Giảng văn tiết: 67, 68, 69: Mảnh trăng cuối rừng cùa Nguyễn Minh Châu

Gi¶ng v¨n Ngµy so¹n TiÕt: 67,68,69 M¶nh tr¨ng cuèi rõng NguyÔn Minh Ch©u A. Môc ®Ých yªu cÇu: Gióp HS: - ThÊy ®­îc vÎ ®Ñp t©m hån giµu lý t­ëng cña thÕ hÖ trÎ ViÖt Nam, søc m¹nh cña chñ nghÜa anh hïng trong nh÷ng n¨m chèng Mü qua h×nh t­îng nh©n vËt NguyÖt. - VÎ ®Ñp l·ng m¹n cña t¸c phÈm. - HiÓu ®­îc quan ®iÓm s¸ng t¸c cña NguyÔn Minh Ch©u giai ®o¹n tr­íc n¨m 1975. B. Ph­¬ng ph¸p: - §äc - hiÓu. - C¶m thô. - Ph©n tÝch - më réng. C. KÕ ho¹ch bµi d¹y: * Bµi cò: Ph©n tÝch t­ t­ëng "®Êt n­íc cña nh©n d©n" qua ®o¹n trÝch §Êt n­íc (Tr­êng ca MÆt ®­êng kh¸t väng) - NguyÔn Khoa §iÒm. * Bµi míi: I. TiÓu dÉn: - H·y nªu nh÷ng nÐt c¬ b¶n vÒ t¸c gi¶? - C¸c giai ®o¹n s¸ng t¸c cña nguyÔn Minh Ch©u? - NguyÔn Minh Ch©u: 1930 - 1989. - §· tõng tham gia qu©n ®éi -> ®é ch©n thùc cña c¶m xóc trong s¸ng t¸c. - S¸ng t¸c: thuéc 2 giai ®o¹n: + Tr­íc 1975: . Ph¶n ¸nh hiÖn thùc cuéc kh¸ng chiÕn chèng Mü. . C¶m høng ngîi ca vµ chÊt l·ng m¹n. . Quan niÖm s¸ng t¸c: ®i t×m h¹t ngäc Èn dÊu trong bÒ s©u t©m hån... + Sau 1975: lµ ng­êi ®i tiªn phong trong viÖc t×m tßi nh÷ng thÓ hiÖn míi -> thµnh c«ng.- TP "M¶nh tr¨ng cuèi rõng": s¸ng t¸c trong thêi kú ®Çu cña cuéc chiÕn tranh chèng Mü. II. T×m hiÓu chung: - Em h·y tãm t¾t cèt truyÖn? - NhËn xÐt kÕt cÊu? - Nhan ®Ò cã ý nghÜa g×? - NhËn xÐt kh«ng gian truyÖn? - Cèt truyÖn: (HS tù tãm t¾t). - KÕt cÊu: truyÖn lång truyÖn ( ng­êi kÓ chuyÖn lµ nh©n vËt L·m. - Nhan ®Ò: + m¶nh tr¨ng: gîi lªn vÎ ®Ñp m¶nh mai, máng manh, kh¬i dËy khao kh¸t kiÕm t×m, ph¸t hiÖn vÎ ®Ñp. + cuèi rõng: mªnh m«ng, bÊt tËn ( vÎ ®Ñp lÉn khuÊt, Èn dÊu, kh«ng dÔ ph¸t hiÖn. ( võa gîi mµu s¾c l·ng m¹n cho TP, võa mang ý nghÜa biÓu t­îng. - Kh«ng gian truyÖn: + Rõng Tr­êng S¬n trong chiÕn tranh ( cam go vµ ¸c liÖt ( kh«ng gian cña khãi löa, ®¹n bom, tµn ph¸. + §­îc bao phñ bëi ¸nh tr¨ng dÞu dµng, huyÒn hå, th¬ méng. III. Ph©n tÝch: 1. H×nh t­îng "M¶nh tr¨ng cuèi rõng": - VÎ ®Ñp cña ¸nh tr¨ng ®­îc c¶m nhËn nh­ thÕ nµo? - T×m nh÷ng chi tiÕt cô thÓ ®Ó thÊy c¶m nhËn vÒ ¸nh tr¨ng song hµnh cïng c¶m nhËn vÒ nh©n vËt NguyÖt? - C¶m nhËn chung cña em vÒ h×nh t­îng "m¶nh tr¨ng cuèi rõng"? - §­îc c¶m nhËn qua h/¶ cña líp s­¬ng bång bÒnh ( t¹o ra mét kh«ng gian h­ ¶o. - VÎ ®Ñp ¸nh tr¨ng Èn hiÖn, chËp chên, ó tim gi÷a b¹t ngµn rõng Tr­êng S¬n. - §­îc miªu t¶ song hµnh cïng víi nh©n vËt NguyÖt: + Soi chiÕu vÎ ®Ñp NguyÖt. + C¶m nhËn vÒ ¸nh tr¨ng song hµnh c¶m nhËn vÒ NguyÖt: . Khi ch­a nhËn ra NguyÖt -> ®i gi÷a ¸nh tr¨ng mµ kh«ng biÕt -> t­ëng lµ ngän ®Ìn ph¸o s¸ng "xanh lÐt vµ run rÈy"... . Ch­a c¶m nhËn vÎ ®Ñp t©m hån NguyÖt -> "m¶nh tr¨ng t¸i ng¾t, soi lÌ nhÌ"... . Khi c¶m nhËn ®­îc vÎ ®Ñp ¸nh tr¨ng: "khung cöa xe lång ®Çy bãng tr¨ng" ( cho¸ng ngîp tr­íc vÎ ®Ñp cña NguyÖt ( vÎ ®Ñp cña ¸nh tr¨ng Èn hiÖn, kh«ng dÔ nhËn ra. => M¶nh tr¨ng cuèi rõng mang ý nghÜa biÓu t­îng cho vÎ ®Ñp t©m hån NguyÖt, còng lµ vÎ ®Ñp t©m hån cña nh÷ng con ng­êi ®ang chiÕn ®Êu ë Tr­êng S¬n. 2. H×nh t­îng nh©n vËt NguyÖt: - Nhµ v¨n ®Æt h×nh t­îng vµo trong hoµn c¶nh nh­ thÕ nµo? Nhµ v¨n miªu t¶ NguyÖt nh­ thÕ nµo? - VÎ ®Ñp Êy thÓ hiÖn ®iÒu g× trong t©m hån NguyÖt? - VÎ ®Ñp t©m hån NguyÖt ®­îc nhµ v¨n kh¾c ho¹ nh­ thÕ nµo? - C¶m nhËn cña em vÒ t×nh yªu cña NguyÖt ®èi víi L·m? - Nhµ v¨n dïng h/¶ nµo ®Ó so s¸nh víi t×nh yªu cña NguyÖt? - Lµ thanh niªn xung phong trong chiÕn tranh ( ®èi mÆt víi ¸c liÖt ®ang diÔn ra hµng ngµy: + con ®­êng nguy hiÓm + nh÷ng lo¹t bom to¹ ®é + mÊt m¸t, hi sinh + thiÕu thèn, gian nan... -> hoµn c¶nh ®Æc biÖt ®Ó thö th¸ch nh©n vËt. - VÎ ®Ñp cña nh©n vËt NguyÖt: + Ngo¹i h×nh: gi¶n dÞ nh­ng kh«ng kÐm phÇn trau chuèt (gãt ch©n hång hång, ®«i dÐp cao su, chiÕc ¸o xanh, chiÕc nãn tr¾ng...) -> vÎ ®Ñp m¶nh mai, thanh tho¸t -> thÓ hiÖn ý thøc ch¨m chót, gi÷ g×n cho vÎ ®Ñp cña m×nh. -> ChiÕn tranh kh«ng thÓ tµn ph¸ vÎ ®Ñp vµ søc thanh xu©n -> søc m¹nh tinh thÇn cña con ng­êi. + PhÈm chÊt, t©m hån: . Dòng c¶m: cøu xe, dÉn ®­êng, lµm viÖc ë cung ®­êng ¸c liÖt -> b¶n lÜnh v÷ng vµng vµ tinh thÇn yªu n­íc. -> VÎ ®Ñp cña NguyÖt còng lµ vÎ ®Ñp cña mét thÕ hÖ thanh niªn ViÖt Nam yªu n­íc. . Phong th¸i: "giäng nãi trong trÎo, ®iÒm tÜnh næi bËt trªn nÒn ©m thanh trÇm ®ôc cña tiÕng bom"; nô c­êi khi bÞ th­¬ng... -> phong th¸i ung dung v­ît lªn sù khèc liÖt cña ®¹n bom Tr­êng S¬n -> søc sèng, lßng yªu ®êi. . T×nh yªu: mèi t×nh võa chung thuû, võa l·ng m¹n víi L·m -> ch­a gÆp mÆt nh­ng chung thuû chê ®îi anh mÊy n¨m trêi. §ã lµ t×nh yªu bÒn bØ, ®Ñp ®Ï, v­ît lªn kho¶ng c¸ch kh«ng gian vµ thêi gian. -> T×nh yªu Êy b¾t nguån tõ niÒm tin vµo con ng­êi vµ cuéc sèng, tõ t×nh yªu lý tuëng (say s­a nghe kÓ chuyÖn L·m trèn nhµ ®i bé ®éi -> c¶m phôc -> yªu)-> sù gÆp gì cña nh÷ng t©m hån cao ®Ñp cña mét thÕ hÖ thanh niªn cøu n­íc. -> H/¶ "sîi chØ xanh ãng ¸nh": m¶nh mai, ®Ñp, s¸ng, bÒn bØ. * VÎ ®Ñp toµn vÑn cña nh©n vËt NguyÖt ®­îc thÓ hiÖn b»ng ngßi bót thi vÞ ho¸ -> c¶m høng ngîi ca. * Cñng cè: - VÎ ®Ñp t©m hån giµu lý t­ëng cña thÕ hÖ trÎ ViÖt Nam, søc m¹nh cña chñ nghÜa anh hïng trong nh÷ng n¨m chèng Mü qua h×nh t­îng nh©n vËt NguyÖt. - VÎ ®Ñp l·ng m¹n cña t¸c phÈm. * DÆn dß: - Häc bµi theo c©u hái ë SGK. - Ph©n tÝch nh©n vËt NguyÖt. - ChuÈn bÞ GV: Sãng (Xu©n Quúnh).