinh ho¹t cßn cã c¸c thiÕt bÞ ®o l­êng, ®iÒu khiÓn, b¶o vÖ nh­ c«ng t¬ ®iÖn, ¸pt«m¸t, cÇu dao, cÇu ch×, c«ng t¾c,..., vµ c¸c vËt c¸ch ®iÖn nh­ pulisø, èng nhùa, b¶ng ®iÖn,.... ********************************************************************* Câu 9: Sơ đồ nguyên lý, sơ đồ lắp đặt là gì? Công dụng của các sơ đồ đó? Trả lời: Sơ đồ nguyên lý là loại sơ đồ chỉ nói lên mối quan hệ điện giữa các phần tử của mạch điện mà không thể hiện vị trí sắp xếp, cách lắp ráp của các phần tử đó. Công dụng của sơ đồ nguyên lý: dùng để nghiên cứu nguyên lý hoạt động của mạch điện và thiết bị điện. Sơ đồ lắp đặt: là là sơ đồ biểu thị vị trí lắp đặt, cách lắp ráp giữa các phần tử của mạch điện.. Công dụng của sơ đồ lắp đặt dùng để sử dụng khi dự trù vật liệu, lắp đặt sửa chữa mạch điện và các thiết bị điện. ******************************************************************* Mét sè s¬ ®å ®iÖn nguyªn lÝ m¹ng ®iÖn sinh ho¹t Tªn s¬ då 1)M¹ch gåm 1 cÇu ch×, 1c«ng t¾c, ®iÒu khiÓn 1 ®Ìn sîi ®èt H×nh vÏ tt P 2)M¹ch gåm 1 cÇu ch×,1 æ c¾m, 1c«ng t¾c, ®iÒu khiÓn 1 ®Ìn sîi ®èt tt P 3) M¹ch gåm 1 cÇu ch×, 1 æ c¾m, 2 c«ng t¾c, ®iÒu khiÓn 2 ®Ìn sîi ®èt 4) M¹ch ®Ìn cÇu thang sử dụng hai công tắc ba cực điều khiển một bóng đèn. Nêu nguyên lí làm việc? § 1 1 K1 K2 2 2 Hai c«ng t¾c kÐp K1, K2 cïng ®iÒu khiÓn mét m¹ch ®Ìn: - NÕu 2 c«ng t¾c K1, K2 cïng ë vÞ trÝ 1-1 hoÆc cïng ë vÞ trÝ 2-2 th× ®Ìn § s¸ng - NÕu 2 c«ng t¾c K1, K2 kh«ng ë cïng vÞ trÝ 1-1 hoÆc 2-2 th× ®Ìn § t¾t. øng dông: Dïng l¾p ®Æt c¸c m¹ch ®Ìn ë cÇu thang, hµnh lang, phßng ngñ, Nguyên lí làm việc mạch điện sử dụng 2 công tắc ba cực, giả sử công tắc 1 lắp ở tầng dưới, công tắc 2 mắc ở tầng trên, bóng đèn đặt ở giữa cầu thang. + Công tắc 1 đóng ở cực 1, công tắc 2 đóng ở cực 2 bóng đèn không sáng Một người đi từ tầng 1 muốn đèn sáng thì bật công tắc 1 xuông cực 2. Khi lên đến tầng 2 muốn đèn tắt thì bật công tắc 2 xuống cực 1 Khi xuống cầu thang thì quá trình ngược lại 5. M¹ch chu«ng ®iÖn tt P Nguyên lí làm việc Công tắc dùng cho mạch chuông điện là loại công tắc thường mở, khi ấn công tắc mạch điện kín dòng điện đi qua 2 cực thì chuông điện kêu. Khi bỏ tay ra công tắc trở về vị trí thường mở 6) M¹ch gåm 2 cÇu ch×, 1 æ c¾m, 2 c«ng t¾c, ®iÒu khiÓn 2 ®Ìn sîi ®èt tt P tt P 7) M¹ch gåm 2 cÇu ch×, 1 æ c¾m, 1 c«ng t¾c, ®iÒu khiÓn 1 ®Ìn sîi ®èt 8. Mạch bóng đèn huỳnh quang sử dụng chấn lưu đầu 2 dây. Nêu nguyên lí làm việc s¬ ®å St¾cte K ChÊn l­u Bãng ®Ìn - M¹ch ®Ìn gåm: 1 cÇu ch×, 1 c«ng t¾c ®iÒu khiÓn bãng ®Ìn huúnh quang cã chÊn l­u 2 ®Çu d©y. Nguyên lí làm việc Khi c«ng t¾c K ®ãng toµn bé ®iÖn ¸p ®­îc ®Æt vµo hai ®Çu St¾cte lµm x¶y ra phãng ®iÖn trong St¾cte. Thanh l­ìng kim trong St¾cte biÕn d¹ng do nhiÖt vµ tiÕp xóc víi ®iÖn cùc kia. Dßng ®iÖn ch¹y qua St¾cte vµ ®èt nãng c¸c ®iÖn cùc cña ®Ìn. . Sau khi xảy ra hồ quang giữa các điện cực của tắc te, thanh l­ìng kim nguéi ®i lµm “hë m¹ch”dÉn ®Õn viÖc t¹o nªn qu¸ ®iÖn ¸p c¶m øng (do chÊn l­u) lµm ®Ìn s¸ng . Khi làm việc bình thường chấn lưu hạn chế dòng điện vì ổn định phóng điện 9) Mạch điện huỳnh quang sử dụng chấn lưu 3 đầu dây Nguyên lí làm việc giống như mạch bóng đèn huỳnh quang sử dụng chấn lưu 2 đầu dây M¹ch ®Ìn huúnh quang sö dông chÊn l­u 3 ®Çu d©y tt P T¾c te ChÊn l­u 10) M¹ch gåm 1 c«ng t¾c ®iÒu khiÓn nhiÒu ®Ìn tt 11) M¹ch gåm 1 c«ng t¾c ba cùc ®iÒu khiÓn nhiÒu ®Ìn P 12. VÏ vµ gi¶i thÝch s¬ ®å m¹ch ®iÖn c«ng t¾c kÐp (3 cùc) ? ------------------------------------------------------------------------ §1 §2 K 1 2 C«ng t¾c kÐp ®iÒu khiÓn hai m¹ch ®Ìn: NÕu c«ng t¾c K ë vÞ trÝ 1 th× ®Ìn §1 s¸ng, ®Ìn §2 t¾t NÕu c«ng t¾c K ë vÞ trÝ 2 th× ®Ìn §1 t¾t, ®Ìn §2 s¸ng øng dông: M¹ch ®Ìn chiÕu s¸ng s©u chuçi ®­îc sö dông ë m¹ch ®iÖn trong nhµ khi cÇn th¾p s¸ng lu©n phiªn mét d·y ®Ìn (lu«n cã 1 ®Ìn s¸ng) 13. Mạch quạt trần. Nêu nguyên lí làm việc Nguyên lí làm việc Quạt điện thực chất là động cơ điện cộng với cánh quạt Động cơ điện hoạt động dự vào tác dụng từ của dòng điện Khi đóng điện sẽ có dòng điện chạy qua stato và dòng điện trong dây quấn rô toè tác dụng từ của dòng điện làm cho rô to động cơ quay Khi dòng điện vào quạt động cơ điện quay kéo cánh quạt quay theo tạo ra gió làm mát Câu 10: Nêu cấu tạo, cách sử dụng, những hư hỏng thường gặp và cách sửa chữa của: Bóng đèn sợi đốt. Bóng đèn huỳnh quang. Trả lời: Đèn sợi đốt: Cấu tạo: Đèn sợi đốt có những bộ phận chính là sợi đốt, bóng và đuôi. + Sợi đốt (dây tóc) là bộ phận phát sáng làm bằng sợi dây vonfram rất mảnh. + Bóng đèn làm bằng thuỷ tinh, có rất nhiều dạng và kích thước khác nhau tuỳ theo công dụng. Bên trong bóng đèn người ta hút không khí ra và cho vào khí trơ để tăng tuổi thọ và chất lượng ánh sáng. + Đuôi đèn (đui) làm bằng đồng thau, gắn liền với bóng nhờ ke dán. Đui đèn có hai dạng thường gặp là loại đui ngạnh và đui có ren xoắn ốc. Cách sử dụng: + Mắc đèn vào đúng mạng điện có điện áp đúng định mức. + Không mắc đèn ngoài trời mà thiếu bảo vệ: nước mưa, hơi nướclàm giảm nhanh tuổi thọ của đèn. + Không nên mắc chung mới mạch điện động cơ. Hư hỏng thường gặp và cách sửa chữa: Đèn không sáng cần kiểm tra một số nguyên nhân sau: + Xem dây tóc có đứt không. + Xem đường dây có thông không: dùng bút thử điện để kiểm tra công tắc, cầu chì. + Nếu không do hai nguyên nhân trên, cần kiểm tra điểm tiếp điện ở đui đèn. Đèn huỳnh quang: Cấu tạo: + Hai đầu đèn đều có cực điện, cực điện là dây tóc làm bằng vonfram có phủ một lớp chất để dễ phát xạ điện từ, áp suất trong bóng đèn rất thấp. + Bóng đền có hình ống bằng thuỷ tinh, mặt trong được tráng một lớp bột huỳnh quang. Tuỳ thuộc lớp hoá chất huỳnh quang được phủ mà đèn sẽ phát ra một màu sáng (sunfua kẽm và bạc cho ánh sáng trắng, sunfua cadri và bạc cho ánh sáng đỏ). + Ngoài ra còn một số phụ kiện sau: Tắt te: là một công tắc lưỡng kim, có tác dụng kích thích đèn phát sáng lúc đầu. Chấn lưu: thực chất là một cuộn dây tự cảm hoặc một biến áp tự ngẫu. Nó có 2 nhiệm vụ chính là Tạo sự tăng thế ban đầu để đèn làm việc và Giới hạn dòng điện qua đèn khi đèn đã phát sáng. Máng đèn và đui đèn. Cách sử dụng: Để đèn huỳnh quang được lâu, bền cần lưu ý các điểm sau: + Chọn tắt te thích hợp với công suất của bón đèn. + Chọn chấn lưu phù hợp với điện áp khu vực và công suất của bóng đèn. + Cần hạn chế số lần tắt - mở đèn vì đối với đèn huỳnh quang, tuổi thọ phụ thuộc rất nhiều vào số lần tắt mở. Một số hư hỏng thường gặp và cách sửa chữa đối với đèn huỳnh quang Hiện tượng Nguyên nhân Khắc phục Đóng điện mà đèn không sáng - Bóng đứt dây tóc. - Tắt te không làm việc - Chấn lưu hỏng - Mạch điện hỏng - Thay mới - Thay mới - Thay mới - Kiểm tra mạch Đèn phát sáng nhưng cường độ sáng quá yếu - Không đủ điện áp - Bóng đèn quá cũ - Tắt te bị hỏng - Tăng điện áp - Thay mới - Thay mới Đèn sáng liên tục 2 đầu đèn lúc nào cũng đỏ - Mạch bị hỏng - Không đủ điện áp - Bóng đèn quá cũ - Kiểm tra mạch - Tăng điện áp - Thay mới Hai đầu đèn cháy đỏ nhưng đèn không phát sáng - Tắt te bị hỏng - Tiếp xúc điện kém - Tắt te bị hỏng do bị chập - Thay mới - Kiểm tra mạch - Thay mới. ************************************************************************************ Bổ sung C©u 1 : §iÖn giËt t¸c ®éng tíi hÖ thÇn kinh vµ c¬ b¾p nh­ thÕ nµo? + Khi ng­êi ch¹m vµo vËt mang ®iÖn sÏ cã dßng ®iÖn ch¹y qua c¬ thÓ ng­êi g©y ra hiÖn t­îng ®iÖn giËt. + §iÖn giËt t¸c ®éng tíi hÖ thÇn kinh vµ c¬ b¾p: - Dßng ®iÖn t¸c ®éng vµo hÖ thÇn kinh trung ­¬ng lµm rèi lo¹n ho¹t ®éng cña hÖ h« hÊp, hÖ tuÇn hoµn nªn ng­êi bÞ ®iÖn giËt thë hæn hÓn, tim ®Ëp rén. NÕu dßng ®iÖn lín, th× tr­íc hÕt lµ phæi råi ®Õn tim ngõng ho¹t ®éng, n¹n nh©n chÕt trong t×nh tr¹ng ng¹t thë. V× vËy nÕu lµm h« hÊp nh©n t¹o kÞp thêi cã thÓ cøu sèng n¹n nh©n. - Dßng ®iÖn lµm co rót, tª liÖt c¸c c¬ b¾p g©y c¶m gi¸c ®au nhøc. Ng­êi bÞ ®iÖn giËt kh«ng thÓ tù rót ra khái n¬i bÞ ch¹m ®iÖn. C©u 2 : Nªu t¸c h¹i cña hå quang ®iÖn. -Hå quang ®iÖn ph¸t sinh khi cã sù cè phãng ®iÖn, cã thÓ g©y báng hay g©y ch¸y. -Hå quang ®iÖn th­êng g©y th­¬ng tÝch ngoµi da nÕu nÆng cã thÓ g©y th­¬ng tæn tíi g©n vµ x­¬ng. C©u 3 : Nªu c¸ch gi¶i tho¸t n¹n nh©n khái dßng ®iÖn. a) §èi víi ®iÖn cao ¸p - NhÊt thiÕt ph¶i th«ng b¸o khÈn tr­¬ng cho tr¹m ®iÖn vµ chi nh¸nh ®iÖn c¾t ®iÖn tõ cÇu dao tr­íc, sau ®ã míi ®Õn gÇn n¹n nh©n s¬ cøu. b) §èi víi ®iÖn h¹ ¸p * T×nh huèng n¹n nh©n ®øng d­íi ®Êt tay ch¹m vµo vËt mang ®iÖn. + Nhanh chãng c¾t d©y ®iÖn n¬i gÇn nhÊt. + NÕu kh«ng c¾t ®­îc th× dïng dao cã c¸n gç kh« chÆt ®øt d©y ®iÖn. + NÕu kh«ng dïng ¸o kh« lãt tay n¾m tãc, tay, ch©n n¹n nh©n l«i ra ngoµi. * T×nh huèng ng­êi bÞ n¹n ë trªn cao bÞ ®iÖn giËt. + Nhanh chãng c¾t ®iÖn nh­ng tr­íc ®ã ph¶i cã ng­êi ®ãn n¹n nh©n ë d­íi. * D©y ®iÖn ®øt r¬i vµo ng­êi bÞ n¹n. + §øng trªn v¸n gç kh« dïng sµo tre kh« g¹t d©y ®iÖn ra. + §øng trªn v¸n gç kh« lãt tay b»ng v¶i kh« kÐo n¹n nh©n ra khái d©y ®iÖn. + §o¶n m¹ch ®­êng d©y b»ng c¸ch dïng hai d©y trÇn v¾t qua hai d©y dÉn ®iÖn trªn cét g©y næ cÇu ch× ®Çu nguån. C©u 4 : Nªu c¸ch s¬ cøu n¹n nh©n khi bÞ ®iÖn giËt. a) N¹n nh©n bÊt tØnh NÕu n¹n nh©n kh«ng cã vÕt th­¬ng vµ kh«ng c¶m thÊy khã chÞu th× kh«ng ph¶i cøu ch÷a. Tuy nhiªn vÉn ph¶i theo dâi v× n¹n nh©n cã thÓ bÞ sèc hay lo¹n nhÞp tim. b) N¹n nh©n bÞ ngÊt - Lµm th«ng ®­êng thë: §Æt n¹n nh©n n»m ngöa quú bªn c¹nh n¾m lÊy tay vµ ®Çu gèi cña n¹n nh©n kÐo vÒ phÝa m×nh sau ®ã gËp tay n¹n nh©n ®Öm d­íi m¸ vµ ®Æt ch©n t¹o thÕ æn ®Þnh ®Ó ®êm tù ch¶y ra ngoµi. - H« hÊp nh©n t¹o: Sö dông mét trong sè c¸c ph­¬ng ph¸p h« hÊp nh©n t¹o ®Ó h« hÊp nh©n t¹o. Lµm h« hÊp nh©n t¹o: cã 3 ph­¬ng ph¸p * Mét ng­êi cøu: - §Æt n¹n nh©n n»m sÊp, ®Çu nghiªng 1 bªn, cËy miÖng, kÐo l­ìi ®Ó häng n¹n nh©n më. - Ng­êi cøu quú gèi 2 bªn ®ïi n¹n nh©n, ®Æt 2 lßng bµn tay vµo 2 m¹ng s­ên, ngãn c¸i trªn l­ng. - §Èy h¬i ra: nh« ng­êi vÒ phÝa tr­íc, Ên xuèng l­ng n¹n nh©n, bãp c¸c ngãn tay vµo x­¬ng s­ên côt. - Hót khÝ vµo: níi tay, ng¶ ng­êi sau, h¬i nhÊc l­ng n¹n nh©n. * Hai ng­êi cøu: - §Æt n¹n nh©n n»m ngöa, l­ng kª cao - Mét ng­êi ngåi bªn c¹nh kÐo l­ìi, më miÖng n¹n nh©n. - Mét ng­êi quú ë ®Çu n¹n nh©n, 2 tay n¾m chç khuû tay gËp vµ Ðp nhÑ bªn lång ngùc (®Èy khÝ), råi kÐo 2 tay duçi v­¬n lªn ®Çu n¹n nh©n (hót khÝ vµo). * Hµ h¬i thæi ng¹t: Ph­¬ng ph¸p nµy cã hiÖu qu¶ cøu sèng cao vµ chØ cÇn mét ng­êi cøu, CÇn chó ý: Sau khi n¹n nh©n thë ®­îc cÇn ®­a n¹n nh©n ®i bÖnh viÖn ®Ó tiÕp tôc ®iÒu trÞ vµ phôc håi c¸c chøc n¨ng kh¸c. C©u 5: Nªu cÊu t¹o cña d©y dÉn ®iÖn,d©y c¸p ®iÖn vµ nªu sù gièng nhau vµ kh¸c nhau cña chóng? a) D©y dÉn ®iÖn - CÊu t¹o gåm 2 bé phËn chÝnh lµ: + Lâi lµm b»ng ®ång hoÆc nh«m.. + Vá b¶o vÖ lµm b»ng chÊt dÎo tæng hîp, nhùa PVC. b) D©y c¸p ®iÖn gåm 3 bé phËn chÝnh + Lâi lµm b»ng ®ång hoÆc nh«m.. + Vá cµch ®iÖn lµm b»ng chÊt dÎo, cao su, nhùa PVC. + Vá b¶o vÖ c¬ häc: cao su, kim lo¹i. c) So s¸nh - Gièng nhau: + Cïng cã lâi lµm b»ng ®ång hoÆc nh«m.. + Vá c¸ch ®iÖn lµm b»ng:cao su, chÊt dÎo tæng hîp, nhùa PVC. - Kh¸c nhau: + Lâi d©y c¸p ®iÖn to h¬n, nhiÒu sîi h¬n lâi d©y dÉn ®iÖn. + D©y c¸p ®iÖn cã nhiÒu lâi h¬n d©y dÉn ®iÖn. + D©y c¸p ®iÖn cã vá c¸ch ®iÖn vµ vá b¶o vÖ nhiÒu líp h¬n d©y dÉn ®iÖn. C©u6: Nªu ph©n lo¹i d©y dÉn ®iÖn, d©y c¸p ®iÖn? a) D©y dÉn ®iÖn - Theo vá b¶o vÖ cã lo¹i d©y trÇn vµ d©y bäc c¸ch ®iÖn. - Theo lâi cã d©y 1 lâi, 2 lâi, 3 lâi. + Theo sè sîi cña lâi cã lo¹i d©y lâi 1sîi vµ lâi nhiÒu sîi. b) D©y c¸p ®iÖn - Cã lo¹i d©y c¸p trÇn vµ d©y c¸p cã vá bäc c¸ch ®iÖn. - Cã lo¹i d©y 1 lâi vµ d©y nhiÒu lâi. - D©y cã vá b¶o vÖ c¬ häc vµ kh«ng cã vá b¶o vÖ c¬ häc. C©u7: ThÕ nµo lµ vËt liÖu c¸ch ®iÖn? Nªu c¸c yªu cÇu cña vËt liÖu c¸ch ®iÖn vµ nªu mét sè vËt liÖu c¸ch ®iÖn dïng trong m¹ng ®iÖn sinh ho¹t. - VËt liÖu c¸ch ®iÖn lµ vËt liÖu kh«ng cho dßng ®iÖn ch¹y qua. - VËt liªô c¸ch ®iÖn ph¶i ®¶m b¶o c¸c yªu cÇu sau: + §¶m b¶o kh«ng cho dßng ®iÖn ch¹y qua. + §é c¸ch ®iÖn cao. + ChÞu nhiÖt tèt. + §é bÒn c¬ häc cao. - C«ng dông : + Dïng ®Ó c¸ch li phÇn tö mang ®iÖn vµ phÇn tö kh«ng mang ®iÖn - Mét sè vËt liÖu c¸ch ®iÖn th­êng dïng trong m¹ng ®iªn sinh ho¹t nh­ : nhùa, sø, gç kh«, giÊy... C©u 8: Tr×nh bµy quy tr×nh chung nèi d©y dÉn ®iÖn ? C¸ch ®iÖn mèi nèi Hµn mèi nèi KiÓm tra mèi nèi Nèi d©y Lµm s¹ch lâi Bãc vá c¸ch ®iÖn C©u 9Tr×nh bµy c¸c lo¹i mèi nèi d©y dÉn ®iÖn vµ c¸c yªu cÇu cña mèi nèi? + C¸c lo¹i mèi nèi: gåm cã mèi nèi th¼ng (nèi tiÕp), mèi nèi ph©n nh¸nh (nèi rÏ), mèi nèi dïng phô kiÖn (hép nèi d©y, bu l«ng,...). + Yªu cÇu ®èi víi mèi nèi d©y dÉn: - DÉn ®iÖn tèt: mÆt tiÕp xóc s¹ch, diÖn tÝch tiÕp xóc ®ñ lín, mèi nèi chÆt, c¸c vÝt ph¶i b¾t chÆt, hµn thiÕc ph¶i ngÊu. - Cã ®é bÒn c¬ häc cao: chÞu ®­îc lùc kÐo, rung, chuyÓn m¹nh - An toµn ®iÖn: mèi nèi ®­îc c¸ch ®iÖn tèt b»ng èng ghen hoÆc b¨ng c¸ch ®iÖn. - §¶m b¶o vÒ mÆt mÜ thuËt: mèi nèi ph¶i gän vµ ®Ñp + C¸c chó ý ®Ó ®¶m b¶o c¸c yªu cÇu cña mèi nèi d©y dÉn ®iÖn - Ph¶i c¹o s¹ch lâi d©y tr­íc khi nèi, khi nèi ph¶i vÆn xo¾n c¸c vßng theo thø tù ®Òu vµ ch¾c. - VÆn chÆt c¸c èc vÝt khi nèi d©y dïng phô kiÖn, nÕu hµn thiÕc ph¶i ngÊu - Sau khi nèi ph¶i bäc c¸ch ®iÖn mèi nèi b»ng b¨ng c¸ch ®iÖn hoÆc èng ghen C©u 10: Tr×nh bµy ®Æc ®iÓm cña m¹ng ®iÖn sinh ho¹t ? + Kh¸i niÖm: M¹ng ®iÖn sinh ho¹t lµ m¹ng ®iÖn tiªu thô cã hiÖu ®iÖn thÕ thÊp, nhËn ®iÖn tõ m¹ng ®iÖn ph©n phèi ®Ó cung cÊp cho c¸c thiÕt bÞ vµ ®å dïng ®iÖn. + §Æc ®iÓm: - M¹ng ®iÖn sinh ho¹t bao gåm m¹ch chÝnh (®­êng d©y chÝnh) vµ m¹ch nh¸nh (®­êng d©y nh¸nh).TrÞ sè ®iÖn ¸p pha ®Þnh møc lµ 127Vvµ 220V - M¹ch chÝnh gåm 1 d©y pha (d©y nãng) vµ mét d©y trung hßa (d©y l¹nh), gi÷ vai trß lµ m¹ch cung cÊp, ®­îc ®Æt trªn cao s¸t trÇn nhµ. - M¹ch nh¸nh ®­îc rÏ tõ ®­êng d©y chÝnh ®Õn c¸c thiÕt bÞ vµ ®å dïng ®iÖn, c¸c m¹ch nh¸nh ®­îc m¾c song song víi nhau. - Trªn c¸c m¹ch nh¸nh cã c¸c thiÕt bÞ ®ãng c¾t vµ b¶o vÖ riªng nh­: cÇu dao, cÇu ch×, c«ng t¾c,..., c¸c thiÕt bÞ nµy ®­îc l¾p trªn b¶ng ®iÖn. - M¹ng ®iÖn sinh ho¹t cßn cã c¸c thiÕt bÞ ®o l­êng, ®iÒu khiÓn, b¶o vÖ nh­ c«ng t¬ ®iÖn, ¸pt«m¸t, cÇu dao, cÇu ch×, c«ng t¾c,..., vµ c¸c vËt c¸ch ®iÖn nh­ pulisø, èng nhùa, b¶ng ®iÖn,.... C©u11 : Nªu c¸c b­íc tiÕn hµnh l¾p ®Æt d©y dÉn vµ thiÕt bÞ kiÓu næi, kiÓu ngÇm? a) KiÓu næi B1: V¹ch dÊu + V¹ch dÊu vÞ trÝ ®Æt b¶ng ®iÖn. + V¹ch dÊu c¸c lç b¾t vÝt b¶ng ®iÖn. + V¹ch dÊu ®iÓm ®Æt c¸c thiÕt bÞ ®iÖn. + V¹ch dÊu ®­êng ®i d©y. B2: L¾p ®Æt + L¾p ®Æt b¶ng ®iÖn vµ thiÕt bÞ ®iÖn, cè ®Þnh c¸c ®­êng ®i d©y trªn t­êng. + §Æt d©y theo ®­êng èng vµ l¾p l¹i. + G¸ l¾p c¸c thiÕt bÞ ®iÖn. b) KiÓu ngÇm B1: V¹ch dÊu + VÞ trÝ b¶ng ®iÖn. + §iÓm ®Æt c¸c thiÕt bÞ. + §­êng ®i d©y. B2: L¾p ®Æt + §ôc t­êng ®i d©y, ®Æt d©y vµo ®­êng ®i d©y vµ cè ®Þnh d©y. + L¾p b¶ng ®iÖn vµ c¸c phô kiÖn, thiÕt bÞ ®iÖn. C©u 12: ThÕ nµo lµ sù cè qu¸ t¶i ? T¸c h¹i cña nã? Muèn ®Ò phßng qu¸ t¶i ng­êi ta ph¶i lµm g×? + Qu¸ t¶i lµ tr­êng hîp dßng ®iÖn sö dông l©u dµi cña m¹ch ®iÖn v­ît qu¸ trÞ sè cho phÐp cña d©y dÉn hoÆc c¸c thiÕt bÞ ®iÖn cña m¹ch ®iÖn. Khi qu¸ t¶i, d©y dÉn, thiÕt bÞ ®iÖn nãng qu¸ møc lµm chÈy líp c¸ch ®iÖn, ch¸y xÐm c¸c ®Çu tiÕp xóc cã thÓ g©y ng¾n m¹ch dÉn ®Õn háa ho¹n. + §Ó ®Ò phßng qu¸ t¶i cÇn thùc hiÖn: - Chän thiÕt bÞ ®iÖn ®óng víi ®iÖn ¸p, dßng ®iÖn ®Þnh møc cña m¹ng ®iÖn. - Ph¶i chän tiÕt diÖn d©y ch¶y cÇu ch× ®óng cì ®Ó cã t¸c dông b¶o vÖ qu¸ t¶i ngoµi chøc n¨ng b¶o vÖ khi ng¾n m¹ch. - Th­êng xuyªn kiÓm tra nhiÖt ®é c¸c phÇn tö mang ®iÖn b»ng c¸ch sê vµo vá c¸ch ®iÖn cña chóng. Khi ph¸t hiÖn nãng qu¸ møc cÇn xö lý kÞp thêi. C©u 13: ThÕ nµo lµ sù cè ®øt m¹ch ? Nguyªn nh©n vµ c¸ch kh¾c phôc ? + Sù cè ®øt m¹ch lµ hiÖn t­îng m¹ch ®iÖn bÞ ng¾t ë m