Giáo án Công nghệ 11 bài 7 và 8

Ngày soạn CHƯƠNG II: MỘT SỐ MẠCH ĐIỆN TỬ CƠ BẢN Bài 7: KHÁI NIỆM VỀ MẠCH ĐIỆN TỬ CHỈNH LƯU VÀ NGUỒN MỘT CHIỀU I/ MỤC TIÊU: 1/ Kiến thức: - Biết được khái niệm phân loại mạch điện tử. 2/ Kĩ năng: - Hiểu được chức năng, nguyên lí làm việc của mạch chỉnh lưu, mạch lọc và mạch ổn áp. 3/ Thái độ: - Có ý thức trong quá trình học tập, yêu thích bài học. II/ CHUẨN BỊ: 1/ Chuẩn bị nội dung: - Nghiên cứu nội dung bài 7 sgk. - Tham khảo tài liệu liên quan. 2/ Chuẩn bị đồ dùng: - Tranh vẽ các hình 7.1; 7.2; 7.3; 7.4; 7.5; 7.6 sgk - Vật mẫu: Mach nguồn một chiều. III/ TIẾN TRÌNH BÀI DẠY: 1/ Ổn định lớp: kiểm tra sĩ số, vệ sinh bàn ghế bảng, trang phục. 2/ Bài mới: Hoạt động của thầy và trò Nội dung kiến thức Hoạt động 1: Tìm hiểu về khái niệm và phân loại: GV: Lấy một số mạch trong thực tế để giới thiệu khái niệm và phân loại mạch điện tử. HS: Quan sát sơ đồ hình 7-1 sgk để phân loại mạch điện tử. Hoạt động 2: Tìm hiểu về mạch chỉnh lưu: GV: Sử dụng tranh vẽ các hình 7-2; 7-3; 7-4 sgk để giới thiệu các mạch chỉnh lu. HS: Quan sát và cho biết ng lí làm việc của các mạch. - Trong hình 7-3 nếu mắc cả hai điốt ngược chiều thì sẽ ra sao ? - Hình 7-4 nếu một điốt nào mắc ngược hoặc bị đánh thủng thì sao ? Hoạt động 3: Tìm hiểu về nguồn một chiều: GV: Dùng tranh vẽ hình 7-5; 7-6 để chỉ ra các khối chức năng trong mạch nguồn một chiều. HS: Quan sát chỉ ra được dòng điện chạy trong mạch và dạng sóng minh họa điện áp ở các điểm 1, 2, 3, 4 trong mạch. I/ Khái niệm, phân loại mạch điện tử. 1/ Khái niệm: Mạch điện tử là mạch điện mắc phối hợp giữa các linh kiện điện tử để thức hiện 1 nhiệm vụ nào đó. 2/ Phân loại: Theo chức năng và nhiệm vụ: - Mạch khuếch đại. - Mạch tạo sóng hình sin. - Mạch tạo xung. - Mạch nguồn chỉnh lưu, lọc và ổn áp. - Theo phương thức gia công, xử lí tín hiệu. - Mạch kĩ thuật tương tự. - Mạch kĩ thuật số. II/ Mạch chỉnh lưu và nguồn một chiều: 1/ Mạch chỉnh lưu: - Dùng các điốt để đổi điện xoay chiều thành điện một chiều. - Có nhiều cách mắc mạch chỉnh lưu: - Mạch điện chỉnh lưu nửa chu kì:(7.2) - Mạch chỉnh lưu hai nửa chu kì (7.3) - Mạch chỉnh lưu cầu (7.4) 2/ Nguồn một chiều: a/ Sơ đồ chức năng của mạch nguồn một chiều: Sơ đồ khối của mạch nguồn hìng 7-5 1. Biến áp nguồn. 2. Mạch chỉnh lưu. 3. Mạch lọc nguồn. 4. Mạch ổn áp. 5. Mạch bảo vệ. b/ Mạch nguồn điện thực tế: - Biến áp nguồn. - Mạch chỉnh lưu. - Mạch lọc nguồn. - Mạch ổn định điện áp một chiều. 3/ Củng cố: Có mấy loại mạch điện tử ? Mạch chỉnh lưu gồm những mạch nào ? Nguyên lí làm việc ? Các khối chức năng của nguồn một chiều ? Mạch nguồn trong thực tế ? IV/ TỔNG KẾT ĐÁNH GIÁ: - Nhận xét quá trình tiếp thu của hs. - HS trả lời các câu hỏi ở cuối bài. - Dặn dò: + Quan sát một số mạch nguồn một chiều trong thực tế. + Đọc trước bài 8 sgk. V/ RÚT KINH NGHIỆM: . Ngày soạn Bài 8 : MẠCH KHUẾCH ĐẠI - MẠCH TẠO XUNG I . Mục tiêu . 1. Kiến thức Nêu được chức năng , sơ đồ , nguyên lý làm việc của mạch khuếch đại dùng IC . Nêu được chức năng , sơ đồ , nguyên lý làm việc của mạch tạo xung. 2. Kỹ năng . Qua bài này học sinh biết được chức năng , sơ đồ và nguyên lý làm việc của mạch khuếch đại thuật toán và mạch tạo xung đơn giản . II Chuẩn bị 1. Nội dung Nghiên cức bài 8 sách giáo khoa. 2. Đồ dùng dạy học - Tranh vẽ các hình 8-1; 8-2; 8-3; 8-4 sách giáo khoa. - Vật mẫu: + IC khuếch đại thuật toán A741. + Mạch tạo xung đa hài thực tế như hình 8-3 sách giáo khoa. III Các hoạt động dạy học. 1. Ổn định tổ chức: - Kiểm tra sĩ số, vệ sinh bàn ghế bảng, trang phục hs 2. Kiểm tra bài cũ A .Thế nào là mạch điện tử ? B. Trình bày cách phân loại mạch điện tử? 3. Nội dung bài mới Hoạt động GV và HS Nội dung GV: Trong các thiết bị điện tử hiện nay có rất nhiều mạch điện tử trong đó mạch khuếch đại và mạch tạo xung không thể thiếu . Hoạt động 1: Tìm hiểu mạch khuếch đại GV:Chức năng của mạch khuếch đại? HS:Khuếch đại tín hiệu điện . GV:Giới thiệu sơ đồ IC khuếch đại thuật toán hình 8-1 SGK. HS: Quan sát sơ đồ tranh vẽ hình 8-1 trên bảng. GV:khuếch đại thuật toán hình dùng IC hình 8-1 có bao nhiêu đầu vào và bao nhiêu đầu ra?hoạt động như thế nào ? HS:Quan sát hình vẽ 8-1 SGK và trả lời . HS: quan sát hình 8-2 SGK trả lời các câu hỏi sau. - Hồi tiếp là gì? - Điện áp vào và điện áp ra có pha như thế nào? GV: Hệ số khuếch đại phụ thuộc vào yếu tố nào ? HS: Quan sát hình vẽ 8-2 để trả lời. I. Mạch khuếch đại 1. Chức năng của mạch khuếch đại Mạch khuếch đại phối hợp với các linh kiện điện tử nhằm khuếch đại điện áp , dòng điện, công suất . 2. Sơ đồ và nguyên lý làm việc của mạch khuếch đại a.Giới thiệu về IC khuếch đại thuật toán và mạch khuếch đại dùng IC - Khuếch đại thuật toán (OA) là khuết đại dòng một chiều nhiều tầng ghép trực tiếp hệ số khuếch đại cao , hai đầu vào và một đầu ra. - Mạch khuếch đại IC đơn giản hình 8-1 SGK. UVK đầu vào đảo, đánh dâu (+),tín hiệu vào cung dậu với tín hiệu ra. UVĐ đầu vào đảo , đánh dấu (-),tín hiệu vào trái dấu với tín hiệu ra , dùng để hồi tiếp âm. b. Nguyên lý làm việc của mạch khuếch đại điện áp dùng OA - Sơ đồ khuếch đại đảo dùng OA hình 8-2 SGK - Mạch điện hồi tiếp âm thông qua Rht UKĐ nối với đất . Tín hiệu vào Uvào qua R1 tới đầu vào đảo của OA điện áp ở đàu ra trái dấu với điện áp ở đầu vào và được khuếch đại. Hệ số khuếch đại điện áp K= = GV: Mạch tạo xung dùng để làm gì? HS: Tìm hiểu SGK và trả lời. GV: Mạch tạo xung đa hài dùng để tạo xung có hình dạng như thế nào ? HS: Tìm hiểu SGK trả lờ câu hỏi GV: Sơ đồ mạch điện mạch tạo xung đa hài? HS: quan sát hình vẽ 8-3SGK để trả lời GV:Nguyên lí làm việc của mạch tạo xung đa hài? HS: Tìm hiểu sách giáo khoa trả lời câu hỏi trên. GV: Để có xung ra như hình 8-4 SGK thì cần điều kiệ nào? HS: Tìm hiểu SGK để trả lời . - Để có dạng xung lí tượng như hình 8-4 SGK thì ta cần các điều kiện sau: + T1 giống T2 + R1 = R2; R3 = R4 = R; + C1 = C2 = C. xung lí tưởng đối xứng độ rộng 0,7RC,chu kì 1,4RC II . Mạch tạo xung 1. Chức năng của mạch tạo xung - Mạch mắc phối hợp các linh kiên điện tử. - Biến đổi năng lượng dòng điện một chiều thành năng lượng điện có xung và tần số theo yêu cầu. 2. Sơ đồ nguyên lí làm việc của mạch tạo xung đa hài tự dao động. Là mạch tạo ra các xung hình chử nhật lặp lại theo chu kì , trạng thái cân bằng không ổn định. a. Sơ đồ mạch điện Mạch tạo xung đa hài tự kích thích dùng tranzito ghép colectơ-bazơ hình 8-3 SGK. b. Nguyên lí làm việc - Trạng thái thứ nhất Ic1 > Ic2 thì T1 thông bão hoà và T2 khoá lại trạng thái cân bằng tạo xung ra. - Trạng thái thứ hai C1 phóng điện C2 nạp điện đi qua T1 đang thông ,các cực bazơ của T1 và T2 biến đổi làm cho T1 bị khoá và T2 được thông trạng thái cân bằng tạo xung ra. Khi T2 thông C2 phóng điện qua T2 ,C1 sẽ nạp điện qua T2. Quá trình trên làm cho T2 đang thông bị khoá lại và T1 đang khoá được thông kết quả trở lại trạng thái thứ nhất , quá trình được tiếp diễn luân phiên nhau để tạo xung ra. - Hình 8-4 SGK là dạng xung lí tưởng đối xứng. IV. Củng cố, dặn dò - Hướng dẫn học sinh trả lời các câu hỏi sau bài học . - HS về nhà đọc bai 9 thiết kế mạch điện tử đơn giản. V. Rút kinh nghiệm: .