Đề thi tốt nghiệp trung học phổ thông năm 2006 - Môn thi: Văn - Trung học phổ thông không phân ban

Bộ giáo dục vμ đμo tạo Đề thi chính thức Kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông năm 2006 Môn thi: Văn - Trung học phổ thông không phân ban Thời gian lμm bμi: 150 phút, không kể thời gian giao đề Thí sinh chọn một trong hai đề sau: Đề I Câu 1(2,0 điểm) Những nét chính nμo trong cuộc đời của nhμ thơ Êxênin đã ảnh h−ởng đến sáng tác của ông? Câu 2 (8,0 điểm) Anh hoặc chị hãy phân tích truyện ngắn Mùa lạc của Nguyễn Khải để lμm rõ cảm hứng hồi sinh trong tác phẩm. Đề II Câu 1 (2,0 điểm) Anh hoặc chị hãy trình bμy hoμn cảnh ra đời bμi thơ Tây Tiến của Quang Dũng. Câu2 (2,0 điểm) Trình bμy ngắn gọn quan điểm sáng tác văn học của Hồ Chí Minh. Câu 3 (6,0 điểm) Hãy phân tích đoạn thơ sau trong bμi thơ Tâm t− trong tù của Tố Hữu: Cô đơn thay lμ cảnh thân tù! Tai mở rộng vμ lòng sôi rạo rực Tôi lắng nghe tiếng đời lăn náo nức ở ngoμi kia vui s−ớng biết bao nhiêu! Nghe chim reo trong gió mạnh lên triều Nghe vội vã tiếng dơi chiều đập cánh Nghe lạc ngựa rùng chân bên giếng lạnh D−ới đ−ờng xa nghe tiếng guốc đi về... (Theo Văn học 12, tập một, phần VHVN, NXB Giáo dục 2006- tr. 26) .........Hết......... Họ vμ tên thí sinh: .................................................................... Số báo danh:............................................................................... Chữ ký của giám thị 1: ....................................................... Chữ ký của giám thị 2:………………………. Bộ giáo dục vμ đμo tạo Đề thi chính thức Kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông năm 2006 Môn thi: Văn - Trung học phổ thông không phân ban H−ớng dẫn chấm thi Bản h−ớng dẫn nμy gồm 04 trang I. H−ớng dẫn chung - Giám khảo phải nắm bắt đ−ợc nội dung trình bμy bμi lμm của học sinh để đánh giá đ−ợc một cách tổng quát, tránh đếm ý cho điểm. Chủ động linh hoạt vận dụng, cân nhắc từng tr−ờng hợp. Tinh thần chung nên sử dụng nhiều mức điểm (từ 0 điểm đến 10 điểm) một cách hợp lý. Mạnh dạn cho điểm 0, điểm 1; hoặc không nên yêu cầu quá cao đối với mức điểm 9, điểm 10. Đặc biệt khuyến khích những bμi viết có cảm xúc vμ sáng tạo. - Thí sinh lμm theo cách riêng nh−ng đáp ứng đ−ợc yêu cầu cơ bản vẫn cho đủ điểm. - Việc chi tiết hoá điểm số (nếu có) so với biểu điểm phải đảm bảo không sai lệch với h−ớng dẫn chấm vμ đ−ợc thống nhất trong Hội đồng chấm. - Sau khi cộng điểm toμn bμi, lμm tròn đến 0,5 (lẻ 0,25 lμm tròn thμnh 0,5; lẻ 0,75 lμm tròn thμnh 1,0 điểm). II. Đáp án vμ thang điểm Đề I Câu 1 (2,0 điểm) a. Yêu cầu về kiến thức: Học sinh có thể có những cách diễn đạt khác nhau, song phải đạt đ−ợc các ý sau: - Xécgây Êxênin (1895- 1925) - nhμ thơ Nga, sinh ra trong một gia đình nông dân, suốt đời tự hμo về gốc gác nông dân của mình. Ông yêu tha thiết gia đình vμ ngôi nhμ tổ tiên nên thơ ông th−ờng xuất hiện những tình cảm với ng−ời thân, với những hình ảnh về mảnh v−ờn x−a, mái nhμ x−a... - Tiếp nhận những nét đẹp về tôn giáo từ bμ ngoại, tâm hồn Êxênin trong sáng, thánh thiện. Điều đó ảnh h−ởng đến tình cảm tôn giáo trong thơ ông tr−ớc Cách mạng tháng M−ời. - Cách mạng tháng M−ời thμnh công, Êxênin "hoμn toμn đứng về phía tháng M−ời". Tuy có những nhận thức còn mơ hồ, song ông luôn băn khoăn lo lắng cho số phận của quê h−ơng, tin t−ởng tuyệt đối ở t−ơng lai của đất n−ớc. - Những thăng trầm của cuộc đời Êxênin đã ảnh h−ởng sâu sắc đến thơ ông. Tuy vậy,thơ ông vẫn t−ơi tắn trong sáng, chân thμnh . b. Cách cho điểm: - Nếu diễn đạt gãy gọn, sáng sủa, chữ sạch sẽ, đủ 4 ý thì cho 2 điểm. - Còn các thang điểm khác, giám khảo dựa vμo đáp án vận dụng linh hoạt cho thích hợp. 2 Câu 2 (8,0 điểm) 1. Yêu cầu về kỹ năng: - Biết cách phân tích tác phẩm để lμm rõ luận đề. - Biết lμm bμi văn nghị luận văn học, kết cấu chặt chẽ, bố cục rõ rμng, diễn đạt tốt. Không mắc lỗi chính tả, lỗi dùng từ vμ ngữ pháp. Chữ viết cẩn thận, rõ rμng. 2. Yêu cầu về kiến thức: Thí sinh có thể có nhiều cách trình bμy khác nhau nh−ng phải tập trung lμm rõ luận đề: cảm hứng hồi sinh đ−ợc thể hiện qua các ý sau: a. Phân tích đ−ợc cảm hứng hồi sinh qua bức tranh thiên nhiên: - Mùa xuân năm ngoái: Mảnh đất Điện Biên còn đầy th−ơng tích chiến tranh, chết chóc, mμu sắc cỏ cây hoang dại. - Mùa xuân thứ hai: thiên nhiên bừng dậy trμn đầy sức sống (qua những hình ảnh mμu xanh của đỗ, ngô, lạc, mạ; mμu đỏ của ớt chín, mμu hoa liễu leo; mμu vμng của đu đủ.... ). Cảnh hoμng hôn, đêm trăng ở nông tr−ờng gợi sự bình yên, thơ mộng. b. Phân tích cảm hứng hồi sinh qua bức tranh sinh hoạt đời sống con ng−ời ở nông tr−ờng Điện Biên: - Mới năm tr−ớc thôi, sự gian khổ hy sinh vẫn diễn ra. - Nay, cuộc sống vĩ đại đã trở lại rồi: những sinh hoạt ở khu tập thể của nông tr−ờng (tiếng guốc, tiếng c−ời, tiếng trẻ con, tiếng thủ thỉ, bóng dáng những chị có mang ...) đã bắt đầu xuất hiện. Cảnh lao động thu hoạch lạc sôi nổi, cảnh sinh hoạt văn nghệ... Những ph−ơng tiện huỷ diệt sự sống đã trở thμnh vật dụng trong sinh hoạt hμng ngμy (ống đựng giấy giá thú, giấy khai sinh...). c. Phân tích cảm hứng hồi sinh qua sự biến đổi số phận các nhân vật: - Nhân vật Đμo: phân tích đ−ợc quá trình thay đổi số phận vμ tính cách: +Tr−ớc khi lên nông tr−ờng Điện Biên, Đμo có số phận bất hạnh, tâm trạng chán ch−ờng, tuyệt vọng. + Sau khi lên nông tr−ờng, đ−ợc sống trong tập thể mới, Đμo đã tìm đ−ợc hạnh phúc vμ sự hồi sinh của tâm hồn. - Sự hồi sinh qua số phận của các nhân vật khác (thiếu uý Dịu, Duệ, ...) d. Bình luận, đánh giá: - Bức tranh thiên nhiên lμm nền vμ lμ biểu t−ợng cho sự hồi sinh của con ng−ời. - Qua tác phẩm, tác giả lμm nổi bật vấn đề "sự sống nẩy sinh từ trong cái chết". - Tầm t− t−ởng của tác phẩm: Tính −u việt của cuộc sống mới XHCN vμ t− t−ởng nhân đạo. 3. Các thang điểm: a. Điểm 8: Đáp ứng các yêu cầu nêu trên, cảm nhận sâu sắc, dẫn chứng chọn lọc phong phú vμ chính xác; văn viết có cảm xúc. Có thể còn một vμi sai sót nhỏ. b. Điểm 6: Cơ bản đáp ứng đ−ợc các yêu cầu trên. Nắm chắc tác phẩm. Dẫn chứng khá chọn lọc vμ chính xác; diễn đạt t−ơng đối tốt. Có thể mắc một số sai sót. c. Điểm 4: Hiểu đ−ợc yêu cầu cơ bản của đề. Tỏ ra nắm đ−ợc nội dung chính của tác phẩm nh−ng phân tích còn vμi lúng túng. Đã nêu đ−ợc khoảng một 3 nửa số ý ở mục 2, dẫn chứng tạm đủ nh−ng có chỗ ch−a chọn lọc, hoặc ch−a thật chính xác. Câu, chữ , diễn đạt tạm đ−ợc. d. Điểm 2: Ch−a hiểu đề. Ch−a nắm đ−ợc tác phẩm. Phân tích quá sơ sμi hoặc kể lung tung. Diễn đạt quá kém, chữ viết cẩu thả, nhiều lỗi. e, Điểm 0: Bỏ giấy trắng hoặc viết nh−ng không giải quyết đ−ợc gì gắn với đề. Đề II Câu 1 (2,0 điểm) a. Yêu cầu về kiến thức: Học sinh có thể có những cách diễn đạt khác nhau, song phải đạt đ−ợc các ý sau: - Tây Tiến lμ một đơn vị quân đội đ−ợc thμnh lập đầu năm 1947, địa bμn hoạt động ở tây Bắc Bộ Việt Nam vμ biên giới Việt- Lμo. - Chiến sĩ Tây Tiến phần đông lμ học sinh, thanh niên Hμ Nội. Quang Dũng lμ đại đội tr−ởng. - Đơn vị chiến đấu trong hoμn cảnh rất gian khổ, vô cùng thiếu thốn về vật chất, bệnh sốt rét hoμnh hμnh dữ dội. Tuy vậy, họ vẫn phơi phới tinh thần lãng mạn anh hùng. -Khi viết bμi thơ nμy, tác giả đã chuyển đơn vị, đang xa đoμn quân Tây Tiến. Nhớ đồng đội cũ, ông viết bμi thơ Tây Tiến năm 1948 tại lμng Phù L−u Chanh. b. Cách cho điểm: - Cho 2 điểm khi trình bμy đủ ý vμ diễn đạt gãy gọn, chữ viết cẩn thận. - Cho 1 điểm khi trình bμy đ−ợc một nửa số ý trên vμ câu, chữ còn một số sai sót. - Các mức điểm khác, giáo viên dựa vμo 2 thang điểm trên để vận dụng cho thích hợp. Câu 2 (2,0 điểm) a. Yêu cầu về kiến thức: Cần có các ý sau: - Hồ Chí Minh xem sáng tác văn nghệ lμ một hoạt động tinh thần phong phú vμ phục vụ có hiệu quả cho sự nghiệp cách mạng. - Ng−ời đặc biệt chú ý đến đối t−ợng th−ởng thức. Ng−ời cho rằng văn ch−ơng trong thời đại cách mạng phải coi quảng đại quần chúng lμ đối t−ợng phục vụ. - Ng−ời luôn quan niệm tác phẩm văn ch−ơng phải có tính chân thật. b. Cách cho điểm: - Cho 2 điểm: Thí sinh trình bμy đầy đủ 3 ý trên vμ diễn đạt gãy gọn, chữ viết sáng sủa. - Cho 1 điểm: khi trình bμy đ−ợc một n−ả số ý trên vμ câu, chữ còn một số sai sót. - Các mức điểm khác, giáo viên dựa vμo 2 thang điểm trên để vận dụng cho thích hợp. 4 Câu 3 (6,0 điểm) Thí sinh có thể phân tích đoạn thơ vμ sắp xếp hệ thống ý theo nhiều cách khác nhau nh−ng phải đạt các yêu cầu sau: 1. Yêu cầu về kỹ năng: Biết phân tích một đoạn thơ trữ tình, biết lμm một bμi nghị luận văn học, kết cấu chặt chẽ, bố cục rõ rμng, diễn đạt tốt, có cảm xúc; không mắc lỗi chính tả, lỗi dùng từ vμ ngữ pháp, bμi sạch sẽ sáng sủa. 2. Yêu cầu về kiến thức: a. Về nội dung: - Cảm nhận đ−ợc sự nhậy cảm của một tâm hồn trong sáng, gắn bó thiết tha với cuộc sống tự do, với hoạt động của tuổi trẻ. - Cuộc v−ợt ngục về tinh thần bằng mọi giác quan. Cảm xúc chân thμnh đầy sức cảm hoá. b. Về nghệ thuật: - Phân tích đ−ợc giá trị của điệp khúc (4 câu đầu). - Cảm thụ đ−ợc hệ thống hình ảnh, âm điệu phong phú, mạnh mẽ, đầy sức gợi cảm (rạo rực, náo nức, reo, gió mạnh lên triều, vội vã, đập cánh ). - Đặc biệt phân tích đ−ợc sự cảm nhận tinh tế của nhμ thơ về những âm thanh bình dị của đời th−ờng nh−ng đầy sức gợi cảm trong hai câu cuối (Nghe lạc ngựa...đi về). 3. Các thang điểm: Điểm 6: Đáp ứng đ−ợc các yêu cầu đã nêu trên, có sự cảm nhận tinh tế sâu sắc ở một vμi điểm; văn viết có cảm xúc. Có thể còn một vμi sai sót nhỏ. Điểm 3: Cơ bản biết cách phân tích vμ hiểu đúng nội dung đoạn thơ nh−ng ch−a thật chắc chắn. Cách phân tích còn một vμi hạn chế. Diễn đạt rõ ý nh−ng thiếu chất văn, còn mắc một số lỗi diễn đạt, chính tả. Điểm 1: Tuy có viết về đoạn thơ nh−ng sai lạc về nội dung vμ ph−ơng pháp. Mắc nhiều lỗi về câu, chữ. Điểm 0: Không viết đ−ợc gì. ....... Hết ......