Giáo án Công nghệ 12 Bài 20: Máy thu hình

Bài 20: MÁY THU HÌNH MỤC TÊU Kiến thức Biết được sơ đồ khối và nguyên lí làm việc của máy thu hình. Kỹ năng Vẽ được sơ đồ khối của máy thu hình màu và sơ đồ khối xử lí tín hiệu màu. Thái độ Học sinh tích cực cùng nhau xây dựng bài. Học sinh thích thú tìm hiểu về máy thu hình màu. TRỌNG TÂM BÀI DẠY Sơ đồ khối và nguyên lí làm việc của máy thu hình màu Nguyên lí làm việc của khối xử lí tín hiệu màu CHUẨN BỊ Giáo viên Máy vi tính, máy chiếu Chuẩn bị hình vẽ : hình 20 – 1, hình 20 – 2, hình 20 – 3 (SGK) Hình ảnh thật về các khối Học sinh Học sinh học bài ở nhà: trả lời các câu hỏi bài 19 Đọc bài 20 ở nhà những nội dung trọng tâm như: DỰ KIẾN GHI BẢNG Bài 20: MÁY THU HÌNH Khái niệm về máy thu hình Máy thu hình là thiết bị nhận và tái tạo lại tín hiệu âm thanh và hình ảnh của đài truyền hình. Âm thanh và hình ảnh được xử lí độc lập trong máy thu hình. Sơ đồ khối và nguyên lí làm việc của máy thu hình Khối cao tần, trung tần, tách sóng Khối xử lí tín hiệu âm thanh Khối xử lí tín hiệu hình Khối đồng bộ và tạo xung quét Khối phục hồi hình ảnh Khối vi xử lí và điều khiển Khối nguồn Nguyên lí làm khối việc của khối xử lí tín hiệu màu _Tín hiệu từ mạch tách song -> khối xử lí tín hiệu màu. _Khối 1 khuếch đại và xử lí tín hiệu chói Y. Khối 2 giải mã màu -> R –Y, B – Y. _Y, B – Y, R – Y -> khối 3 khôi phục lại ba tín hiệu màu cơ bản, đó là màu đỏ (R), lục (G), lam (B). _R, G, B -> khối 4, 5, 6 khuếch đại để biên độ đủ lớn và đảo pha thành cực tính âm -> ba catôt đền hình màu. _Điều khiển ba tia điện tử bắn lên các điểm phát ra màu tương ứng đỏ, lục, lam. Các màu trên pha trộn với nhau thành ảnh màu. TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC Ổn định lớp, điểm danh (1 phút) Trả bài cũ (5 phút) Câu 1) Em hãy lên bảng vẽ và nêu nguyên lí hoạt động của sơ đồ khối máy thu thanh? Trả lời: Vẽ hình 19 _ 2 (SGK) Nguyên lí hoạt động: khối chọn sóng điều chỉnh cộng hưởng để chọn lấy sóng cao tần cần thu trong không gian đưa tới khối khuếch đại cao tần để khuếch đại sóng vừa nhận để tăng độ nhạy cho máy thu. Khối giao động ngoại sai tạo sóng cao tần trong máy cao hơn sóng định thu với trị só 465 kHz đưa tới khối trộn sóng để trộn hai sóng với nhau gọi là trung tần. Trung tần được đưa tới khuếch đại trung tần để khuếch đại và đưa tới khối tách sóng để tách và lọc tín hiệu âm tần ra khỏi sóng mang, tiếp tục đưa tới khối khuếch đại âm tần để khuếch đại và đưa ra loa. Khối nguồn cung cấp điện cho máy thu. Câu 2) Em hãy nêu nguyên lí hoạt động của khối tách sóng trong máy thu thanh AM? Trả lời: Điot tách sóng Đ chỉ cho dòng điện đi qua theo một chiều nên sóng vào khối tách sóng là sóng xoay chiều, còn sóng ra là sóng một chiều. Sau khi tách sóng thành một chiều, tụ lọc sẽ lọc bỏ các thành phần tần số cao và giữ lại đường bao có tần số thấp là âm tần. Tiến trình bài dạy Hoạt động 1: đặt vấn đề (2 phút) Khi chúng ta xem ti vi màu hình ảnh có màu thực, để có được những màu thực như vậy thì người ta phải làm gì? Để tìm hiểu được làm thế nào mà ti vi có được màu như vậy. Hôm nay, chúng ta cùng nhau tìm hiểu bài 20 máy thu hình. Hoạt động 2: tìm hiểu khái niệm về máy thu hình (6 phút) Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Nội dung bài học *Em nào có thể nêu các cách thu nhận tín hiệu từ đài truyền hình được sử dụng hiện nay? *Nhận xét câu trả lời của học sinh, đưa câu trả lời đúng *Hình 20 – 1. Nhận và xử lí tín hiệu âm thanh, hình ảnh. (Chiếu hình bằng máy chiếu, hình vẽ) *Giải thích hoạt động hình 20 – 1 *Yêu cầu học sinh nhắc lại và ghi bài. * Yêu cầu học sinh lên bảng để nêu nguyên lí hoạt động nhận và xử lí tín hiệu âm thanh, hình ảnh. *Nhận xét câu trả lời, sữa những lỗi sai (nếu có) *Nhớ lại và trả lời câu hỏi. *Lắng nghe *Quan sát và lắng nghe *Nhìn SGK nhắc lại và ghi bài *Nhớ lại và trả lời câu hỏi *Lắng nghe I.Khái niệm về máy thu hình Máy thu hình là thiết bị nhận và tái tạo lại tín hiệu âm thanh và hình ảnh của đài truyền hình. Âm thanh và hình ảnh được xử lí độc lập trong máy thu. Hoạt động 3: tìm hiểu sơ đồ khối nguyên lí làm việc của máy thu hình (15 phút) Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Nội dung bài học *Em hãy cho biết máy thu hình có những loại nào? *Nhận xét câu trả lời của học sinh *Hình 20 – 2. Sơ đồ khối máy thu hình màu.(chiếu bằng máy chiếu, hình vẽ) *Giải thích nhiệm vụ của từng khối. *Yêu cầu học sinh nhắc lại nhiệm vụ của từng khối và ghi bài. *Giải thích nguyên lí làm việc của máy thu hình màu. *Yêu cầu học sinh nói lại nguyên lí làm việc của máy thu hình màu. *Nhận xét câu trả lời, sửa lỗi sai (nếu có) *Treo sơ đồ khối máy thu hình màu không có chữ. ( bảng phụ,chiếu bằng máy chiếu) *Các em hãy tìm tên của các khối của sơ đồ khối máy thu hình màu? *Nhận xét *Nhớ lại và trả lời câu hỏi *Lắng nghe *Quan sát và lắng nghe *Nhìn SGK nhắc lại và ghi bài *Quan sát và lắng nghe *Nhớ lại và trả lời câu hỏi *Lắng nghe *Suy nghĩ và hoàn thành các khối *Lắng nghe II.Sơ đồ khối và nguyên lí làm việc của máy thu hình 1. Khối cao tần, trung tần, tách sóng: có nhiệm vụ nhận tín hiệu cao tần từ anten, khuếch đại, xử lí, tách sóng hình, tự động điều chỉnh tần số ngoại sai và hệ số khuếch đại sau đó tới khối xử lí tín hiệu âm thanh, khối xử lí tín hiệu hình, khối đồng bộ và tạo xung quét. 2.Khối xử lí tín hiệu âm thanh: có nhiệm vụ nhận tín hiệu sóng mang âm thanh, khuếch đại, tách sóng điều tần và khuếch đại âm tần để phát ra loa. 3. Khối xử lí tín hiệu hình: có nhiệm vụ nhận tín hiệu hình, khuếch đại, giải mã màu, sau đó khuếch đại ba tín hiệu màu (đỏ, lục, lam) đưa tới ba catot đèn hình màu. 4.Khối đồng bộ và tạo xung quét; có nhiệm vụ tách xung đồng bộ dòng, xung đồng bộ mành và tạo xung quét dòng, xung quét mành đưa tới cuộn lái tia của đèn hình. Đồng thời, khối này còn tạo cao áp đưa tới anot đèn hình. 5. Khối phục hồi hình ảnh (đèn hình màu): có nhiệm vụ nhận tín hiệu hình ảnh màu, tín hiệu quét để phục hồi hình ảnh hiện lên màn hình. 6.Khối vi xử lí và điều khiển: có nhiệm vụ nhận lệnh điều khiển từ xa hay từ phím bấm để điều khiển các hoạt động của máy thu hình. 7.Khối nguồn: có nhiệm vụ tạo các mức điện áp cần thiết để cung cấp cho máy làm việc. Hoạt động 4: tìm hiểu nguyên lí làm việc của khối xử lí tín hiệu màu (10 phút) Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Nội dung bài học *Treo hình 20 – 3. Sơ đồ khối xử lí ín hiệu màu trong máy thu hình màu (chiếu bằng máy chiếu, hình vẽ) *Giải thích nguyên lí làm việc của khối xử lí tín hiệu màu. *Lưu ý ba màu cơ bản _Đỏ = Red (R) _Xanh lục = Green (G) _Xanh lam = Blu (B) *Cho học sinh xem video việc ba tia điện tử bắn lên các điểm màu trên đèn hình. (nếu có máy chiếu) *Yêu cầu học sinh nhắc lại nguyên lí làm việc của khối xử lí tín hiệu màu và ghi bài. *Vì sao mã hiệu của các đài truyền hình chỉ hiển thị ba màu đỏ, lục, lam? *Nhận xét, đưa câu trả lời đúng *Quan sát và lắng nghe *Lắng nghe và ghi nhớ *Quan sát và lắng nghe *Nhìn SGK trả lời câu hỏi và ghi bài *Suy nghĩ và trả lời câu hỏi *Lắng nghe. III.Nguyên lí làm việc của khối xử lí tín hiệu màu _Khối xử lí tín hiệu màu nhận tín hiệu từ mạch tách sóng.khối 1 khuếch đại và xử lí tín hiệu chói Y. Khối 2 giải mã màu để lấy ra hai tín hiệu màu R– Y và B – Y. Đầu ra của các khối 1 và 2 đưa tới mạch ma trận 3 để khôi phục lại ba tín hiệu màu cơ bản, đó là màu đỏ (R), màu xanh lục (G), màu xanh lam(B). Các tín hiệu màu cơ bản này được khuếch đại lần cuối qua các khối 4, 5, 6 để biên độ đủlớn và đảo pha thành cực tính âm, sau đó đưa tới ba catot đèn hình màu; điều khiển ba tia điện tử bắn lên các điểm phát ra màu tương ứng đỏ, lục, lam trên màn hình. Các màu cơ bản trên pha trộn với nhau thành ảnh màu. Hoạt động 5: cũng cố và dặn dò (5 phút) Làm hai bài tập trắc nghiệm Bài 1) Một máy thu hình chỉ có âm thanh thì bị hỏng khối nào? Khối xử lí tín hiệu âm thanh. Khối nguồn. Khối phục hồi hình ảnh. Khối xử lí tín hiệu hình. Câu C đúng. Bài 2) Anten là thiết bị nhận tín hiệu gì từ đài phát? Trung tần. Cao tần. Hạ tần. Câu A đúng. Dặn dò Trả lời các câu hỏi SGK (trang 81). Học bài. Xem lại bài 4, 18 để chuẩn bị học bài 21 thực hành mạch khuếch đại âm tần. RÚT KINH NGHIỆM