Đề và đáp án học sinh giỏi lịch sử 9 năm học 2013- 2014

PHÒNG GD&ĐT NÔNG CỐNG TRƯỜNG THCS MINH THỌ Đề thi chính thức (Đề thi gồm có 01 trang) KÌ THI HỌC SINH GIỎI LỚP 9 NĂM HỌC 2013-2014 Môn thi: Lịch Sử Thời gian: 150 phút (Không kể thời gian giao đề) Ngày thi: 09/12/2013. A. PHẦN LỊCH SỬ THẾ GIỚI ( 11,0 ĐIỂM) Câu 1. (3.5 điểm): Tổ chức ASEAN ra đời trong hoàn cảnh nào? Kể tên các nước và mục tiêu hoạt động của ASEAN ? Câu 2. (4,5 điểm): Sự kiện lịch sử nào đánh dấu bước phát triển của phong trào cách mạng ở khu vực Mĩ La tinh? Em hãy trình bày sự phát triển của phong trào cách mạng ở Mĩ La tinh từ sau sự kiện đó đến nay. Câu 3. (3.0điểm): Hội nghị Ianta (2-1945) đã có những quyết định quan trọng nào và hệ quả của các quyết định đó. B. PHẦN LỊCH SỬ VIỆT NAM ( 9.0 ĐIỂM) Câu 1. (5.0 điểm): Vì sao vào nửa cuổi thế kỉ XIX ở Việt Nam các quan lại, sĩ phu đưa ra những đề nghị cải cách? Trình bày tóm tắt những đề nghị cải cách đó? Qua đó hãy nêu những đánh giá của em về những đề nghị cải cách này? Câu 2. (2,0 điểm): Hãy so sánh sự giống và khác nhau giữa hai phong trào yêu nước chống Pháp ở Việt Nam cuối thế kỉ XIX và phong trào yêu nước đầu thế kỉ XX? (so sánh về tư tưởng, mục tiêu, thành phần lãnh đạo, hình thức đấu tranh) Câu 3. (2,0 điểm): Em hãy cho biết một số tấm gương tiêu biểu về con người xứ Thanh tại các thời điểm: Thế kỉ III; Thế kỉ X; Thế kỉ XV. Nêu tóm tắt công lao của những tấm gương đó? Hết Họ và tên thí sinh: .Số báo danh: Cán bộ coi thi không giải thích gì thêm. PHÒNG GD&ĐT NÔNG CỐNG TRƯỜNG THCS MINH THỌ KÌ THI HỌC SINH GIỎI LỚP 9 NĂM HỌC 2013-2014 HƯỚNG DẪN CHẤM Môn thi: Lịch Sử PHẦN LỊCH SỬ THẾ GIỚI ( 11ĐIỂM) Câu 1 (3,5 điểm)): * Tổ chức ASEAN ra đời trong hoàn cảnh : Trong bối cảnh khu vực và thế giới trong nửa sau những năm 60 của thế kỷ XX có nhiều biến chuyển to lớn. Sau khi giành độc lập đứng trước những yêu cầu phát triển kinh tế-xã hội của đất nước, nhiều nước Đông Nam Á chủ trương thành lập một tổ chức Liên minh khu vực nhằm hợp tác phát triển đồng thời hạn chế ảnh hưởng của các cường quốc bên ngoài đối với khu vực. (1.0đ) Ngày 8/8/1967 hiệp hội các nước Đông Nam Á (ASEAN) được thành lập tại Băng Cốc (Thái Lan) lúc đầu với sự tham gia của 5 nước : Inđônêxia, Malaixia, Philíppin, Singapo, Thái Lan. (1.0đ) Mục tiêu : Phát triển kinh tế, văn hóa thông qua những nổ lực hợp tác chung giữa các thành viên trên tinh thần duy trì hòa bình và ổn định khu vực. (1.0đ) Nêu đủ tên 10 nước ASEAN (0,5đ) Câu 2 (4,5 điểm) Cuộc cách mạng của nhân dân Cu Ba giành được thắng lợi ngày 1/1/1959 là sự kiện lịch sử đánh dấu bước phát triển của phong trào cách mạng ở khu vực Mĩ Latinh. (1.0đ) Sự phát triển của phong trào cách mạng ở Mĩ Latinh từ sau sự kiện đó đến nay. - Từ đầu những năm 60 đến những năm 80 của thế kỉ XX,một cao trào đấu tranh đã bùng nổ mạnh mẽ ở Mĩ Latinh và được ví như “Lục địa bùng cháy” trong phong trào cách mạng. (1.0ñ) Đấu tranh diễn ra ở nhiều nước như: Bôlivia, Vê-nê-xu-ê-la, Cô-lôm-bi-a, Ni-ca-ra-goa . Chính quyền phản động đã bị lật đổ, chính phủ dân tộc dân chủ được thành lập và tiến hành nhiều cải cách tiến bộ, tiêu biểu như ở Chi Lê và Nicaragoa. (1.0ñ) Trong công cuộc xây dựng và phát triển đất nước, các nước Mĩ Latinh đã thu được nhiều thành tựu quan trọng: củng cố độc lập chủ quyền, dân chủ hóa sinh hoạt chính trị, tiến hành cải cách kinh tế và thành lập các tổ chức liên minh khu vực về hợp tác và phát triển kinh tế. (1.0ñ) Từ đầu những năm 90 của thế kỉ XX đến nay: do nhiều nguyên nhân (như những biến động ở Liên Xô và Đông Âu, sự tăng cường chống phá cách mạng ở Mĩ latinh của Mĩ), tình hình kinh tế chính trị ở nhiều nước Mĩ Latinh lại gặp nhiều khó khăn, .. (.0,5ñ) Câu 3. (3.0 điểm) Vào giai đoạn cuối của chiến tranh thế giới thứ hai,ba nguyên thủ các cường quốc Liên Xô,Mĩ, Anh đã có cuộc gặp tại I-an-ta(Liên Xô) từ ngày 4 đến 11-2-1945. 0,5đ Hội nghị đã thông qua các quyết định quan trọng việc phân chia khu vực ảnh hưởng giữa hai cường quốc Liên xô và Mĩ. Ở Châu Âu:Liên xô chiếm đóng và kiểm soát vùng Đông nước Đức và phía đông Châu Âu: vùng Tây nước Đức và Tây Âu thuộc phạm vi ảnh hưởng của Mĩ và Anh. 1.0đ Ở Châu Á:Do việc Liên Xô tham chiến đánh Nhật nên Mĩ và Anh chấp nhận những điều kiện của Liên Xô là duy trì nguyên trạng Mông Cổ........ Trả laị cho Liên Xô phiá Nam đảo Xa- kha- Lin............... 0,5đ Triều Tiên được công nhận là một quốc gia độc lập,nhưng tạm thời quân đội Liên Xô và Mĩ kiểm soát.các vùng còn lại ở Châu Á.vẫn thuộc phạm vi ảnh hưởng của các nước phương tây. 0,5đ Toàn bộ những thỏa thuận quy định trên đã trở thành khuôn khổ của một trật tự thế giới mới,mà lịch sử gọi là trật tự hai cực I-an-ta do liên Xô và Mĩ đứng đầu mỗi cực. 0,5đ PHẦN LỊCH SỬ VIỆT NAM ( 11,0 ĐIỂM) Câu 1. (5,0 điểm): Nội dung trả lời Điểm a.vì sao.................. Vào những năm 60 của thế kỉ XIX,trong khi thực dân Pháp mở rộng cuộc chiến tranh xâm lược Nam kì....triều đình Huế vẫn tiếp tục thực hiện chính sách nội trị, ngoại giao lỗi thời, khiến cho kinh tế, xã hội Việt nam rơi vào khủng hoảng.. Trước tình trạng đất nước ngày một nguy khốn, đồng thời xuất phát từ lòng yêu nước, thương dân,muốn cho nước giàu dân mạnh,có thể đương đầu với cuộc tấn công dồn dập của kẻ thù.............,một số quan lại, sĩ phu yêu nước thức thời mạnh dạn đưa ra những đề nghị đổi mới công việc nội trị, ngoại giao, kinh tế, văn hóa của nhà nước phong kiến. b.Tóm tắt nội dung..... 1868: Trần Đình Túc và Nguyễn Huy Tế xin mở cửa biển Trà Lý (Nam Định). Đinh Văn Điền xin khai khẩn ruộng hoang, khai mỏ, phát triển buôn bán, chấn chỉnh quốc phòng. 1872: Viện Thương Bạc xin mở 3 cửa biển ở miền Bắc và Trung để thông thương với bên ngoài Đặc biệt: 1863-1871, Nguyễn Trường Tộ đã kiên trì gửi lên triều đình 30 bản điều trần đề cập đến một loạt các vấn đề như: Chấn chỉnh bộ máy quan lại; phát triển công thương nghiệp và tài chính; chỉnh đốn võ bị; mở rộng ngoại giao; cải tổ giáo dục. 1877-1882 Nguyễn Lộ Trạch dâng 2 bản “Thời Vụ Sách” lên Vua Tự Đức đề nghị: Chấn hưng dân khí, khai thông dân trí và bảo vệ đất nước. 0,5đ 0,5đ 0,5đ 0,5đ 0,5đ 0,5đ c. Đánh giá những đề nghị cải cách: - Ưu điểm: Nội dung của các đề nghị cải cách đều mang tính chất tiến bộ, thiết thực, thúc đẩy sự đổi mới và phát triển trong mọi lĩnh vực của nhà nước phong kiến, nhằm canh tân đất nước, đáp ứng phần nào những yêu cầu của nước ta lúc đó. 0,5đ - Hạn chế: + Các đề nghị trên mang tính lẻ tẻ, rời rạc, chưa xuất phát từ cơ sở bên trong, chưa động trạm đến vấn đề cơ bản của thời đại là giải quyết 2 mâu thuẫn chủ yếu của XH Việt Nam lúc đó là: mâu thuẫn dân tộc và mâu thuẫn giai cấp.. 0,5đ + Triều đình PK Nguyễn bảo thủ, bất lực, không chấp nhận thay đổi, từ chối mọi đề nghị cải cách, làm cản trở sự phát riển của những tiền đề mới khiến cho xã hội chỉ luẩn quẩn trong vòng bế tắc của chế độ thuộc địa nửa PK. 0,5đ - Tác dụng, ý nghĩa: + Dù không thành hiện thực nhưng những tư tưởng cải cách cuối TK XIX đã gây một tiếng vang lớn,ít nhất cũng dám tấn công vào tư tưởng bảo thủ, lỗi thời PK. 0,25đ + Phản ánh trình độ nhận thức mới của những người Việt Nam hiểu biết, thức thời. Góp phần vào việc chuẩn bị cho sự ra đời của phong trào Duy Tân ở Việt Nam ở đầu TK XX. 0,25đ Câu 2: (2,0điểm) * Giống nhau: (0,5 điểm) - Đều thể hiện lòng yêu nước chống Pháp xâm lược và phong kiến tay sai, giành độc lập dân tộc. Tuy nhiên, kết quả cuối cùng đều thất bại. * Khác nhau: Nội dung so sánh Phong trào yêu nước cuối thế kỉ XIX Phong trào yêu nước đầu thế kỉ XX Tư tưởng - Diễn ra dưới ngọn cờ phong kiến, bị chi phối bởi ý thức hệ phong kiến. Tư tưởng: giúp Vua cứu nước. - Đi theo phương hướng và tư tưởng mới: Dân chủ tư sản. Người lãnh đạo sẵn sàng tiếp thu những giá trị tiến bộ của trào lưu Dân chủ tư sản. Mục tiêu - Đánh đuổi Pháp, khôi phục lại chế độ phong kiến có chủ quyền. - Chống Pháp cùng bọn vua quan để giành độc lập dân tộc, thực hiện đổi mới đất nước (duy tân). Lãnh đạo - Các văn thân sĩ phu yêu nước thuộc giai cấp phong kiến và nông dân hạn chế về trình độvà tư duy. - Những nhà nho yêu nước tiến bộ tiếp thu tư tưởng mới - dân chủ tư sản. Hình thức đấu tranh - Khởi nghĩa vũ trang - Phong phú: Mở trường, lập hội, đi du học, xuất bản sách báo, vận động nhân dân theo đời sống mới, bạo động, biểu tình (chống thuế ở Trung Kì). Điểm 0,75đ 0,75đ Câu 3: (2,0 điểm) a. Những tấm gương tiêu biểu về con người xứ Thanh... (0,5 điểm) - Thế kỉ III: Bà Triệu) - Thế kỉ X: Lê Hoàn (Lê Đại Hành) - Thế kỉ XV: Lê Lợi.) b. Tóm tắt công lao (1,5 điểm) - Bà Triệu đã có công lãnh đạo nhân dân chống giặc Ngô, giành lại giang sơn nhằm khôi phục lại nền tự chủ. Nêu cao truyền thống chống giặc ngoại xâm của dân tộc, của người phụ nữ Việt Nam (0,5 đ). - Lê Hoàn: là người đã lãnh đạo nhân dân chống quân xâm lược Tống. Giành lại độc lập, chủ quyền cho đất nước (0,5 đ). - Lê Lợi: Là người lãnh đạo cuộc khởi nghĩa Lam Sơn, kháng chiến chống quân xâm lược Minh giành thắng lợi. Lập ra Triều Lê. Nêu cao tấm gương xả thân vì độc lập dân tộc (0,5 đ).