Giáo án Công nghệ Lớp 9 - Phần: Trồng cây ăn quả - Tiết 4, Bài 3: Các phương pháp nhân giống cây ăn quả - Ngọc Văn Thọ

Ngày soạn: 14/9/2013 Ngày giảng: 17/9/2013 TIẾT 4- BÀI 3:CÁC PHƯƠNG PHÁP NHÂN GIỐNG CÂY ĂN QUẢ . I/ MỤC TIÊU: Sau T1 của bài học này, học sinh: Biết được những yêu cầu kĩ thuật xây dung vườn ươm cây ăn quả. Hiểu được đặc điểm và yêu cầu kĩ thuật của phương pháp nhân giống Có hứng thú tìm tòi trong học tập. II/ CHUẨN BỊ: Chuẩn bị nội dung: Đọc kĩ nội dung bài học trong sgk. Thu thập thêm thông tin trong các tài liệu. Chuẩn bị đồ dùng dạy học: Tranh ảnh về các phương pháp nhân giống cây ăn quả (giâm, chiết, ghép). Mẫu vật về cành chiết, cây đã ghép hoàn chỉnh. III/ TIẾN TRÌNH DẠY HỌC: 1.Tổ chức: sĩ số 2.Kiểm tra: Nêu vai trò của giống, phân bón, nước đối với sự sinh trưởng, phát triển của cây ăn quả? Những yêu cầu về thu hoạch, bảo quản, chế biến các loại quả? 3.Bài mới: - Giới thiệu bài: Muốn phát triển nghề trồng CAQ nhanh, đạt kết quả kinh tế cao phảI cung cấp nhiều giống cây tốt, khoẻ mạnh, sạch bệnh với chất lượng cao. Muốn vậy phải coi trọng xây dung vườn ươm ở trung ương và địa phương. Tiến hành áp dụng các phương pháp nhân giống cổ truyền tiên tiến để cung cấp kịp thời các giống tốt cho sản xuất. Hoạt động của thầy Hoạt động của trò */ HĐ1: TÌM HIỂU VỀ VIỆC XÂY DỰNG VƯỜN ƯƠM CÂY ĂN QUẢ: - Giúp học sinh hiểu vai trò của vườn ươm: + Là nơi chọn lọc, bồi dưỡng những giống tốt. + Là nơi sử dụng các phương pháp nhân giống để sản xuất nhiều cây giống có chất lượng cao cho sản xuất. - Cho biết loại đất nào thích hợp cho việc trồng CAQ? (Đất đỏ, đất phù sa ven sông). - Phân tích tác dụng của tong khu trong vườn ươm. Trong hai khu cây giống và nhân giống thì khu nhân giống có diện tích lớn hơn. Trong khu nhân giống được chia làm nhiều khu nhỏ. Khu luân canh được trồng cây họ đậu để nâng cao độ phì của đất và sử dụng để luân phiên cho các khu nhân giống vì hàng năm việc xuất cây giống đã làm mất lớp đất mặt, làm cho đất vườn ươm xấu dần, cần được cải tạo. */ HĐ2: TÌM HIỂU PHƯƠNG PHÁP NHÂN GIỐNG HỮU TÍNH (NHÂN GIỐNG BẰNG HẠT). - Nhấn mạnh ý nghĩa thực tiễn của phương pháp. - Cho học sinh they được phương pháp nhân giống bằng hạt không được ứng dụng rộng rãi mà chỉ bó hẹp trong các trường hợp sau: + Gieo hạt lấy cây làm gốc ghép. + Gieo hạt đối với những giống cây chưa coa phương pháp nhân giống tốt hơn. + Đối với giống cây đa phôi (Cam, quýt, xoài, bơ...) gieo hạt để chọn cây giống giữ được đặc tính của cây mẹ. I/ XÂY DỰNG VƯỜN ƯƠM CÂY ĂN QUẢ: Chọn địa điểm: - Tìm hiểu các yêu cầu và ý nghĩa thực tế của các yêu cầu đó trong việc chọn địa điểm làm vườn ươm. a. Gần vườn trường, gần nơi tiêu thụ và thuận tiện cho việc vận chuyển. ’Yn: Cung cấp giống kịp thời, đầy đủ cho cây phát triển tốt, đỡ công vận chuyển, giá thành thấp. b. Gần nguồn nước tưới ’ cung cấp kịp thời, đầy đủ cho cây phát triển tốt. c. Đất vườn ươm phải thoát nước, bằng phẳng, màu mỡ, thành phần cơ giới trung bình, độ chua phụ thuộc vào loại cây. 2. Thiết kế vườn ươm: - Khu cây giống. - Khu nhân giống. - Khu luân canh. II/ PHƯƠNG PHÁP NHÂN GIỐNG CÂY ĂN QUẢ: 1. Phương pháp nhân giống hữu tính: - Nêu lên những ưu, nhược điểm: - Những chú ý khi nhân giống hữu tính: + Biết được đặc tính chín của hạt để có biện pháp xử lí phù hợp. + Gieo hạt trên luống hoặc trong bầu đất phải tưới nước, phủ rơm rạ để giữ ẩm và chăm sóc thường xuyên cho cây phát triển tốt. */HĐ3: TÌM HIỂU PHƯƠNG PHÁP NHÂN GIỐNG VÔ TÍNH:Các phương pháp nhân giống vô tính đã được học? - Những điểm cần lưu ý khi dùng phương pháp chiết cành? - Để giâm cành đạt kết quả cao, cần làm tốt các khâu kĩ thuật nào? - Những việc cần làm khi tiến hành ghép? - Nêu cách ghép thực tế mà em biết? - Hướng dẫn học sinh quan sát các hình vẽ của các kiểu ghép khác nhau và yêu cầu học sinh nêu lên nội dung của các kiểu ghép đó. - Giới thiệu thêm cho học sinh biết: Phương pháp nhân giống bằng chồi, nuôi cấy mô Invitro... 2. Phương pháp nhân giống vô tính: - Chết cành, giâm cành, ghép. a. Chiết cành: Là phương pháp nhân giống bằng cách tách cành từ cây mẹ tạo thành cây con. - Cành khoẻ, có 1- 2 năm tuổi, không bị sâu ở giữa tầng tán vươn ra ánh sáng, đường kính 1- 1,5 cm. - Thời vụ thích hợp: Tháng 2- 4 hoặc tháng 8- 9. b. Giâm cành: Dựa trên khả năng hình thành rễ phụ của đoạn cành (Đoạn rễ). - Làm nhà giâm cành nơi thoáng mát, gần nơi ra ngôi cây con...tơi xốp, ẩm. - Chọn cành non 1- 2 năm tuổi, chưa ra hoa. - Chọn thời vụ thích hợp. - Trước khi giâm, nhúng gốc giâm vào dung dịch chất kích thích ra rễ với nồng độ và thời gian thích hợp. - Mật độ giâm đảm bảo các lá không che khuất. - Duy trì độ ẩm trên mặt lá và đất. c. Ghép: Gắn một đoạn cành (Hoặc cành) hay mắt (chồi) lên gốc của cây cùng họ... - Chọn cành ghép ở cây có năng suất cao, ổn định. - Chọn cây gốc ghép của cây cùng họ. - Hai cách ghép: Ghép cành và ghép mắt. + Ghép cành: Ghép áp, ghép chẻ, ghép nêm. + Ghép mắt: Ghép cửa sổ, ghép mắt kiểu chữ T, ghép mắt nhỏ có gỗ. ² (Bảng 3- Tr 22. sgk) P2 nhân giống Ưu điểm Nhược điểm 1. Gieo hạt - Đơn giản, dễ làm, chi phí ít. - Hệ số nhân giống cao. - Cây sống lâu. - Khó giữ được đặc tính của cây mẹ. - Lâu ra hoa, quả. 2. Chiết cành - Giữ được đặc tính của cây mẹ. - Ra hoa, quả sớm. - Mau cho cây giống. - Hệ số nhân giống thấp. - Cây chóng cỗi. - Tốn công. 3. Giâm cành - Giữ được đặc tính của cây mẹ. - Ra hoa, quả sớm. - Hệ số nhân giống cao. - Đòi hỏi kỹ thuật và thiết bị cần thiết (Nhà giâm). 4. Ghép - Giữ được đặc tính của cây mẹ. - Ra hoa, quả sớm. - Hệ số nhân giống cao. - Tăng sức chống chịu với điều kiện ngoại cảnh. - duy trì được nòi giống. - Đòi hỏi kỹ thuật phức tạp trong việc chọn gốc ghép, cành ghép và thao tác ghép. 4. Củng cố: - Gọi 1-2 học sinh đọc “Ghi nhớ” - Khái quát nội dung, củng cố bài học. 5. Hướng dẫn về nhà: - Nhắc nhở học sinh học bài, trả lời câu hỏi, chuẩn bị dụng cụ, vật liệu cho bài thực hành lần sau.