Giáo án Công nghệ Lớp 7 - Tiết 16, Bài 16: Gieo trồng cây nông nghiệp - Nguyễn Tín Nhiệm

Ngày soạn: Ngày dạy:.. Tuần 14 Tiết 16 BÀI 16: GIEO TRỒNG CÂY NÔNG NGHIỆP I. MỤC TIÊU: 1. Kiến thức: - Nêu được khái niệm về thời vụ và lấy được các ví dụ minh họa. - Trình bày được những căn cứ để xác định thời vụ gieo trồng đối với từng loại cây trồng. Nêu vai trò của thời vụ đối với năng suất và chất lượng sản phẩm cây trồng. - Xác định được những thời vụ gieo trồng chính thuộc vùng mình đang sống và nêu được ví dụ về một số cây lương thực, thực phẩm thuộc từng vụ. - Trình bày được nội dung công việc kiểm tra hạt giống (xác định tỉ lệ nảy mầm, kiểm tra sâu, bệnh, kiểm tra độ ẩm, kiểm tra độ lẫn tạp, kiểm tra sức nảy mầm, kiểm tra kích thích hạt) và mục đích của việc kiểm tra hạt giống. - Nêu được mục đích xử lí hạt giống và phương pháp xử lí hạt giống. - Nêu được những yêu cầu kĩ thuật và phương pháp gieo trồng. - Phân biệt được các phương pháp gieo hạt: gieo vãi, gieo hàng, gieo hốc. Nêu ví dụ minh họa. - Hiểu được các phương pháp gieo trồng. 2. Kỹ năng: Thực hiện được cách kiểm tra và xử lý hạt giống; gieo trồng đúng kĩ thuật. 3. Thái độ: Tích cực vận dụng kiến thức đã học vào sản xuất và bảo vệ môi trường. CHUẨN BỊ: Giáo viên: - Tham khảo chuẩn kiến thức, kỹ năng và phương pháp tích hợp giáo dục môi trường. - Bảng phụ 2. Học sinh: Xem trước bài 16. Đọc kỹ nội dung phần II. Kiểm tra và xử lý hạt giống. III. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP: TG Nội dung Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh 1’ 3’ 1’ 10’ Ổn định tổ chức lớp: Kiểm tra bài cũ: Bài mới: I. Thời vụ gieo trồng: Mỗi loại cây trồng được gieo trồng vào một khoảng thời gian đó được gọi là thời vụ. 1. Căn cứ để xác định thời vụ gieo trồng: Để xác định thời vụ gieo trồng cần phải dựa vào các yếu tố: khí hậu, loại cây trồng, tình hình phát sinh sâu, bệnh ở địa phương. 2. Các vụ gieo trồng: Có 3 vụ gieo trồng trong năm: - Vụ đông xuân: tháng 11 đến tháng 4, 5 năm sau. - Vụ hè thu: từ tháng 4 đến tháng 7. - Vụ mùa: từ tháng 6 đến tháng 11. - Yêu cầu lớp trưởng báo cáo - Nêu các công việc của làm đất? Công việc cày và bừa đất nhằm để làm gì? à Giới thiệu bài mới: Sau khi làm đất và bón phân lót thì phải gieo trồng. Vậy để gieo trồng có hiệu quả thì ta phải chọn thời vụ và phương pháp gieo như thế nào cho thích hợp? Đây là nội dung của bài học hôm nay. * Hoạt động 1 + Theo em hiểu thì thời vụ gieo trồng là như thế nào? + Em hãy cho một số ví dụ về thời vụ gieo trồng. - Giáo viên nhấn mạnh thêm cụm từ “khoảng thời gian” - Yêu cầu học sinh đọc mục 1 SGK và trả lời câu hỏi: + Căn cứ vào đâu mà người ta có thể xác định được thời vụ gieo trồng? + Trong các yếu tố trên, yếu tố nào có tác dụng quyết định nhất đến thời vụ? Vì sao? + Tại sao lại dựa vào loại cây trồng để xác định thời vụ gieo trồng? + Tại sao khi xác định được thời vụ gieo trồng lại phải căn cứ vào tình hình phát sinh sâu, bệnh ở địa phương? - Giáo viên treo bảng, chia nhóm và yêu cầu các nhóm thảo luận để hoàn thành bảng. + Hãy cho biết các loại cây trồng ứng với thời gian của các vụ gieo trồng ở địa phương em? - Giáo viên chốt lại kiến thức và giảng: Các tỉnh miền Bắc còn có vụ đông từ tháng 10 -12 gieo trồng các loại rau, màu, khoai tây, đậu tương, - Lớp trưởng báo cáo - Cày, bừa và đập đất, lên luống. Làm cho đất tơi xốp, tăng chất dinh dưỡng, - Lắng nghe và suy nghĩ à Thời vụ gieo trồng là khoảng thời gian người ta gieo trồng một loại cây nào đó. à Học sinh cho ví dụ. Vụ đông xuân trồng lúa từ tháng 11 đến đầu tháng 3 (âm lịch) - Học sinh lắng nghe. - Học sinh đọc và trả lời: à Phải dựa vào các yếu tố: khí hậu, loại cây trồng, tình hình phát sinh sâu, bệnh ở mỗi địa phương. à Trong đó yếu tố khí hậu quyết định nhất. Vì mỗi loại cây trồng thích hợp với ẩm độ nhất định. à Vì mỗi loại cây trồng có đặc điểm sinh vật học và yêu cầu ngoại cảnh khác nhau à Làm như thế để có thể tránh được những đợt sâu, bệnh phát sinh, gây hại cho cây. - Học sinh quan sát, chia nhóm và thảo luận. Cử đại diện trả lời, nhóm khác bổ sung. à Các vụ gieo trồng. + Vụ đông xuân: tháng 11 – 4, 5 năm sau, + Vụ hè thu: từ tháng 4 – 7, + Vụ mùa : 6 -11 trồng lúa, rau. - Học sinh lắng nghe và ghi bài. 10’ II. Kiểm tra và xử lý hạt giống: 1. Mục đích kiểm tra hạt giống: Nhằm đảm bảo hạt giống có chất lượng đủ tiêu chuẩn đem gieo. 2. Mục đích và phương pháp xử lý hạt giống: Xử lí hạt giống bằng nhiệt độ và hoá chất làm cho hạt nẩy mầm nhanh và diệt trừ sâu, bệnh hại. * Hoạt động 2 - Yêu cầu HS đọc mục I.1 và hỏi: + Kiểm tra hạt giống để làm gì? + Theo em kiểm tra hạt giống theo tiêu chí nào? - Giáo viên bổ sung và giảng thêm. Tiêu chí 6 thì không cần vì không phải cứ hạt to là giống tốt. - Giáo viên tiểu kết, ghi bảng. - Yêu cầu học sinh đọc mục I.2 và hỏi: + Xử lý hạt giống nhằm mục đích gì? + Có bao nhiêu phương pháp xử lý hạt giống? Đặc điểm của từng phương pháp? - Tiểu kết, ghi bảng. - Học sinh đọc và trả lời: à Nhằm đảm bảo hạt giống có chất lượng tốt đủ tiêu chuẩn đem gieo. à Theo các tiêu chí: + Tỷ lệ nẩy mầm cao. + Không có sâu, bệnh. + Độ ẩm thấp. + Không lẫn giống khác và hạt cỏ dại. + Sức nẩy mầm mạnh. + Kích thước hạt to. - Học sinh lắng nghe. - Học sinh ghi bài. - Học sinh đọc và trả lời: à Nhằm mục đích: vừa kích thích hạt nẩy mầm nhanh, vừa diệt trừ sâu bệnh có ở hạt. à Có 2 cách xử lý hạt giống: + Xử lý bằng nhiệt độ ngâm hạt trong nước ấm + Xử lý bằng hoá chất: - Học sinh ghi bài. 6’ 8’ III. Phương pháp gieo trồng: 1. Yêu cầu kỹ thuật: Gieo trồng phải đảm bảo các yêu cầu về thời vụ, mật độ, khoảng cách và độ nông sâu. 2. Phương pháp gieo trồng: Có 2 phương pháp: - Gieo trồng bằng hạt: Thường áp dụng đối với cây trồng ngắn ngày (lúa, ngô, đổ rau..). - Có 3 cách gieo hạt: + Gieo vãi + Gieo theo hàng. + Gieo theo hốc. - Gieo trồng bằng cây con: Thường áp dụng rộng rãi với nhiều loại cây trồng ngắn ngày và dài ngày. - Ngoài 2 phương pháp gieo trồng trên, người ta còn tiến hành trồng bằng củ, cành, hom. * Hoạt động 3 - Gieo trồng cần đảm bảo những yêu cầu kĩ thuật nào? + Thế nào là đảm bảo về mật độ? + Thế nào là đảm bảo về khoảng cách? + Thế nào là đảm bảo về độ nông sâu? - Giáo viên hoàn thiện kiến thức cho học sinh. - Giáo viên ghi bảng. - Giáo viên treo tranh 27, 28, yêu cầu học sinh quan sát và hỏi: + Ở nhà em thường thấy người ta gieo trồng bằng cách nào? Cho ví dụ. + Theo em có mấy phương pháp gieo trồng? + Quan sát hình 27 và cho biết cách gieo hạt trên hình? + Phương pháp gieo bằng hạt thường áp dụng cho loại cây trồng nào? Cho ví dụ. + Hãy nêu lên ưu và nhược điểm của cách gieo hạt. - GV chốt lại kiến thức, ghi bảng. - Giáo viên treo hình 28, yêu cầu học sinh quan sát và hỏi: + Phương pháp trồng cây con thường áp dụng cho những loại cây trồng nào? + Em hãy kể ra vài loại cây trồng ngắn ngày và dài ngày. + Ngoài 2 phương pháp nêu trên, người ta còn tiến hành trồng bằng phương pháp nào nửa không? (hình 28a, 28b) + Em hãy cho một số ví dụ về cách trồng cây. - GV chốt kiến thức, ghi bảng. à Phải đảm bảo các yêu cầu về thời vụ, mật độ, khoảng cách và độ nông sâu. à Là số lượng cây, số hạt gieo trồng trên 1 đơn vị diện tích nhất định. à Là khoảng cách giữa các cây trồng với nhau trên diện tích canh tác. à Độ nông sâu khác nhau tuỳ theo loại cây. - Học sinh ghi bài. - Học sinh quan sát và trả lời: à Thường thấy gieo bằng hạt hoặc trồng cây con. Ví dụ: cây đậu thì gieo bằng hạt, còn ớt thì trồng bằng cây con, à Có 2 phương pháp gieo trồng: + Gieo bằng hạt. + Trồng cây con. à Hình (a) : gieo vãi, (b): gieo hàng, (c): theo hốc. à Áp dụng đối với cây trồng ngắn ngày. Ví dụ: lúa, ngô, đổ rau. à Gieo vãi: + Ưu: nhanh, ít tốn công. + Nhược: số lượng hạt nhiều, chăm sóc khó khăn. - Gieo hàng, hốc: + Ưu: tiết kiệm hạt giống, chăm sóc dễ dàng. + Nhược: tốn nhiều công. - Học sinh ghi bài. - Học sinh quan sát và trả lời: à Áp dụng rộng rãi với nhiều loại cây trồng ngắn ngày và dài ngày. à Cây ngắn ngày: lúa, rau, ớt, cải, à Cây dài ngày: xoài, mít, mãng cầu, à Còn trồng bằng cũ (28a), cành, hom (28b). - Học sinh cho ví dụ. +Trồng bằng cũ: hành, tỏi, khoai tây + Trồng bằng cành, hom: rau muống, mía, khoai lang - Học sinh ghi bài. 5’ Củng cố: - Nội dung hoạt động 1 - Nội dung hoạt động 2 - Thời vụ là gì? Căn cứ vào đâu để xác định thời vụ gieo trồng? Kể các vụ gieo trồng chính trong năm. - Xử lý hạt giống nhằm mục đích gì? Hãy nêu các phương pháp xử lý hạt giống. Kể các đặc điểm của từng biện pháp. - Trả lời nội dung hoạt động 1 - Trả lời nội dung hoạt động 2 5. Dặn dò: (1 phút) - Về nhà học bài, trả lời câu hỏi cuối bài. - Xem trước nội dung bài thực hành 17+18 và chuẩn bị theo nhóm: + Chuẩn bị 100 hạt lúa. + Khay nhựa.