Đề tài Một số biện pháp quản lý nâng cao chất lượng giảng dạy văn học chữ viết ở trường mầm non Phiêng Pằn

I- Lý do chọn đề tài Mỗi chúng ta ngay từ khi lọt lòng mẹ, đã được nghe những lời ru ngọt ngào của bà của mẹ để đi vào giấc ngủ êm đềm, tâm hồn trẻ thơ được nuôi dưỡng bằng những lời ru qua những lời ca câu hát.... Những câu chuyện cổ tích là món ăn tinh thần không thể thiếu đồi với cuộc đời của mỗi con người. Những lời ru, câu chuyện đó tưởng rằng rất đơn giản song lại có ý nghĩa vô cùng quan trọng trong việc giúp trẻ hình thành và phát triển toàn diện về nhân cánh. Trong kho tàng văn học Việt Nam rất phong phú và đa dạng đồi hỏi chúng ta luôn luôn phải tìm tòi để khám phá những điều kỳ diệu của văn học. Văn học là môn học có từ xa xưa được giảng dạy trong các trường học. Ngày nay bộ môn văn học vẫn được kế thừa và phát triển không ngừng ở các bậc học. Văn học chiếm một vị trí quan trọng trong đời sống tinh thần của mỗi con người. Văn học góp một phần không nhỏ vào sự thành công của các bộ môn nghệ thuật khác như : Âm nhạc, sân khấu, hội họa...vv. Văn học cũng là phương tiện hữu ích góp phần hình thành và phát triển toàn diện về nhân cách cho con người, qua văn học cho chúng ta một sự tưởng tượng phong phú và đa dạng về thế giới vật chất và thế giới tinh thần, giúp chúng ta hiểu sâu sắc về mối quan hệ con người với con người với những triết lý nhân văn cao cả, mối quan hệ giữa con người với thiên nhiên, qua văn học một số hiện tượng được giải thích với nhiều cách khác nhau từ đó tư duy con người được phát triển, nhận thức được nâng lên ngôn ngữ được phát triển, biết nâng niu bảo vệ cái đẹp, tạo ra cái đẹp, biết đối nhân xử thế, luôn hướng về điều thiện tránh xa điều ác. Chính vì vậy mà văn học được coi là một trong những nội dung quan trọng trong chương trình chăm sóc giáo dục trẻ mầm non. Thông qua việc cho trẻ làm quen với văn học giúp trẻ phát triển trí tuệ, phát triển trí tư tượng, lòng ham hiểu biết, giúp trẻ phát triển ngôn ngữ đồng thời là là phương tiện giáo dục đạo đức cho trẻ. Việc thực hiện tốt hoạt động cho trẻ làm quen với văn học và chữ viết sẽ góp phần nâng cao chất lượng chăm sóc giáo dục trẻ tạo ra những con người mới XHCN phát triển toàn diện là nền tảng vững chắc cho những bậc học tiếp theo. Để đáp ứng được mục tiêu yêu cầu giáo dục giúp học sinh có những kiến thức cơ bản để làm hành trang cho trẻ tự tin bước vào trường phổ thông trong đó có việc nâng cao chất lượng cho trẻ làm quen với “văn học chữ viết” là một trong những hoạt động quan trọng và cần thiết đối với trẻ ở lứa tuổi mầm non. Thông qua các tác phẩm văn học hình thành các xúc cảm, sắc thái tình cảm cho trẻ, trẻ nhận được cái đúng- sai, cái thiện và cái ác, sự chăm chỉ và lười biếng, cái đẹp và cái xấu từ đó trẻ có thái độ rõ ràng như biết yêu mến cái chân, thiện, mỹ, trong tác phẩm văn học, lên án và phê phán cái xấu, cái ác. Hơn thế nữa cho trẻ làm quen với văn học còn có ý nghĩa to lớn đó là trẻ được làm quen với những hình tượng ngôn ngữ trong sáng, tù ngữ biểu cảm giúp trẻ phát âm rõ ràng lời nói mạch lạc . Qua mỗi bài thơ câu chuyện trẻ cũng được mở rộng hiểu biết khám phá thế giới xung quanh trẻ. Trường mầm non Phiêng Pằn là một xã vùng cao biên giới với 100% là học sinh dân tộc với tỷ lệ học sinh dến lớp đúng độ tuổi còn thấp đa số là chưa qua lớp mẫu giáo 3-4 tuổi và 4-5 tuổi. Việc triển khai thực hiện chuyên đề “ văn học và chữ viết” tuy đã đạt được những kết quả nhất định nhưng vẫn chưa đạt được mục tiêuđề ra của chuyên đề, nhận thức của giáo viên về chuyên đề chưa đầy đủ, chưa xác định được tầm quan trọng và ý nghĩa của chuyên đề đối với giáo dục phát triển toàn diện cho trẻ mầm non. Vì thế nhiều giáo viên chưa nắm vững phương pháp bộ môn, chất lượng giảng dạy chưa đáp ứng được yêu cầu, quá trình lên lớp còn gò bó, chưa linh hoạt, tính nghệ thuật khả năng đọc – kể diễn cảm và sử dụng các phương tiện dạy học còn nhiều hạn chế. Do đó chưa tạo được hứng thú, say mê của trẻ trong giờ học, chưa đạt được hiệu quả như mong muốn. Khả năng nói tiếng việt của trẻ còn nhiều hạn chế. Trước thực trạng đó là một hiệu trưởng phụ trách chung trong toàn trường tôi không khỏi băn khoăn suy ngẫm làm thế nào để mỗi giáo viên trong nhà trường hiểu được tầm quan trọng, ý nghĩa của việc giảng dạy bộ môn “ văn học chữ viết” góp phần nâng cao chất lượng giảng dạy để đạt được mục tiêu giáo dục toàn diện cho trể. Chính vì lý do trên tôi đã chọn đề tài “ Một số biện pháp quản lý nâng cao chất lượng giảng dạy chuyên đề văn học chữ viết ở trường mầm non Phiêng pằn” để góp phần nâng cao chất lượng giáo dục của nhà trường. II- Các biện pháp thực hiện 1- Khảo sát thực tế, đánh giá thực trạng a) Thuận lợi - Nhà trường nhận được sự quan tâm của Phòng GD - ĐT Mai Sơn, chính quyền địa phương và của các bậc phụ huynh trong xã. - Ban giám hiệu nhà trường quan tâm chú trọng đến việc nâng cao chất lượng chuyên đề văn học chữ viết. - Đội ngũ giáo viên nhiệt tình, yêu nghề mến trẻ có tinh thần trách nhiệm cao trong công tác. - Cơ sở vật chất tương đối đầy đủ để đảm bảo cho việc dạy và học. b) Khó khăn - Trường mầm non Phiêng Pằn là một trường mầm non vùng cao biên giới. Đường giao thông đi lại khó khân nhất là vào mùa mưa. Với hai dân tộc anh em sinh sống là H’Mông và Sinh Mun. - Các lớp mẫu giáo nằm dải dác trển toàn xã, địa bàn quản lý rộng. - 100% là học sinh dân tộc ngôn ngữ bất đồng giữa cô và trẻ nên ảnh hưởng đến việc truyền thụ kiến thức của cô và tiếp thu kiến thức của trẻ. - các khu lẻ cách xa nhau nên việc sinh hoạt chuyên môn trao đổi kinh nghiệm giữa các đồng nghiệp còn gặp nhiều hạn chế. - Năng lực chuyên môn và trình độ của giáo viên trong nhà trường không đồng đều. - Nhà trường luôn có sự thay đổi do luân chuyển giáo viên đây cũng là một khó khân của nhà trương trong vấn đề bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên - Trình độ dân trí còn thấp, một số phụ huynh chưa nhận thức được đầy đủ tầm quan trọng của bậc học. - Cơ sở vật chất còn nhiều thiếu thốn, bàn ghế còn chưa đúng quy cách đồ dùng trang thiết bị phục vụ cho chuyên đề. - Một số học sinh chưa qua lớp mẫu giáo 3,4 tuổi nên chưa được mạnh dạn tự tin. c) Số lượng – chất lượng Năm học 2007 – 2008 trường mầm non phiêng pằn có : TS CBGV Độ tuổi TĐ CM DT Đảng Viên Dưới 30 30-35 35 -40 40 -45 45 -50 TC SC 21 6 5 10 18 3 5 5 Kết quả khảo sát đầu năm chuyên đề văn học – chữ viết của giáo viên như sau: TS Kết quả xếp loại Giỏi Khá Đạt Chưa đạt SL % SL % SL % SL % 21 5 7 9 2 . các biện pháp nâng cao chất lượng chuyên đề văn học chữ viết Nhận định rõ được mặt mạnh và mặt yếu của nhà trường tôi đã thực hiện các biện pháp để nâng cao được chuyên đề văn học chữ viết như sau: * Học tiếng dân tộc Ngay từ đầu năm học trường đã đề ra nhiệm vụ đầu tiên cho toàn thể CBGV trong nhà trường là học tiêng dân tộc tại nơi mình công tác, học phụ huynh, già làng trưởng bản…. chỉ khi cô và trẻ cùng hiểu một ngôn ngữ thì mới tiếp thu được nội dung kiến thức mà cô truyền thụ. Đây là một giải pháp lớn để nâng cao được chất lượng của chuyên đề . * Xây dựng kế hoạch quản lý hoạt động dạy chuyên đề “ văn học chữ viết Nhận thức được tầm quan trọng của công tác này BGH đề ra kế hoạch thực hiện như sau: - BGH xây dựng kế hoạch chung cho toàn trường. Có kế hoạch xây dựng tiết mẫu dự giờ rút king nghiệm. - Chỉ đạo giáo viên xây dựng kế hoach giảng dạy của các nhân có sự phê duyệt của BGH . - Thành lập tổ nghiệp vụ của nhà trường bao gồm các đồng chí trong BGH, chủ tịch công đoàn, tổ trưởng chuyên môn các đồng chí hiệu trưởng làm tổ trưởng. - Thường xuyên nắm bắt tình hình chất lượng đội ngũ giáo viên và học sinh trong nhà trường. - Tìm ra nguyên nhân thực trạng để từ đó đề ra mục tiêu và giải pháp cần thực hiện. - Triển khai kế hoạch quản lý hoạt động dạy chuyên đề “ văn học - chữ viết tới toàn thể hội đồng sư phạm nhà trường cùng nắm bắt và thực hiện. * Bồi dưỡng nâng cao chất lượng chuyên môn cho đội ngũ giáo viên. - Tổ chức sinh hoạt chuyên môn chuyên đề đều đặn hàng tháng có nội dung cụ thể. Động viên khuyến khích giáo viên tự học hỏi qua sách, báo, đài, đồng nghiệp.... - Sưu tầm các tại liệu liên quan đến chuyên đề. - Tổ chức thực hiện đúng, đủ có sáng tạo các nội dung của chuyên đề “ văn học chữ viết” ở tất cả các nhóm lớp trong nhà trường - Tăng cường dự giờ thăm lớp, đánh giá rút kinh nghiệm cho từng giáo viên . Ngay từ đầu năm nhà trường tiến hành khảo sát chất lượng giáo viên qua dự giờ thăm lớp và đánh giá trên trẻ. Để đánh giá mặt mạnh mặt yếu của từng giáo viên từ đó có kế hoạch bồi dưỡng kèm cặp nâng cao trình độ chuyên môn. - Xây dựng lớp điểm để giáo viên trong trường thường xuyên dự giờ trao đổi kinh nghiệm học tập lẫn nhau. -Xây dựng tiết mẫu ở các thể loại khác nhau như : truyện, thơ để dự giờ rút kinh nghiệm thống nhất phương pháp từ đó giáo viên áp dụng vào thực tiễn giảng dạy của mình có sự điều chỉnh sao cho phù hợp. Nhà trường thống nhất phương pháp dạy của từng thể loại, thường xuyên có sự phản hồi của giáo viên đứng lớp và sự kiểm tra của BGH. * Chỉ đạo thực hiện công tác tuyên truyền vận động phối hợp giữa xã hội gia đình và nhà trường trong việc dạy trẻ làm quen với “văn học chữ viết” -Trao đổi trực tiếp giữa giáo viên và phụ huynh giúp phụ huynh hiểu được tầm quan trọng của việc cho trẻ làm quen với“văn học chữ viết”. - Vận động phụ huynh tăng cường nói tiêng việt tại gia đình hạn chế dùng tiếng dân tộc để tiếp xúc với trẻ. - Giáo viên gửi các nội dung bài thơ câu chuyện về nhà để phụ huynh cùng giáo dục trẻ. - Tổ chức họp phụ huynh, sơ kết, tổng kết từ đó phụ huynh và các tổ chức đoàn thễung quanh biết được nhà trường cần những gì để cung khắc phục.Qua phụ huynh có thể lôi cuốn được các đoàn thể trong xã hội cùng tham gia. * Quản lý xây dựng cơ sở vật chất trang thiết bị phục vụ chuyên đề “văn học chữ viết” - BGH đẩy mạnh công tác tham mưu cho cấp ủy đảng chính quyền địa phương thực hiện tốt chủ trương xã hội hóa giáo dục, tăng cường đầu tư phục vụ cho hoạt động dạy và học của nhà trường. Xây dựng đủ phòng họcđảm bảo đúng quy cách... trang thiết bị đồ dùng đồ chơi phục vụ cho chuyên đề. - Mở lớp bồi dưỡng cho giáo viên sử dụng bảo quản các trang thiết bị đồ dùng dạy học. - Tổ chức hội thi làm đồ dùng đồ chơiđạt chất lượng.Khen thưởng kịp thời các giáo viên có sáng tạo, cải tiến đồ dùng đồ chơi nâng cao chất lượng dạy và học. - Xây dựng hệ thống hồ sơ sổ sách theo dõi quá trình xây dựng mua sắm trang thiết bị. Giao trách nhiệm quản lý cho từng giáo viên, kiểm kê tài sản theo định kỳ. * Đổi mới phương pháp dạy học tích cực trong hoạt động dạy chuyên đề “văn học chữ viết” - Lựa chọn các nội dung dạy học cơ bản, hiện đại, thiết thực tinh giản, tích hợp nhiều lĩnh vực nội dung của từng bài vận dụng linh hoạt. - Phối hợp, hợp lý dạy học các nhân dạy học theo nhóm, dạy cả lớp, dạy học qua các trò chơi, lôi cuốn hấp dẫn học sinh, từ đó trẻ trẻ dễ hứng thú say mê hơn khi học chuyên đề này. - Động viên và tạo điều kiện cho giáo viên tự làm một số đồ dùng tự tạo bằng các nguyên vật liệu sẵn có ở địa phương. - BGH và các tổ trưởng xây dụng tiết mẫu có sự lồng ghép tích hợp, cụ thể. Sinh hoạt chuyên môn chuyên đề phong phú có chất lượng. - Thường xuyên kiểm tra dự giờ thăm lớp đánh giá rút kinh nghiệm đồng thời kiểm tra hồ sơ sổ sách từ đó hướng cho giáo viên cách soạn bài theo phương pháp dạy học tích cực. III/ Kết quả chung Qua việc áp dung các biện pháp trên tôi thấy chất lượng của chuyên đề được nâng nên rõ rệt, chất lượng của giáo viên được cải thiện, chất lượng học sinh của học sinh khả quan. * Kết quả cuối năm kiểm tra chuyên đề văn học – chữ viết của giáo viên đạt như sau: TS Kết quả xếp loại Giỏi Khá Đạt Chưa đạt SL % SL % SL % SL % 21 10 47,6 8 38 3 14,4 - Các tiết thao giảng các giáo viên “văn học chữ viết” đều đạt từ loại khá giỏi trở lên. - Trong hội thi giáo viên giỏi huyện Mai Sơn lần thứ 7 nhà trường có 4 đồng chí tham dự với một tiết dạy bắt buộc là văn học chữ viết, cả 4 đồng chí đều đạt giáo viên giỏi của huyện Mai Sơn. Trong hội thi “ Bé nói tiếng việt’’ huyện Mai sơn lần thứ nhất với phần thi kiến thức là kể một câu chuyện trong chương trình nhà trường có 2 cháu tham dự đạt giải nhì và giải ba. Kiểm tra nghiệm thu chất lượng trẻ 5 tuổi vào lớp 1 qua môn chữ cái đạt 100% * Để bổ xung vào nguồn đồ dùng đồ chơi phục vụ cho chuyên đề cả trường làm được 90 đồ dùng các loại gồm tranh, ảnh, dối dệt, dối tay.... * Cơ sở vật chất : trường tham mưu với xã bản đóng được 30 bộ bàn ghế đúng quy cách. * 85 % lớp có góc thư viện tranh ảnh * Xây dựng các tiết chuyên đề “văn học chữ viết” ở các tổ được 21 tiết trong đó : Giỏi : 12 tiết Khá : 8 tiết IV/ Bài học kinh nghiệm Việc nâng cao chất lượng giảng dạy chuyên đề văn học chữ viết là một vấn đề rất quan trọng và cấp thiết trong công tác giáo dục trẻ mầm non. Qua những năm làm quản lýtôi đã rút ra được những bài học kinh nghiệm sau: Một là : cần có kế hoạch hoạt động phù hợp thống nhất giữa cán bộ và giáo viên. Hai là :xây dựng lực lượng nòng cốt tiên phong trong vác phong trào Ba là : Tiến hành kiểm tra thường xuyên hoạt động của chuyên môn chuyên đề. Bốn là : Chăm lo tốt CSVC phục vụ cho giáo dục. Năm là : Thường xuyên tổ chức các hội thi của nhà trường để giáo viên tự học hỏi và rèn luyện. V- Kiến nghị đề xuất - Phòng GD - ĐT tạo điều kiện cho chị em học hỏi nâng cao trình độ chuyên môn. - Tổ chức cho chị em tham quan dự giờ rút king nghiệm học hỏi ở những trường chuẩn để nâng cao tay nghề. - Nhà trường tham mưu với các cấp Đảng đầu tư hơn nữa về csvc, đồ dùng đồ chơi. Trên đây là một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng giảng dạy chuyên đề văn học chữ viết ở trường mầm non Phiêng Pằn. Kính mong hội đồng khoa học các cấp xem xét ghi nhận và góp ý để những sáng kiến của tôi được hoàn thiện hơn, mang lại hiệu quả hơn. Tôi xin chân thành cảm ơn. Phiêng Pằn, ngày 20 tháng 05 năm 2008 Người viết Phùng Thị Hiền Xác nhận của hội đồng khoa học nhà trường ....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... T/M hội đồng khoa học Phó hiệu trưởng Lò Thị Xuân