Đề thi chọn học sinh giỏi lớp 12 vào đội tuyển dự thi học sinh giỏi tỉnh năm học 2008-2009 môn: Địa lý

Trường THPT Thuận Thành 1 ĐỀ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI LỚP 12 Vào đội tuyển dự thi học sinh giỏi tỉnh năm học 2008-2009 Môn: Địa Lý Thời gian : 150 phút ( không kể thời gian giao đề ) Câu 1 (3 điểm) Hãy trình bày chuyển động tự quay quanh trục của Trái Đất và hệ quả của nó? Giả sử Trái Đất không chuyển động quanh trục mà chỉ chuyển động quanh Mặt Trời thì sẽ có hiện tượng gì xảy ra trên Trái Đất ? Câu 2 (3 điểm) Dựa vào bảng số liệu sau: Nhiệt độ trung bình tại một số địa điểm Địa điểm Nhiệt độ TB tháng 1 ( 0C) Nhiệt độ TB tháng 7 ( 0C ) Nhiệt độ TB năm (0C ) Lạng Sơn 13,3 27,0 21,2 Hà Nội 16,4 28,9 23,5 Vinh 17,6 29,6 23,9 Huế 19,7 29,4 25,1 Quy Nhơn 23,0 29,7 26,8 Tp Hồ Chí Minh 25,8 27,1 27,1 Hãy nhận xét về sự thay đổi nhiệt độ từ bắc vào nam. Giải thích vì sao có sự thay đổi đó. Câu 3 (4điểm) Cho bảng số liệu dưới đây: Dân số trung bình của nước ta phân theo thành thị và nông thôn trong thời kì 1990-2002 (Đơn vị: nghìn người ) Năm Thành thị Nông thôn 1990 12880,3 53136,4 1994 14425,6 56398,9 1996 15419,9 57736,5 1998 17464,6 57991,7 2002 20022,1 59705,3 2004 21737,2 60294,5 2005 22336,8 60769,5 2006 22792,6 61344,2 ( Nguồn: Niên giám thống kê CHXHCN Việt Nam, NXB Thống kê, năm 2007 ) Anh (Chị) hãy: a, Vẽ biểu đồ thích hợp nhất thể hiện cơ cấu dân số phân theo thành thị và nông thôn ở nước ta trong thời kì 1990-2002. b, Từ biểu đồ đã vẽ, nhận xét và giải thích nguyên nhân dẫn đến sự thay đổi đó. *** Hết *** Trường THPT Thuận Thành 1 Đáp án đề thi chọn học sinh giỏi lớp 12 Vào đội tuyển dự thi học sinh giỏi tỉnh năm học 2008-2009 Môn Địa Lý Câu 1 ( 3 điểm ) Vận động tự quay quanh trục của Trái Đất. a, Khái quát: - Thời gian quay hết một vòng là 24 giờ ( 0,25 đ) - Hướng quay từ Tây sang Đông (0,25 đ) - Vận tốc quay giảm dần từ xích đạo về hai cực (0,25 ) b, Hệ quả: - Sự luân phiên ngày và đêm ( 0,25 đ) - giờ trên trái đất ( 0,25 đ ) - Sự lệch hướng chuyển động của các vật thể do tác động của lực Côriôlit( 0,25 đ ) 2. Khi không có chuyển động tự quay quanh trục thì sẽ : - Trái Đất vẫn có ngày và đêm (0,25đ) - Một năm chỉ có một ngày và một đêm (0,25 đ) - Ngày dài 6 tháng , đêm dài 6 tháng (0,25 đ) - Ban ngày, mặt đất sẽ tích tụ một lượng nhiệt lớn và nóng lên dữ dội (0,25 đ) - Ban đêm trở lên rất lạnh (0,25 đ) - Sự chênh lệch nhiệt độ ngày đêm rất lớn, bề mặt trái đất sẽ không còn sự sống (0,25 đ) Câu 2 ( 3 điểm ). a, Nhận xét (1,5 đ) - Nhiệt độ trung bình tháng 1 : càng vào nam nhiệt độ càng tăng và sự chênh lệch nhiệt độ khá lớn . Dẫn chứng (0,5 đ) - Nhiệt độ trung bình tháng 7 cũng có sự thay đổi từ bắc vào nam, nhiệt độ TB của Vinh cao hơn Huế và của Quy Nhơn cao hơn Tp HCM . Sự chênh lệch nhiệt độ từ bắc vào nam là rất ít. Dẫn chứng(0,5 đ) - Nhiệt độ trung bình năm cũng có sự thay đổi, càng vào nam nhiệt độ càng tăng . Dẫn chứng ( 0,25 đ) - Biên độ nhiệt lại giảm dần từ bắc vào nam. Dẫn chứng (0,25 đ) b, Giải thích (1,5 đ) - Càng vào nam càng gần xích đạo nên góc nhập xạ lớn (0,25Tháng đ) - Khoảng cách giữa hai lần Mặt Trời lên thiên đỉnh cách xa nhau (0,25 đ) - Ảnh hưởng của gió mùa đông bắc yếu dần khi vào Huế, phía nam không còn ảnh hưởng (0,25 đ ) - Tháng 1 có sự chênh lệch nhiệt độ lớn vì đây là thời kì hoạt động mạnh cảu gió mùa đông bắc ở phía Bắc.(0.25đ) - Tháng 7 do hoạt động của gió mùa hạ nên sự chênh lệch nhiệt độ ít. Huế và Tp Hồ Chí Minh có lượng mưa nhiều nên nhiệt độ thấp hơn so với Vinh và Quy Nhơn (0,5đ) Câu 3 ( 4 điểm) a, Vẽ biểu đồ (2 điểm) - Xử lý số liệu (%)(0,5 điểm) Năm Thành thị Nông thôn 1990 19,5 80,5 1994 20,4 79,6 1996 21,1 78,9 1998 23,2 76,8 2002 25,1 74,9 2004 26,5 73,5 2005 26,9 73,1 2006 27,1 72,9 - Vẽ biểu đồ thích hợp nhất là biểu đồ miền (1,5 điểm) . Nếu học sinh chọn dạng khác không cho điểm. - Nếu sai một các ý sau sẽ trừ 0,25 điểm : + không có tên biểu đồ. + Không có chú giải. + Không chia khoảng cách năm. + Không ghi số liệu của các năm. b, Nhận xét và giải thích ( 2 điểm) * Nhận xét (1.5 điểm) - Cơ cấu dân số nước ta có sự thay đổi theo xu hướng: ( 0,25 đ) + Tăng tỉ lệ dân thành thị . dẫn chứng(0,25 đ) + Giảm tỉ lệ nông thôn. dẫn chứng ( 0.25 đ ) - Xu hương thay đổi này vẫn còn chậm . (0,25 đ) - Tỉ lệ dân thành thị tăng 7,6 % trong giai đoạn trên (0,25 đ ) - Tỉ lệ dân nông thôn giảm 7,6 % từ 80,5 xuống 72,9 % (0,25đ) * Giải thích (0,5 điểm) - Đây là kết qủa của quá trình công nghiệp hoá và đô thị hoá của nước ta (0,25 đ) - Tuy nhiên, do quá trình công nghiệp hoá và đô thị hoá của nước ta diễn ra còn chậm nên xu hướng thay đổi này cũng chậm. (0,25đ)