Đề thi học kỳ II năm học 2008 - 2009 môn Ngữ văn - Khối 12

ĐỀ THI HỌC KỲ II Năm học : 2008 - 2009 MÔN NGỮ VĂN - KHỐI 12 Thời gian 150 phút (không kể thời gian phát đề) PHẦN I: Phần dùng chung cho tất cả thí sinh Câu 1: (2 điểm) Trình bày vắn tắt về cuộc đời và sự nghiệp văn học của Hê-minh-uê. Câu 2: (3 điểm) Có một nhà xã hội học, trong khi đi tìm hiểu thực tế cho đề tài của mình sắp viết thì gặp một trường hợp khá thú vị: Anh A và anh B đều có một người cha nghiện ngập và vũ phu. Sau này, anh A trở thành một chàng trai luôn đi đầu trong công tác phòng chống tệ nạn xã hội và bạo lực gia đình. Còn anh B thì lại là một phiên bản của cha anh. Nhà xã hội học đã đặt cùng một câu hỏi cho cả hai người: "Điều gì khiến anh trở nên như thế ?” Và nhà xã hội học đã nhận được cùng một câu trả lời: "Có một người cha như thế, nên tôi phải như thế". Anh, chị hãy viết một bài luận ngắn (không quá 400 từ), trình bày suy nghĩ của mình về câu chuyện trên. PHẦN II: Phần dành riêng cho từng ban. Thí sinh học ban nào thì làm theo ban đó. Câu 3a: (5 điểm) Dành cho thí sinh học chương trình chuẩn Phân tích nhân vật Chiến trong truyện ngắn “Những đứa con trong gia đình” của nhà văn Nguyễn Thi. Câu 3b: (5 điểm) Dành cho thí sinh học chương trình nâng cao Anh, chị hãy phân tích đoạn văn sau: "Rượu đã tan lúc nào. Người về, người đi chơi đã vãn cả. Mị không biết, Mị vẫn ngồi trơ một mình giữa nhà. Mãi sau Mị mới đứng dậy, nhưng Mị không bước ra đường chơi, mà từ từ bước vào buồng. Chẳng năm nào A Sử cho Mị đi chơi Tết. Mị cũng chẳng buồn đi. Bấy giờ Mị ngồi xuống giường, trông ra cái cửa sổ lỗ vuông mờ mờ trăng trắng. Đã từ nãy, Mị thấy phơi phới trở lại, trong lòng đột nhiên vui sướng như những đêm Tết ngày trước. Mị trẻ lắm. Mị vẫn còn trẻ. Mị muốn đi chơi. Bao nhiêu người có chồng cũng đi chơi ngày Tết. Huống chi A Sử với Mị, không có lòng với nhau mà vẫn phải ở với nhau ! Nếu có nắm là ngón trong tay lúc này, Mị sẽ ăn cho chết ngay, chứ không buồn nhớ lại nữa. Nhớ lại, chỉ thấy nước mắt ứa ra. Mà tiếng sáo gọi bạn yêu vẫn lửng lơ bay ngoài đường. Anh ném pao, em không bắt Em không yêu, quả pao rơi rồi ...” (Trích "Vợ chồng A Phủ - Tô Hoài, Ngữ Văn 12, tập 2) HƯỚNG DẪN CHẤM MÔN NGỮ VĂN - KHỐI 12 NĂM HỌC 2008 – 2009 PHẦN I: Phần dùng chung cho tất cả thí sinh Câu 1: (2 điểm) HS cần nêu được các ý: - Huê-minh-uê (1899-1961) là nhà văn vĩ đại người Mỹ, đạt giải Nobel văn học năm 1954.(0,5đ) - Ông tham gia cả hai cuộc đại chiến thế giới lần thứ nhất và thứ hai (chống phát xít).(0,5đ) - Huê-minh-uê là nhà văn đề xướng và thực thi nguyên lí “Tảng băng trôi” trong sáng tác văn chương.(0,5đ) - Tác phẩm tiêu biểu: Giã từ vũ khí, Chuông nguyện hồn ai, Ông già và biển cả.(0,5đ) Câu 2: (3 điểm) - Yêu cầu về hình thức: Viết được kiểu bài nghị luận về một tư tưởng, đạo lí. - Yêu cầu về nội dung: Bài làm có thể có nhiều cách diễn đạt, nhưng phải đảm bảo được hai ý sau: + Một trong những nền tảng quan trọng hình thành nên nhân cách con người là gia đình. (Ở bầu thì tròn, ở ống thì dài - Gần mực thì đen, gần đèn thì sáng) + Sức mạnh của con người nằm ở ý chí và nghị lực. *Thang điểm: - Điểm 2 - 3 : Bài viết mạch lạc, truyền cảm. Đảm bảo đầy đủ yêu cầu. - Điểm 1 -2 : Bài viết hoặc chỉ có ý 1 nhưng vẫn trôi chảy, có cảm xúc,hoặc có đủ 2 ý nhưng còn mắc vài lỗi diễn đạt. -Điểm 0: Lạc đề hoặc không viết được gì cả. PHẦN II: Phần dành riêng cho từng ban. Thí sinh học ban nào thì làm theo ban đó. Câu 3a: (5 điểm) Dành cho thí sinh học chương trình chuẩn Các ý chính cần đạt: 3.1. Vẻ đẹp của một cô gái đời thường: - Cô 18 tuổi, đôi lúc tính khí còn trẻ con (Tranh công bắt ếch, vết đạn bắn tàu giặc) song có cái duyên dáng của thiếu nữ mới lớn (Bịt miệng cười khí chú Năm cất giọng hò, chéo khăn hờ ngang miệng, thích soi gương - đi đánh giặc còn cái gương trong túi, ...). - Thương em, biết nhường nhịn em; biết tính toán việc nhà. - Thương cha mẹ (tâm trạng cô khi khiên bàn thờ má gửi trước ngày tòng quân...). - Chăm chỉ: đọc chưa thạo nhưng chăm chỉ đánh vần cuốn sổ gia đình. Chiến là hình ảnh sinh động của cô gái Việt Nam trong cuộc sống đời thường những năm chiến tranh chống Mỹ. 3.2. Vẻ đẹp của phẩm chất người anh hùng: - Gan góc: có thể ngồi lì suốt buổi chiều để đánh vần cuốn sổ ghi công gia đình của chú Năm. - Dũng cảm: cùng em bắn cháy tàu giặc. - Quyết tâm lên đường trả thù cho ba má: "Tao đã thưa với chú Năm rồi. Đã làm thân con gái ra đi thì tao chỉ có một câu: nếu giặc còn thì tao mất, vậy à". - Những phẩm chất đẹp đẽ của Chiến luôn được nghệ thuật miêu tả trong sự soi rọi với hình tượng người mẹ. Nhưng nếu câu chuyện của gia đình Chiến là một "dòng sông" thì Chiến là khúc sông sau - cô giống mẹ nhưng cũng rất khác mẹ ở hành động quyết định vào bộ đội, quyết định cầm súng đi trả thù cho gia đình, quê hương. 3.3. Chiến mang trong mình vẻ đẹp người con gái Việt Nam thời chống Mỹ: trẻ trung, duyên dáng nhưng cũng rất mực anh hùng. Cô tiếp nối và làm rạng rỡ truyền thống đánh giặc cứu nước của gia đình và truyền thống tốt đẹp của dân tộc Việt Nam. Nghệ thuật thành công trong việc xây dựng hình tượng nhân vật nữ anh hùng thời chống Mỹ. Câu 3b: (5 điểm) Dành cho thí sinh học chương trình nâng cao - Yêu cầu về hình thức: Viết được một bài văn nghị luận về một đoạn trích văn xuôi, linh hoạt trong thao tác lập luận. Yêu cầu về nội dung: + Mâu thuẫn đầy xa xót đang xảy ra trong người đàn bà nhạy cảm nhưng mỏi mòn, câm lặng. + Từ đó, thấy được giá trị hiện thực và nhân đạo của tác phẩm. Thang điểm: Điểm 4 - 5 : Đáp ứng được các yêu cầu nêu trên. Bài viết giàu cảm xúc. Điểm 2 - 3 : Đáp ứng được yêu cầu. Diễn đạt đôi chỗ chưa mạch lạc. Tuy nhiên, bài làm có chất văn. Điểm 0 - 1 : Bài viết quá sơ sài, lan man không đáp ứng yêu cầu của đề bài. Khuyến khích những bài làm có tính sang tạo. ------Hết------ §Ò thi thö tèt nghiÖp THPT N¨m 2009 M«n :V¨n Thêi gian :150 phót (kh«ng kÓ thêi gian giao ®Ò) I. PhÇn dµnh chung cho tÊt c¶ c¸c thÝ sinh (5 ®iÓm) C©u 1(2 ®iÓm) Qua truyÖn ng¾n Thuèc cña Lç TÊn, anh (chÞ) h·y cho biÕt ý nghÜa nhan ®Ò cña truyÖn? C©u 2 (3 ®iÓm) Trong Th«ng ®iÖp nh©n Ngµy ThÕ giíi phßng chèng AIDS, 1-2-2003, C«-phi An-nan viÕt: " Trong thÕ giíi khèc liÖt cña AIDS, kh«ng cã kh¸i niÖm chóng ta vµ hä. Trong thÕ giíi ®ã, im lÆng ®ång nghÜa víi c¸i chÕt" (Ng÷ v¨n 12, tËp, NXB Gi¸o dôc, 2008, tr. 82) Anh/ chÞ suy nghÜ nh­ thÕ nµo vÒ ý nghÜ trªn? Ii. PhÇn dµnh riªng ThÝ sinh häc theo ch­¬ng tr×nh nµo th× chØ ®­îc lµm c©u dµnh riªng cho ch­¬ng tr×nh ®ã (c©u 3.a hoÆc 3.b) C©u 3.a. Theo ch­¬ng tr×nh ChuÈn (5 ®iÓm) Trong truyÖn ng¾n ChiÕc thuyÒn ngoµi xa, NguyÔn Minh Ch©u ®· x©y dùng ®­îc mét t×nh huèng truyÖn mang ý nghÜa kh¸m ph¸, ph¸t hiÖn vÒ ®êi sèng. Anh (chÞ) h·y lµm râ ®iÒu ®ã. C©u 3.b. Theo ch­¬ng tr×nh N©ng cao (5 ®iÓm) Ph©n tÝch nh÷ng nÐt ®Ñp trong suy nghÜ vµ øng xö cña nh©n vËt bµ HiÒn trong truyÖn ng¾n Mét ng­êi Hµ Néi cña NguyÔn Kh¶i …....................HÕt......................... ThÝ sinh kh«ng ®­îc sö dông tµi liÖu, gi¸m thÞ kh«ng gi¶i thÝch g× thªm. Hä vµ tªn thÝ sinh:.................................................SBD:......................... Së GD&§T B¾c Giang Côm S¬n §éng H­íng dÉn chÊm thi thö tN THPT N¨m 2009 M«n :V¨n 12 C©u Néi dung Thang ®iÓm C©u 1 2® ý nghÜa nhan ®Ò : Thuèc chøa ®ùng nh÷ng líp nghÜa c¬ b¶n sau  - §ã lµ thø thuèc ch÷a bÖnh lao (c¸ch ch÷a bÖnh ph¶n khoa häc, v« c¨n cø ) trong quan niÖm vµ niÒm tin cña ng­êi Trung Quèc.. Qua ®ã nhµ v¨n v¹ch trÇn sù u mª l¹c hËu cña nh÷ng ng­êi tin r»ng ¨n b¸nh bao tÈm m¸u ng­êi sÏ ch÷a khái bÖnh lao. - §ã l¹i lµ thø thuèc ®éc, thuèc giÕt ng­êi- Hoa Thuyªn chÕt khi ¨n chiÕc b¸nh bao tÈm m¸u ng­êi. - ý nghÜa s©u xa : Ph¶i t×m mét thø thuèc kh¸c chø kh«ng thÓ dïng thø thuèc cò ®ã lµ : + Thuèc ch÷a bÖnh tinh thÇn ®ã lµ c¨n bÖnh u mª l¹c hËu trong nhËn thøc. + Thuèc ®Ó ch÷a bÖnh xa rêi quÇn chóng cña ng­êi c¸ch m¹ng. 0,5® 0,5® 1® C©u 2 3® 1. Yªu cÇu vÒ kÜ n¨ng: BiÕt c¸ch lµm bµi nghÞ luËn x· héi. kÕt cÊu bµi viÕt chÆt chÏ, diÔn ®¹t l­u lo¸t, kh«ng m¾c lçi chÝnh t¶, dïng tõ, ng÷ ph¸p. 2. Yªu cÇu vÒ kiÕn thøc: a. Më bµi: - Giíi thiÖu vÒ vÊn ®Ò cÇn nghÞ luËn - TrÝch dÉn ý kiÕn cña C«-phi An-nan. b. Th©n bµi: ThÝ sinh cã thÓ tr×nh bµy theo nhiÒu c¸ch kh¸c nhau nh­ng ®¶m b¶o tÝnh chÆt chÏ vµ hîp lÝ theo hÖ thèng ý sau - Nªu râ hiÖn t­îng: + Thùc tr¹ng cña ®¹i dÞch HIV/AIDS trªn thÕ giíi nãi chung vµ ViÖt Nam nãi riªng: tèc ®é l©y nhiÔm, con ®­êng l©y nhiÔm, møc ®é l©y nhiÔm... + Th¸i ®é cña mäi ng­êi víi nh÷ng bÖnh nh©n nhiÔm HIV cßn cã sù k× thÞ, ng¨n c¸ch, ph©n biÖt ®èi xö. - Gi¶i ph¸p: + Phª ph¸n nh÷ng hµnh ®éng k× thÞ, ng¨n c¸ch, ph©n biÖt ®èi xö víi nh÷ng bÖnh nh©n HIV. Tõ ®ã mäi ng­êi ph¶i tõ bá th¸i ®é k× thÞ, ng¨n c¸ch, ph©n biÖt ®èi xö víi nh÷ng bÖnh nh©n HIV (kh«ng cã kh¸i niÖm chóng ta vµ hä). + Ph¶i cã hµnh ®éng tÝch cùc, cô thÓ bëi im lÆng ®ång nghÜa víi c¸i chÕt. + Tr¸ch nhiÖm cña häc sinh ®Ó gãp phÇn ph¸ vì sù ng¨n c¸ch gi÷a mäi ng­êi vµ bªnh nh©n nhiÔm HIV: tuyªn truyÒn, vËn ®éng, hµnh ®éng cô thÓ.... c. KÕt bµi: Bµy tá suy nghÜ cña ng­êi viÕt. 0.25 1.0 ® 1.5 ® 0.25 ® C©u 3.a 5,0® 3.a. T×nh huèng truyÖn trong truyÖn ng¾n ChiÕc thuyÒn ngoµi xa cña NguyÔn Minh Ch©u 1. Giíi thiÖu chung - Sau 1975, NguyÔn Minh Ch©u quan t©m tiÕp cËn ®êi sèng ë gãc ®é thÕ sù. ¤ng lµ mét trong nh÷ng c©y bót tiªn phong cña v¨n häc ViÖt Nam thêi kú ®æi míi. - NguyÔn Minh Ch©u s¸ng t¸c truyÖn ng¾n ChiÕc thuyÒn ngoµi xa n¨m 1983. Trong t¸c phÈm nµy, nhµ v¨n ®· x©y dùng ®­îc mét t×nh huèng truyÖn mang ý nghÜa kh¸m ph¸, ph¸t hiÖn vÒ ®êi sèng. 2. Ph©n tÝch t×nh huèng truyÖn a. T×nh huèng truyÖn - NghÖ sÜ Phïng ®Õn mét vïng ven biÓn miÒn Trung chôp mét tÊm ¶nh cho cuèn lÞch n¨m sau. Anh thÊy c¶nh chiÕc thuyÒn ngoµi xa, trong lµn s­¬ng sím, ®Ñp nh­ tranh vÏ. Phïng nhanh chãng bÊm m¸y, thu lÊy mét h×nh ¶nh kh«ng dÔ g× gÆp ®­îc trong ®êi. - Khi chiÕc thuyÒn vµo bê, Phïng thÊy hai vî chång hµng chµi b­íc xuèng. Anh chøng kiÕn c¶nh ng­êi chång ®¸nh vî, ®øa con ng¨n bè. Nh÷ng ngµy sau, c¶nh ®ã l¹i tiÕp diÔn. Phïng kh«ng ngê sau c¶nh ®Ñp nh­ m¬ lµ bao ngang tr¸i, nghÞch lý cña ®êi th­êng. b. C¸c nh©n vËt víi t×nh huèng - T×nh huèng truyÖn ®­îc t¹o nªn bëi nghÞch c¶nh gi÷a vÎ ®Ñp chiÕc thuyÒn ngoµi xa víi c¸i thËt gÇn lµ sù ngang tr¸i trong gia ®×nh thuyÒn chµi. G¸nh nÆng m­u sinh ®Ì trÜu trªn vai cÆp vî chång. Ng­êi chång trë thµnh kÎ vò phu. Ng­êi vî v× th­¬ng con nªn nhÉn nhôc chÞu ®ùng sù ng­îc ®·i cña chång mµ kh«ng biÕt m×nh ®· lµm tæn th­¬ng t©m hån ®øa con. CËu bÐ th­¬ng mÑ, bªnh vùc mÑ, thµnh ra c¨m ghÐt cha m×nh. - Ch¸nh ¸n §Èu tèt bông nh­ng l¹i ®¬n gi¶n trong c¸ch nghÜ. Anh khuyªn ng­êi ®µn bµ bá chång lµ xong, mµ kh«ng biÕt bµ cÇn mét chç dùa kiÕm sèng ®Ó nu«i con kh«n lín. c.ý nghÜa kh¸m ph¸, ph¸t hiÖn cña t×nh huèng - ë t×nh huèng truyÖn nµy, c¸i nh×n vµ c¶m nhËn cña nghÖ sÜ Phïng, ch¸nh ¸n §Èu lµ sù kh¸m ph¸, ph¸t hiÖn s©u s¾c vÒ ®êi sèng vµ con ng­êi. - §Èu hiÓu ®­îc nguyªn do ng­êi ®µn bµ kh«ng thÓ bá chång lµ v× nh÷ng ®øa con. Anh vì lÏ ra nhiÒu ®iÒu trong c¸ch nh×n nhËn cuéc sèng. - Phïng nh­ thÊy chiÕc thuyÒn nghÖ thuËt th× ë ngoµi xa, cßn sù thËt cuéc ®êi l¹i ë rÊt gÇn. C©u chuyÖn cña ng­êi ®µn bµ ë tßa ¸n huyÖn gióp anh hiÓu râ h¬n c¸i cã lý trong c¸i t­ëng nh­ nghÞch lý ë gia ®×nh thuyÒn chµi. Anh hiÓu thªm tÝnh c¸ch §Èu vµ hiÓu thªm chÝnh m×nh. 3. KÕt luËn - T×nh huèng truyÖn ChiÕc thuyÒn ngoµi xa cã ý nghÜa kh¸m ph¸, ph¸t hiÖn vÒ sù thËt ®êi sèng, mét t×nh huèng nhËn thøc. - T×nh huèng truyÖn nµy ®· nhÊn m¹nh thªm mèi quan hÖ g¾n bã gi÷a nghÖ thuËt vµ cuéc ®êi, kh¼ng ®Þnh c¸i nh×n ®a diÖn, nhiÒu chiÒu vÒ ®êi sèng, gîi më nh÷ng vÊn ®Ò míi cho s¸ng t¹o nghÖ thuËt. 0,5 ® 1,0 ® 1,5 ® 1,5 ® 0,5 ® C©u 3.b 5,0® 3.b Ph©n tÝch nh÷ng nÐt ®Ñp trong suy nghÜ vµ øng xö cña nh©n vËt bµ HiÒn trong truyÖn ng¾n Mét ng­êi Hµ Néi cña NguyÔn Kh¶i 1. Giíi thiÖu chung - Vµi nÐt vÒ nhµ v¨n NguyÔn Kh¶i - Trong truyÖn ng¾n Mét ng­êi Hµ Néi (1990), qua nh©n vËt bµ HiÒn, NguyÔn Kh¶i thÓ hiÖn c¶m nhËn vÒ nh÷ng gi¸ trÞ bÊt biÕn cña con ng­êi Hµ Néi trong mét x· héi ®ang diÔn ra nhiÒu ®æi thay. 2. Nh÷ng nÐt ®Ñp trong suy nghÜ vµ c¸ch øng xö cña bµ HiÒn a. Nh÷ng nÐt ®Ñp trong suy nghÜ: - Trong c«ng viÖc gia ®×nh, nu«i d¹y con c¸i còng nh­ tr¸ch nhiÖm víi céng ®ång, víi ®Êt n­íc, c¸i chuÈn trong suy nghÜ cña bµ HiÒn lµ lßng tù träng (d¹y con c¸i kh«ng sèng tuú tiÖn, bu«ng tuång; ®ång ý cho con ®i chiÕn ®Êu v× kh«ng muèn nã sèng b¸m vµo sù hy sinh cña b¹n bÌ…). - Bµ lu«n tin vµo vÎ ®Ñp tr­êng tån, bÊt diÖt trong lèi sèng, cèt c¸ch vµ b¶n s¾c v¨n ho¸ Hµ Néi (Mçi thÕ hÖ ®Òu cã thêi vµng son cña hä. Hµ Néi th× kh«ng thÕ. Thêi nµo nã còng ®Ñp, mét vÎ ®Ñp riªng cho mçi løa tuæi). b. Nh÷ng nÐt ®Ñp trong c¸ch øng xö: - Bµ HiÒn øng xö cã b¶n lÜnh tr­íc nh÷ng thay ®æi diÔn ra trong x· héi, lu«n lu«n d¸m lµ m×nh, th¼ng th¾n, ch©n thµnh ®ång thêi còng khÐo lÐo, th«ng minh. - Bµ HiÒn lu«n gi÷ g×n nh÷ng nÐt ®Æc tr­ng trong lèi sèng Hµ Néi, biÓu lé phong th¸i lÞch l·m, sang träng cña ng­êi Hµ thµnh (c¸ch trang trÝ phßng kh¸ch, nh÷ng b÷a ¨n cña gia ®×nh bµ ®Òu to¸t lªn vÎ cæ kÝnh, quý ph¸i vµ ãc thÈm mÜ tinh tÕ cña chñ nh©n…). 3. KÕt luËn - Nh©n vËt bµ HiÒn gîi lªn nh÷ng vÎ ®Ñp vµ chiÒu s©u v¨n ho¸ cña ng­êi Hµ Néi. Nãi nh­ NguyÔn Kh¶i, bµ HiÒn lµ “mét h¹t bôi vµng” cña ®Êt kinh k×. - NhËn xÐt vÒ nghÖ thuËt x©y dùng nh©n vËt: nh©n vËt ®­îc trÇn thuËt tõ ®iÓm nh×n cña nh©n vËt “t«i” (ng­êi kÓ chuyÖn) vµ qua nh÷ng t×nh huèng gÆp gì víi nh÷ng nh©n vËt kh¸c, qua nhiÒu thêi ®o¹n cña ®Êt n­íc. 0,5 ® 2,0 ® 2,0 ® 0,5 ® * L−u ý chung khi chÊm - ChØ cho ®iÓm tèi ®a trong tr−êng hîp: thÝ sinh kh«ng nh÷ng nãi ®ñ ý cÇn thiÕt mµ cßn biÕt c¸ch tæ chøc bµi v¨n, diÔn ®¹t l−u lo¸t, ®óng v¨n ph¹m viÕt kh«ng sai chÝnh t¶. - Cã thÓ chÊp nhËn c¸ch s¾p xÕp ý kh«ng hoµn toµn gièng nh− ®¸p ¸n, miÔn lµ ph¶i ®¶m b¶o ®−îc mét l«gic nhÊt ®Þnh. KhuyÕn khÝch nh÷ng kiÕn gi¶i riªng, thùc sù cã ý nghÜa vÒ vÊn ®Ò. HỌ VÀ TÊN : LỚP: §Ò thi thö tèt nghiÖp THPT N¨m 2009 MÔN: NGỮVĂN 12 (Thời gian:150 phút ) ĐIỂM LỜI PHÊ CỦA GIÁO VIÊN Phần I: Chung cho tất cả thí sinh (5,0 điểm) 1/CÂU :1 (2 điểm ): Trình bày vắn tắt về cuộc đời và sự nghiệp văn học của Hê-minh-uê. 2/ CÂU:(2 điểm): (Anh,Chị ) Viết đoạn văn không quá 400 từ. Trong Th«ng ®iÖp nh©n Ngµy ThÕ giíi phßng chèng AIDS, 1-2-2003, C«-phi An-nan viÕt: " Trong thÕ giíi khèc liÖt cña AIDS, kh«ng cã kh¸i niÖm chóng ta vµ hä. Trong thÕ giíi ®ã, im lÆng ®ång nghÜa víi c¸i chÕt" (Ng÷ v¨n 12, tËp, NXB Gi¸o dôc, 2008, tr. 82) Anh/ chÞ suy nghÜ nh­ thÕ nµo vÒ ý nghÜ trªn? 3/ CÂU 3a:(5điểm): Phân tích nhân vật Mị trong truyện ngắn Vợ chồng A Phủ của Tô Hoài để thấy lòng yêu đời và khát vọng sống của tuổi trẻ miền núi trước Cách mạng tháng Tám. Phần II: Dành riêng cho thí sinh học chương trình cơ bản và cho thí sinh học chương trình nâng cao (5,0 điểm) 3/ CÂU 3b:(5điểm): Trong truyÖn ng¾n ChiÕc thuyÒn ngoµi xa, NguyÔn Minh Ch©u ®· x©y dùng ®­îc mét t×nh huèng truyÖn mang ý nghÜa kh¸m ph¸, ph¸t hiÖn vÒ ®êi sèng. Anh (chÞ) h·y lµm râ ®iÒu ®ã. -----------------Hết----------------- Thí sinh không được sử dụng tài liệu. Giám thị không giải thích gì thêm. Họ và tên thí sinh: .......................  Số báo danh: ...................................Chữ ký của giám thị 1: .....................Chữ ký của giám thị 2: ..................... ĐÁP ÁN PHẦN I: Phần chung cho tất cả thí sinh: Câu 1: (2 điểm) HS cần nêu được các ý: - Huê-minh-uê (1899-1961) là nhà văn vĩ đại người Mỹ, đạt giải Nobel văn học năm 1954.(0,5đ) - Ông tham gia cả hai cuộc đại chiến thế giới lần thứ nhất và thứ hai (chống phát xít).(0,5đ) - Huê-minh-uê là nhà văn đề xướng và thực thi nguyên lí “Tảng băng trôi” trong sáng tác văn chương.(0,5đ) - Tác phẩm tiêu biểu: Giã từ vũ khí, Chuông nguyện hồn ai, Ông già và biển cả.(0,5đ) Câu 2: (3 điểm):Yªu cÇu vÒ kÜ n¨ng: BiÕt c¸ch lµm bµi nghÞ luËn x· héi. kÕt cÊu bµi viÕt chÆt chÏ, diÔn ®¹t l­u lo¸t, kh«ng m¾c lçi chÝnh t¶, dïng tõ, ng÷ ph¸p. 2. Yªu cÇu vÒ kiÕn thøc: a. Giíi thiÖu vÒ vÊn ®Ò cÇn nghÞ luËn - TrÝch dÉn ý kiÕn cña C«-phi An-nan. b. Nªu râ hiÖn t­îng: + Thùc tr¹ng cña ®¹i dÞch HIV/AIDS trªn thÕ giíi nãi chung vµ ViÖt Nam nãi riªng: tèc ®é l©y nhiÔm, con ®­êng l©y nhiÔm, møc ®é l©y nhiÔm... + Th¸i ®é cña mäi ng­êi víi nh÷ng bÖnh nh©n nhiÔm HIV cßn cã sù k× thÞ, ng¨n c¸ch, ph©n biÖt ®èi xö. - Gi¶i ph¸p: + Phª ph¸n nh÷ng hµnh ®éng k× thÞ, ng¨n c¸ch, ph©n biÖt ®èi xö víi nh÷ng bÖnh nh©n HIV. Tõ ®ã mäi ng­êi ph¶i tõ bá th¸i ®é k× thÞ, ng¨n c¸ch, ph©n biÖt ®èi xö víi nh÷ng bÖnh nh©n HIV (kh«ng cã kh¸i niÖm chóng ta vµ hä). + Ph¶i cã hµnh ®éng tÝch cùc, cô thÓ bëi im lÆng ®ång nghÜa víi c¸i chÕt. + Tr¸ch nhiÖm cña häc sinh ®Ó gãp phÇn ph¸ vì sù ng¨n c¸ch gi÷a mäi ng­êi vµ bªnh nh©n nhiÔm HIV: tuyªn truyÒn, vËn ®éng, hµnh ®éng cô thÓ.... c. Bµy tá suy nghÜ cña ng­êi viÕt. âPhần II: Dành riêng cho thí sinh học chương trình cơ bản và cho thí sinh học chương trình nâng cao (5,0 điểm) 3/ CÂU 3a:(5điểm ) (Phần dành riêng cho chương trình chuẩn) gợi ý- Nội dung cần đạt: a/ Là cô gái trẻ , đẹp , tài hoa : Thổi sáo giỏi, thổi kèn cũng hay như thổi sáo . Có bao nhiêu người mê, ngày đêm đi theo Mỵ “đứng nhẵn vách buồng nhà Mỵ” è Mỵ có đủ phẩm chất được sống hạnh phúc . Tâm hồn Mỵ đầy ắp hạnh phúc , ước mơ. b/ Là cô gái có số phận bất hạnh : Vì bố mẹ không trả nổi tiền thống lí Pá Tra – Mỵ phải trở thành con dâu gạt nợ chịu tủi nhục , cực khổ . Bị đối xử chẳng khác nào nô lệ , bị đánh đập , trói đứng cả đêm , suốt ngày quần quật làm việc à Mỵ tưởng mình là con trâu , con ngựa . Mất hết cảm giác, thậm chí mất hết ý thức sống, sống mà như đã chết“lúc nào mặt cũng buồn rười rượi”. Không mong đợi điều gì , cũng chẵng còn ý niệm về thời gian , không gian . “suốt ngày lùi lũi như con rùa xó cửa” à thân phận nghèo khổ bị áp bức . Cái buồng Mỵ ở kín mít ,cửa sổ “lỗ vuông bằng bàn tay, lúc nào trông ra cũng thấy trăng trắng ,không biết là sương hay nắng” à căn buồng Mỵ gợi không khí nhà giam . c/ Sức sống tiềm tàng , khát vọng hạnh phúc của MỴ : - Lần 1 : lúc mới làm con dâu gạt nợ . * Mỵ định ăn lá ngón tự tử ( ý thức về đời sống tủi nhục của mình) à không chấp nhân cuộc sống đó . * Tìm đến cái chết như một phương tiện giải thoát , là khẳng định lòng ham sống ,khát vọng tự do của mình -Lần 2 : trong đêm tình mùa xuân . Lòng ham sống ,niềm khao khát hạnh phúc lứa đôi được đánh thức . Tiếng sáo gọi bạn làm Mỵ nhớ lại những ngày tháng tươi đẹp trong quá khứ .Mỵ lấy rượu ra uống “ ừng ực từng bát một” –như uống những khao khát , ước mơ ,căm hận vào lòng . Mỵ cảm thấy “phơi phới đến góc nhà lấy ống mỡ , xắn một miếng bỏ thêm vào đĩa đèn cho sáng”à thắp sáng niềm tin ,giã từ bóng tối . Mỵ lấy váy áo định đi chơi nhưng ngay lập tức bị A Sử ûtrói vào cột nhà, nhưng vẫn thả hồn theo cuộc vui . -Lần 3 : cởi trói cho A Phủ . Chứng kiến cảnh A Phủ bị trói, bị hành hạ có nguy cơ chết , lúc đầu Mỵ không quan tâm “dù A Phủ có là cái xác chết đứng đấy cũng vậy thôi”. Nhưng thấy “một dòng nước mắt lấp lánh bò xuống hai hõm má đã đen xám lại” của A Phủ. Mỵ xúc động , thương mình, thương người . à Mỵ quyết định cởi trói A Phủ. Đứng lặn trong bóng tối , rồi chạy theo A Phủ cùng trốn khỏi Hồng Ngài à hành động mang tính tự phát . è Quá trình phát triển tính cách phong phú , phức tạp . Cởi trói cho A Phủ cũng chính là cởi trói cho cuộc đời mình . Chấp nhận cuộc sống trâu ngựa và khao khát được sống cuộc sống con người , nhẩn nhục và phản kháng là hai mặt mâu thuẫn trong con người Mỵ , Cuối cùng tinh thần phản kháng , khát vọng hạnh phúc đã chiến thắng Giá trị tư tưởng , nhân đạo của tác phẩm : Phản ánh cuộc sống cơ cực , bị đè nén bởi áp bức nặng nề của người dân miền núi Tây Bắc dưới ách thống trị của bọn phong kiến câu kết thực dân Pháp . Mở ra lối thoát cho nhân vật vùng lên làm CM, xóa bỏ chế độ PK – gắn cuộc đấu tranh tự giải phóng cá nhân với cuộc đấu tranh giải phóng giai cấp , giải phóng dân tộc. + Nghệ thuật : Đậm đà màu sắc dân tộc . Khắc họa bức tranh thiên nhiên Tây Bắc hùng vĩ thơ mộng với phong tục độc đáo, hình ảnh người dân TB hồn nhiên chân thật . Thành công trong việc xây dựng nhân vật , diễn biến tâm lý phức tạp . * Qua việc khắc họa nhân vật Mỵ , Tô Hoài tố cáo chế đ6ï PK miền núi ,ca ngợi phẩm chất cao đẹp của người vùng cao nói chung ,của thanh niên Mèo nói riêng .Họ biết yêu cái đẹp , cái lẽ phải để rồi vượt lên tìm lại chính mình . * Sức sống của nhân vật Mỵ được Tô Hoài khắc họa hết sức tài tình , độc đáo . Từ một con người dường như bị mất hết quyền làm người , tâm hồn Mỵ dường như không còn tồn tại . Thế nhưng , với một nghị lực phi thường , một lòng ham sống mãnh liệt ,Mỵ đã tìm thấy` hạnh phúc cho bản thân , dám đấu tranh với những thử thách để rồi vượt qua. 3/ CÂU 3b:(5điểm): (Phần dành riêng cho chương trình nâng cao) gợi ý- Nội dung cần đạt: 1. Giíi thiÖu chung - Sau 1975, NguyÔn Minh Ch©u quan t©m tiÕp cËn ®êi sèng ë gãc ®é thÕ sù. ¤ng lµ mét trong nh÷ng c©y bót tiªn phong cña v¨n häc ViÖt Nam thêi kú ®æi míi. - NguyÔn Minh Ch©u s¸ng t¸c truyÖn ng¾n ChiÕc thuyÒn ngoµi xa n¨m 1983. Trong t¸c phÈm nµy, nhµ v¨n ®· x©y dùng ®­îc mét t×nh huèng truyÖn mang ý nghÜa kh¸m ph¸, ph¸t hiÖn vÒ ®êi sèng. 2. Ph©n tÝch t×nh huèng truyÖn a. T×nh huèng truyÖn - NghÖ sÜ Phïng ®Õn mét vïng ven biÓn miÒn Trung chôp mét tÊm ¶nh cho cuèn lÞch n¨m sau. Anh thÊy c¶nh chiÕc thuyÒn ngoµi xa, trong lµn s­¬ng sím, ®Ñp nh­ tranh vÏ. Phïng nhanh chãng bÊm m¸y, thu lÊy mét h×nh ¶nh kh«ng dÔ g× gÆp ®­îc trong ®êi. - Khi chiÕc thuyÒn vµo bê, Phïng thÊy hai vî chång hµng chµi b­íc xuèng. Anh chøng kiÕn c¶nh ng­êi chång ®¸nh vî, ®øa con ng¨n bè. Nh÷ng ngµy sau, c¶nh ®ã l¹i tiÕp diÔn. Phïng kh«ng ngê sau c¶nh ®Ñp nh­ m¬ lµ bao ngang tr¸i, nghÞch lý cña ®êi th­êng. b. C¸c nh©n vËt víi t×nh huèng - T×nh huèng truyÖn ®­îc t¹o nªn bëi nghÞch c¶nh gi÷a vÎ ®Ñp chiÕc thuyÒn ngoµi xa víi c¸i thËt gÇn lµ sù ngang tr¸i trong gia ®×nh thuyÒn chµi. G¸nh nÆng m­u sinh ®Ì trÜu trªn vai cÆp vî chång. Ng­êi chång trë thµnh kÎ vò phu. Ng­êi vî v× th­¬ng con nªn nhÉn nhôc chÞu ®ùng sù ng­îc ®·i cña chång mµ kh«ng biÕt m×nh ®· lµm tæn th­¬ng t©m hån ®øa con. CËu bÐ th­¬ng mÑ, bªnh vùc mÑ, thµnh ra c¨m ghÐt cha m×nh. - Ch¸nh ¸n §Èu tèt bông nh­ng l¹i ®¬n gi¶n trong c¸ch nghÜ. Anh khuyªn ng­êi ®µn bµ bá chång lµ xong, mµ kh«ng biÕt bµ cÇn mét chç dùa kiÕm sèng ®Ó nu«i con kh«n lín. c.ý nghÜa kh¸m ph¸, ph¸t hiÖn cña t×nh huèng - ë t×nh huèng truyÖn nµy, c¸i nh×n vµ c¶m nhËn cña nghÖ sÜ Phïng, ch¸nh ¸n §Èu lµ sù kh¸m ph¸, ph¸t hiÖn s©u s¾c vÒ ®êi sèng vµ con ng­êi. - §Èu hiÓu ®­îc nguyªn do ng­êi ®µn bµ kh«ng thÓ bá chång lµ v× nh÷ng ®øa con. Anh vì lÏ ra nhiÒu ®iÒu trong c¸ch nh×n nhËn cuéc sèng. - Phïng nh­ thÊy chiÕc thuyÒn nghÖ thuËt th× ë ngoµi xa, cßn sù thËt cuéc ®êi l¹i ë rÊt gÇn. C©u chuyÖn cña ng­êi ®µn bµ ë tßa ¸n huyÖn gióp anh hiÓu râ h¬n c¸i cã lý trong c¸i t­ëng nh­ nghÞch lý ë gia ®×nh thuyÒn chµi. Anh hiÓu thªm tÝnh c¸ch §Èu vµ hiÓu thªm chÝnh m×nh. 3. KÕt luËn - T×nh huèng truyÖn ChiÕc thuyÒn ngoµi xa cã ý nghÜa kh¸m ph¸, ph¸t hiÖn vÒ sù thËt ®êi sèng, mét t×nh huèng nhËn thøc. - T×nh huèng truyÖn nµy ®· nhÊn m¹nh thªm mèi quan hÖ g¾n bã gi÷a nghÖ thuËt vµ cuéc ®êi, kh¼ng ®Þnh c¸i nh×n ®a diÖn, nhiÒu chiÒu vÒ ®êi sèng, gîi më nh÷ng vÊn ®Ò míi cho s¸ng t¹o nghÖ thuËt. ĐỀ VÀ ĐÁP ÁN ÔN THI TỐT NGHIỆP- 2009 Đề 5 Câu 1(2 điểm): Tính cách Nga thể hiện như thế nào qua đoạn văn bản trích truyện ngắn Số phận con người của M.Sô-lô-khốp? Câu 2(3 điểm): Anh(chị) có suy nghĩ gì về tệ nạn nghiện ma tuý hiện nay? Câu 3(5 điểm): Vẻ đẹp dữ dội và trữ tình của sông Đà trong tuỳ bút Người lái đò sông Đà của Nguyễn Tuân. Đáp án Câu 1: - Số phận con người là một truyện ngắn xuất sắc của Sô-lô-khốp. Đây là tác phẩm đầu tiên trong văn học Xô Viết sau chiến tranh dũng cảm táo bạo nhìn thẳng vào sự thật khắc nghiệt của chiến tranh và đề cập vấn đề số phận con người sau chiến tranh. Viết đúng sự thật không chỉ để nói cho mọi người biết sự thật mà còn khẳng định con người Nga, tính cách Nga. - Xô-cô-lốp là nhân vật tác giả dành nhiều tình cảm. Vượt qua nỗi đau, sự mất mát, bằng tinh thần trách nhiệm và nghị lực anh đã giúp bé Va-ni-a và cũng là giúp mình tìm thấy niềm tin trong cuộc sống. Từ đó soi sáng, tô đậm tính cách Nga: + lòng nhân ái : nâng niu, trân trọng, xót thương trẻ thơ - nạn nhân của chiến tranh phát xít. + kiên cường, dũng cảm. - Hai con người côi cút, hai hạt cát đã bị sức mạnh phũ phàng của bão tố chiến tranh thổi bạt tới những miền xa lạ...cái gì đang chờ họ phía trước ? Thiết nghĩ rằng con người Nga đó, con người có ý chí kiên cường, sẽ đứng vững được và sống bên cạnh bố, chú bé kia một khi lớn lên sẽ có thể đương đầu với mọi thử thách, sẽ