Giáo án Công nghệ 10 - Sản xuất giống cây trồng

SẢN XUẤT GIỐNG CÂY TRỒNG I. Mục tiêu: Sau bài này giáo viên cần phải làm cho học sinh a. Kiến thức. - Biết được mục đích của công tác sản xuất giống cây trồng. - Biết được trình tự và qui trình sản xuất giống cây trồng. b. Kỹ năng: Rèn luyện kỹ năng phân tích, so sánh. c. Thái độ: Yêu thích bộ môn, luôn say mê nghiên cứu về giống và sản xuất giống. II. Chuẩn bị: GV: Nội dung SGK; tranh ảnh, băng hình có liên quan đến bài học. HS: Nội dung SGK, dụng cụ học tập. III. Phương pháp dạy học. Phương pháp diễn giải, quan sát, so sánh, phân tích. IV. Tiến trình 1. Ổn định tổ chức: Kiểm diện học sinh + vệ sinh lớp 2. Kiểm tra bài cũ: - Mục đích, ý nghĩa của công tác khảo nghiệmgiống cây trồng? Có mấy loại thí nghiệm khảo nghiệm giống cây trồng? (10 điểm). * Đáp án: - Mục đích 3đ - Ý nghĩa 3đ - 3 loại thí nghiệm khảo nghiệm giống cây trồng (1đ). - Kể đủ đúng mỗi loại (1đ) x 3 3. Giảng bài mới Hoạt động của GV_HS Nội dung bài học GV: Trong sản xuất nông, lâm nghiệp, giống là một yếu tố quan trọng quyết định năng xuất chất lượng nông sản, song thực tế cho thấy sau một thời gian sử dụng giống thường bị thoái hoá, lẫn tạp kém phẩm chất vì vậy để sản xuất có hiệu quả, cần tập trung làm tốt khâu giống. Bài này giúp tìm hiểu những nội dung cơ bản của công tác giống cây trồng. Vậy mục tiêu của bài học hôm nay là. GV: giới thiệu mục tiêu bài Hoạt động 1: GV: Nêu một số giống cây trồng ở địa phương có biểu hiện thoái hoá, kém phẩm chất cần cải tạo nhu cầu thực tiển của sản xuất nông nghiệp luôn đòi hỏi phải có giống mới và phong phú đa dạng về chủng loại đáp ứng yêu cầu thị trường - HS: thảo luận chung cả lớp về “mục đích của công tác sản xuất giống cây trồng” Hoạt động 2: - HS: Quan sát sơ đồ 31 đọc kỹ phần II SGK tham gia thảo luận cả lớp và trả lời: * Hệ thống giống cây trồng được thực hiện qua những giai đoạn nào? Nêu những điểm khác nhau trong từng giai đoạn? Hoạt động 3: - Cây trồng nông nghiệp rất phong phú, đa dạng, có loài cây trồng tự thụ phấn, có loài thụ phấn chéo và có loài nhân giống vô tính. Vì vậy qui trình sản xuất giống cây trồng cũng có những điểm khác nhau giữa các loài cây. - HS: quan sát và phân tích hình 3.2 và 3.3 SGK và trả lời vào vở, phiếu học tập, hoặc miệng. Câu hỏi sau: * Sản xuất hạt giống theo sơ đồ duy trì được tiến hành trong mấy năm? (4 năm) * Sản xuất giống theo sơ đồ phục tráng được thực hiện trong mấy năm? (5 năm). Nội dung công việc của từng năm là gì? Khi nào thì sản xuất hạt giống theo sơ đồ duy trì? Khi nào thì sản xuất hạt giống theo sơ đồ phục tráng? - GV: cần giải thích “dòng” là những cây sinh ra từ hạt của cây mẹ. - “Thuần chủng”:” cùng giống”. - HS quan sát và phân tích hình 4.1 SGK trả lời vào vở, phiếu học tập hoặc miệng. * Sản xuất giống ở cây trồng thụ phấn chéo được tiến hành trong mấy năm? * Nội dung công việc của từng năm là gì? * Sản xuất giống ở cây trồng tự thụ phấn và cây trồng thụ phấn chéo có điểm gì giống và khác nhau?(thụ phấn chéo yêu cầu phải có khu sản xuất giống cách li, loại bỏ những cây không đạt yêu cầu trước khi tung phấn, yêu cầu kỹ thuật ở vụ thứ nhất) - GV:Yêu cầu HS đọc SGK và trả lời. * Sản xuất giống cây trồng, nhân giống vô tính gồm mấy giai đoạn? (3 giai đoạn) * Nội dung công việc của từng giai đoạn đó. GV:Cây rừng là thuộc loại dài ngày, quá trình sản xuất giống khó khăn phức tạp và cũng kéo dài hơn cây nông nghiệp. I. Mục đích của công tác sản xuất giống cây trồng. - Duy trì, cũng cố độ TC, sức sống và tình trạng điển hình của giống. - Tạo ra số lượng giống cần thiết để cung cấp cho sản xuất đại trà. - Đưa giống tốt phổ biến nhanh vào sản xuất. II. Hệ thống sản xuất giống cây trồng. (3 giai đoạn) - Sản xuất hạt giống siêu nguyên chủng; - Sản xuất hạt giống nguyên chủng từ siêu nguyên chủng. - Sản xuất hạt giống xác nhận. - Điểm khác nhau trong từng giai đoạn: nhiệm vụ, sản phẩm, nơi thực hiện. III. Qui trình sản xuất giống cây trồng tự thụ phấn 1. Sản xuất giống cây trồng N.N a. Sản xuất giống cây trồng tự thụ phấn. - Sản xuất hạt giống theo sơ đồ duy trì được tiến hành trong 4 năm. 1. Năm thứ 1 : Gieo hạt tác giả (hạt SNC) chọn cây ưu tú. 2. Năm thứ 2 : Hạt của cây ưu tú gieo thành từng dòng. - Chọn các dòng đúng giống, thu hoạch hỗn hợp hạt. Những hạt đó là hạt SNC. 3. Năm thứ 3: nhân giống NC từ giống SNC 4. Năm thứ 4: Sản xuất hạt giống xác nhận từ giống nguyên chủng - Sản xuất hạt giốngtheo sơ đồ phục tráng được tiến hành trong năm 5. 1. Năm thứ 1: SGK/14 2. Năm thứ 2: SGK/14 3. Năm thứ 3: SGK/14 4. Năm thứ 4: SGK/14 5. Năm thứ 5: SGK/14 Khi nào được tác giả cung cấp giống hoặc có hạt giống SNC thì sản xuất theo sơ đồ duy trì. Khi các giống nhập nội, các giống bị thoái hoá(không còn giống SNC) thì sản xuất theo sơ đồ phục tráng b. Sản xuất giống ở cây trồng thụ phấn chéo: Được tiến hành trong 4 năm. Vụ 1: Chọn ruộng sản xuất giống ở khu cách li, chia thành 500 ô gieo hạt giống siêu nguyên chủng vào các ô. Mỗi ô chọn ra 1 cây đúng giống lấy hạt gieo thành hàng ở vụ tiếp theo. Vụ 2: Loại những hàng và cây trên hành không đạt yêu cầu trước khi tung phấn. Thu hạt các cây còn lại trộn với nhau ta có hạt siêu nguyên chủng Vụ 3: Nhân hạt SNC ở khu cách li. Loại các cây không đạt yêu cầu trước khi tung phấn. Thu hạt của cây còn lại là ta được hạt NC Vụ 4: Nhân hạt giống NC ở khu cách li. Loại bỏ cây xấu trước khi tung phấn. Hạt của cây còn lại là hạt xác nhận. c. Sản xuất giống ở cây trồng nhân giống vô tính. Gồm 3 giai đoạn - Chọn lọc duy trì thế hệ vô tính SNC - Nhân giống NC từ SNC - Sản xuất giống từ giống NC 2. Sản xuất giống cây rừng - Chọn cây đạt tiêu chuẩn để xây dựng vườn hoặc rừng giống, lấy hạt cung cấp cho sản xuất, có thể nhân giống bằng hạt hoặc bằng công nghệ nuôi lấy mô và giâm hom. 4. Củng cố và luyện tập - Gọi học sinh lên bảng vẽ lại hình 3.2 và 3.3 SGK hoàn thiện. - Gọi học sinh lên vẽ lại sơ đồ SX giống ở cây trồng thụ phấn chéo. 5.Hướng dẫn HS tự học ở nhà - Về nhà tìm điểm giống và khác nhau giữa sơ đồ duy trì và sơ đồ phục tráng. - Tìm điểm giống và khác nhau của việc sản xuất giống cây trồng tự thụ và thụ phấn chéo. - Xem lại nội dung của bài học + bài “Thực hành” xác định sức sống của hạt. V. Rút kinh nghiệm: - Nội dung bài quá dài không thể truyền tải trong 1 tiết hết. Nên phân ra 1a và 1b GV giảng kỹ cho học sinh về nhà tự ghi theo SGK, còn các phần kia GV có thể đi nhanh hơn.