Giảng văn - Tiết 16 Tâm tu trong tù, tác giả Tố Hữu

Gi¶ng v¨n Ngµy so¹n: TiÕt 16 t©m tu trong tï Tè H÷u A. Môc ®Ých yªu cÇu: Gióp HS: - C¶m nhËn ®îc t×nh c¶m cña ngêi tï céng s¶n: G¾n bã víi cuéc ®êi bªn ngoµi, khao kh¸t ®îc tù do ®Ó chiÕn ®Êu. - Tõ ®ã thÊy ®îc vÎ ®Ñp t©m hån nhµ th¬: trong s¸ng, yªu ®êi, yªu cuéc sèng, nhiÖt t×nh chiÕn ®Êu. B. Ph¬ng ph¸p: - §äc - hiÓu - C¶m thô. - Ph©n tÝch - më réng. C. KÕ ho¹ch bµi d¹y: *Bµi cò: Sù kÕt hîp mµu s¾c cæ ®iÓn vµ tinh thÇn hiÖn ®¹i trong bµi th¬ “Míi ra tï tËp leo nói”? *Bµi míi: I. TiÓu dÉn: - Nªu hoµn c¶nh s¸ng t¸c bµi th¬? - T¸c gi¶ Tè H÷u: nhµ th¬ c¸ch m¹ng lín. - Hoµn c¶nh s¸ng t¸c: Th¸ng 4/1939, Tè H÷u bÞ b¾t giam ë HuÕ. Bµi th¬ ®îc s¸ng t¸c trong nh÷ng ngµy ®Çu tiªn bÞ giam ë nhµ lao Thõa Thiªn HuÕ. - Bµi th¬ më ®Çu cho phÇn th¬ “XiÒng xÝch”, tËp th¬ “Tõ Êy”. II. Ph©n tÝch: 1. C¶m gi¸c c« ®¬n vµ nçi kh¸t khao cuéc sèng tù do: - Ph©n tÝch ý nghÜa cña ®iÖp khóc: “C« ®¬n thay...?” - §iÖp khóc: C« ®¬n thay... ë ngoµi kia vui síng... ® Sù ®èi lËp gi÷a “c¶nh th©n tï” víi cuéc sèng bªn ngoµi: . c« ®¬n - vui síng . l¹nh lÏo - n¸o nøc . th©m u - réng r·i - Gîi lªn t©m tr¹ng g× cña t¸c gi¶? - Nhµ th¬ ®· c¶m nhËn vÒ cuéc sèng bªn ngoµi nh thÕ nµo? ® t©m tr¹ng: . Nçi buån bÞ t¸ch rêi cuéc sèng . Tha thiÕt yªu ®êi, khao kh¸t tù do - Híng vÒ cuéc sèng b»ng c¸ch: “tai l¾ng nghe tiÕng ®êi...” l¾ng nghe, thu nhËn tÊt c¶ ©m thanh cña cuéc sèng: + tiÕng chim reo trong giã l¹nh + tiÕng d¬i chiÒu ®Ëp c¸nh véi v· + l¹c ngùa dõng ch©n + tiÕng guèc ®i vÒ... - Søc biÓu c¶m cña nh÷ng ©m thanh Êy? ® ¢m thanh quen thuéc, b×nh dÞ nhng lµm nªn linh hån cuéc sèng bªn ngoµi, ®îc c¶m nhËn mét c¸ch tinh tÕ kh«ng ph¶i chØ b»ng “®«i tai më réng”, mµ b»ng c¶ “lßng r¹o rùc” ® T×nh yªu cuéc sèng. - ThÓ hiÖn nçi lßng g× cña nhµ th¬? . Cuéc sèng bªn ngoµi réng r·i, kho¸ng ®¹t, trµn trÒ nhùa sèng, t¬i ®Ñp ® nçi kh¸t khao tù do hoµ nhËp víi cuéc sèng bªn ngoµi. . Cuéc sèng bªn ngoµi víi dßng ®êi ®ang tr«i hèi h¶ - kh¸c víi trong tï: thêi gian ngng ®äng ® giôc gi· lßng ngêi. 2. Sù nhËn thøc cña ngêi tï céng s¶n: - Em h·y ph©n tÝch ®Ó thÊy ®îc sù chuyÓn ®æi trong nhËn thøc cña ngêi tï céng s¶n? - NhËn thøc cuéc sèng cña nh©n d©n lao khæ: cuéc sèng mÊt tù do, ®au khæ ® con ngêi n« lÖ. (So s¸nh: ChiÕc lång con - chiÕc lång to). - Nhµ th¬ tù phª b×nh ch©n thËt: “¶o tëng cña hån ngµy”, “quªn ®êi thª th¶m”... - NhËn thÊy mèi quan hÖ c¸ nh©n - x· héi, ngêi chiÕn sÜ c¸ch m¹ng víi sè phËn nh©n d©n m×nh. (§iÖp khóc: t«i chØ mét) 3. Tinh thÇn l¹c quan, ý chÝ s½n sµng x¶ th©n v× C¸ch m¹ng: - T©m hån nhµ th¬ thÓ hiÖn qua nh÷ng chi tiÕt nµo? - T©m hån thËt trong s¸ng cña ngêi chiÕn sÜ trÎ tuæi: T«i sÏ cêi... Gi÷ trinh b¹ch... - §iÖp tõ dån dËp ® h¬i thë, nhÞp ®Ëp s«i næi, rén rµng cña tr¸i tim nhµ th¬. ® nhiÖt t×nh c¸ch m¹ng, say mª chiÕn ®Êu. - KÕt thóc: tiÕng cßi xa trong giã róc... ® ¢m thanh cã thùc, ©m thanh trong t©m tëng, ©m thanh cuéc sèng thóc giôc t©m hån nhµ th¬. ® tiÕng gäi giôc gi·, tiÕng kÌn xung trËn, th«i thóc ý chÝ chiÕn ®Êu m¹nh mÏ. Þ T©m hån nhµ th¬: T©m hån ngêi chiÕn sÜ céng s¶n trÎ tuæi ®Çy nhiÖt t×nh s«i næi. *Cñng cè: - H×nh ¶nh ngêi chiÕn sÜ c¸ch m¹ng trong bµi th¬. *DÆn dß: - Häc thuéc lßng bµi th¬. - Ph©n tÝch ®Ó thÊy ®îc t©m hån ngêi chiÕn sÜ céng s¶n trÎ tuæi ®Çy nhiÖt t×nh s«i næi trong bµi th¬. - ChuÈn bÞ v¨n häc sö: V¨n häc ViÖt Nam tõ C¸ch m¹ng th¸ng T¸m n¨m 1945 ®Õn n¨m 1975.