Đề tài Một số giải pháp góp phần nâng cao chất lượng dạy học chữ viết trong trường tiểu học trên địa bàn quận Ngũ Hành Sơn

MỘT SỐ GIẢI PHÁP GÓP PHẦN NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG DẠY HỌC CHỮ VIẾT TRONG TRƯỜNG TIỂU HỌC TRÊN ĐỊA BÀN QUẬN NGŨ HÀNH SƠN A.ĐẶT VẤN ĐỀ: Ngày nay, giáo dục Tiểu học đang nhận được sự quan tâm của toàn xã hội. Luật Giáo dục 2005 đã ghi rõ mục tiêu của Giáo dục Tiểu học : “ Hình thành cho học sinh những cơ sở ban đầu cho sự phát triển đúng đắn và lâu dài về tình cảm, trí tuệ, thể chất và các kỹ năng cơ bản để học tiếp trung học và đi vào cuộc sống lao động.” Một trong những yêu cầu về nội dung giáo dục tiểu học là phải đảm bảo cho học sinh có kĩ năng viết chữ. Bởi thực tế cuộc sống đã cho thấy: Cơ sở của nền văn minh của loài người là chữ viết. Và, các nhà giáo dục cũng đã khẳng định: Chữ viết là một trong những biểu hiện của nết người. Dạy học sinh “viết đúng và viết đẹp” là biện pháp mang tính tổng hợp cao, ngoài chức năng dạy học cho học sinh viết chữ đúng là đương nhiên, thì viết chữ đẹp chính là rèn nề nếp học tập và đạo đức của các em. Chính vì vậy, rèn cho các em viết chữ đẹp là rất cần thiết, tạo cho các em học sinh có được một tâm thế học tốt các môn học khác và học toàn diện sau này. Những năm trước đây, nhiều thầy cô giáo đã góp nhiều công sức trong việc dạy học chữ viết cho học sinh song học sinh vẫn viết sai, viết không đẹp và viết chậm. Điều đó có ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng việc dạy học Tiếng Việt nói riêng và việc dạy học các môn học khác nói chung; ảnh hưởng không nhỏ đến sự phát triển toàn diện của học sinh. Thực hiện Nghị quyết 40/2000/QH của Quốc hội khóa X, từ năm học 2002-2003, học sinh bậc Tiểu học cả nước nói chung, học sinh bậc tiểu học quận Ngũ Hành Sơn nói riêng, được học tập chương trình sách giáo khoa mới - Chương trình sách giáo khoa sau năm 2000, được tiếp cận với mẫu chữ viết mới. Đây là mẫu chữ đã được các nhà khoa học, các nhà giáo dục góp ý, điều chỉnh và được Ủy ban Văn hóa - Giáo dục - Thiếu niên và nhi đồng của Quốc hội chấp thuận. Yêu cầu về chất lượng của việc dạy học chữ viết trong trường Tiểu học tiếp tục được đặt ra cho những người làm công tác giáo dục nói chung và mỗi thầy cô giáo nói riêng. Đây cũng là vấn đề luôn được nhiều người trong và ngoài ngành Giáo dục-Đào tạo bàn đến. Làm thế nào để nâng cao chất lượng chữ viết trong các trường Tiểu học trên địa bàn Quận Ngũ Hành Sơn là vấn đề tôi luôn rất quan tâm. B.NỘI DUNG: I.THỰC TRẠNG: Thực tế chỉ đạo chuyên môn trong những năm qua, chúng tôi thấy rằng việc dạy và học chữ viết trong các trường Tiểu học trên địa bàn Quận Ngũ Hành Sơn theo mẫu chữ được ban hành kèm theo Quyết định 31/2002/QĐ-BGD&ĐT ngày 14/6/2002 của Bộ Giáo dục & Đào tạo có những thuận lợi và khó khăn nhất định : *Những thuận lợi: -Ngoài yêu cầu đảm bảo tính khoa học, tính thẩm mỹ ở mẫu chữ hiện hành cao hơn ( So với mẫu chữ Chương trình Cải cách giáo dục và mẫu chữ được ban hành kèm theo Thông tư 29). Vì vậy, việc tiếp cận và dạy học mẫu chữ mới được tất cả các nhà trường và giáo viên nhiệt tình hưởng ứng. -Dư luận xã hội, phụ huynh học sinh đồng tình, ủng hộ việc dạy mẫu chữ mới này trong nhà trường. -100% học sinh trên địa bàn được học 2 buổi/ngày. Đây là điều kiện cần thiết góp phần nâng cao chất lượng dạy học nói chung, chất lượng dạy chữ viết trong nhà trường nói riêng. *Những khó khăn: Về giáo viên: -Việc viết theo mẫu chữ của chương trình Cải cách giáo dục và mẫu chữ được ban hành kèm theo Thông tư 29/TT ngày 25/9/1986 của giáo viên trong các nhà trường đã trở thành thói quen khó thay đổi, khó điều chỉnh trong thời gian ngắn. -Do có quá nhiều luồng thông tin thiếu tính tích cực về Chương trình sách giáo khoa sau năm 2000 trong những năm đầu thay sách nên phần nào cũng ảnh hưởng đến tư tưởng, đến việc tiếp cận chương trình mới của đội ngũ giáo viên. -Nội dung hướng dẫn quy trình viết chữ của Sách giáo viên ở các khối lớp chưa cụ thể: +Sách giáo viên lớp Một chỉ giới thiệu số nét, tên nét của chữ cái viết thường, không hướng dẫn quy trình viết chữ cái thường; không giới thiệu tên nét, quy trình viết chữ cái viết hoa. +Nội dung hướng dẫn quy trình dạy chữ viết hoa trong Sách giáo viên ở lớp Ba cũng hết sức chung chung. Nội dung hướng dẫn quy trình dạy chữ hoa chỉ gồm: .Học sinh tìm các chữ cái hoa có trong bài. .Giáo viên viết mẫu, kết hợp nhắc lại cách viết từng con chữ. .Học sinh tập viết chữ… Một số giáo viên đã từng dạy chương trình lớp Hai tương đối gặp thuận lợi khi dạy viết cho học sinh lớp Ba nhưng số này không nhiều. Hơn nữa, chương trình yêu cầu dạy cho học sinh chữ viết hoa cỡ nhỏ, giáo viên đã lúng túng lại càng lúng túng hơn. -Trong Tạp chí Thế giới trong ta Số 9-2003- Chuyên đề Tập viết- tài liệu mà cán bộ giáo viên thường học tập, nghiên cứu, tham khảo, phần hướng dẫn cách viết các chữ cái thường, một số chữ không đúng với mẫu chữ đang lưu hành trong nhà trường Tiểu học hiện nay ( ví dụ các chữ i,u,ư…); phần hướng dẫn quy trình viết chữ hoa cũng còn phức tạp đối với học sinh Tiểu học, nhất là đối với những học sinh khối lớp Một, Hai, Ba. -Dù đã được tham gia bồi dưỡng chương trình thay sách hằng năm nhưng vì thời gian được bồi dưỡng không nhiều, giáo viên được phân công giảng dạy khối Bốn, Năm cũng như giáo viên bộ môn ít có điều kiện tiếp cận với nội dung chương trình Tập viết mới nên trong quá trình dạy học, giáo viên còn nhầm lẫn mẫu chữ cũ và mới trong khi viết. Đặc biệt, giáo viên lại càng khó khăn hơn khi học sinh các lớp Một, Hai, Ba đã được học kỹ về mẫu chữ theo Quyết định 31. Hơn nữa, từ năm học 2006-2007 này, theo hướng dẫn tại Công văn số 9832/BGDĐT- GDTH ngày 1/9/2006 của Bộ Giáo dục & Đào tạo, ở học kì II, mỗi tuần học sinh lớp Một chỉ còn học 1 tiết Tập viết, số lượng chữ hoa trong mỗi tiết học sinh phải làm tập tô nhiều hơn ( ít nhất 2 chữ cái viết hoa/ tiết học , phần lớn là 3 chữ hoa / tiết học; tuần 25 và tuần 30 của chương trình, học sinh được học 4 chữ cái hoa / tiết học ). Vì vậy, việc giáo viên phải nắm vững quy trình dạy chữ càng trở nên cấp thiết hơn. Về phía học sinh: -Năm học 2002-2003, những học sinh đã qua lớp mẫu giáo, đã quen với mẫu chữ viết cũ nên việc học mẫu chữ viết mới không mấy thuận lợi. -Trong những Hội thi Viết chữ đẹp các cấp từ năm học 2003-2004, luôn có yêu cầu khuyến khích học sinh lớp Bốn và lớp Năm viết bài dự thi theo mẫu chữ mới. Yêu cầu này nhằm giúp học sinh có điều kiện tiếp cận với mẫu chữ mang tính thẩm mỹ nhiều hơn song đây cũng là một khó khăn cho cả giáo viên và học sinh đang dạy- học ở những khối lớp chương trình Cải cách giáo dục. Ngoài ra, thực tế dạy học trong các nhà trường còn cho thấy về mặt tâm lý, một vài giáo viên cũng như học sinh có những biểu hiện chưa tích cực trong việc dạy học chữ viết. Đó là một số biểu hiện: -Hoặc là xem thường: Cho rằng hình thức chữ viết là không quan trọng, sẽ có máy móc thay thế cho chữ viết tay. Vì vậy, người viết rất tùy tiện, thậm chí viết rất cẩu thả. -Hoặc là ngại khó: Một số giáo viên cũng như học sinh vẫn biết chữ viết của mình chưa chuẩn, chưa đẹp song do thiếu kiên trì nên kĩ năng viết chữ không đảm bảo, chữ viết không thể đẹp hơn. -Một số giáo viên chưa thực sự gương mẫu trong việc rèn chữ viết, cách trình bày bảng, kể cả trong bài soạn, trong lời nhận xét ghi vào vở của học sinh. II.GIẢI PHÁP: Để phát huy những thuận lợi và khắc phục những khó khăn, góp phần nâng cao chất lượng dạy học chữ viết trong nhà trường, tôi đã thực hiện một số giải pháp như sau: Biện pháp 1: Giúp giáo viên nắm vững lý thuyết về chữ viết, những yêu cầu cũng như phương pháp dạy Tập viết trong nhà trường. Muốn nâng cao chất lượng dạy học trong nhà trường nói chung, trong dạy học Tập viết nói riêng, ngoài việc quan tâm đến công tác tư tưởng cần quan tâm đến năng lực chuyên môn của giáo viên. Tại các lớp bồi dưỡng thay sách về phân môn Tập viết, chúng tôi đã chú ý bồi dưỡng cho đội ngũ những nội dung cần thiết. Đó là: 1.Những đặc điểm của mẫu chữ viết trong trường Tiểu học theo Quyết định 31/2002/QĐ-BGD&ĐT ngày 14/6/2002 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục & Đào tạo: -Mẫu chữ cái viết thường: +16 chữ cái a, ă, â, e, ê, i, o, ô, ơ, u, ư, c, m, n, v, x được viết với chiều cao 1 đơn vị. +Các chữ cái r, s được viết với chiều cao 1,25 đơn vị. +Chữ cái t được viết với chiều cao 1,5 đơn vị +Các chữ cái d, đ, p, q được viết với chiều cao 2 đơn vị. +Các dấu thanh được viết trong phạm vi 1 ô vuông có cạnh 0,5 đơn vị. -Mẫu chữ viết hoa: +Chiều cao của các chữ viết hoa là 2,5 đơn vị; riêng 2 chữ Y, G được viết với chiều cao 4 đơn vị. +Ngoài 29 chữ cái viết hoa theo kiểu 1, bảng mẫu chữ còn cung cấp mẫu chữ cái viết hoa kiểu 2 cho 5 chữ cái A, M, N, Q, V. 2.Những quy định về dạy và học viết ở trường tiểu học: -Trong trường tiểu học, học sinh học chữ viết thường, chữ số, chữ hoa theo kiểu chữ đứng, nét đều là chủ yếu. Ở những trường có điều kiện thuận lợi, giáo viên có thể dạy hoặc giới thiệu thêm cách viết chữ theo kiểu viết nghiêng, nét thanh đậm. -Việc dạy viết chữ hoa được tiến hành theo trình tự từ dễ đến khó, từ nhận diện, tập tô, tập viết từng chữ cái, từ viết đúng đến viết đẹp. 3.Những nội dung, yêu cầu của việc dạy học tập viết ở các lớp: -Ở lớp Một, ngoài phần học viết và luyện viết ở bảng con, sau phần Luyện đọc ( Tiết 2) của phân môn Học vần, học sinh được luyện viết ở vở Tập viết. Từ tuần 1 đến tuần 23, mỗi tuần học sinh có 1 tiết Tập viết. Nội dung: Học sinh tập viết đúng tư thế, hợp vệ sinh, viết được các chữ cái theo cỡ vừa và nhỏ; tập ghi dấu thanh đúng vị trí; luyện viết các âm, vần, tiếng, từ đã học ở các bài học trong tuần. Từ tuần 23 trở đi, mỗi tuần các em được học 2 tiết Tập viết. Nội dung chủ yếu: Học sinh làm quen với chữ hoa cỡ lớn và cỡ vừa qua hoạt động tập tô các chữ cái hoa theo thứ tự bảng chữ cái; tập viết chữ số; tập viết các vần chữ thường cỡ vừa, các từ ngữ cỡ vừa. Từ năm học này, ở học kỳ I, chương trình bố trí nội dung học tập viết cách tuần, có tuần không có tiết Tập viết nhưng tuần tiếp theo lại học 2 tiết Tập viết/ tuần. Từ tuần 25 trở đi, mỗi tuần học sinh được học 1 tiết Tập viết nhưng nội dung chương trình không thay đổi. Vì vậy, yêu cầu về kiến thức và kỹ năng đối với học sinh ở mỗi tiết học cao hơn ( như đã nêu ở phần thực trạng). -Lớp Hai, học sinh chủ yếu học viết các chữ cái hoa cỡ vừa ; tiếp tục luyện viết các chữ cái thường; tập nối nét từ chữ hoa sang chữ thường; viết đúng và đều nét các từ và câu. -Lớp Ba, học sinh chủ yếu được học viết đúng và nhanh chữ thường và chữ hoa ( cỡ nhỏ) nhưng yêu cầu cao hơn: +Lượng bài tập nhiều hơn ( ngoài yêu cầu viết chữ cái hoa, viết tên riêng còn có yêu cầu viết câu có chữ cái hoa vừa học). +Kiểu bài tập khó hơn ( Ví dụ: nối nét móc của chữ hoa sang nét cong của chữ cái thường). -Các lớp Bốn, Năm, chương trình không có tiết Tập viết song yêu cầu về kỹ năng viết ngày càng cao: Viết chữ rõ ràng, viết chữ hoa đúng quy định. 4.Những biện pháp dạy học chủ yếu. 5.Quy trình dạy học tiết Tập viết. 6.Các thuật ngữ để hướng dẫn học sinh học viết: điểm đặt bút, điểm dừng bút, rê bút, lia bút, liền nét… 7.Các kỹ năng cần thiết để học viết đối với học sinh: bao gồm: -Các thao tác để thực hiện hoạt động viết: cách ngồi viết, cách cầm bút, để vở… -Kỹ năng viết chữ: Viết đúng các nét cơ bản; viết chữ cái kiểu thường, chữ hoa, chữ số; viết từ ứng dụng… Ngoài việc nghiên cứu kỹ mục đích yêu cầu của phân môn, giáo viên cần xác định rõ trọng tâm của từng bài học, tập trung dạy kỹ những nội dung mới và khó trong bài học để tiết học đạt hiệu quả cao nhất. Biện pháp 2: Tổ chức tốt các chuyên đề về Tập viết, chỉ đạo dạy tốt các tiết Tập viết trong chương trình. Tập viết góp phần quan trọng đặc biệt giúp người học có những kiến thức cơ bản về chữ viết và kĩ thuật viết chữ; góp phần rèn luyện một trong những kỹ năng quan trọng của việc học Tiếng Việt trong nhà trường: Kỹ năng viết chữ. Để giúp giáo viên dạy học Tập viết ngày càng hiệu quả, chúng tôi đã lần lượt tổ chức các chuyên đề Tập viết ở từng khối lớp cho tất cả giáo viên đều được tham dự, trao đổi ý kiến và rút kinh nghiệm. Sau mỗi chuyên đề, mỗi cán bộ giáo viên đều nhận thức rõ hơn mục đích, ý nghĩa của việc dạy chữ viết. Đặc biệt, các thầy cô giáo trực tiếp đứng lớp càng hiểu rõ: dạy viết là dạy kĩ năng. Để viết một chữ, học sinh phải thực hiện nhiều thao tác. Rèn kĩ năng viết chữ là luyện tập các thao tác: tư thế ngồi viết, cách để vở, cách cầm bút, cách điều khiển bút theo quy trình của chữ viết...Muốn nâng cao chất lượng chữ viết của học sinh, ngoài việc lưu ý đến yêu cầu kiến thức cần đạt, giáo viên cần phải chú ý: -Quan tâm đến việc bảo vệ sức khỏe của học sinh trong khi viết. -Tôn trọng cá tính của học sinh trong tập viết. -Dạy viết là dạy kỹ năng. Vì vậy, giáo viên cần hướng dẫn học sinh đúng các bước đã quy định, tránh nôn nóng. -Dạy viết là dạy người. Người viết không chỉ có sự vận động của cơ tay, của mắt nhìn…mà còn có động cơ, thái độ, tình cảm. Vì vậy, giáo viên phải thật thận trọng, tỉ mỉ trong dạy học nói chung, trong việc dạy học các tiết Tập viết nói riêng. Sau khi đã giúp giáo viên nắm vững lý thuyết về chữ viết, biện pháp dạy viết…, chúng tôi thường xuyên dự giờ, thăm lớp, cùng dự các tiết dạy chuyên đề Tập viết ở các trường để kịp thời điều chỉnh các nội dung cũng như hoạt động dạy viết đúng yêu cầu của chương trình. Để nâng cao chất lượng chữ viết của học sinh trong nhà trường, chúng tôi luôn chú ý chỉ đạo việc dạy tốt phân môn Tập viết. Bởi việc dạy tốt phân môn này sẽ giúp học sinh: -Nắm được các quy định về chữ viết, kỹ thuật viết chữ. -Rèn luyện để có kĩ năng viết chữ ngày càng cao: viết đúng, viết đẹp, tốc độ viết càng nhanh đáp ứng yêu cầu viết chữ ở từng khối lớp. -Góp phần rèn cho học sinh tính cẩn thận, tinh thần kỉ luật, óc thẩm mỹ. Các tiết Tập viết trong chương trình phải được dạy học chu đáo. Trong từng tiết dạy, giáo viên phải tuân thủ những yêu cầu của mỗi bài dạy, đảm bảo hoàn thành mục tiêu của từng bài dạy ở từng lớp học. Căn cứ vào tình hình học tập của học sinh trong lớp sau mỗi bài dạy, giáo viên có kế hoạch hướng dẫn học sinh luyện viết phù hợp với từng đối tượng trong các tiết Luyện viết ở buổi học thứ hai. Nếu học sinh được học tốt tiết Tập viết, được luyện tập tốt, chữ viết đúng mẫu, đúng tốc độ thì học sinh ghi chép bài học tốt, nhờ vậy kết quả học tập sẽ tốt hơn và ngược lại. Biện pháp 3: Nâng cao nhận thức của giáo viên, học sinh, phụ huynh học sinh- Coi trọng việc dạy chữ viết trong nhà trường. Cố Thủ tướng Phạm Văn Đồng đã từng chỉ rõ: “ Trong nhà trường của chúng ta, việc dạy cho học sinh viết đúng, viết cẩn thận, viết đẹp cần được coi trọng …Đó là một yêu cầu không được coi thường của giáo dục phổ thông” ( Trích : “ Chữ viết cũng là một sự biểu hiện của nết người”). Các thầy cô giáo là người hiểu rõ: nét chữ- nết người. Chữ đẹp, sáng sủa cũng góp phần thể hiện suy nghĩ đẹp, sáng sủa, tâm hồn và tính cách đẹp. Về phương diện giao tiếp, chữ đẹp cũng là một cách để giao tiếp. Chữ viết đẹp sẽ dễ giành được tình cảm, thiện ý của người đọc. Vì vậy, chúng tôi rất coi trọng công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức cho đội ngũ. Trong những văn bản hướng dẫn nhiệm vụ năm học, hướng dẫn phong trào Rèn chữ- Giữ vở, hướng dẫn các Hội thi viết chữ đẹp, chúng tôi luôn nêu rõ mục đích của công việc này. Các thầy cô giáo đều ý thức được rằng: Một trong những phương pháp dạy - học viết là dạy- học theo mẫu. Học sinh được quan sát trực tiếp chữ mẫu và cách viết của giáo viên, nghe giáo viên hướng dẫn, phân tích để hình thành biểu tượng chữ viết. Nhưng, việc tái hiện điều đã quan sát và cảm nhận ấy không đơn giản, nhất là phương tiện tái hiện chỉ là những con chữ. Khi ấy, kết quả của sự tái hiện là kết quả của sự quan sát có ý thức thông qua những cảm nhận tinh tế của mỗi học sinh và được biểu hiện bằng cách nhìn nhận, sự lựa chọn riêng. Vì vậy, muốn dạy cho học sinh chữ viết đúng, đẹp, trước hết giáo viên phải viết đúng, viết đẹp. Giáo viên phải thật sự mẫu mực trong khi trình bày chữ viết ở bảng lớp, trong khi ghi ý kiến nhận xét, ghi điểm số trong vở học sinh. Muốn dạy cho học sinh viết đúng, đẹp, giáo viên phải có niềm say mê với công việc, biết cách truyền sự say mê ấy cho học sinh; biết phát hiện và rõ nguyên nhân vì sao học sinh viết đúng hoặc chưa đúng, đẹp hoặc chưa đẹp…; giúp trẻ rút kinh nghiệm và tự giác, tích cực luyện viết. Để việc dạy học chữ viết thật sự hiệu quả, các trường, giáo viên chủ nhiệm các lớp đã làm tốt công tác tuyên truyền trong học sinh, trong phụ huynh học sinh về mục đích, ý nghĩa của việc rèn chữ- giữ vở trong nhà trường. Điều đó đã góp phần hạn chế những suy nghĩ phiến diện như: học sinh chỉ cần học giỏi các kiến thức ở sách giáo khoa, chỉ cần học giỏi Toán, Tiếng Việt, Tin học, Tiếng Anh…, không cần phải viết chữ đẹp, giữ vở sạch… Không chỉ chú ý dạy tốt các tiết Tập viết mà các thầy cô giáo còn phải lưu tâm nhắc nhở học sinh rèn chữ, giữ vở ở tất cả các môn học khác của chương trình. Các yêu cầu về chuẩn Vở sạch- Chữ đẹp luôn được các thầy cô giáo chú ý để hướng dẫn học sinh thực hiện chu đáo. Những học sinh viết chữ đẹp thường được giáo viên tuyên dương trước lớp, các trường tuyên dương dưới cờ. Những bài viết đẹp của nhiều học sinh được các nhà trường trưng bày tại thư viện, tại các góc tuyên truyền …Đây cũng là một cách dạy chữ hiệu quả. Nhờ làm tốt công tác tuyên truyền, phụ huynh học sinh trên địa bàn Quận Ngũ Hành Sơn càng ngày càng quan tâm, đầu tư thích đáng cho việc học tập của con em mình, đã phối hợp tốt với giáo viên và nhà trường trong mọi hoạt động học tập của học sinh trong đó có việc rèn chữ cho các em. Đây là sự động viên lớn đối với học sinh, các thầy cô giáo, với mỗi nhà trường. Biện pháp 4: Biên soạn lại nội dung Hướng dẫn quy trình dạy học bảng chữ cái Tiếng Việt phù hợp với chương trình của từng khối lớp ( Có phụ lục đính kèm ). Dù đã được bồi dưỡng nội dung chương trình thay sách môn Tập viết khá kỹ song qua việc dự giờ, thăm lớp, chúng tôi thấy các thầy cô giáo vẫn hết sức lúng túng trong dạy học tiết các Tập viết . Để giúp đội ngũ tự tin hơn trong công việc này, cần phải có nội dung giảng dạy cụ thể. Năm học 2002-2003, trên cơ sở mẫu chữ viết mới ban hành, chúng tôi đã biên soạn tài liệu Hướng dẫn dạy chữ viết thường. Nội dung tài liệu không hoàn toàn mới song nó đã giúp cho đội ngũ tránh nhầm lẫn giữa mẫu chữ cũ và mẫu chữ mới về một số đặc điểm: độ cao con chữ, điểm đặt bút, điểm dừng bút của từng con chữ. Để chuẩn bị cho việc dạy học ở học kỳ II của lớp Một, chúng tôi đã biên soạn tài liệu Hướng dẫn dạy chữ viết hoa. Tài liệu đã thực sự giúp ích cho các thầy cô giáo hướng dẫn học sinh làm quen với chữ hoa (tô chữ) theo yêu cầu của chương trình Tập viết lớp Một. Tài liệu này cũng đã phục vụ tốt cho chương trình dạy Tập viết ở lớp Hai trong năm học 2003-2004. Đến năm học 2004-2005, sau khi được tiếp cận chương trình lớp Ba, nhận thấy những khó khăn không tránh khỏi của giáo viên trong dạy học phân môn Tập viết, chúng tôi lại tiếp tục biên soạn tài liệu Hướng dẫn dạy chữ viết hoa (cỡ nhỏ). Tài liệu này không chỉ đã giúp cho giáo viên dạy tốt phân môn Tập viết lớp Ba mà còn giúp đội ngũ giáo viên các khối lớp dạy tốt phân môn Tập viết của khối lớp mình cũng như trong việc dạy chữ viết trong trường tiểu học nói chung. Chúng tôi đã hệ thống toàn bộ các tài liệu Hướng dẫn dạy chữ viết đã nêu trên phần mềm Power Point nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho đội ngũ nghiên cứu, thực hiện tốt các tiết dạy Tập viết, tạo điều kiện cho các trường có tài liệu để sinh hoạt chuyên môn, tổ chức các chuyên đề… Biện pháp 5: Chỉ đạo tốt phong trào Rèn chữ- Giữ vở trong nhà trường; tổ chức tốt các Hội thi Viết chữ đẹp trong đội ngũ giáo viên, trong học sinh. Phong trào Rèn chữ- Giữ vở vừa là mục đích, vừa là phương tiện của quá trình giáo dục toàn diện nhân cách học sinh. Thực hiện tinh thần công văn 1386/ GD-ĐT ngày 7/11/1998 của Sở Giáo dục & Đào tạo thành phố Đà Nẵng, từ thực tiễn dạy học trên địa bàn quận Ngũ Hành Sơn, chúng tôi đã có những hướng dẫn cụ thể đến các trường Tiểu học ( Công văn 414/GD-ĐT ngày 3/12/1998, Công văn 283/GD-ĐT ngày 11/9/2000, Công văn 321/GD-ĐT ngày 19/9/2001…) nhằm thực hiện tốt phong trào Rèn chữ- Giữ vở trong nhà trường. Ở mỗi văn bản hướng dẫn, chúng tôi đều chú ý phân cấp trách nhiệm cho từng đối tượng: học sinh, giáo viên, giáo viên chủ nhiệm, Lãnh đạo nhà trường, Phòng Giáo dục & Đào tạo. Trong chỉ đạo, chúng tôi luôn coi trọng các hoạt động kiểm tra, đánh giá, xếp loại cá nhân, đơn vị. Sau mỗi học kỳ, mỗi năm học, các đơn vị đều có báo cáo cụ thể về phong trào này. Ngoài các biện pháp như đã nêu trên, chúng tôi luôn coi trọng việc nâng cao chất lượng dạy viết chữ thông qua các Hội thi viết chữ đẹp. Qua các Hội thi, các trường đều dành thời gian hướng dẫn, bồi dưỡng cho học sinh luyện viết nhiều hơn. Ngay trong những năm đầu thực hiện Chương trình sách giáo khoa mới, tại các hội thi Viết chữ đẹp, các nhà trường, các thầy cô giáo và những người quan tâm đến lĩnh vực này đều vui mừng, ngạc nhiên khi nhìn những bài viết đẹp của học sinh. Những bài viết đẹp ban đầu đã đánh thức niềm hứng thú, khiếu thẩm mĩ còn ẩn tàng trong học sinh, khuyến khích các em không chỉ viết đúng mẫu chữ mới mà còn “tạo ra” những vẻ đẹp của riêng chữ viết, bài viết của mình. Qua các Hội thi, học sinh được bộc lộ, được thể hiện khả năng, kĩ năng viết chữ; được thử thách, tìm tòi, học hỏi kĩ năng viết chữ ở bạn bè trong lớp, trong trường cũng như ở các trường khác. Các hội thi Viết chữ đẹp trong học sinh mang tính chất học mà chơi, chơi mà học, nghiêm túc, có tính kỉ luật chặt chẽ nhưng cũng đầy hứng thú, luôn cố giữ gìn cho các em sự hồn nhiên, lòng tin vào khả năng của chính các em. Những học sinh viết chữ chưa đẹp sẽ cố gắng luyện viết để có chữ viết đẹp. Những học sinh đã viết chữ đẹp sẽ luyện viết chữ đẹp hơn. Đối với giáo viên, các Hội thi đã tạo thêm điều kiện cho các thầy cô giáo thể hiện sự tài hoa, tinh tế trong viết chữ đồng thời cũng giúp các thầy cô giáo có thêm nhiều kinh nghiệm viết chữ, rèn chữ viết cho học sinh, đặc biệt là việc rèn chữ cái viết hoa “ sáng tạo” cho học sinh; có cơ hội phát hiện những năng lực tiềm tàng của mỗi học sinh để khích lệ, động viên và phát huy. Tại các Hội thi, chúng tôi thường yêu cầu các đơn vị trưng bày sản phẩm của phong trào Rèn chữ- Giữ vở. Đây thực sự là nơi để các trường giao lưu, trao đổi kinh nghiệm rèn chữ, giữ vở trong học sinh một cách hiệu quả. Ngoài ra, kết thúc mỗi năm học, chúng tôi luôn lưu ý các trường giữ lại những bộ vở sạch, chữ đẹp để lưu lại phòng truyền thống nhà trường nhằm kích thích phong trào Rèn chữ- Giữ vở trong những năm học tiếp theo. Biện pháp 6: Chỉ đạo các đơn vị khuyến khích giáo viên tự làm đồ dùng dạy học phục vụ cho việc dạy học Tập viết. Cũng như các môn, phân môn khác của chương trình tiểu học, các trang thiết bị tối thiểu phục vụ cho việc dạy Tập viết vẫn chưa đáp ứng yêu cầu dạy học. Vì vậy, việc khuyến khích giáo viên làm thêm đồ dùng dạy học là thật sự cần thiết. Thực tế cho thấy, nhiều giáo viên đã tự làm những đồ dùng dạy học có giá trị. Học tập mô hình Bộ chữ hướng dẫn dạy Tập viết của chương trình Cải cách giáo dục ( do Công ty cơ sở vật chất và thiết bị trường học sản xuất), nhiều giáo viên đã tự thiết kế bộ chữ dạy viết theo mẫu chữ mới. Đặc biệt, một số giáo viên đã tự làm bộ chữ dạy viết chữ hoa cỡ nhỏ để dạy học tiết Tập viết lớp Ba. Đây là phương tiện rất cần thiết phục vụ cho việc dạy học Tập viết hiện nay. Biện pháp 7: Bồi dưỡng kiến thức, kỹ năng dạy viết chữ cho giáo viên bậc học mầm non. Dạy viết, học viết hiệu quả cần cả một quá trình. Để dạy viết, học viết ở tiểu học đạt kết quả, học sinh cần có sự chuẩn bị chu đáo từ bậc học mầm non. Một trong những yêu cầu quan trọng của hoạt động Làm quen với chữ viết ở bậc học mầm non là giúp học sinh: -Nhận dạng 29 chữ cái tiếng Việt, nhận biết 5 dấu thanh. -Trẻ được tập cầm bút, để vở, ngồi tô, vẽ đúng tư thế. -Bước đầu tập tô, vẽ một số nét cơ bản. -Làm quen với hình dáng chữ cái, quy trình viết chữ. Chúng tôi đã có những chuyên đề bồi dưỡng kiến thức về dạy chữ viết cho đội ngũ cán bộ giáo viên bậc học Mầm non. Qua các buổi học, cán bộ giáo viên bậc học Mầm non được hướng dẫn những kiến thức cần thiết về: 1.Những đặc điểm của mẫu chữ viết theo Quyết định 31/2002/QĐ-BGD&ĐT ngày 14/6/2002 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục & Đào tạo, trong đó lưu ý đặc điểm của mẫu chữ cái viết thường. 2.Các thuật ngữ để hướng dẫn học sinh học viết: điểm đặt bút, điểm dừng bút, rê bút, lia bút, liền nét… 3.Các kỹ năng cần thiết để học viết đối với học sinh. 4.Quy trình viết các chữ cái ( viết thường ) của tiếng Việt. Chúng tôi cũng đã giới thiệu tài liệu Hướng dẫn dạy viết chữ cái viết thường đến cán bộ, giáo viên; đã dự một số tiết dạy của giáo viên và có những định hướng cụ thể cho các cô giáo trong hoạt động hướng dẫn các cháu Làm quen chữ cái. Bên cạnh đó, chúng tôi cũng đã tổ chức cho giáo viên dạy các lớp Mẫu giáo Lớn được dự một số giờ dạy Tập viết của giáo viên lớp Một nhằm giúp đội ngũ tiếp cận nội dung chương trình, quy trình lên lớp, những lưu ý về các thao t