Vật lý học là một môn học lý thú. Các hiện tượng vật lý xuất hiện
và ứng dụng trong mọi mặt của đời sống, sản xuất. Đểviệc học vật lý đạt
kết quảtốt, bên cạnh việc giải các bài tập tính toán thì việc vận dụng kiến
thức đểtrảlời các câu hỏi định tính, giải thích các hiện tượng thực tế
đóng vai trò quan trọng đểnâng cao chất lượng, tạo hứng thú cho học
sinh trong học tập.
196 trang |
Chia sẻ: maiphuongtl | Lượt xem: 2736 | Lượt tải: 5
Bạn đang xem trước 20 trang mẫu tài liệu Ebook Ôn thi đại học môn vật lý phần lý thuyết, để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
NGUYỄN QUANG ĐÔNG
ÔN THI ĐẠI HỌC MÔN VẬT LÝ
PHẦN LÝ THUYẾT
(Dành cho Sinh viên Đại học cính quy ngành: Bác sỹ đa khoa,
y học dự phòng, răng hàm mặt)
THÁI NGUYÊN - 2011
I
E
LỜI NÓI ĐẦU
Vật lý học là một môn học lý thú. Các hiện tượng vật lý xuất hiện
và ứng dụng trong mọi mặt của đời sống, sản xuất. Để việc học vật lý đạt
kết quả tốt, bên cạnh việc giải các bài tập tính toán thì việc vận dụng kiến
thức để trả lời các câu hỏi định tính, giải thích các hiện tượng thực tế
đóng vai trò quan trọng để nâng cao chất lượng, tạo hứng thú cho học
sinh trong học tập.
Cuốn sách này tập hợp các câu hỏi định lý thuyết vật lý trong
chương trình THPT, gồm 3 phần:
Phần 1: Gồm các câu hỏi tự luận: Cơ học, nhiệt học, điện từ,
quang học và vật lý hạt nhân, thiên văn học.
Phần 2: Gồm các câu hỏi trắc nghiệm: Dao động cơ học, sóng cơ
học, dòng điện xoay chiều, sóng điện từ, tính chất sóng và tính chất hạt
của ánh sáng, vật lý hạt nhân, từ vi mô đến vĩ mô phục vụ việc ôn thi tốt
nghiệp THPT và tuyển sinh đại học.
Phần 3: Hướng dẫn trả lời các câu hỏi và đáp án
Do thời gian và kinh nghiệm còn hạn chế, chắc chắn cuốn sách
không tránh khỏi thiếu sót. Mong nhận được sự góp ý của bạn đọc để
sách được hoàn thiện hơn.
Chúc các em học sinh đạt được kết quả cao trong học tập và thành
công trong các kỳ thi.
Tác giả
Nguyễn Quang Đông
II
PHẦN 1: TUYỂN TẬP CÂU HỎI TỰ LUẬN
I. CÁC CÂU HỎI PHẦN CƠ HỌC
1. Một phi công vũ trụ đang làm việc trong một khoang kín của tàu vũ trụ.
Anh ta không biết là anh ta có chuyển động cùng với tàu vũ trụ trên quỹ đạo không.
Cảm giác của anh ta có đúng không? Tại sao?
2. Một người đang thả cho thuyền của mình trôi trên sông. Anh ta phát hiện
thấy có một cái bè gỗ trôi sát thuyền mình và đã quyết định chèo thuyền để tách
khỏi bè gỗ. Hỏi trong trường hợp này chèo thuyền tiến lên phía trước hay giữ cho
thuyền lùi lại phía sau (cùng một khoảng cách so với bè gỗ) có lợi hơn? Vì sao?
3. Từ tâm một cái đĩa đang quay người ta búng một viên bi lăn theo lòng
màng đặt trên một bán kính của đĩa. Hỏi quỹ đạo của viên bi đối với đĩa và đối với
Trái Đất có hình gì?
4. Hai em bé đứng ở hai đầu của một toa tàu đang chuyển động, cùng ném
bóng về phía nhau. Coi động tác ném của cả hai đều giống nhau và tàu hoả chuyển
động thẳng đều. Hỏi em bé nào bắt được bóng trước: Em đứng đầu toa hay cuối
toa?
5. Đặt một viên gạch lên trên mặt một tờ giấy rồi cho chúng rơi tự do. Hỏi
trong quá trình rơi viên gạch có “đè” lên tờ giấy không? Câu trả lời sẽ như thế nào
nếu cho chúng rơi trong không khí?
6. Để các tia nước từ các bánh xe đạp không thể bắn vào người đi xe, phía
trên bánh xe người ta gắn những cái chắn bùn. Khi đó phải gắn những cái chắn bùn
như thế nào?
7. Quan sát những tia lửa đỏ (Thực chất là những hạt bụi đá mài) bắn ra khi
mài một vật kim loại trên một đá mài quay tròn, hình ảnh đó cho ta liên tưởng đến
đại lượng vật lý nào của chuyển động tròn?
8. Một vệ tinh phải có chu kỳ quay là bao nhiêu để nó trở thành vệ tinh địa
tĩnh của Trái Đất?
9. Quan sát một bánh xe đạp đang lăn trên đường ta thấy các nan hoa ở phía
trên trục quay đang quay như hoà vào nhau, trong khi đó ta lại có thể phân biệt
từng nan hoa ở phần dưới của trục bánh xe. Hãy giải thích?
III
10. Một hành khách đi trên xe buýt cho biết, khi xe còn ít khách khi qua chỗ
đường xấu, xe bị xóc nhiều làm người ngồi trên xe rất khó chịu. Nhưng khi xe đã
đông khách, lại thấy êm hơn kể cả khi qua những chỗ đường xấu. Cảm giác ấy có
đúng không? Hãy giải thích?
11. Trong cuốn sách “Vật lý vui”, tác giả IA Perenman có đề cập đến
“Phương pháp rẻ nhất để du lịch”. Đó là chỉ cần được nâng cao khỏi mặt đất nhờ
một khí cầu, chờ đến khi Trái đất quay đến vị trí mong muốn rồi hạ xuống!
Phương pháp đó có thể thực hiện được không? Hãy giải thích.
12. Lực hút của Mặt Trời lên Mặt Trăng lớn hơn lực hút của Trái Đất lên Mặt
Trăng khoảng hai lần. Nhưng tại sao Mặt Trăng lại là vệ tinh của Trái Đất mà nó
không phải là hành tinh quay quanh Mặt Trời?
13. Tại sao khi dùng cân đòn không thể phát hiện được sự thay đổi trọng
lượng của các vật khi di chuyển từ nơi này sang nơi khác trên Trái Đất?
14. Có thể làm cho số chỉ của lực kế nhỏ hơn hoặc lớn hơn trọng lượng một
vật treo vào nó không?
15. Bôi dầu mỡ có tác dụng làm giảm ma sát. Nhưng tại sao người ta không
bôi dầu cho các thanh ray đường sắt?
16. Trong những thí nghiệm chế tạo đạn của ngành kĩ thuật quân sự người ta
thấy viên đạn hình nón luôn bay xa hơn viên đạn hình cầu trong những điều kiện
như nhau. Hãy giải thích tại sao?
17. Một quả bóng nếu bơm căng quá khi đá sẽ rất khó khăn, thậm chí cầu thủ
có thể bị đau chân khi đá vào quả bóng này. Vì sao vậy?
18. Một vật nặng 10 kg được đặt trên đĩa cân của một cái cân lò xo. Cân được
đặt trong thang máy. Hỏi cân sẽ chỉ bao nhiêu nếu thang máy rơi tự do?
19. Một khẩu súng tiểu liên đặt nòng súng theo phương ngang. Khi súng bắn
ra một viên đạn, cái gì sẽ rơi xuống đất trước: đầu đạn hay vỏ đạn (catút)? Bỏ qua
sức cản của không khí.
20. Một cậu bé từ trong toa xe lửa đang chuyển động, ném ra theo phương
ngang một mẩu phấn theo hướng ngược với hướng chuyển động của tàu với tốc độ
IV
bằng tốc độ của tàu. Viên phấn sẽ chuyển động thế nào đối với tàu và đối với
người đứng dưới đất?
21. Khi gập khuỷu tay ta có thể nâng được một vật nặng hơn so với trường
hợp duỗi thẳng tay theo phương ngang. Tại sao?
22. Những công nhân khi vác những bao hàng nặng, họ thường chúi người về
phía trước một chút. Hãy giải thích vì sao?
23. Người ta thường nói: “Không thể tự nắm tóc mình mà nhấc mình lên
được”. Câu nói này có cơ sở khoa học không? Hãy giải thích?
24. Một nhà du hành vũ trụ đã ra ngoài không gian vũ trụ, sau khi làm việc,
họ muốn trở lại con tàu của mình. Làm thế nào có thể di chuyển về phía con tàu,
khi mà trong không gian vũ trụ không có vật nào có thể đạp chân lên đó mà đẩy cả.
Hãy tìm một phương án giúp các nhà du hành vũ trụ ?
25. Vì sao các sân bay vũ trụ thường đặt ở những nơi gần với xích đạo và
người ta luôn phóng các vệ tinh nhân tạo cùng chiều với chiều quay của Trái Đất ?
26. Người ta vác một bó củi lên tầng ba rồi đốt bó củi đó. Khi mang bó củi
lên tầng 3, bó củi đã có một thế năng. Khi ta đốt bó củi, vì năng lượng không thể tự
mất đi nên phần thế năng mà bó củi thu được cũng phải biến thành nhiệt. Vởy khi
đốt củi càng cao thì nhiệt lượng tỏa ra càng lớn. Điều khẳng định đó có đúng
không ? Giải thích ?
27. Một quả bóng sau khi đạp xuống sàn nhà, nó nảy lên cao hơn so với vị trí
ban đầu. Hỏi phải làm như thế nào để bóng có thể nảy được như vậy?
28. Để có thể tung người lên cao, các diễn viên xiếc đã làm như sau: Một diễn
viên đứng ở đầu một tấm ván đặt trên giá đỡ, đầu kia của tấm ván được nâng lên
cao; một diễn viên khác nhảy dậm lên đầu đã nâng cao đó. Kừt quả là diễn viên
thực hiện được cú tung người lên cao. Hãy giải thích cơ sở của cách làm trên?
29. Để nước trong ống có thể phun ra xa hơn người ta thường bịt một đầu ống
chỉ để một lỗ nhỏ cho nước phun ra. Hãy giải thích cơ sở của cách làm trên?
30. Những người chèo thuyền trên sông cho biết một kinh nghiệm của mình:
nếu thuyền đi xuôi dòng nên đi ở giữa sông, còn ngược dòng nên đi sát bờ sông. Vì
sao lại làm như vậy?
V
31. Quan sát một đoàn tàu đang chạy với vận tốc lớn, thấy những mảnh giấy
vụn ở hai bên bị hút vào tàu. Ở các nhà ga người ta luôn yêu cầu hành khách đứng
cách xa đường sắt khi tàu đang tiến vào ga. Hãy giải thích?
32. Vì sao trong các bến cảng, các tàu bè đậu thường treo những lốp xe ôtô cũ
ở hai bên thành tàu?
33. Một em bé khi ăn lạc (đậu phụng) luộc, muốn chọn được những củ to, em
đã khôn ngoan cầm rổ lạc lắc mạnh nhiều lần, những củ lạc to đã trồi lên trên. Hãy
giải thích cơ sở của cách làm đó?
34. Hai người bạn ở khoảng cách tương đối xa gọi cho nhau. Hỏi âm thanh sẽ
nghe rõ hơn khi họ ở vùng không khí ấm (như ở sa mạc) hay vùng không khí lạnh
(như trên mặt băng)?
35. Nếu thả rơi một hòn bi thép lên phiến đá cứng thì nó sẽ nảy lên một số lần.
Đôi khi có một trong những lần nảy lên lại cao hơn lần trước đó (nhưng không cao
hơn độ cao mà từ đó người ta thả rơi hòn bi). Giải thích? Ở đây có gì mâu thuẫn
với định luật bảo toàn năng lượng hay không?
36. Hai vật bất kì luôn hút nhau bằng lực hấp dẫn. Tại sao các vật để trong
phòng như bàn, ghế, giường, tủ mặc dù chúng luôn hút nhau nhưng không bao giờ
di chuyển lại gần nhau được?
37. Cho một chiếc gậy dài, hãy tìm trọng tâm gậy mà không dùng thêm bất kì
một dụng cụ nào khác?
38. Có một hòn bi đặt trên bàn và một cái lọ úp lên nó. Làm thế nào nâng hòn
bi lên mà không đụng vào nó?
39. Dựa vào kiến thức cơ học, có thể phân biệt quả trứng sống với quả trứng
luộc mà không phải đập trứng ra bằng cách nào?
40. Làm thế nào xác định được thể tích bên trong của một chiếc xoong nếu
chỉ có một chiếc cân?
41. Một chiếc cốc thuỷ tinh hình trụ chứa một chất lỏng đầy tới mép. Chỉ
dùng một chiếc cốc có dạng khác và có thể tích hơi nhỏ hơn, làm thế nào để chia
lượng chất lỏng trong cốc thành hai phần bằng nhau?
VI
42. Làm thế nào để đo đường kính của một quả bóng đá chỉ bằng một chiếc
thước cứng thẳng?
43. Làm thế nào có thể đo được đường kính của một viên bi nhỏ nếu bạn có
trong tay một bình có chia độ?
44. Tại sao kéo đứt một sợi dây ẩm bện bằng giấy dễ hơn so với khi sợi dây
khô?
45. Trong một cuộc đua xe, một ôtô bất ngờ bị nổ săm, lốp không thể giữ
được hơi. Hỏi người lái có cách nào chạy xe mà vành bánh xe không chạm mặt
đường được không? Tại sao? (Không xét phương án xe chạy nghiêng bằng 2 bánh)
46. Một người muốn xác định khối lượng của một chiếc xuồng mà anh ta
đang ở đó. Hỏi người đó phải làm thế nào nếu trong tay chỉ có một sợi dây thừng
và người đó biết số cân nặng của chính mình?
47. Chỉ dùng một cái cân và một bình có chia độ, làm thế nào có thể xác định
được một viên bi nhôm là đặc hay có một hốc chứa khí ở bên trong? Có thể bằng
cách nào đó xác định được là hốc đó nằm ở tâm hòn bi hay lệch về phía bề mặt
không?
48. Trong một toa tàu đang chuyển động trên đường sắt tại bất cứ
thời điểm nào của chuyển động cũng có những điểm không chuyển động
và những điểm chuyển động theo chiều ngược với chuyển động của toa.
Đó là những điểm nào?
49. Có thể xác định khối lượng riêng của một hòn đá có hình dạng
bất kì như thế nào?. Hãy xác định với dụng cụ và vật liệu là: Hòn đá, lực
kế, bình nước.
50. Người ta rót nước vào một cốc hình trụ. Mức nước cao bao nhiêu
thì trọng tâm của cốc có nước chiếm vị trí thấp nhất?
51. Làm thế nào để xác định hệ số ma sát trượt μ của gỗ trên gỗ nếu
bạn chỉ có các dụng cụ là: Bảng gỗ, thỏi gỗ, thước đo độ?
52. Từ đỉnh của một cái tháp người ta ném 4 hòn đá với vận tốc như nhau:
Một hòn ném thẳng đứng lên trên, hòn thứ 2 ném thẳng đứng đứng xuống dưới,
VII
hòn thứ 3 ném sang bên phải theo phương nằm ngang, hòn thứ 4 ném sang bên trái
theo phương nằm ngang.
Hình tứ giác, mà mỗi đỉnh là một hòn đá trong thời gian rơi, sẽ có dạng như
thế nào? Trong khi tính bỏ qua sức cản của không khí.
53. Lực hấp dẫn giữa hai vật có thay đổi không nếu ta đặt xen vào giữa hai
vật đó một tấm kính dày?
54. Một cốc nước được đặt thăng bằng trên một cái cân. Trạng thái cân bằng
của cân đó có bị phá vỡ không nếu nhúng một ngón tay vào nước? (Ngón tay
không chạm vào cốc)
55. Giải thích vì sao trong khi tàu hoả đang chạy với vân tốc lớn, sau khi ta
nhảy lên rồi vẫn rơi lại chỗ cũ?
56. Lực kế có giới hạn đo là 10 (N). Bạn phải cân một vật có trọng lượng từ
11 đến 20 (N). Bạn sẽ làm thế nào nếu chỉ có thêm một sợi dây mảnh?
57. Trong môn bóng bầu dục, khi một hậu vệ muốn cản phá tiền đạo đội đối
phương đang mở tốc độ xuống bóng rất nhanh thì thường dùng vai chèn vào tiền
đạo đó và lấy sức nâng người ấy lên. Giải thích tại sao người hậu vệ làm như thế
lại có thể khiến cho tiền đạo đối phương không thể gia tăng tốc độ được?
58. Ném một quả bóng thẳng đứng lên phía trên. Khoảng thời gian nào lớn
hơn: Khi bóng bay lên hay lúc rơi xuống?
59. Vì sao khi đi thuyền nan ta không nên đứng?
60. Khi di chuyển, nếu bị vấp phải hòn đá thì bị ngã nhào lên phía trước,
nhưng nếu giẫm phải vỏ chuối thì lại bị ngã ngửa ra sau. Tại sao lại như vậy?
Nguyên nhân khác nhau của hai trường hợp là gì?
61. Khi nhảy từ trên cao xuống mặt đất, bao giờ người ta cũng phải nhún
người ,gập đầu gối lại cho thân mình tiếp tục di chuyển thêm một quãng đường
nhỏ theo chiều nhảy xuống. Tại sao hành động như vậy có thể giảm bớt nguy
hiểm?
62. Nếu bất thình lình cho đầu máy xe lửa chuyển bánh thì chỗ nối các toa có
thể bị đứt. Vì sao? Nếu bị đứt thì chỗ nối toa nào dễ bị đứt nhất?
VIII
63. Lấy một hòn đá, đập vụn ra thành những hạt nhỏ và thả rơi xuống. Chúng
có rơi nhanh như khi hòn đá còn nguyên vẹn rơi không? Vì sao?
64. Giải thích tại sao một người không thể đứng trên lớp băng mỏng, nhưng
có thể chạy trên đó mà băng không bị sụt?.
65. Trong số hai cái gậy dài, ngắn khác nhau, cái nào dễ giữ thẳng đứng
thăng bằng trên đầu ngón tay?
66. Khi xảy ra va chạm giữa ôtô và xe máy, thường thì chủ yếu là xe máy sẽ
bị hư hỏng, nhưng theo định luật III Niutơn, các lực tác dụng lên hai xe phải bằng
nhau, tức là các lực đó phải gây ra những sự hư hỏng giống nhau. Giải thích "mâu
thuẫn" đó?
67. Ở chân bàn ghế làm bằng kim loại, thường được gắn thêm các đế bằng
cao su. Hỏi những chiếc đế cao su đó có tác dụng gì? Với những cái bàn gỗ nặng,
rộng có cần đến chúng không? Tại sao?
68. Một chiếc cân đòn có đòn cân làm bằng kim loại đang nằm ở trạng thái
cân bằng. Nếu nung nóng một bên đòn cân, trạng thái cân bằng đó có bị phá vỡ
không?
69. Sau khi đo nhiệt độ cơ thể người bằng ống cặp sốt (nhiệt kế), ta thường
thấy bác sĩ vẩy mạnh chiếc ống cặp sốt làm cho thuỷ ngân trong ống tụt xuống.
Cách làm trên dựa trên cơ sở vật lí nào?
70. Một quả bom được thả ra từ một máy bay đang bay thẳng đều theo
phương ngang. Hỏi khi bom chạm đất thì máy bay đã đến vị trí nào?
71. Khi đi xe đạp, xe máy mà cần phanh gấp người lái luôn chủ động phanh
bánh sau của xe mà ít phanh bánh trước. Làm như vậy có lợi gì?
72. Quan sát các võ sĩ thi đấu thì thấy họ thường đứng ở tư thế hơi khuỵu gối
xuống một chút và hai chân dang rộng hơn so với mức bình thường. Tư thế này có
tác dụng gì?
73. Tại sao người ta đi xe đạp có thể di chuyển nhanh hơn người chạy bộ,
mặc dù trong cả hai trường hợp công đều thực hiện nhờ bắp chân người?
74. Tai sao có thể đi xe đạp mà không cần giữ tay lái?
75. Người ta gắn đuôi vào chiếc diều để làm gì?
IX
76. Tại sao lá cờ lại uốn lượn theo chiều gió?
77. Con chó săn to khoẻ và chạy nhanh hơn con thỏ bé nhỏ và chạy chậm.
Tuy thế nhiều khi con thỏ bị chó săn dượt đuổi vẫn thoát nạn nhờ thỏ đã vận dụng
chiến thuật luôn luôn thay đổi hướng chạy làm chó săn lỡ đà. Bạn có thể giải thích
điều này dựa vào vật lí học hay không?
78. Lí giải tại sao trong thao tác sử dụng xe cải tiến thì cầm càng kéo đỡ mệt
hơn là cầm càng đẩy?
79. Có một câu chuyện đùa như sau:
Một con ngựa được học định luật III Newton bèn từ chối không kéo xe nữa.
Nó nói: "Tôi có ráng sức kéo xe bao nhiêu cũng là vô ích, bởi vì tôi kéo cái xe với
lực bằng nào thì cái xe cũng kéo lại tôi với lực bằng ấy. Hai lực bằng nhau về độ
lớn và ngược nhau về hướng sẽ là lực cân bằng nên tôi và xe đều không nhúc
nhích!". Bạn nghĩ gì khi nghe chuyện này? Liệu những điều trong câu chuyện có
thực không?
80. Một học sinh thử tính vận tốc khi chạm đất của một hạt mưa rơi từ một
đám mây ở độ cao 1000 mét so với mặt đất. Bạn đó rất ngạc nhiên vì sau khi áp
dụng công thức về sự rơi tự do: v2 = 2 gh thì đã tìm thấy vận tốc của hạt mưa lúc
chạm đất là v = 141 (m/s), tức là bằng vận tốc của viên đạn bắn ra khỏi nòng
súng! Học sinh đó thắc mắc: Tại sao hạt mưa rơi từ trên trời cao xuống đất lại
không sát thương muôn loài, nếu như nó có vận tốc như đạn! Bạn có thể giải đáp
được thắc mắc này không?
81. Một số nạn nhân ngã hoặc buộc phải nhảy từ các nơi cao xuống đất (Ví
dụ: Nhảy từ trên lầu cao của một toà nhà cao tầng đang bốc cháy) nếu may mắn
rơi trúng một vật mềm (như một tấm nệm dày chẳng hạn) hoặc trong khi rơi
vướng phải các cành cây và làm gãy chúng trước khi chạm đất thì có nhiều cơ may
sống sót. Tại sao như vậy?
82. Diễn viên xiếc khi đi trên dây thường cầm bằng hai tay một cái sào dài.
Cái sào có tác dụng gì?
83. Trong khí quyển, hạt mưa to hay hạt mưa nhỏ rơi nhanh hơn?
X
84. Trong các cuộc đua maratông hay đua xe đạp, ta thường thấy có một số
vận động viên thường bám sát sau đối thủ của mình, chỉ khi gần tới đích họ mới cố
vượt lên phía trước? Vì sao vậy?
85. Khi chế tạo dây cáp, người ta không dùng một sợi to mà dùng nhiều sợi
nhỏ bện lại với nhau. Vì sao cần như vậy?
86. Trong trò xiếc mô tô bay, người biểu diễn phải đi mô tô trên thành thẳng
đứng của một "thùng gỗ" hình trụ. Có thật là quá nguy hiểm không? Bí mật của sự
thành công trong trò xiếc này là cái gì: Sự liều mạng hay qui luật tất yếu của vật
lí?
87. Một người cầm một đầu dây của một cái gầu có nước quay nhanh trong
mặt phẳng thẳng đứng thấy nước trong gầu không bị đổ ra kể cả khi gầu ở vị trí
cao nhất. Một học sinh cho rằng điều đó đã mẫu thuẫn với lí thuyết vì khi chuyển
động tròn nước chịu tác dụng của lực hướng tâm hướng xuống dưới và như vậy
nước sẽ đổ ra ngoài nhanh hơn. Điều đó có mâu thuẫn không? Hãy giải thích?
88. Quan sát một diễn viên đóng phim, mọi người đã trầm trồ khen ngợi sự
dũng cảm khi anh ta lao mình từ một chiếc ôtô sang một xe máy đang chạy song
song với ôtô. Điều đó có quá mạo hiểm không? Hãy dùng kiến thức về vật lí để trả
lời.
89. Một phản xạ rất tự nhiên của người đi xe đạp là khi thấy mình sắp ngã thì
lập tức lái bánh trước về phía mình có thể ngã, bằng phương pháp đó có thể tránh
không bị ngã xuống đất. Phản xạ tự nhiên đó dựa trên cơ sở vật lí nào?
90. Một người lái thuyền đang đứng ở mũi thuyền. Thuyền đậu sát bờ trên
mặt nước yên lặng. Khi thấy có khách đi thuyền, người lái đã đi từ mũi thuyền
xuống lái thuyền để đón khách. Hỏi người lái thuyền có đón được khách không?
Tại sao?
91. Một người làm xiếc nằm trên mặt đất rồi cho đặt lên ngực mình một tảng
đá to. Sau đó cho người khác lấy búa tạ đập vào đá. Khi tảng đá vỡ, người làm
xiếc vẫn đứng dậy vui cười chào khán giả. Tại sao anh ta không bị vỡ ngực?
XI
92. Một số tai nạn xảy ra trên các đường đua môtô là do các xe chạy song
song nhau với vận tốc lớn. Sự va chạm giữa 2 xe nằm ngoài ý muốn của các cuarơ.
Hãy giải thích nguyên nhân của những tai nạn như vậy.
93. Một cốc nước đặt trong một thang máy. Điều gì sẽ xảy ra nếu trong thời
gian thang rơi tự do ta úp ngược cốc nước?
94. Tại sao khung xe đạp được làm bằng những ống tuýp tròn mà không làm
bằng ống đặc?
95. Tất cả các vật ở trên cao so với mặt đất đều rơi xuống mặt đất. Đám mây
gồm những giọt nước nhỏ, nghĩa là các đám mây cũng phải rơi xuống mặt đất. Tuy
vậy không ai có thể thấy một đám mây rơi xuống mặt đất bao giờ. Giải thích?
96.Vì sao bánh trôi khi chín lại nổi lên?
97. Bạn cầm mỗi tay một quả trứng rồi đập quả nọ vào quả kia. Nếu tay trái
để yên, dùng quả trứng ở tay phải đập vào quả trứng ở tay trái thì quả nào sẽ vỡ
trước? Hay là 2 quả cùng vỡ? Nếu cả 2 quả cùng đập vào nhau, kết quả sẽ ra sao?
98. Vì sao khi dùng phễu để đổ nước vào can hoặc bình, bao giờ ta cũng thấy
xuất hiện xoáy nước?
99. Rùa và Thỏ chạy thi. Nửa chặng đường đầu Thỏ chạy với vận tốc 10 (m/s).
Nửa đoạn đường sau thấy sắp bị thua nên Thỏ tăng tốc và chạy với vận tốc 30
(m/s). Hãy tìm vận tốc trung bình của Thỏ trong cả chặng đường đua với Rùa.
100. Lí giải tại sao người làm vườn khi vung cuốc, người thợ rèn khi vung
búa, người bổ củi khi vung rìu... đều thực hiện gập tay ở khớp khuỷu, còn khi
giáng cuốc, đập búa, giáng rìu... thì lại vươn tay ra (duỗi tay ở khớp khuỷu)?
101. Một cốc nước có thành mỏng, hình trụ, để hở miệng được nhúng thẳng
đứng vào trong bình đựng nước: Lần nhúng thứ nhất đáy cốc hướng lên trên, lần
nhúng thứ hai đáy cốc hướng xuống dưới. Trong cả hai lần nhúng, cốc đều ngập
cùng ở một độ sâu, nước trong bình không tràn ra ngoài và ở trường hợp thứ hai
nước không tràn vào trong cốc. Hỏi công cần thực hiện để nhúng cốc trong trường
hợp nào lớn hơn? Giải thích.
102. Làm thế nào để xác định khoảng cách từ đám mây đến chỗ ta theo thời
gian kéo dài của tiếng sấm mà chỉ dùng một đồng hồ bấm giây?
XII
103. Bất kỳ người lính nào cũng biết rõ: Khi đã nghe thấy tiếng xé gió của
viên đạn đại bác hoặc đạn súng trường thì chắc chắn không thể bị chết vì trúng
phải viên đạn ấy. Giải thích tại sao?
104. Bạn nói vào máy ghi âm, máy ghi lại tiếng nói của bạn, rồi lại dùng máy
phát lại tiếng nói đó, bạn sẽ cảm thấy tiếng phát ra hình như chẳng giống tiếng của
chính mình, nhưng người ngoài đều nói đây chính là tiếng bạn. Điều hình như mâu
thuẫn đó được giải thích như thế nào?
105. Sóng biển ở ngoài khơi có thể thấp, nhưng khi đến gần bờ thường luôn
cao hơn và thường vỡ tung ra. Tại sao?
106. Vì sao suối lại chảy róc rách ở những chỗ nước xiết?
107. Vào mùa hè, khi để quạt máy trên giường, lúc quạt chạy có một vị trí
nào đó của giường bị rung lên rất mạnh. Những lúc như vậy, chỉ cần xê dịch quạt
đến một vị trí khác là hết ngay. Tại sao lại như vậy?
108. Một người muốn dùng 1 radio xách tay để nghe đài khi ngồi trên máy
bay. Người ấy có thể nghe đài trong điều kiện như vậy được không? Hãy giải thích.
109. Điện thoại là phương tiện liên lạc phổ biến hiện nay. Hai người nói
chuyện thông qua điện thoại, sóng truyền qua dây điện thoại có phải là sóng âm
không? Nếu không phải sóng âm thì là loại sóng gì?
110. Người ta thường khuyên học sinh khi học bài nên dùng loại đèn sợi đốt
(đèn dây tóc) mà không nên dùng loại đèn nê-ôn. Lời khuyên này dựa trên cơ sở
vật lí nào?
111. Hai hành khách cùng đứng trên sân ga. Hành khách thứ nhất để tai ghé
sát đường ray cho biết đoàn tàu sắp tiến vào ga. Trong khi đó hành khách thứ 2
cũng đứng gần đó, nhưng lại chẳng nghe thấy gì. Tại sao vậy?
112. Khi bay đa số côn trùng phát ra âm. Cái gì tạo ra âm đó?
113. Tại sao âm phát ra sau một thời gian thì mất?
114. Ở trên mặt trăng các nhà du hành vũ trụ làm thế nào để có thể nói
chuyện với nhau được?
115. Nếu từ mặt đất quan sát một chiếc máy bay đang bay nhanh thì ta có
cảm tưởng như tiếng động cơ không phải phát ra từ máy bay mà từ một điểm ở
XIII
phía sau và cách xa máy bay một khoảng khá lớn. Giải thích hiện tượng đó như thế
nào?
116. Có thể nghe được tiếng nói từ một nơi cách xa nhưng không thể phân
biệt được lời nói. Giải thích điều đó như thế nào?
117. Khi ở ngoài trời nghe nhạc hoặc tiếng hát, lời nói của diễn viên không to
bằng ở trong phòng. Tại sao?
118. Ở độ cao hơn 3.000m so với mặt đất không thể nghe được một âm mà
nguồn âm đặt ở mặt đất. Tại sao?
119. Tại sao trong sương mù thì tiếng còi tàu nghe được xa hơn so với lúc
nắng ráo?
120. Khi lắng nghe những tiếng động ở xa thì tự nhiên ta há miệng ra. Vì
sao?
121. Nếu đưa chiếc cốc, chiếc chén hoặc vỏ sò biển lại gần tai thì ta nghe
thấy âm như là tiếng sóng biển ở xa xa. Giải thích sự phát sinh âm đó như thế nào?
122. Nếu dơi tình cờ bay vào cửa sổ, có khi nó đậu lên đầu người trong nhà.
Tại sao?
123. Một người ngồi theo dõi chương trình tivi phát về sự hạ cánh của con
người xuống bề mặt Mặt Trăng. Người ấy quan sát thấy bên cạnh nhà du hành vũ
trụ có một vật lạ được treo bằng một dây cáp đang đung đưa. Chỉ dùng chiếc đồng
hồ, người ấy đã xác định được gia tốc trọng trường của Mặt Trăng một cách gần
đúng. Hỏi người ấy đã làm thế nào để thực hiện được việc ấy?
124. Những người thường dùng nước giếng cho biết, khi dùng gầu để múc
nước dưới giếng, nên để cho gầu nằm yên trên mặt nước rồi đột ngột lắc dây mạnh
một cái, gầu sẽ bị lật ngay, việc múc nước sẽ rất dễ dàng. Nếu lắc nhiều lần gầu sẽ
khó bị lật hơn. Kinh nghiệm này xuất phát từ cơ sở vật lí nào? Hãy giải thích.
125. Khi rót nước vào phích những người thường xuyên làm việc này cho
biết: Chỉ cần nghe âm thanh phát ra từ phích trong suốt quá trình rót nước cũng có
thể ước lượng được lượng nước trong phích đã gần đầy chưa. Kinh nghiệm này
xuất phát từ cơ sở vật lí nào? Hãy giải thích?
126. Tác dụng chính của ống xả xe máy là gì?
XIV
127. Vì sao trong đêm yên tĩnh khi đi bộ ở ngõ hẹp giữa hai bên tường cao,
ngoài tiếng chân ra còn nghe thấy một âm thanh khác giống như có người đang
theo sát mình?
128. Tại sao lực hấp dẫn của Trái Đất truyền cho các vật khác nhau lại có một
gia tốc như nhau không phụ thuộc vào khối lượng của chúng?
129. Một khối đồng chất được treo bằn
File đính kèm:
- On thi Dai hoc mon Vat ly.pdf