Đề thi chọn học sinh giỏi cấp tỉnh lớp 12 THPT – năm học 2008 - 2009 môn thi: Địa lí thời gian làm bài: 90 phút, không kể thời gian giao đề

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BẮC KẠN ĐỀ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI CẤP TỈNH LỚP 12 THPT – NĂM HỌC 2008 - 2009 ĐỀ DỰ BỊ MÔN THI: ĐỊA LÍ Thời gian làm bài: 90 phút, không kể thời gian giao đề. Câu 1. (3 điểm): Hãy trình bày đặc điểm chuyển động tự quay quanh trục của Trái Đất và hệ quả của nó? Giả sử Trái Đất không chuyển động quanh trục mà chỉ chuyển động quanh Mặt Trời thì sẽ có hiện tượng gì xảy ra trên Trái Đất ? Câu 2. (5 điểm): Dựa vào Átlát địa lí Việt Nam- Trang 9( Của nhà xuất bản Giáo dục), em hãy: Phân tích lát cắt địa hình C- D. Rút ra những đặc điểm chính của địa hình miền Tây Bắc và Bắc Trung Bộ? Câu 3. (4 điểm): Cho bảng số liệu: Cơ cấu GDP phân theo khu vực kinh tế của nước ta giai đoạn 1990- 2005 (Đơn vị: %). Năm Ngành 1990 1995 1997 1998 2002 2005 Nông- lâm- ngư nghiệp 38,7 22,7 25,8 25,8 23,0 21,0 Công nghiệp- xây dựng 22,7 28,8 32,1 32,5 38,5 41,0 Dịch vụ 38,6 44,0 42,1 41,7 38,5 38,0 a. Vẽ biểu đồ thích hợp để thể hiện rõ nhất sự chuyển dịch cơ cấu ngành kinh tế của nước ta giai đoạn 1990 – 2005. b. Qua biểu đồ em hãy đưa ra nhận xét và giải thích sự thay đổi trên. HẾT Ghi chú: - Thí sinh không được phép sử dụng tài liệu ( chỉ được phép sử dụng Átlát Địa lí Việt Nam do nhà xuất bản Giáo dục ấn hành) - Giám thị coi thi không giải thích gì thêm. HƯỚNG DẪN CHẤM THI CHỌN HỌC SINH GIỎI CẤP TỈNH LỚP 12 NĂM HỌC 2008 – 2009 Môn: ĐỊA LÍ, ĐỀ DỰ BỊ CÂU 1 1. Vận động tự quay quanh trục của Trái Đất. a, Đặc điểm. - Trái Đất tự quay một trục ( tưởng tượng). Trục này tạo nên một góc 66033, với mặt phẳng quỹ đạo chuyển động của Trái Đất xung quanh Mặt Trời - Thời gian quay hết một vòng là 24 giờ. - Hướng quay từ Tây sang Đông. - Vận tốc quay giảm dần từ xích đạo về hai cực. b, Hệ quả: - Sự luân phiên ngày và đêm. - Giờ trên Trái Đất. - Sự lệch hướng chuyển động của các vật thể do tác động của lực Côriôlit. 2. Nếu Trái Đất không có chuyển động tự quay quanh trục thì: - Trái Đất vẫn có ngày và đêm. - Một năm chỉ có một ngày và một đêm. - Ngày dài 6 tháng , đêm dài 6 tháng. - Ban ngày, mặt đất sẽ tích tụ một lượng nhiệt lớn và nóng lên dữ dội. Ban đêm trở nên rất lạnh. - Sự chênh lệch nhiệt độ ngày đêm rất lớn, bề mặt Trái Đất sẽ không còn sự sống. (3,0đ) 0,25 đ 0,25 đ 0,25 đ 0,25 đ 0,25 đ 0,25 đ 0,25 đ 0,25 đ 0,25 đ 0,25 đ 0,25 đ 0,25 đ CÂU 2 a. Giới thiệu khái quát về lát cắt C- D - Lát cắt địa hình thuộc khu vực miền Tây Bắc và Bắc Trung Bộ - Lát cắt chạy từ biên giới Việt – Trung qua núi Phanxipăng, núi Phu Pha Phong đến sông Chu. - Lát cắt chạy qua 3 khu là: Khu Hoàng Liên Sơn, khu Tây Bắc và khu Hòa Bình- Thanh Hóa. b. Phân tích lát cắt. * Khu Hoàng Liên Sơn. - Là khu vực địa hình miền núi cao, đồ sộ nhất nước ta. Độ chia cắt sâu lớn. - Có độ cao trung bình trên 2500m, với đỉnh núi cao nhất là: Phanxipăng ( 3143m). * Khu Tây Bắc. - Lát cắt chạy qua cao nguyên Mộc Châu với bÒ mÆt ®Þa h×nh kh¸ b»ng ph¼ng, ®é chia c¾t s©u nhá. - §é cao trung b×nh tõ 500 ®Õn 1000m. * Khu Hßa B×nh – Thanh Hãa. - §©y lµ khu vùc cã ®Þa h×nh thÊp nhÊt trong l¸t c¾t C - D, tuy nhiªn kh«ng ®ång nhÊt. - §é cao trung b×nh kho¶ng 250m. §Ønh nói cao nhÊt trong vïng lµ Phu Pha Phong(1587m) C. Rót ra ®Æc ®iÓm cña l¸t c¾t C- D. - §é cao ( h­íng nghiªng) cã chiÒu h­íng gi¶m dÇn theo chiÒu T©y B¾c - §«ng Nam. - §é c¾t xÎ ®Þa h×nh gi¶m dÇn tõ vïng nói T©y B¾c xuèng vïng ®åi chuyÓn tiÕp vµ ®ång b»ng phÝa §«ng Nam. (5,0 đ) 0,25 đ 0,5 đ 0,25 đ 0,5 đ 0,5 đ 0,5 đ 0,5 đ 0,5 đ 0,5 đ 0,5 đ 0,5 đ CÂU 3 a. Vẽ biểu đồ. - Vẽ biểu đồ miền. Yêu cầu: + Có tên biểu đồ, có chú thích. + Chính xác về khoảng cách chia trên hai trục. + Chính xác về đối tượng biểu hiện trên biểu đồ. - Mỗi yêu cầu trên sai thì trừ đi 0,5 điểm b. Nhận xét và giải thích. * Nhận xét: - Cơ cấu ngành kinh tế trong GDP ở nước ta đang có sự chyển dịch theo hướng: Tăng tỉ trọng của khu vực II, giảm tỉ trọng của khu vực I, khu vực III tỉ trọng khá cao nhưng không ổn định. + Khu vực I: Giảm từ 38,7%(năm 1990) xuống còn 21,0% ( năm 2005) + Khu vực II: Tăng nhanh nhất, đặc biệt trong giai đoạn 1997- 2005 ( tăng từ 32,1% lên 41,0%) + Khu vực III: Chiếm tỉ trọng cao trong thời kì 1995(44,0%), sau đó lại giảm xuống còn 38,0% (năm 2005). * Giải thích: - Xu hướng chuyển dịch như trên là phù hợp với yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện nước ta hiện nay. (4,0đ) ( 2,0) (2,0đ) 0,5đ 0,25đ 0,5đ 0,25đ 0,5đ (Đáp án chấm gồm có 02 trang)