Giáo án Công nghệ 8 - Tuần 12, Tiết 23, Chương IV, Bài 27: Mối ghép động - Năm học 2022-2023 - Lê Viết Hoài

Trường TH & THCS Sơn Lĩnh Giáo án: Công nghệ 8 TUẦN 12 Ngày soạn:26/11/2022 Ngày dạy : 28/11/2022 CHƯƠNG IV. CHI TIẾT MÁY VÀ LẮP GHÉP Tiết 23 - Bài 27: MỐI GHÉP ĐỘNG Thời gian thực hiện: 1 tiết I. MỤC TIÊU 1. Về kiến thức: - Hiểu được khái niệm, cấu tạo, đặc điểm và ứng dụng của một số mối ghép động. 2. Về năng lực: - Biết được khái niệm mối ghép động. - Biết được cấu tạo, đặc điểm và ứng dụng của một số mối ghép động thường gặp: Khớp tịnh tiến, khớp quay. - Vận dụng được mối ghép động vào thực tiễn cuộc sống. 3. Về phẩm chất: - Rèn ý thức học tập nghiêm túc tự giác và hiệu quả. II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU: 1. Chuẩn bị của Giáo viên: - Nghiên cứu SGK, SGV, soạn giáo án, - Mẫu: bộ ghế gấp, ghế xếp, bao diêm, xi lanh không có kim tiêm, giá gương xe máy, ổ bi, ... - Máy chiếu 2. Chuẩn bị của Học sinh: - Đồ dùng học tập, SGK, vở ghi. - Học bài cũ, đọc trước bài mới III. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG a) Mục tiêu: Tạo hứng thú cho HS, thu hút HS sẵn sàng thực hiện nhiệm vụ học tập của mình.HS khắc sâu kiến thức nội dung bài học. b) Nội dung: HS lắng nghe GV trình bày. c) Sản phẩm: GV trình bày d) Tổ chức thực hiện: - GV trình bày: Mỗi thiết bị có nhiều bộ phận, nhiều chi tiết hợp thành bằng phương pháp gia công ghép nối ta có thể liên kết các chi tiết lại với nhau để tạo thành nhiều bộ phận máy. Ví dụ dùng vít sắt bắt chặt một số bộ phận ở xe đạp lại với nhau, dùng chốt để nối đùi và trục xe đạp. Đó là nội dung bài ngày hôm nay. - HS: Nghe GV giới thiệu và ghi bài. B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC Hoạt động 1: Thế nào là mối ghép động a) Mục tiêu: Hiểu được khái niệm mối ghép động. b) Nội dung: Vận dụng sgk, kiến thức để thực hiện hoạt động nhóm c) Sản phẩm: Nắm khái niệm về mối ghép động d) Tổ chức thực hiện: HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS DỰ KIẾN SẢN PHẨM - Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ I. Thế nào là mối ghép động? GV: Cho học sinh quan sát máy chiếu quá trình mở - Ghế xếp gồm ba chi tiết được ghép với ghế xếp ở hình 27.1. nhau bởi các khớp. + Ghế xếp cấu tạo bởi mấy chi tiết? Được ghép với - Khi gập ghế lại và mở ghế ra tại các GV: Lê Viết Hoài Năm học: 2022 - 2023 1 Trường TH & THCS Sơn Lĩnh Giáo án: Công nghệ 8 nhau như thế nào? mối ghép A, B, C, D chuyển động tương + Khi gập ghế lại và mở ghế ra tại các mối ghép A, đối với nhau. B, C, D chuyển động với nhau như thế nào? *Kết luận: Mối ghép mà các chi tiết có + GV: Những mối ghép đó gọi là mối ghép động. sự chuyển động tương đối với nhau gọi Vậy thế nào là mối ghép động? và mối ghép động hay khớp động. - Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ + HS tiếp nhận, tiến hành hoạt động + GV quan sát, hướng dẫn HS - Bước 3: Báo cáo, thảo luận + HS trình bày kết quả + GV nhận xét. - Bước 4: Kết luận, nhận định + GV nhận xét, đánh giá và chuẩn kiến thức. Hoạt động 2: Các loại khớp động a) Mục tiêu: Biết cấu tạo, đặc điểm và ứng dụng của một số mối ghép động thường gặp: Khớp tịnh tiến, khớp quay. b) Nội dung: Vận dụng sgk, kiến thức để thực hiện hoạt động. c) Sản phẩm: Nắm được các loại khớp động. d) Tổ chức thực hiện: - Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ II. Các loại khớp động GV: Cho học sinh quan sát hình 27.3. Giới 1. Khớp tịnh tiến thiệu hình. Yêu cầu HS làm bài tập hoạt a. Cấu tạo mối ghép động trong SGK. - Mối ghép pit tông, xi lanh có mặt tiếp xúc là ? Trong các khớp tịnh tiến, các điểm trên vật mặt trụ tròn với ống tròn. chuyển động như thế nào? - Mối ghép sống trượt - rãnh trượt có mặt tiếp ? Khi chi tiết trượt trên nhau sẽ xảy ra hiện xúc là do mặt sống trượt và rãnh trượt tạo thành. tượng gì? Khắc phục hiện tượng này như thế b. Đặc điểm nào? - Mọi điểm trên vật có chuyển động giống hệt ? Xi lanh, pit-tông được ứng dụng vào việc nhau. gì? Vậy ứng dụng chính của chuyển động - Khi 2 chi tiết trượt lên nhau tạo ra ma sát lớn tịnh tiến là gì? cản trở chuyển động. Để giảm ma sát, người ta GV: Cho học sinh quan sát máy chiếu hình làm nhẵn bề mặt và bôi trơn bằng dầu mỡ. 27.4a. c. ứng dụng. ? Khớp quay gồm mấy chi tiết? Các mặt tiếp Dùng chủ yếu trong cơ cấu biến chuyển động xúc của khớp quay có đặt điểm gì? tịnh tiến thành chuyển động quay hoặc ngược ? Với đặc điểm như vậy thì các chi tiết vận lại. hành như thế nào khi hoạt động? 2. Khớp quay ? Bạc lót có chức năng gì? Có thể thay bạc a. Cấu tạo lót bằng vật liệu gì để thay thế chức năng? - Có 3 chi tiết: ổ trục, bạc lót và trục; mặt tiếp (Vòng bi) xúc giữa các chi tiết thường là mặt trụ tròn. - Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ b. ứng dụng: + HS tiếp nhận, tiến hành hoạt động - Khớp quay được dùng nhiều trong thiết bị, máy + GV quan sát, hướng dẫn HS như: ổ bi, moay ơ trước của xe đạp, bản lề cửa - Bước 3: Báo cáo, thảo luận + HS trình bày kết quả + GV nhận xét. - Bước 4: Kết luận, nhận định GV: Lê Viết Hoài Năm học: 2022 - 2023 2 Trường TH & THCS Sơn Lĩnh Giáo án: Công nghệ 8 + GV nhận xét, đánh giá và chuẩn kiến thức. C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP a) Mục tiêu: Luyện tập củng cố nội dung bài học b) Nội dung: hs vận dụng kiến thức đã học để làm bài luyện tập. c) Sản phẩm: Câu trả lời của HS. d) Tổ chức thực hiện: - GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi: Câu 1: Thế nào là mối ghép động? Nêu công dụng của khớp động. Câu 2: Có những loại khớp động nào thường gặp? - HS tiếp nhận, suy nghĩ và hoàn thiện bài tập - GV nhận xét, đánh giá và chuẩn kiến thức. D. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG a) Mục tiêu: Vận dụng kiến thức đã học để làm bài tập b) Nội dung: hs vận dụng kiến thức đã học để làm bài luyện tập. c) Sản phẩm: Câu trả lời của HS. d) Tổ chức thực hiện: - GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi: Sắp xếp những vật dụng, máy móc, dụng cụ có ứng dụng khớp quay, khớp tịnh tiến vào đúng ô: A. Máy khâu B. Xe đạp C. Bao diêm D. Bản lề cửa E. Bộ xilanh kim tiêm F. Cần ăng ten G. Vòng bi H. Ghế xếp I. Ổ trục quạt điện K. Giảm xóc xe máy L. Ròng rọc M. Ỏ trục giữa xe đạp N. Ngăn kéo bàn O. Gương xe máy P. Cần cẩu Q. Êto Khớp tịnh tiến Khớp quay - HS trình bày kết quả thực hiện, trả lời miệng - GV nhận xét, đánh giá. IV. RÚT KINH NGHIỆM: .. . ............... GV: Lê Viết Hoài Năm học: 2022 - 2023 3 Trường TH & THCS Sơn Lĩnh Giáo án: Công nghệ 8 TUẦN 12 Ngày soạn:26/11/2022 Ngày dạy : 29/11/2022 Chương V: TRUYỀN VÀ BIẾN ĐỔI CHUYỂN ĐỘNG Tiết 24 – Chủ đề 2: TRUYỀN VÀ BIẾN ĐỔI CHUYỂN ĐỘNG Thời gian thực hiện 3tiết (Tiết 1) I. MỤC TIÊU 1. Về kiến thức: - Hiểu được vai trò của quan trọng của truyền chuyển động. 2. Về năng lực: - Biết được cấu tạo, nguyên lý làm việc và ứng dụng của một số cơ cấu truyền chuyển động trong thực tế. - Vận dụng được cơ cấu truyền chuyển động vào thực tiễn cuộc sống. 3. Về phẩm chất: - Rèn ý thức học tập nghiêm túc tự giác và hiệu quả. II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU: 1.Giáo viên: -Nghiên cứu bài 29 SGK, chuẩn KTKN và các tài liệu có liên quan. -Tranh vẽ hình 29.1, hình 29.2, hình 29.3. - Mô hình chuyền động đai, truyền động bánh răng và truyền động xích. 2.Học sinh: - Đọc trước bài 29 SGK III. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG a) Mục tiêu: Tạo hứng thú cho HS, thu hút HS sẵn sàng thực hiện nhiệm vụ học tập của mình.HS khắc sâu kiến thức nội dung bài học. b) Nội dung: HS lắng nghe GV trình bày. c) Sản phẩm: GV trình bày d) Tổ chức thực hiện: - GV cho HS quan sát video chuyển động của xe đạp Máy thường gồm một hay nhiều cơ cấu. Trong cơ cấu, chuyển động được truyền từ vật này sang vật khác. Trong hai vật nối với nhau bằng khớp động, ngưòi ta gọi vật truyền chuyển động là vật dẫn, còn vật nhận chuyển động là vật bị dẫn. Tuỳ theo yêu cầu kĩ thuật, chuyển động của vật bị dẫn có thể giống hoặc khác với chuyển động của vật dẫn. Nếu chuyển động của chúng thuộc cùng một dạng, ta gọi đó là cơ cấu truyền chuyển động, nếu không gọi là cơ cấu biến đổi chuyển động. Bài này chúng ta nghiên cứu những cơ cấu truyền chuyển động. B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC Hoạt động 1: Tại sao cần truyền chuyển động a) Mục tiêu: Hiểu được tại sao cần truyền chuyển động b) Nội dung: Vận dụng sgk, kiến thức để thực hiện hoạt động nhóm c) Sản phẩm: Nắm vững kiến thức. d) Tổ chức thực hiện: HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS DỰ KIẾN SẢN PHẨM - Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ I. Tại sao cần truyền chuyển động Gọi một Hs đọc to phần thông tin đầu tiên. Trình -Truyền động bằng xích gồm đĩa xích, bày mô hình truyền động bằng xích. líp và dây xích + Truyền động bằng xích gồm những bộ phận nào? - Líp và đĩa bố trí cách xa nhau GV: Lê Viết Hoài Năm học: 2022 - 2023 4 Trường TH & THCS Sơn Lĩnh Giáo án: Công nghệ 8 + Đĩa và líp được bố trí thế nào? - Líp có chuyển động quay nhờ ăn khớp + Khi quay đĩa xích thì líp sẽ có chuyển động như với dây xích thế nào? Vì sao líp quay được? - Số răng của đĩa nhiều hơn líp. Líp + Có nhận xét gì về số răng của đĩa và líp? Chi tiết quay nhanh hơn vì có số răng ăn khớp ít nào quay nhanh hơn? Vì sao? hơn. + Vì sao cần phải truyền chuyển động từ đĩa đến líp? * Kết luận: + Tại sao cần truyền chuyển động cho các bộ phận - Các bộ phận máy thường đặt cách xa máy? nhau. - Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ - Tốc độ quay các bộ phận máy không + HS tiếp nhận, tiến hành hoạt động giống nhau và được dẫn động từ một + GV quan sát, hướng dẫn HS chuyển động ban đầu. - Bước 3: Báo cáo, thảo luận + HS trình bày kết quả + GV nhận xét. - Bước 4: Kết luận, nhận định + GV nhận xét, đánh giá và chuẩn kiến thức. Hoạt động 2: Truyền động ma sát – truyền động đai a) Mục tiêu: Biết cấu tạo và nguyên lí hoạt động của truyền động ma sát, truyền động đai. b) Nội dung: Vận dụng sgk, kiến thức để thực hiện hoạt động. c) Sản phẩm: Hiểu về truyền động ma sát, truyền động đai. d) Tổ chức thực hiện: - Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ II. Bộ truyền chuyển động Trình bày hai mô hình truyền động ma 1. Truyền động ma sát – truyền động đai sát. Quay hai mô hình cho cùng chuyển - Bánh truyền chuyển động :vật dẫn, Bánh nhận động. chuyển động :vật bị dẫn. + Hãy chỉ ra vật dẫn và vật bị dẫn của bộ - Bộ truyền đai chuyển động nhờ lực ma sát giữa truyền đai?Vì sao? dây đai và bánh đai + Bộ truyền đai chuyển động nhờ vào - Bánh dẫn, bánh bị dẫn, dây đai hiện tượng gì? - Làm bằng vải nhiều lớp, cao su,... Gọi 1 HS đọc thông tin SGK. - Làm bằng thép + Thế nào là truyền động ma sát ? - n2 tỉ lệ nghịch với D2, tỉ lệ thuận với D1 Cho Hs quan sát tranh Hình 29.1SGK. - Xác định tốc độ quay và đường kính bánh đai. + Bộ truyền đai có cấu tạo gồm những bộ *Kết luận: phận nào? Là cơ cấu truyền chuyển động quay nhờ lực ma sát + Dây đai , bánh đai làm bằng vật liệu ở mặt tiếp xúc của vật dẫn và vật bị dẫn. gì?Vì sao làm bằng vật liệu đó? a. Cấu tạo bộ truyền động đai. Gv thực hiện quay bộ truyền đai. Yêu cầu Gồm ba bộ phận: Hs nêu nguyên lí làm việc. - Bánh dẫn Trình bày thông tin tỉ số truyền. - Bánh bị dẫn - Dây đai b. Nguyên lí làm việc i= = = Bánh dẫn có đường kính D1 quay với tốc độ n1, nhờ - Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ lực ma sát giữa dây đai và bánh đai làm cho bánh + HS tiếp nhận, tiến hành hoạt động bị dẫn có đường kính D2 quay với tốc độ n2. + GV quan sát, hướng dẫn HS Tỉ số truyền : - Bước 3: Báo cáo, thảo luận GV: Lê Viết Hoài Năm học: 2022 - 2023 5 Trường TH & THCS Sơn Lĩnh Giáo án: Công nghệ 8 + HS trình bày kết quả + GV nhận xét. - Bước 4: Kết luận, nhận định i= = = + GV nhận xét, đánh giá và chuẩn kiến thức. Hoạt động 2: Truyền động ăn khớp a) Mục tiêu: Biết cấu tạo và nguyên lí hoạt động của truyền động ăn khớp b) Nội dung: Vận dụng sgk, kiến thức để thực hiện hoạt động. c) Sản phẩm: Hiểu về truyền động ăn khớp d) Tổ chức thực hiện: - Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ 2. Truyền động ăn khớp Trình bày hai mô hình truyền động ma sát. Quay hai Để đảm bảo sự ăn khớp thì kích mô hình cho cùng chuyển động. thước răng của hai bánh răng phải + Hãy chỉ ra vật dẫn và vật bị dẫn của bộ truyền đai?Vì trùng khớp với nhau, sao? + Bộ truyền đai chuyển động nhờ vào hiện tượng gì? Gọi 1 HS đọc thông tin SGK. + Thế nào là truyền động ma sát ? Cho Hs quan sát tranh Hình 29.1SGK. + Bộ truyền đai có cấu tạo gồm những bộ phận nào? + Dây đai , bánh đai làm bằng vật liệu gì?Vì sao làm bằng vật liệu đó? Gv thực hiện quay bộ truyền đai. Yêu cầu Hs nêu nguyên lí làm việc. Trình bày thông tin tỉ số truyền. i= = = - Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ + HS tiếp nhận, tiến hành hoạt động + GV quan sát, hướng dẫn HS - Bước 3: Báo cáo, thảo luận + HS trình bày kết quả + GV nhận xét. - Bước 4: Kết luận, nhận định + GV nhận xét, đánh giá và chuẩn kiến thức. C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP a) Mục tiêu: Luyện tập củng cố nội dung bài học b) Nội dung: hs vận dụng kiến thức đã học để làm bài luyện tập. c) Sản phẩm: Câu trả lời của HS. d) Tổ chức thực hiện: - GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi: Câu 1: Vì sao cần phải truyền chuyển động giữa các chi tiết máy với nhau? Câu 2: Thế nào là truyền động ma sát? Câu 3: Nguyên lí làm việc của truyền động ma sát, truyền động ăn khớp? - HS tiếp nhận, suy nghĩ và hoàn thiện bài tập GV: Lê Viết Hoài Năm học: 2022 - 2023 6 Trường TH & THCS Sơn Lĩnh Giáo án: Công nghệ 8 - GV nhận xét, đánh giá và chuẩn kiến thức. D. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG a) Mục tiêu: Vận dụng kiến thức đã học để làm bài tập b) Nội dung: hs vận dụng kiến thức đã học để làm bài luyện tập. c) Sản phẩm: Câu trả lời của HS. d) Tổ chức thực hiện: - GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi: Đĩa xích của xe đạp có 50 răng, đĩa líp có 20 răng. Tính tỉ số truyền i và chi biết chi tiết nào quay nhanh hơn? - HS trình bày kết quả thực hiện, trả lời miệng Tỉ sô truyền i là: 50:20=2,5. Đĩa líp quay nhanh hơn vì có sô răng ít hơn. - GV nhận xét, đánh giá. IV. RÚT KINH NGHIỆM: ..................................................................................................... GV: Lê Viết Hoài Năm học: 2022 - 2023 7