Giáo án Công nghệ 11 tiết 26: Hộp số

TIẾT 26 Ngày PHẦN II: ÔT Ô M ÁY K ÉO CH Ư ƠNG IV : H Ệ TH ỐNG TRUY ỀN L ỰC B ÀI 12 : H ỘP S Ố I. Mụch đích - Yêu cầu + Hiểu ntn là hộp số, sự cần thiết phải thay đổi tốc độ + Nắm nhiệm vụ của hộp số + Nắm sđ cấu tạo và nguyên tắc hoạt động của hộp số đơn giản . II. Đồ dùng dạy học : máy chiếu. III. Trọng tâm : Nhiệm vụ hộp số, sđ cấu tạo và nguyên tắc hoạt động của hộp số đơn giản. IV.Tiến trình giảng dạy : 1.Ổn định lớp 2. Bài cũ : * Câu hỏi : + Trình bày các nhiệm vụ của li hợp. + Nêu sơ đồ cấu tạo các bộ phận và nguyên tắc hoạt động của li hợp ma sát . * Trả lời : + Nhiệm vụ của li hợp a. Nối êm dịu mối nối cơ khí giữa trục khuỷu của động cơ với trục sơ cấp của hộp số. b. Duy trì mối nối trong suốt thời gian xe chạy bình thường. c. Tạm thời tách mối nối đó khi sang số. d. Nhờ bộ li hợp người lái có thể giảm tốc độ xe, thậm chí có thể làm cho xe ngừng hẳn khi tay số không nằm ở số 0. + Sơ đồ cấu tạo các bộ phận : - Phần chủ động : Bánh đà, vỏ li hợp, đĩa ép. - Phần bị động : đĩa li hợp ma sát, trục sơ cấp của hộp số - Cơ cấu điều khiển.: Bàn đạp và các bộ phận phụ khác + Nguyên tắc hoạt động của li hợp ma sát : - Li hợp đóng : lò xo 8 đẩy đĩa ép sang trái ép chặt đĩa li hợp lên mặt bánh đà để truyền mômen bánh đà đến trục sơ cấp của hộp số. - Li hợp mở : Tác động một lực vào bàn đạp 13 làm thanh kéo 14 dịch sang phải tác động làm khớp trượt dịch sang trái đĩa ép dịch sang phải nén lò xo nhả đĩa li hợp. Lúc này mômen động cơ không truyền đến được trục sơ cấp hợp số. 3. Bài mới : T.Gian Hoạt động của HS Hoạt động của Gv Nội Dung * Quan sát hvẽ trả lời câu hỏi của gv. * Nhìn hình vẽ trả lời câu hỏi của gv * Suy nghĩ trả lời câu hỏi của gv. * Chú ý lắng nghe và ghi nhận. * Làm theo yêu cầu của gv. * Gv chiếu hvẽ hộp số yêu cầu hs nhìn bản vẽ cho biết định nghĩa về hộp số. * yêu cầu hs chỉ trên hvẽ trục nào là chủ động và bị động ? * Cho biết vì sao phải thay đổi tốc độ. * Gv dẫn lời làm cho hs thấy được sự cần thiết phải thay đổi tốc độ. * Hộp số có những nhiệm vụ nào ? hãy phân tích từng nhiệm vụ ? I. Kiến thức chung về hộp số 1. Định nghĩa : là một cơ cấu gồm các bánh răng đặt giữa 2 trục chủ động và bị động, làm thay đổi chiều quay và tốc độ quay của trục bị động khi tốc độ quay của trục chủ động không đổi. 2. Sự cần thiết phải thay đổi tốc độ ( Sgk) 3. Nhiệm vụ của hộp số a. Thay đổi tỉ số truyền khi lực cản của xe thay đổi b. Làm cho xe chạy tiến hoặc lùi bằng cách thay đổi chiều quay của T.Gian Hoạt động của HS Hoạt động của Gv Nội Dung * Chú ý hướng dẫn của gv. * Quan sát hvẽ, trả lời câu hỏi của gv. * Nhớ lại kiến thức cũ trả lời câu hỏi của gv. * Suy nghĩ trả lời câu hỏi của gv. * Suy nghĩ trả lời câu hỏi của gv. * Chú ý làm theo hướng dẫncủa gv. * Suy nghĩ trả lời câu hỏi của gv. * Suy nghĩ trả lời câu hỏi của gv. * Suy nghĩ trả lời câu hỏi của gv. * Suy nghĩ trả lời câu hỏi của gv. * Kết hợp sgk trả lời câu hỏi của gv. * Kết hợp sgk trả lời câu hỏi của gv. * Liên hệ kiến thức cũ trả lời câu hỏi của gv. * lắng nghe và ghi nhận, nêu thắc mắc nếu cần * Gv hướng dẫn để học sinh phân tích và hiểu rõ từng nhiệm vụ. * Chiếu lại hình vẽ hộp số đơn giản yêu cầu hs cho biết hộp số có cấu tạo ntn ? * Trục chủ động của hộp số do bộ phận nào dẫn động. * Các bánh răng trên các trục có thể lắp cố định đựơc không ? vì sao ? * Giữa 2 trục chủ động và bị động có 1 bánh răng trung gian, hãy cho biết tác dụng của bánh răng này ? * Hướng dẫn để hs tự nêu nguyên tắc hoạt động + Các cặp bánh răng nào có thể ăn khớp với nhau + cho biết kí hiệu của Z, n + Tại sao trong các tỉ số truyền không có số răng của bánh răng trung gian Z4 + Các số nào là truyền tiến và lùi ? tại sao ? * Hộp số có những nhược điểm nào * Hãy nêu biện pháp khắc phục những nhược điểm trên. * Tại sao phải dùng bánh răng nghiêng khi ăn khớp. * Gv hướng dẫn hs cách bảo dưỡng hộp số. trục bị động c. Tách mối liên kết giữa bánh xe chủ động và động cơ trong một thời gian dài. II. Hộp số đơn giản . 1.Sơ đồ cấu tạo : * Trục chủ động : lắp trượt trên rãnh then hoa các bánh răng 1, 2, 3. * Trục bị động : có các bánh răng 5,6,7 được lắp cố định. * Bánh răng trung gian lắp giữa 2 trục. 2. Nguyên tắc hoạt động : Khi trượt dọc trục chủ động các bánh răng 1,2,3 tạo ra sự ăn khớp của các cặp bánh răng 1và 7, 2 và 6 hoặc 3 và 5 khiến truc bị động quay theo các tốc độ n1 = n.(Z1/Z7) ; n2 = n(Z2/Z6) hoặc n3 = n(Z3/Z5). 3. Nhược điểm của hộp số đơn giản và biện pháp khắc phuc . * Nhược điểm : - Hiệu suất kém đối với số thường dùng. - Gây nhiều tiếng ồn vì phải dùng răng thẳng. - Khó sang số vì khó điều khiển để các cặp bánh răng gài số có cùn một tốc độ. * Biện pháp khắc phục : - Lắp số truyền thẳng - Dùng bánh răng nghiêng - Cần sang số nên có cơ cấu khoá an toàn. III. Bảo dưỡng hộp số (Sgk) V. Củng cố + Nêu lại những nhiệm vụ của hộp số + Trình bày nguyên tắc hoạt động của hộp số đơn giản + Dùng hộp số đơn giản có những nhược điểm gì ? hãy nêu biện pháp khắc phục . VI. Rút kinh nghiệm sau tiết dạy.